ZAGADNIENIA Z RYNKÓW FINANSOWYCH:
- pojęcie rynku finansowego,
- funkcje rynku finansowego,
- uczestnicy rynku finansowego,
- podział rynku finansowego,
- instrumenty rynku pieniężnego (bony skarbowe, bony pieniężne NBP, certyfikaty depozytowe, lokaty międzybankowe, bony komercyjne, weksle (podział, elementy, funkcje), akcepty bankierskie),
- WIBOR, WIBID (pojęcia),
-pojęcie, podział i funkcje rynku pieniężnego,
- pojęcie, podział i funkcje rynku kapitałowego,
- segmenty rynku kapitałowego,
- cechy rynku kapitałowego,
- instytucje rynku kapitałowego (KNF, KDPW, MTS-Ceto SA, CESR, ESC, domy i biura maklerskie, GPW SA),
-cechy i elementy giełdy,
- historia giełdy w Polsce (krótka),
- zadania ustawowe giełdy,
- architektura giełdy,
- giełdowy system notowań,
- podział rynku giełdowego oraz kryteria przyjęcia na poszczególne rynki (podstawowy, równoległy, Segment PLUS, Segment PRIM, NEW Connect),
- elementy i pojęcie zlecenia maklerskiego,
- instrumenty rynku kapitałowego i ich podział ( obligacje, akcje, listy zastawne, długoterminowe pożyczki),
- etapy wejścia na rynek giełdowy,
- zawartość prospektu emisyjnego według dyrektyw UE,
- obowiązki firmy notowanej na giełdzie,
- podział Segment-u PLUS od 2007 r.,
- System WARSET i jego zadania,
- pojęcie i funkcje instrumentów pochodnych,
- podział instrumentów pochodnych (opcje, kontrakty terminowe, Swapy, warranty),
- pojęcie, cechy, treść i podział opcji,
- pojecie i podział kontraktów terminowych,
- pojęcie i podział SWAP-ów,
- pojęcie warrantów,
- instrumenty pochodne na GPW (kontrakty terminowe, opcje, PDA),
- Rynek New Connect i jego cechy,
- wymogi dla przedsiębiorstw na New Connect,
- emisja prywatna i publiczna na New Connect,
- system notowań na New Connect,
- pojęcie i uczestnicy rynku walutowego,
- podział rynku walutowego,
- instrumenty rynku walutowego (spot, transakcje terminowe bezwarunkowe, Swapy kursowe, FXA, ERA, futures, Swapy walutowe, opcje walutowe).
RYNKI FINANSOWE.
POJĘCIE I PODZIAŁ RYNKU FINANOWEGO
Podmioty występujące na rynku:
1. Państwo,
2. Banki,
3. Przedsiębiorstwa,
4. Gospodarstwa domowe – osoby fizyczne.
Rynek finansowy – miejsce, na którym zawiera się różnego rodzaju transakcje kupna bądź sprzedaży instrumentów finansowych, mające na celu rozwój działalności gospodarczej.
PODZIAŁ RYNKÓW FINANSOWYCH
· Kryterium terminu:
- Rynek pieniężny – bieżący, do 1 roku,
- Rynek kapitałowy – powyżej 1 roku.
· Podział ze względy na rodzaj kontrahenta:
- Rynek pierwotny – transakcje pomiędzy emitentem a pierwszym nabywcą,
- Rynek wtórny – pomiędzy inwestorami.
· Podział terytorialny:
- Rynek lokalny,
- Rynek regionalny,
- Rynek krajowy,
- Rynek międzynarodowy.
· Podział ze względu na organizację:
- Rynek giełdowy – sformalizowany,
- Rynek pozagiełdowy – niższa formalizacja.
· Podział ze względu na występujące instrumenty:
- Rynek pieniężny – bony skarbowe, bony komercyjne, weksle, lokaty międzybankowe, certyfikaty depozytowe, bony pieniężne NBP, czeki, bony oszczędnościowe, gotówka,
- Rynek kapitałowy – akcje, obligacje, hipoteczne listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne,
- Rynek instrumentów pochodnych – opcje, swapy, warranty, futures, forwards,
- Rynek walutowy – waluty,
- Rynek depozytowo-kredytowy – kredyty, pożyczki, lokaty bankowe,
- Rynek ubezpieczeniowo-emerytalny.
