Kodeks Postępowania Administracyjnego 2010.pdf

INFOR

Page 1 of 30

Stan prawny na 3 lutego 2010 r.

Uwzględniono Dziennik Ustaw z 2010 r. nr 13 z dnia 29 stycznia 2010 r. oraz Monitor Polski z 2010 r. nr 5 z dnia 1 lutego

2010 r.

Dziennik Ustaw Rok 2000 Nr 98 poz. 1071

wersja obowiązująca od 01.01.2010

(Tekst opracowany przez INFOR)

USTAWA

z dnia 14 czerwca 1960 r.

Kodeks postępowania administracyjnego

(Dz.U. z 2000 r., Nr 98, poz. 1071, zm.: Dz.U. z 2001 r., Nr 49, poz. 509; Dz.U. z 2002 r., Nr 113, poz. 984;

Dz.U. z 2002 r., Nr 153, poz. 1271; Dz.U. z 2002 r., Nr 169, poz. 1387; Dz.U. z 2003 r., Nr 130, poz. 1188;

Dz.U. z 2004 r., Nr 162, poz. 1692; Dz.U. z 2005 r., Nr 64, poz. 565; Dz.U. z 2005 r., Nr 78, poz. 682; Dz.U. z

2009 r., Nr 195, poz. 1501; Dz.U. z 2009 r., Nr 216, poz. 1676)

DZIAŁ l

Przepisy ogólne

Rozdział 1

Zakres obowiązywania

Art. 1. [Zakres regulacji] Kodeks postępowania administracyjnego normuje postępowanie:

1) przed organami administracji publicznej w naleŜących do właściwości tych organów sprawach

indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych,

2) przed innymi organami państwowymi oraz przed innymi podmiotami, gdy są one powołane z mocy prawa

lub na podstawie porozumień do załatwiania spraw określonych w pkt 1,

3) w sprawach rozstrzygania sporów o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego i

organami administracji rządowej oraz między organami i podmiotami, o których mowa w pkt 2,

4) w sprawach wydawania zaświadczeń.

Art. 2. [Zakres regulacji] Kodeks postępowania administracyjnego normuje ponadto postępowanie w

sprawie skarg i wniosków (Dział VIII) przed organami państwowymi, organami jednostek samorządu

terytorialnego oraz przed organami organizacji społecznych.

Art. 3. [Wyłączenie stosowania przepisów kodeksu] § 1. Przepisów Kodeksu postępowania

administracyjnego nie stosuje się do:

1) postępowania w sprawach karnych skarbowych,

2) spraw uregulowanych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz.

926 i Nr 160, poz. 1083, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, z 1999 r. Nr 11, poz. 95 i Nr 92, poz. 1062 oraz z

2000 r. Nr 94, poz. 1037), z wyjątkiem przepisów działów IV, V i VIII.

§ 2. Przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego nie stosuje się równieŜ do postępowania w

sprawach:

1) (skreślony),

2) (skreślony),

3) (skreślony),

4) naleŜących do właściwości polskich przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych,

o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej.

§ 3. Przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego nie stosuje się takŜe do postępowania w

sprawach wynikających z:

1) nadrzędności i podległości organizacyjnej w stosunkach między organami państwowymi i innymi

państwowymi jednostkami organizacyjnymi,

2) podległości słuŜbowej pracowników organów i jednostek organizacyjnych wymienionych w pkt 1,

o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej.

§ 4. Do postępowania w sprawach wymienionych w § 1, 2 i 3 pkt 2 stosuje się jednak przepisy działu

VIII.

cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2000.98.1071):I...

2010-04-01

INFOR

Page 2 of 30

§ 5. Rada Ministrów w drodze rozporządzenia moŜe rozciągnąć przepisy Kodeksu postępowania

administracyjnego w całości lub w części na postępowania w sprawach wymienionych w § 2.

Art. 4. [Stosunek przepisów kodeksu do prawa międzynarodowego] Kodeks postępowania

administracyjnego nie narusza szczególnych uprawnień wynikających z immunitetu dyplomatycznego i

konsularnego oraz umów i zwyczajów międzynarodowych.

Art. 5. [Definicje] § 1. JeŜeli przepis prawa powołuje się ogólnie na przepisy o postępowaniu

administracyjnym, rozumie się przez to przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.

