ROZPORZĄDZENIE MINISTRA OBRONY NARODOWEJ
z dnia 2 grudnia 2004 r.
w sprawie wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych
Na podstawie art. 50 ust. 3 pkt 1 i art. 132 ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz. U. Nr 179, poz. 1750 oraz z 2004 r. Nr 116, poz. 1203 i Nr 210, poz. 2135) zarządza się, co następuje:
Rozdział 1
Przepisy ogólne
§ 1. Rozporządzenie określa wzory, szczegółowe zasady, okoliczności i sposób noszenia umundurowania oraz oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych, zwanych dalej "żołnierzami".
§ 2. Umundurowanie określone w rozporządzeniu jest prawnie zastrzeżone dla żołnierzy Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.
Rozdział 2
Rodzaje, zestawy ubiorcze i wzory umundurowania
§ 3. Umundurowanie żołnierzy składa się z ubiorów:
1) galowego;
2) wyjściowego;
3) służbowego;
4) ćwiczebnego;
5) polowego;
6) specjalnego;
7) roboczego;
8) wieczorowego.
§ 4. 1. Podstawowymi przedmiotami umundurowania stanowiącymi zestaw ubioru galowego są:
1) w Wojskach Lądowych:
a) mundur galowy oficerski - w kolorze khaki,
b) mundur galowy generalski - w kolorze khaki,
c) mundur letni oficerski - w kolorze khaki,
d) czapka rogatywka - w kolorze khaki,
e) krawat i spinki do mankietów - w kolorze khaki,
f) koszula - w kolorze białym,
g) rękawiczki - w kolorze czarnym,
h) półbuty galowe - w kolorze czarnym,
i) berety - do ubioru galowego tylko w jednostkach desantowo-szturmowych, specjalnych i kawalerii powietrznej - w kolorze bordowym, obrony wybrzeża - w kolorze niebieskim oraz Jednostce Wojskowej Nr 2305 - w kolorze szarym,
j) sznur galowy - w kolorze matowosrebrnym;
2) w Siłach Powietrznych:
a) mundur galowy oficerski - w kolorze stalowym,
b) mundur galowy generalski - w kolorze stalowym,
c) mundur letni oficerski - w kolorze stalowym,
d) czapka garnizonowa - w kolorze stalowym,
e) krawat - w kolorze czarnym,
f) rękawiczki, koszula i koszulo-bluza z długimi lub krótkimi rękawami - w kolorze białym,
g) spinki do mankietów - w kolorze czarnym,
h) półbuty galowe - w kolorze czarnym, i) sznur galowy - w kolorze matowosrebrnym;
3) w Marynarce Wojennej:
a) mundur galowy oficerski - w kolorze granatowym,
b) mundur galowy admirała - w kolorze granatowym,
c) mundur letni oficerski - w kolorze granatowym,
d) mundur wyjściowy letni, koszula i rękawiczki - w kolorze białym,
e) czapka wyjściowa, czapka letnia, kapelusz wyjściowy i kapelusz letni - w kolorze białym,
f) krawat i spinki do mankietów - w kolorze czarnym,
g) półbuty galowe - w kolorze czarnym,
h) obuwie i skarpetki do munduru letniego koloru białego - w kolorze białym,
i) sznur galowy - w kolorze złocistym.