Podział instrumentów finansowych ze względu na kryterium własnościowe:
· O charakterze udziałowym - dają prawo posiadaczowi do części majątku emitenta, dają prawo do udziału w zyskach z dywidendy,
· O charakterze wierzycielskim (dłużnym) – papiery dłużne – są to takie instrumenty finansowe, które zostały wyemitowane w wyniku zaciągnięcia zobowiązania przez emitenta w stosunku do inwestora.
Podział ze względu na kryterium dochodowe:
· O stałym dochodzie – obligacje, certyfikaty depozytowe, weksle,
· O zmiennym dochodzie – uzależnione od różnych rodzajów zmiennych (np. stopa inflacji, PKB) .
Podział ze względu na emitenta:
· Pośrednie – emitent jest jednostka niefinansową – gospodarstwo domowe, państwo, przedsiębiorstwo,
· Bezpośrednie – pośrednicy finansowi (bony pieniężne NBP, instrumenty pochodne).
Podział ze względu na czas wykupu (termin zapadalności):
· Krótkoterminowe – do 1 roku np. bony skarbowe,
· Średnioterminowe – do 3 lat (czasem 5 lat),
· Długoterminowe – powyżej 3 lat,
Podział ze względu na czas wykupu( II)
· Krótkoterminowe – do 1 roku (wyłącznie rynek pieniężny),
· Długoterminowe – powyżej 1 roku (wyłącznie na rynku kapitałowym).
RYNEK PIENIĘŻNY:
- o okresie zapadalności do 1 roku,
- rynek najbardziej płynnych aktywów.
Funkcje:
- alokacja kapitału, mobilizacja kapitału, transformacja kapitału.
INSTRUMENTY RYNKU PIENIĘŻNEGO:
· Lokaty międzybankowe – to nadwyżki jednego banku lokowane w innym banku.
Wskaźniki:
Wibor- oprocentowanie, po którym bank jest w stanie udzielić pożyczki innemu bankowi,
Wibid – oprocentowanie lokaty międzybankowej.
Rodzaje lokat m/b.:
- O/N –over night – dziś składamy lokatę, koniec na drugi dzień przed 11,
- T/N – to next – jutro składamy, rozwiązujemy pojutrze,
- S/N – spot next – składamy jutro, rozwiązana po 2 kolejnych dniach.
· Bony skarbowe – okresy wykupu określone od 1 do 52 tygodni, wartość emisyjna pojedynczego bonu to wielokrotność 10.000 zł. Jest to papier wartościowy nabywany z dyskontem.
· Bony pieniężne NBP – są to instrumenty, których emitentem jest NBP. Terminy emisji określone w dniach (364 dni). Wartość bonu jest ściśle określona – 10 tyś. złotych. Instrument skierowany wyłącznie do pośredników finansowych.
· Bony komercyjne (Commercial Papers) – emitowane przez przedsiębiorstwo.
Rodzaje:
- bony dyskontowe - sprzedawane poniżej swojej wartości, po upływie terminu zapadalności inwestor dostaje cenę nominalną,
- bony kuponowe – sprzedawane po cenie minimalnej, inwestor otrzymuje kupon odsetkowy (zarobek).
· Weksel – najstarszy instrument finansowy rynku pieniężnego, pod względem prawnym jest najlepiej doprecyzowany. Jest papierem wartościowym posiadającym formę materialną – dokumentu papierowego. Wystawca weksla samodzielnie lub przez wskazaną osobę zobowiązuje się do bezwarunkowego zapłacenia w określonym czasie i miejscu określonej kwoty.
Podział weksli ze względu na sposób zapłaty; osobę dłużnika:
- samodzielnie – weksle własne (sola, prosty, suchy),
- przez osobę trzecią – weksel trasowany (ciągniony, trata).