§ 2. Ilekroć w przepisach Kodeksu postępowania administracyjnego jest mowa o:

1) kodeksie – rozumie się przez to Kodeks postępowania administracyjnego,

2) (skreślony),

3) organach administracji publicznej – rozumie się przez to ministrów, centralne organy administracji

rządowej, wojewodów, działające w ich lub we własnym imieniu inne terenowe organy administracji

rządowej (zespolonej i niezespolonej), organy jednostek samorządu terytorialnego oraz organy i

podmioty wymienione w art. 1 pkt 2,

4) ministrach – rozumie się przez to Prezesa i wiceprezesa Rady Ministrów pełniących funkcję ministra

kierującego określonym działem administracji rządowej, ministrów kierujących określonym działem

administracji rządowej, przewodniczących komitetów wchodzących w skład Rady Ministrów, kierowników

centralnych urzędów administracji rządowej podległych, podporządkowanych lub nadzorowanych przez

Prezesa Rady Ministrów lub właściwego ministra, a takŜe kierowników innych równorzędnych urzędów

państwowych załatwiających sprawy, o których mowa w art. 1 pkt 1 i 4,

5) organizacjach społecznych – rozumie się przez to organizacje zawodowe, samorządowe, spółdzielcze i

inne organizacje społeczne,

6) organach jednostek samorządu terytorialnego – rozumie się przez to organy gminy, powiatu,

województwa, związków gmin, związków powiatów, wójta, burmistrza (prezydenta miasta), starostę,

marszałka województwa oraz kierowników słuŜb, inspekcji i straŜy działających w imieniu wójta,

burmistrza (prezydenta miasta), starosty lub marszałka województwa, a ponadto samorządowe kolegia

odwoławcze.

Rozdział 2

Zasady ogólne

Art. 6. [Zasada państwa prawa] Organy administracji publicznej działają na podstawie przepisów

prawa.

Art. 7. [Zasada praworządności] W toku postępowania organy administracji publicznej stoją na straŜy

praworządności i podejmują wszelkie kroki niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do

załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli.

Art. 8. [Zasada pogłębiania zaufania obywateli] Organy administracji publicznej obowiązane są

prowadzić postępowanie w taki sposób, aby pogłębiać zaufanie obywateli do organów Państwa oraz

świadomość i kulturę prawną obywateli.

Art. 9. [Zasada informowania stron] Organy administracji publicznej są obowiązane do naleŜytego i

wyczerpującego informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na

ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania administracyjnego. Organy czuwają

nad tym, aby strony i inne osoby uczestniczące w postępowaniu nie poniosły szkody z powodu nieznajomości

prawa, i w tym celu udzielają im niezbędnych wyjaśnień i wskazówek.

Art. 10. [Zasada uczestnictwa stron w postępowaniu] § 1. Organy administracji publicznej

obowiązane są zapewnić stronom czynny udział w kaŜdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji

umoŜliwić im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych Ŝądań.

§ 2. Organy administracji publicznej mogą odstąpić od zasady określonej w § 1 tylko w przypadkach, gdy

załatwienie sprawy nie cierpi zwłoki ze względu na niebezpieczeństwo dla Ŝycia lub zdrowia ludzkiego albo ze

względu na groŜącą niepowetowaną szkodę materialną.

§ 3. Organ administracji publicznej obowiązany jest utrwalić w aktach sprawy, w drodze adnotacji,

przyczyny odstąpienia od zasady określonej w § 1.

Art. 11. [Zasada wyjaśniania przesłanek załatwienia sprawy] Organy administracji publicznej

powinny wyjaśniać stronom zasadność przesłanek, którymi kierują się przy załatwieniu sprawy, aby w ten

sposób w miarę moŜności doprowadzić do wykonania przez strony decyzji bez potrzeby stosowania środków

przymusu.

cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2000.98.1071):I...

2010-04-01

INFOR

Page 3 of 30

Art. 12. [Zasada szybkości postępowania] § 1. Organy administracji publicznej powinny działać w

sprawie wnikliwie i szybko, posługując się moŜliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do jej załatwienia.

§ 2. Sprawy, które nie wymagają zbierania dowodów, informacji lub wyjaśnień, powinny być załatwione

niezwłocznie.