2. Zestawy ubiorów galowych określa załącznik nr 1 do rozporządzenia (zestawy nr 1 i 2).
3. Wzory ubiorów galowych określa załącznik nr 9 do rozporządzenia (rys. 1-8).
§ 5. 1. Podstawowymi przedmiotami umundurowania stanowiącymi zestaw ubioru wyjściowego są:
a) kurtka i spodnie munduru wyjściowego, wyjściowego letniego - w kolorze khaki,
b) bluza olimpijka, wiatrówka oficerska, sweter oficerski - w kolorze khaki,
c) szalik letni i zimowy - w kolorze khaki,
d) płaszcz sukienny i letni - w kolorze khaki,
e) kurtka wyjściowa nieprzemakalna - w kolorze khaki,
f) kurtka wiatrówka - w kolorze khaki,
g) krawat, koszula, koszulo-bluza - w kolorze khaki,
h) koszula, koszulo-bluza - w kolorze białym,
i) czapka futrzana, czapka rogatywka, furażerka, kapelusz - w kolorze khaki,
j) beret - w kolorze zgodnie z § 13 ust. 2,
k) obuwie, skarpetki i galanteria skórzana - w kolorze czarnym;
a) kurtka i spodnie munduru wyjściowego, wyjściowego letniego - w kolorze stalowym,
b) bluza olimpijka, wiatrówka oficerska, sweter oficerski - w kolorze stalowym,
c) płaszcz sukienny i letni - w kolorze stalowym,
d) szalik zimowy - w kolorze stalowym,
e) koszula i koszulo-bluza z długimi i krótkimi rękawami - w kolorze stalowym,
f) koszula, koszulo-bluza z długimi i krótkimi rękawami, szalik letni - w kolorze białym,
g) czapka garnizonowa, furażerka, kapelusz - w kolorze stalowym,
h) kurtka wyjściowa nieprzemakalna - w kolorze czarnym,
i) czapka futrzana - w kolorze czarnym,
j) obuwie, skarpetki i galanteria skórzana - w kolorze czarnym;
a) kurtka i spodnie munduru wyjściowego, wyjściowego letniego - w kolorze granatowym,
b) czapka wyjściowa, czapka letnia, kapelusz wyjściowy i kapelusz letni - w kolorze białym,
c) bluza olimpijka, wiatrówka oficerska, sweter oficerski - w kolorze granatowym,
d) płaszcz sukienny i płaszcz letni - w kolorze granatowym,
e) kurtka wyjściowa nieprzemakalna - w kolorze czarnym,
f) czapka futrzana, krawat - w kolorze czarnym,
g) obuwie, skarpetki i galanteria skórzana - w kolorze czarnym,
h) mundur wyjściowy letni, koszula, koszulo-bluza, szalik zimowy i letni - w kolorze białym,
i) obuwie i skarpetki do munduru wyjściowego letniego białego - w kolorze białym.
2. Zestawy ubiorów wyjściowych określa załącznik nr 2 do rozporządzenia (zestawy nr 1-6).
3. Wzory ubiorów wyjściowych określa załącznik nr 10 do rozporządzenia (rys. 1-52).
§ 6. 1. Podstawowymi przedmiotami umundurowania stanowiącymi zestaw ubioru służbowego są:
a) kurtka i spodnie munduru służbowego, płaszcz sukienny - w kolorze khaki,
b) czapka futrzana, czapka rogatywka - w kolorze khaki,
c) beret - do ubioru służbowego tylko w jednostkach desantowo-szturmowych, specjalnych i kawalerii powietrznej - w kolorze bordowym, obrony wybrzeża - w kolorze niebieskim oraz Jednostce Wojskowej Nr 2305 - w kolorze szarym,
d) szalik zimowy, krawat, koszula - w kolorze khaki,
e) koszula - w kolorze białym,
f) obuwie, galanteria skórzana, skarpetki i oporządzenie - w kolorze czarnym i białym;
a) kurtka i spodnie munduru służbowego, płaszcz sukienny - w kolorze stalowym,
b) koszula - w kolorze białym,
c) czapka garnizonowa i szalik zimowy - w kolorze stalowym,
d) czapka futrzana, krawat - w kolorze czarnym,
e) obuwie, galanteria skórzana, skarpetki i oporządzenie - w kolorze czarnym i białym;
a) kurtka i spodnie munduru służbowego, płaszcz sukienny - w kolorze granatowym,
b) czapka futrzana, krawat - w kolorze czarnym,
c) czapka wyjściowa - w kolorze białym,
d) koszula, szalik zimowy - w kolorze białym,
e) obuwie, galanteria skórzana, skarpetki i oporządzenie - w kolorze białym i czarnym.
2. Zestawy ubiorów służbowych określa załącznik nr 3 do rozporządzenia (zestawy nr 1-12).
3. Wzory ubiorów służbowych określa załącznik nr 11 do rozporządzenia (rys. 1-10).
§ 7. 1. Podstawowymi przedmiotami umundurowania stanowiącymi zestaw ubioru ćwiczebnego w Marynarce Wojennej są:
1) bluza i spodnie ćwiczebne, koszula ćwiczebna - w kolorze granatowym;
2) czapka ćwiczebna i półbuty ćwiczebne - w kolorze granatowym;
3) czapka wełniana, sweter oficerski, kurtka zimowa nieprzemakalna, szalokominiarka, rękawice ortalionowe 5-palcowe - w kolorze czarnym;
4) pas żołnierski z klamrą MW, pasek do spodni z klamrą MW, trzewiki - w kolorze czarnym.