Podział ze względu na remitenta (pożyczkodawcę) – osobę, która otrzyma zapłatę:
- weksel imienny (podaje się daną osobę),
- weksel na okaziciela (nie podaje się danych, trudny do zaksięgowania),
- weksel na zlecenie (wystawca weksla zgadza się na zmianę pożyczkodawcy).
Obowiązkowe elementy weksla:
- umieszczenie słowa „weksel” w języku, w jakim będzie cały weksel,
- przyrzeczenie bezwarunkowej zapłaty,
- data wystawienia i zapłaty weksla,
- miejsce wystawienia,
- jeśli jest to weksel imienny lub na zlecenie muszą się pojawić dane remitenta,
- imię, nazwisko i podpis emitenta.
Funkcje weksla:
- funkcja kredytowa- instrument pozwala emitentowi zaciągnąć kredyt,
- funkcja płatnicza – występuje przy wekslu na zlecenie lub trasowanym, narzędzie płatności za kolejne zobowiązania, gdyż jest substytutem gotówki,
- funkcja gwarancyjna – dodatkowa gwarancja zobowiązania finansowego,
- funkcja obiegowa – odnosi się do weksla trasowanego lub na zlecenie, bezgotówkowy obrót pieniędzy,
- funkcja refinansowa – powiązanie weksla z bankiem, możliwość uzyskania kredytu dyskontowego.
- Akcept bankierski – weksel, na którym bank umieścił swój podpis gwarantujący spłatę wierzytelności w określonym czasie, miejscu i kwocie.
- Certyfikat depozytowy – zbywalny papier wartościowy wystawiony przez bank w zamian za założenie lokaty (wkład). Papier emitowany na okaziciela, termin wykupu określony w dniach.
RYNKI KAPITAŁOWE.
Rynek, na którym okres zapadalności przekracza jeden rok, to rynek instrumentów długoterminowych. Dzieli się na 3 segmenty:
· Rynek papierów wartościowych.
· Rynek pożyczek hipotecznych.
· Rynek długoterminowych pożyczek bankowych.
Cechy rynku kapitałowego:
- uczestnicy to osoby fizyczne , przedsiębiorstwa, pośrednicy finansowi, państwo; wszyscy poszukują możliwości długoterminowych inwestycji z oczekiwaniem dużego zysku,
- występują liczne grupy inwestorów o charakterze spekulacyjnym – chcą zarobić na różnicach wartości między instrumentami finansowymi,
- duże zróżnicowanie oferowanych papierów pod względem ryzyka i wartości,
- przedsiębiorstwo może występować tu w 2 obszarach – może być inwestorem i emitentem (pożyczkobiorca),
- zawierane jest o wiele więcej transakcji , ale o niższej wartości niż na rynku pieniężnym,
- stopy zwrotu podlegają wahaniom,
- występuje ryzyko inwestycji, znacznie większe niż na rynku pieniężnym.
Funkcje rynku kapitałowego:
· Funkcja wyceny kapitału – ustalenie realnej rynkowej wartości kapitału wyemitowanego przez dany podmiot,
· Funkcja mobilizacji kapitału – polega na tym, że następuje przepływ kapitału między podmiotami posiadającymi nadwyżkę, a tymi, które potrzebują środków na inwestycje,
· Funkcja alokacji kapitału,
· Funkcja transformacji kapitału.
Ogólny podział rynku kapitałowego.
· Podział ze względu na kontrahenta:
- pierwotny – emisja nowych instrumentów finansowych,
- wtórny - sprzedaż/zakup już wyemitowanych papierów wartościowych.
· Podział ze względu na rodzaj rynku:
- Rynek publiczny – transakcje zawierają wszystkie podmioty gospodarcze posiadające środki pieniężne,
- Rynek niepubliczny – propozycja zakupu papierów wartościowych skierowana do wybranej grupy osób.
· Podział ze względu na występujące podmioty:
- Rynek giełdowy,
- Rynek pozagiełdowy,
- Rynek prywatny.
malwina897