Art. 13. [Zasada nakłaniania do ugody] § 1. Sprawy, w których uczestniczą strony o spornych

interesach, mogą być załatwiane w drodze ugody sporządzonej przed organem administracji publicznej

(ugoda administracyjna).

§ 2. Organ administracji publicznej, przed którym toczy się postępowanie w sprawie, powinien w tych

przypadkach podejmować czynności skłaniające strony do zawarcia ugody.

Art. 14. [Zasada pisemności postępowania] § 1. Sprawy naleŜy załatwiać w formie pisemnej.

§ 2. Sprawy mogą być załatwiane ustnie, gdy przemawia za tym interes strony, a przepis prawny nie stoi

temu na przeszkodzie. Treść oraz istotne motywy takiego załatwienia powinny być utrwalone w aktach w

formie protokołu lub podpisanej przez stronę adnotacji.

Art. 15. [Dwuinstancyjność postępowania] Postępowanie administracyjne jest dwuinstancyjne.

Art. 16. [Decyzje ostateczne] § 1. Decyzje, od których nie słuŜy odwołanie w administracyjnym toku

instancji, są ostateczne. Uchylenie lub zmiana takich decyzji, stwierdzenie ich niewaŜności oraz wznowienie

postępowania moŜe nastąpić tylko w przypadkach przewidzianych w kodeksie lub w ustawach szczególnych.

§ 2. Decyzje mogą być zaskarŜane do sądu administracyjnego z powodu ich niezgodności z prawem, na

zasadach i w trybie określonych w odrębnych ustawach.

Rozdział 3

Organy wyŜszego stopnia i organy naczelne

Art. 17. [Organy wyŜszego stopnia] Organami wyŜszego stopnia w rozumieniu kodeksu są:

1) w stosunku do organów jednostek samorządu terytorialnego – samorządowe kolegia odwoławcze, chyba

Ŝe ustawy szczególne stanowią inaczej,

2) w stosunku do wojewodów – właściwi w sprawie ministrowie,

3) w stosunku do organów administracji publicznej innych niŜ określone w pkt 1 i 2 – odpowiednie organy

nadrzędne lub właściwi ministrowie, a w razie ich braku – organy państwowe sprawujące nadzór nad ich

działalnością,

4) w stosunku do organów organizacji społecznych – odpowiednie organy wyŜszego stopnia tych

organizacji, a w razie ich braku – organ państwowy sprawujący nadzór nad ich działalnością.

Art. 18. [Organy naczelne] Organami naczelnymi w rozumieniu kodeksu są:

1) w stosunku do organów administracji rządowej, organów jednostek samorządu terytorialnego, z

wyjątkiem samorządowych kolegiów odwoławczych, oraz organów państwowych i samorządowych

jednostek organizacyjnych – Prezes Rady Ministrów lub właściwi ministrowie,

2) w stosunku do organów państwowych innych niŜ określone w pkt 1 – odpowiednie organy o

ogólnokrajowym zasięgu działania,

3) w stosunku do organów organizacji społecznych – naczelne organy tych organizacji, a w razie braku

takiego organu – Prezes Rady Ministrów lub właściwi ministrowie sprawujący zwierzchni nadzór nad ich

działalnością.

Rozdział 4

Właściwość organów

Art. 19. [Zasada przestrzegania właściwości z urzędu] Organy administracji publicznej przestrzegają

z urzędu swojej właściwości rzeczowej i miejscowej.

Art. 20. [Właściwość rzeczowa] Właściwość rzeczową organu administracji publicznej ustala się

według przepisów o zakresie jego działania.

Art. 21. [Właściwość miejscowa] § 1. Właściwość miejscową organu administracji publicznej ustala

się:

1) w sprawach dotyczących nieruchomości – według miejsca jej połoŜenia; jeŜeli nieruchomość połoŜona

jest na obszarze właściwości dwóch lub więcej organów, orzekanie naleŜy do organu, na którego

obszarze znajduje się większa część nieruchomości,

2) w sprawach dotyczących prowadzenia zakładu pracy – według miejsca, w którym zakład pracy jest, był

cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2000.98.1071):I...

2010-04-01

INFOR

Page 4 of 30

lub ma być prowadzony,

3) w innych sprawach – według miejsca zamieszkania (siedziby) w kraju, a w braku zamieszkania w kraju –

według miejsca pobytu strony lub jednej ze stron; jeŜeli Ŝadna ze stron nie ma w kraju zamieszkania

(siedziby) lub pobytu – według miejsca ostatniego ich zamieszkania (siedziby) lub pobytu w kraju.