2. Zestaw ubiorów ćwiczebnych określa załącznik nr 4 do rozporządzenia.
3. Wzory ubiorów ćwiczebnych określa załącznik nr 12 do rozporządzenia (rys. 1-5).
§ 8. 1. Podstawowymi przedmiotami umundurowania stanowiącymi zestaw ubioru polowego w Wojskach Lądowych i Siłach Powietrznych oraz jednostkach brzegowych Marynarki Wojennej są:
1) kurtka polowa - w barwach ochronnych, w kamuflażu "pantera";
2) bluza i spodnie polowe - w barwach ochronnych, w kamuflażu "pantera";
3) beret, czapka futrzana, sweter;
4) furażerka polowa w Siłach Powietrznych - w barwach ochronnych, w kamuflażu "pantera";
5) rękawice polowe - w barwach ochronnych, w kamuflażu "pantera";
6) koszulo-bluza polowa - w barwach ochronnych, w kamuflażu "pantera";
7) ubranie ochronne - w barwach ochronnych, w kamuflażu "pantera";
8) oporządzenie - w barwach ochronnych, w kamuflażu "pantera";
9) trzewiki oraz galanteria skórzana - w kolorze czarnym;
10) pas żołnierski brezentowy z klamrą z napisem "WP" w Wojskach Lądowych oraz Siłach Powietrznych - w kolorze khaki, w Marynarce Wojennej z klamrą z napisem "MW" - w kolorze czarnym.
2. Żołnierze pełniący służbę w polskich kontyngentach wojskowych w terenie pustynnym noszą przedmioty umundurowania w kamuflażu "pustynnym".
3. Żołnierze pełniący służbę w polskich kontyngentach wojskowych noszą trzewiki ćwiczebne tropikalne - w kolorze beżowym.
4. Zestaw ubiorów polowych określa załącznik nr 5 do rozporządzenia.
5. Wzory ubiorów polowych określa załącznik nr 13 do rozporządzenia (rys. 1-22).
§ 9. 1. Podstawowymi przedmiotami umundurowania stanowiącymi zestaw ubioru specjalnego w Wojskach Lądowych i Siłach Powietrznych oraz w Marynarce Wojennej są:
1) ubranie czołgisty - w kolorze czarnym;
2) ubranie technika lotniczego - w kolorze niebieskim;
3) kombinezon pilota - w kolorze zielonym, w Marynarce Wojennej - w kolorze pomarańczowym.
2. Zestawy ubiorów specjalnych określa załącznik nr 6 do rozporządzenia (zestawy nr 1-3).
3. Wzory ubiorów specjalnych określa załącznik nr 14 do rozporządzenia (rys. 1-6).
§ 10. 1. Podstawowymi przedmiotami umundurowania stanowiącymi zestaw ubioru roboczego w Wojskach Lądowych i Siłach Powietrznych oraz w Marynarce Wojennej są:
1) bluza i spodnie robocze - w kolorze granatowym;
2) kurtka i spodnie ocieplane - w kolorze granatowym;
3) beret roboczy;
4) trzewiki - w kolorze czarnym;
5) rękawice robocze.
2. Zestaw ubiorów roboczych określa załącznik nr 7 do rozporządzenia.
3. Wzór ubioru roboczego określa załącznik nr 15 do rozporządzenia.
§ 11. 1. Podstawowymi przedmiotami umundurowania stanowiącymi zestaw ubioru wieczorowego żołnierzy są:
1) półfrak; dla kobiet żakiet z pasem;
2) kamizelka, tylko dla mężczyzn;
3) spodnie; dla kobiet spódnica długa;
4) koszula koloru białego do muszki;
5) muszka koloru czarnego;
6) półbuty lakierki.
2. Mundur wieczorowy noszą wyłącznie oficerowie.
3. Mundur wieczorowy w Wojskach Lądowych jest barwy granatowej:
1) generałowie mają na kołnierzu półfraka znak orła generałów, a na nogawkach spodni dwa lampasy;
2) pozostali oficerowie na nogawkach spodni mają jeden lampas w kolorze granatowym;
3) kamizelka - w kolorze srebrzystym.
4. Mundur wieczorowy w Siłach Powietrznych jest barwy: półfrak - stalowej, spodnie - granatowej, kamizelka - w kolorze srebrzystym:
2) pozostali oficerowie na nogawkach spodni mają jeden lampas w kolorze granatowym.
5. Mundur wieczorowy w Marynarce Wojennej jest barwy granatowej, na nogawkach spodni wszyscy oficerowie mają jeden lampas w kolorze czarnym.
6. Zestawy ubiorów wieczorowych określa załącznik nr 8 do rozporządzenia (zestawy nr 1 i 2).
7. Wzory ubiorów wieczorowych określa załącznik nr 16 do rozporządzenia (rys. 1-3).
§ 12. 1. W zależności od przynależności do rodzaju Sił Zbrojnych żołnierze noszą umundurowanie:
1) w Wojskach Lądowych - w kolorze khaki lub khaki i białym;
2) w Siłach Powietrznych - w kolorze stalowym lub stalowym i białym;
3) w Marynarce Wojennej - w kolorze granatowym, białym lub granatowym i białym.