§ 2. JeŜeli nie moŜna ustalić właściwości miejscowej w sposób wskazany w § 1, sprawa naleŜy do

organu właściwego dla miejsca, w którym nastąpiło zdarzenie powodujące wszczęcie postępowania, albo w

razie braku ustalenia takiego miejsca – do organu właściwego dla obszaru dzielnicy Śródmieście w m. st.

Warszawie.

Art. 22. [Rozstrzyganie sporów o właściwość] § 1. Spory o właściwość rozstrzygają:

1) między organami jednostek samorządu terytorialnego, z wyjątkiem przypadków określonych w pkt 2–4 –

wspólny dla nich organ wyŜszego stopnia, a w razie braku takiego organu – sąd administracyjny,

2) między kierownikami słuŜb, inspekcji i straŜy administracji zespolonej tego samego powiatu, działających

w imieniu własnym lub w imieniu starosty – starosta,

3) między organami administracji zespolonej w jednym województwie nie wymienionymi w pkt 2 –

wojewoda,

4) między organami jednostek samorządu terytorialnego w róŜnych województwach w sprawach naleŜących

do zadań z zakresu administracji rządowej – minister właściwy do spraw administracji publicznej,

5) (skreślony),

6) między wojewodami oraz organami administracji zespolonej w róŜnych województwach – minister

właściwy do spraw administracji publicznej,

7) między wojewodą a organami administracji niezespolonej – minister właściwy do spraw administracji

publicznej po porozumieniu z organem sprawującym nadzór nad organem pozostającym w sporze z

wojewodą,

8) między organami administracji publicznej innymi niŜ wymienione w pkt 1–4, 6 i 7 – wspólny dla nich

organ wyŜszego stopnia, a w razie braku takiego organu – minister właściwy do spraw administracji

publicznej,

9) między organami administracji publicznej, gdy jednym z nich jest minister – Prezes Rady Ministrów.

§ 2. Spory kompetencyjne między organami jednostek samorządu terytorialnego a organami

administracji rządowej rozstrzyga sąd administracyjny.

§ 3. Z wnioskiem o rozpatrzenie sporu przez sąd administracyjny moŜe wystąpić:

1) strona,

2) organ jednostki samorządu terytorialnego lub inny organ administracji publicznej, pozostające w sporze,

3) minister właściwy do spraw administracji publicznej,

4) minister właściwy do spraw sprawiedliwości, Prokurator Generalny,

5) Rzecznik Praw Obywatelskich.

Art. 23. [Czynności nie cierpiące zwłoki] Do czasu rozstrzygnięcia sporu o właściwość organ

administracji publicznej na którego obszarze wynikła sprawa, podejmuje tylko czynności nie cierpiące zwłoki

ze względu na interes społeczny lub słuszny interes obywateli i zawiadamia o tym organ właściwy do

rozstrzygnięcia sporu.

Rozdział 5

Wyłączenie pracownika oraz organu

Art. 24. [Wyłączenie pracownika] [1] § 1. Pracownik organu administracji publicznej podlega

wyłączeniu od udziału w postępowaniu w sprawie:

1) w której jest stroną albo pozostaje z jedną ze stron w takim stosunku prawnym, Ŝe wynik sprawy moŜe

mieć wpływ na jego prawa lub obowiązki,

2) swego małŜonka oraz krewnych i powinowatych do drugiego stopnia,

3) osoby związanej z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli,

4) w której był świadkiem lub biegłym albo był lub jest przedstawicielem jednej ze stron, albo w której

przedstawicielem strony jest jedna z osób wymienionych w pkt 2 i 3,

cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2000.98.1071):I...

2010-04-01

INFOR

Page 5 of 30

5) [2] w której brał udział w niŜszej instancji w wydaniu zaskarŜonej decyzji,

6) z powodu której wszczęto przeciw niemu dochodzenie słuŜbowe, postępowanie dyscyplinarne lub karne,

7) w której jedną ze stron jest osoba pozostająca wobec niego w stosunku nadrzędności słuŜbowej.