2. Ubiór Wojsk Lądowych noszą wszyscy żołnierze, z wyjątkiem wymienionych w ust. 3 i 4.
3. Ubiór Sił Powietrznych noszą:
1) żołnierze pełniący służbę wojskową w jednostkach wojskowych podległych dowódcy Sił Powietrznych;
2) żołnierze zajmujący etatowe stanowiska służbowe o specjalnościach lotniczych w innych jednostkach niż określone w pkt 1;
3) żołnierze, o których mowa w pkt 1 i 2, skierowani na naukę do akademii i na kursy wojskowe.
4. Ubiór Marynarki Wojennej noszą:
1) żołnierze pełniący służbę wojskową w jednostkach wojskowych podległych dowódcy Marynarki Wojennej;
2) żołnierze zajmujący etatowe stanowiska służbowe o specjalnościach Marynarki Wojennej w innych jednostkach niż określone w pkt 1;
§ 13. 1. W skład umundurowania żołnierzy wchodzą nakrycia głowy żołnierzy z rozmieszczeniem oznak stopni wojskowych oraz znaków orłów wojskowych, określonych w art. 5-7 ustawy z dnia 19 lutego 1993 r. o znakach Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 34, poz. 154, z 1995 r. Nr 150, poz. 731 oraz z 2003 r. Nr 210, poz. 2036).
2. Żołnierze noszą berety w kolorach:
1) czarnym - w Marynarce Wojennej, w jednostkach pancernych, pododdziałach czołgów i jednostkach 11 Dywizji Kawalerii Pancernej;
2) bordowym - w jednostkach desantowo-szturmowych, specjalnych i jednostkach kawalerii powietrznej;
3) niebieskim - w jednostkach obrony wybrzeża i Ośrodku Szkolenia na Potrzeby Sił Pokojowych;
4) szkarłatnym - w jednostkach Żandarmerii Wojskowej;
5) brązowym - w jednostkach obrony terytorialnej;
6) szarym - w Jednostce Wojskowej Nr 2305;
7) zielonym - w pozostałych jednostkach Wojsk Lądowych.
3. Na czapkach rogatywkach żołnierze noszą otoki w kolorach:
1) granatowym - generałowie, jednostki wojsk zmechanizowanych i zmotoryzowanych, kompania reprezentacyjna Wojska Polskiego, jednostki zabezpieczenia materiałowego, szkoły i ośrodki szkolenia tych rodzajów wojsk i służb, żołnierze zawodowi korpusu sprawiedliwości i obsługi prawnej;
2) pomarańczowym - jednostki dziedziczące tradycje wojsk pancernych i samochodowych, jednostki rozpoznawcze, szkoły i ośrodki szkolenia tych rodzajów wojsk;
3) ciemnozielonym - jednostki wojsk rakietowych i artylerii, jednostki wojsk obrony przeciwlotniczej, szkoły i ośrodki szkolenia tych rodzajów wojsk;
4) czarnym - jednostki wojsk inżynieryjnych, jednostki wojsk obrony przeciwchemicznej, jednostki zabezpieczenia technicznego, jednostki służby kartograficznej i topogeodezyjnej, szkoły i ośrodki szkolenia tych rodzajów wojsk i służb;
5) chabrowym - jednostki dowodzenia, jednostki wojsk łączności, jednostki wojsk radiotechnicznych, jednostki wojsk rozpoznania i walki radioelektronicznej, szkoły i ośrodki szkolenia tych rodzajów wojsk i służb;
6) wiśniowym - lekarze wojskowi, jednostki służby zdrowia, szpitale i sanatoria wojskowe, szkoły i ośrodki szkolenia służby medycznej;
7) szkarłatnym - jednostki, szkoły i ośrodki szkolenia Żandarmerii Wojskowej;
8) fioletowym - kapelani wojskowi;
9) żółtym - sztab 1 Warszawskiej Dywizji Zmechanizowanej i 1 Brygada Pancerna.
4. Czapki garnizonowe nosi się do ubioru wyjściowego i galowego:
1) koloru stalowego z czarnym otokiem - w Siłach Powietrznych;
2) koloru białego z czarnym otokiem - w Marynarce Wojennej.
5. W Siłach Powietrznych do ubioru polowego nosi się furażerkę polową.
§ 14. Żołnierze noszą na nakryciach głowy znak orła wojskowego:
1) na czapkach wojskowych garnizonowych i rogatywkach:
a) w Wojskach Lądowych - znak orła Wojsk Lądowych tłoczony z blachy srebrzystej i oksydowany, o wysokości 55 mm,
b) w Siłach Powietrznych - znak orła lotnictwa wojskowego haftowany srebrzystym bajorkiem na podkładce barwy czarnej; korona, dziób i szpony haftowane złocistym bajorkiem, o wysokości 60 mm,
c) w Marynarce Wojennej - znak orła Marynarki Wojennej:
- oficerowie - haftowany srebrzystym bajorkiem na podkładce barwy czarnej, ujęty półwieńcem oficerskim z liści wawrzynu; korona, dziób, szpony, kotwica z liną kotwiczną oraz półwieńce haftowane złocistym bajorkiem, wnętrze tarczy jest barwy niebieskiej, o całkowitej wysokości 60 mm,
- podoficerowie i podchorążowie - haftowany srebrzystym bajorkiem na podkładce barwy czarnej, ujęty półwieńcem podoficerskim z liści wawrzynu; korona, dziób, szpony, kotwica z liną kotwiczną oraz półwieńce haftowane złocistym bajorkiem, wnętrze tarczy jest barwy niebieskiej, o całkowitej wysokości 60 mm,
- marynarze - tłoczony z blachy srebrzystej, z wewnętrznym niebieskim polem tarczy amazonek i nałożoną na tarczę złocistą kotwicą oplecioną złocistą liną kotwiczną, o wysokości 40 mm;
2) na czapkach futrzanych - wszyscy żołnierze - znak orła wykonany w metalu, odpowiadający danemu rodzajowi wojsk;
3) na beretach, furażerkach i innych nakryciach głowy - według uproszczonego wzoru, wykonane metodą haftu komputerowego (tłoczone z tworzywa lub z termonadruku) na tkaninie w barwie beretów, furażerek i innych nakryć głowy, odpowiadający danemu rodzajowi wojsk;
4) na hełmach:
a) Żandarmerii Wojskowej - znak orła Wojsk Lądowych, pod którym umieszcza się napis "ŻW" w kolorze czarnym na białym tle,
b) pododdziałów regulacji ruchu - znak orła danego rodzaju Sił Zbrojnych,
c) bojowych i ćwiczebnych - znaków orłów wojskowych nie umieszcza się;
5) na kapeluszach polowych oznak orłów wojskowych nie umieszcza się.
§ 15. 1. Orzeł generałów (admirałów) noszony na kołnierzu kurtek mundurowych, półfraków i kołnierzu płaszcza sukiennego jest haftowany srebrzystym bajorkiem (admirałów - bajorkiem złocistym). Korona, dziób i szpony haftowane są bajorkiem złocistym.
2. Orzeł Marszałka Polski noszony na kołnierzu kurtek mundurów i kołnierzu płaszcza sukiennego jest haftowany srebrzystym bajorkiem. Korona, dziób, szpony i głowice buław haftowane są bajorkiem złocistym.
3. W Wojskach Lądowych i Siłach Powietrznych na guzikach kurtek mundurów wyjściowych, galowych i wieczorowych, płaszczy sukiennych i letnich oraz czapek garnizonowych lub rogatywek umieszcza się znak orła odpowiadający danemu rodzajowi wojsk.
4. W Marynarce Wojennej na guzikach kurtek mundurów wyjściowych, galowych i wieczorowych, płaszczy sukiennych i letnich, półpłaszczy marynarskich oraz bluz wyjściowych i ćwiczebnych marynarskich umieszcza się znak kotwicy na tle krzyża kawalerskiego.
5. Wzory nakryć głowy z rozmieszczeniem orłów i oznak stopni wojskowych, o których mowa w ust. 1, określa załącznik nr 17 do rozporządzenia (rys. 1-28).
Rozdział 3
Szczegółowe zasady i okoliczności noszenia umundurowania
§ 16. 1. Ubiory wojskowe nosi się według ustalonych zestawów ubiorczych w zależności od pory roku; rozróżnia się okres letni trwający od dnia 1 maja do dnia 30 września i okres zimowy od dnia 1 października do dnia 30 kwietnia; miesiące marzec, kwiecień, październik i listopad stanowią okres przejściowy.
2. W okresie przejściowym dopuszcza się noszenie ubiorów letnich.
3. W okresie zimowym dopuszcza się noszenie koszulo-bluz i wiatrówek w pomieszczeniach i obiektach zamkniętych.
§ 17. W zależności od warunków atmosferycznych ubiór ustala:
...
acinr_PL