§ 2. Powody wyłączenia pracownika od udziału w postępowaniu trwają takŜe po ustaniu małŜeństwa (§ 1

pkt 2), przysposobienia, opieki lub kurateli (§ 1 pkt 3).

§ 3. Bezpośredni przełoŜony pracownika jest obowiązany na jego Ŝądanie lub na Ŝądanie strony albo z

urzędu wyłączyć go od udziału w postępowaniu, jeŜeli zostanie uprawdopodobnione istnienie okoliczności nie

wymienionych w § 1, które mogą wywołać wątpliwość co do bezstronności pracownika.

§ 4. Wyłączony pracownik powinien podejmować tylko czynności nie cierpiące zwłoki ze względu na

interes społeczny lub waŜny interes stron.

Art. 25. [Wyłączenie organu] § 1. Organ administracji publicznej podlega wyłączeniu od załatwienia

sprawy dotyczącej interesów majątkowych:

1) jego kierownika lub osób pozostających z tym kierownikiem w stosunkach określonych w art. 24 § 1 pkt 2

i 3,

2) osoby zajmującej stanowisko kierownicze w organie bezpośrednio wyŜszego stopnia lub osób

pozostających z nim w stosunkach określonych w art. 24 § 1 pkt 2 i 3.

§ 2. Przepis art. 24 § 4 stosuje się odpowiednio.

Art. 26. [Wyznaczenie pracownika lub organu właściwego] § 1. W przypadku wyłączenia pracownika

(art. 24) jego bezpośredni przełoŜony wyznacza innego pracownika do prowadzenia sprawy.

§ 2. W przypadku wyłączenia organu sprawę załatwia:

1) w okolicznościach przewidzianych w art. 25 § 1 pkt 1 – organ wyŜszego stopnia nad organem

załatwiającym sprawę,

2) w okolicznościach przewidzianych w art. 25 § 1 pkt 2 – organ wyŜszego stopnia nad organem, w którym

osoba wymieniona w tym przepisie zajmuje stanowisko kierownicze.

Organ wyŜszego stopnia moŜe do załatwienia sprawy wyznaczyć inny podległy sobie organ. W razie gdy

osobą wymienioną w art. 25 § 1 pkt 2 jest minister albo prezes samorządowego kolegium odwoławczego,

organ właściwy do załatwienia sprawy wyznacza Prezes Rady Ministrów.

§ 3. JeŜeli wskutek wyłączenia pracowników organu administracji publicznej organ ten stał się niezdolny

do załatwienia sprawy, stosuje się odpowiednio § 2.

Art. 27. [Wyłączenie członka organu kolegialnego] § 1. Członek organu kolegialnego podlega

wyłączeniu w przypadkach określonych w art. 24 § 1. O wyłączeniu tego członka w przypadkach określonych

w art. 24 § 3 postanawia przewodniczący organu kolegialnego lub organu wyŜszego stopnia na wniosek

strony, członka organu kolegialnego albo z urzędu.

§ 1a. Członek samorządowego kolegium odwoławczego podlega wyłączeniu od udziału w postępowaniu

w sprawie wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, jeŜeli brał udział w wydaniu decyzji objętej wnioskiem.

§ 2. JeŜeli wskutek wyłączenia członków organu kolegialnego organ ten stał się niezdolny do podjęcia

uchwały z braku wymaganego quorum, stosuje się odpowiednio przepisy art. 26 § 2.

§ 3. JeŜeli samorządowe kolegium odwoławcze wskutek wyłączenia jego członków nie moŜe załatwić

sprawy, minister właściwy do spraw administracji publicznej wyznacza do załatwienia sprawy inne

samorządowe kolegium odwoławcze.

Art. 27a. (skreślony).

Rozdział 6

Strona

Art. 28. [Definicja strony] Stroną jest kaŜdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy

postępowanie albo kto Ŝąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek.

Art. 29. [Podmioty będące stronami] Stronami mogą być osoby fizyczne i osoby prawne, a gdy chodzi

o państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne i organizacje społeczne – równieŜ jednostki nie

posiadające osobowości prawnej.

Art. 30. [Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych stron] § 1. Zdolność prawną i

zdolność do czynności prawnych stron ocenia się według przepisów prawa cywilnego, o ile przepisy

szczególne nie stanowią inaczej.

cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2000.98.1071):I...

2010-04-01

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: