21. WOJNA BENGALSKA
Wojna indyjsko-pakistańska 1971 r., zwana też wojną bengalską, była jednym z epizodów trwającego nieprzerwanie od 1947 r. konfliktu między Pakistanem a Indiami. Przyczyn tej wojny należy upatrywać w istniejącym w Pakistanie u schyłku lat sześćdziesiątych przekonaniu o zagrożeniu ze strony Indii w oraz narastającym kryzysie politycznym i ekonomicznym, związanym m.in. z powszechnie krytykowaną dominacją Pendżabu i dążeniami separatystycznymi Pakistanu Wschodniego. Brały się one z odmienności etnicznej Bengalu, a także różnego stopnia rozwoju gospodarczego. Przełomowym momentem było ogłoszenie w lutym 1966 r. przez opozycyjną Ligę Awami (Liga Ludowa) sześciopunktowego programu autonomii Bengalu. Rząd w Karaczi odrzucił go i uwięził przywódców bengalskich. Doprowadziło to do rozruchów nie tylko w Bengalu, ale również w Pakistanie Zachodnim i zmusiło Ayub Khana do ustąpienia. w grudniu 1970 r. Liga Awami, założona w 1956 r. zdobyła w wyborach prawie wszystkie mandaty w Pakistanie Wschodnim. Wbrew regułom parlamentarnym nie chciano jednak przekazać jej władzy. Prowadzone negocjacje zerwano w końcu marca 1971 r. Kontrolę nad Bengalem przejęła armia pakistańska, która krwawo spacyfikowała Dakkę. Ligę Awami rozwiązano. W odpowiedzi na to wybuchło powstanie, a działacze Ligi proklamowali niepodległość Bangladeszu. 25 marca wojska pakistańskie wkroczyły na teren Bengalu wschodniego, rozpoczynając jego pacyfikację. Ze zdewastowanego przez cyklon, objętego walkami Pakistanu napływało do Indii każdego dnia tysiące uchodźców., co przyczyniło się do wzrostu napięcia między Indiami a Pakistanem. Indie przeraził ten zalew uchodźców, który powodował poważne kłopoty w sferze społecznej, gospodarczej i politycznej. nasiliły się incydenty graniczne, a także naruszenia przestrzeni powietrznej Indii. Obie strony postawiły w stan gotowości bojowej swoje wojska na granicy z Kaszmirem, Pendżabem, Sindu i Bengalem. Z końcem listopada wojska indyjskie zaczęły przekraczać granicę Bangladeszu. Delhi zażądało od Pakistanu uwolnienia Mudżibura Rahmana i uregulowania sprawy Bengalu Wschodniego, lecz 3 grudnia 1971 r. Prezydent Yahya Khan odrzucił te żądania i rozpoczął działania wojskowe na zachodniej granicy Indii, W momencie rozpoczęcia działań zbrojnych armia indyjska dysponowała znaczną przewagą liczebną nad Pakistanem Przewyższała również zaawansowaniem technicznym i wyszkoleniem. 5 grudnia 1971 r. w pobliżu Karaczi doszło do największej od czasów II wojny światowej bitwy morskiej Strona indyjska dysponowała również przewagą w powietrzu, dzięki czemu siły powietrzne Indii wywalczyły dominację w przestrzeni powietrznej Bengalu i zniszczyły wiele samolotów jeszcze na pakistańskich lotniskach. Wojna trwała dwa tygodnie. Na zachodzie Pakistan zajął jedynie skrawek stanu Kaszmir i Dżammu. Wojskom indyjskim udało się w tym czasie pokonać i wziąć do niewoli 90-tysięczne siły pakistańskie walczące w Bengalu, które skapitulowały 16 grudnia. Po tym sukcesie Indie ogłosiły jednostronne przerwanie ognia na froncie zachodnim. Uznając cel kampanii za zrealizowany, rząd indyjski wydał rozkaz wstrzymania wszystkich działań. Pakistan przystał na zawieszenie broni, co też Khan ogłosił 17 grudnia. W czasie wojny Pakistan był wspierany przez Chiny, które dostarczały mu broni, jak i przez Stany Zjednoczone, Związek Radziecki wspierał w tej wojnie Indie, z którymi 9 sierpnia 1971 r. podpisał traktat pokoju, przyjaźni i współpracy.
SKUTKI W tej wojnie Pakistan poniósł dotkliwą porażkę. Utracił 1/6 obszaru, ponad połowę ludności, a także poniósł poważne straty w ludziach i sprzęcie (11400 zabitych.. Wojna bengalska doprowadziła również do kryzysu gospodarczego Prezydent Pakistanu gen. Yahya Khan podał się do dymisji, a na stanowisku zastąpił go cywilny polityk - Ali Bhutto. Indie uzyskały w zamian status najsilniejszego państwa na subkontynencie. Uświadomienie sobie tej sytuacji ożywiło zaintersowanie kół rządowych problemami bezpieczeństwa Oceanu Indyjskiego. W 1972 r. dokonano ustaleń w kwestii Kaszmiru. Uzgodniono, że nowa linia przerwania ognia będzie granicą między obu państwami. Wojna bengalska ponownie zaostrzyła stosunki indyjsko-chińskie. Władze w Pekinie opowiedziały się całkowicie po stronie Pakistanu i rozwinęły akcję propagandową przeciwko zacieśnianiu stosunków indyjsko-radzieckich. 19 marca 1972 Indie i Bangladesz podpisały 25-letni traktat przyjaźni, współpracy i pokoju, w którym obie strony zobowiązały się do konsultacji w przypadku niebezpieczeństwa agresji z zewnątrz, grożącego jednemu z partnerów. Z inicjatywy Indii doszło do spotkania premierów Indiry Gandhi i Alego Bhutto 2 sierpnia 1972 r. podpisano tam układ, który potwierdzał i rozwijał zasady Deklaracji Taszkienckiej (10 stycznia 1966) oraz zobowiązywał oba państwa do rozwoju przyjaznych stosunków i współdziałania w celu ustanowienia trwałego pokoju na subkontynencie indyjskim. Określał także środki normalizacji stosunków indyjsko-pakistańskich i likwidacji następstw wojny, w tym także wznowienie wszystkich rodzajów stosunków. Zgodnie z układem z Simli pod koniec 19762 r. ustalono faktyczną linie rozejmu w Dżammu i Kaszmirze oraz zaczęto wycofywanie wojsk z okupowanych obszarów i wymianę jeńców 28 sierpnia 1973 r. popisano trójstronne porozumienie międzyrządowe w sprawie repatriacji ok. 200 tys. bengalczyków z Pakistanu do Bangladeszu i około 260 tys. biharskich muzułmanów z Bangladeszu do Pakistanu. 22 lutego 1974 roku Pakistan uznał Ludową Republikę Bangladesz. W kwietniu Indie, Pakistan i Bangladesz podpisały porozumienie o współpracy, a dwa lata później, w marcu 1976 r. zostały wznowione stosunki dyplomatyczne między Indiami a Pakistanem.
22. CZYNNIK MILITARNY
Czynnik militarny przez wieki odgrywał kluczową rolę w stosunkach między państwami. Do tego stopnia, iż można było utożsamiać bezpieczeństwo z brakiem bezpośredniego zagrożenia militarnego. Obecnie, wobec zwiększającego się znaczenia pozostałych czynników, nie odgrywa już tak absolutnej roli jak w przeszłości. Siły zbrojne coraz częściej muszą odchodzić od swego podstawowego zadania, czyli przygotowania do zwalczania sił zbrojnych innego państwa, na rzecz misji nowego typu. Wymienić można zwalczanie terroryzmu i pilnowanie nieproliferacji broni masowego rażenia i środków jej przenoszenia.
czynniki wojskowe:
a. kiedyś wojna była powszechnie dopuszczalnym instrumentem rozwiązywania sporów,
b. dziś ograniczone jest posługiwanie się siłą wojskową, ius ad bellum (zakaz stosowania siły i groźby jej użycia) jest całkowicie zakazane przez prawo międzynarodowe,
c. wyścig zbrojeń,,
d. posiadanie broni jądrowej jest jednym z wyznaczników mocarstwowości w krajach rozwijających się,
e. klub atomowy – RPA, Izrael, Indie, Pakistan, podejrzewa się Iran i Koreę Północną,
f. cały czas przeznacza się ogromne sumy na zbrojenia,
23. WOJNA WIETNAMSKA
Wojna wietnamska była jednym z najdłuższych i najkrwawszych konfliktów, jakich doświadczył świat po 1945 roku. W sposób szczególny zawładnęła ludzką wyobraźnią, po części z uwagi na dominujące uczestnictwo w niej Stanów Zjednoczonych, lecz głównie, dlatego, że stała się najobszerniej filmowaną i najdokładniej relacjonowaną wojną w historii. II wojna indochińska 1957-75):Stany Zjednoczone realizując doktrynę „powstrzymywania komunizmu” dążyły do umocnienia na płd. Republiki Wietnamskiej rządu Diema. Dążyli tez do budowy systemu „zbiorowego bezpieczeństwa” w Azji. Po podpisaniu układów rozejmowych tysiące Wietnamczyków wywędrowało z płd. na płn. i odwrotnie. Diem dążył systematycznie do zniszczenia komunistycznej infrastruktury na płd. Wietnamu. 20.12.1960r. doszło do powstania Narodowego Frontu Wyzwolenia Wietnamu Południowego – NFWWP skupiającego ugrupowania przeciwne Diemowi i amerykańskim sojusznikom. W odpowiedzi na prośbę pomocy ze strony Diema amerykański prezydent John F. Kennedy podniósł liczbę „doradców woskowych” do 23 tys. Protesty i klęski militarne wosk Diema skłoniły USA do poparcia wojskowego zamachu stanu, który 1.09.1963r. obalił dyktatora. Viet Kong odnosił dalsze sukcesy militarne. Prezydent Lyndon Johnson kierując się „zasadą domina’ doprowadził do sprowokowania incydentu w Zatoce Tonkijskiej (2 - 4.07.1965r.), co w efekcie doprowadziło do interwencji wojskowej USA w Wietnamie. Otwarta wojna przeciwko NFWWP oraz DRW wzmagała jedynie opór Wietnamczyków. Początkowa taktyka bombardowania celów militarnych została przekształcona w „dywanowe naloty” niszczące też cele cywilne i powodujące straty ludnościowe. Metody stosowane w Wietnamie wywoływały protesty na całym świecie i w USA. Szokiem dla Amerykanów była „ofensywa Tet”. 30 stycznia 1968r. siły wyzwoleńcze zaatakowały ponad 100 miast i baz wojskowych. W Sajgonie partyzanci dotarli aż do samej ambasady amerykańskiej, na pograniczu z Laosem zdobyto bazę Khe Sanh. Szok, jaki wywołała w społeczeństwie amerykańskim ta ofensywa, zmusiła Prezydenta Johnsona do ograniczenia bombardowań DRW oraz wyrażenia gotowości do rozmów z DRW. 20 stycznia 1969r. doszło w Paryżu do rozmów pokojowych, gdzie przy stole rokowań zasiedli przedstawiciele USA, DRW, NFWWP i Rep. Wietnamskiej. Dyplomacja Nixona dążyła do zawarcia „honorowego pokoju” w Wietnamie. Nixon ogłosił też plan „wietnamizacji” wojny wietnamskiej-zmniejszeniu udziału wojsk amerykańskich w wojnie, przejęciu odpowiedzialności za działania wojenne przez Sajgon, zwiększeniu pomocy materialnej i szkoleniowej dla wojsk Wietnamu Płd. inicjatywy NFWWP doszło do zwołania na terenach wyzwolonych Kongresu Przedstawicieli Ludowych (6 - 8 VI 1969r.), uchwalenia utworzenia Republiki Wietnam Płd. i powołania Tymczasowego rządu Rewolucyjnego - TRR. Wietnamizacja nie doprowadziła wcale do osłabienia walk czy konsolidacji płd.- wietnamskiego systemu politycznego. Administracja Nixona prowadząca politykę odprężenia, została zmuszona do podjęcia stanowiska wobec Wietnamu. Nixon przyrzekł zmęczonemu społeczeństwu amerykańskiemu i wycofanie wojsk amerykańskich z Wietnamu. 23 stycznia 1973r. parafowano w Paryżu „Układ o zaprzestaniu działań wojennych i przywróceniu pokoju w Wietnamie” – do uroczystego podpisania przez 4 ministrów spraw zagranicznych: USA - DRW TRRWP i Rep. Wietnamskiej doszło 27 stycznia 1973r. 26.02.- 2.03.1973r. została zwołana w Paryżu międzynarodowa konferencja w sprawie Wietnamu. Wzięli w niej udział uczestnicy porozumienia paryskiego, wielkie mocarstwa (ZSRR, CHRL, Francja, Wlk. Brytania), a także państwa uczestniczące w Międzynarodowej Komisji Kontroli i Nadzoru (Indonezja, Kanada, Polska, Węgry) oraz sekretarz generalny ONZ. Do połowy 1976r. istniały 2 państwa wietnamskie DRW i Rep. Wietnamu Płd. ale 17 równoleżnik nie dzielił już Wietnamczyków. W 1975r. delegacje obu państw rozpoczęły rozmowy na temat zjednoczenia, 25.04.1976r. odbyły się wybory do Zgromadzenia Narodowego, a 2.07. 1976r. Zgromadzenie proklamowało powstanie Socjalistycznej Republiki Wietnamu ze stolicą w Hanoi. Jednak na ostateczny pokój w Indochinach trzeba było jeszcze poczekać. Skutki wojny są odczuwalne i dziś. 24.OKRES PANAMERYKANIZMU ZMODYFIKOWANEGO(1930-1960)
?
25. POLSKA POLITYKA ZAGRANICZNA PO 1989
W 1989 roku nastąpiło załamanie gospodarcze krajów bloku wschodniego. Zapanowała stagnacja i spadek poziomu produkcji i realnych dochodów ludności. Jednak początek 1989 roku, to czas, kiedy pomimo wszystko najważniejsze w tej części Europy było zdanie Moskwy. Dlatego też w obawie o niekontrolowany wybuch społecznego niezadowolenia ze zgubnymi skutkami dla poszczególnych narodów, ponawiano propozycje międzynarodowego porozumienia w sprawie ewolucji politycznej w naszym regionie. Jedną z takich propozycji było wystąpienie prezydenta USA, G. Bush’a, w Moguncji, w dniu 31 V 1989 roku. Zaproponował wówczas czteropunktowy plan przezwyciężenia podziału Europy i "rozmrożenia" systemów politycznych Europy Wschodniej, poprzez: kontynuację procesu KBWE, uczynienie Berlina centrum porozumienia, a nie konfrontacji europejskiej, realizację wspólnych programów ochrony środowiska oraz demilitaryzacje Europy. Jednak już jesienią tego rozpoczął się proces lawinowego rozpadu systemu komunistycznego nazywany Jesienią Narodów. Po raz pierwszy od wielu dziesięcioleci polski rząd Tadeusza Mazowieckiego miał okazję w polityce zagranicznej realizować polską rację stanu. Sytuację tą ułatwiał również postępujący rozkład ZSRR i zacieranie się powojennego podziału Europy, tzw. porządku jałtańskiego, a państwa zachodnie wspierały demokratyczne przemiany w bloku wschodnim. Wśród priorytetów polskiej polityki zagranicznej u progu III RP znalazły się dążenie do zbudowania w Europie systemu zbiorowego bezpieczeństwa, równoważenie się stosunków z jednoczącymi się Niemcami i rozpadającym się ZSRR oraz współpraca regionalna z krajami Europy Środkowej i krajami bałtyckimi.Priorytety polskiej polityki zagranicznej w latach 1989 – 2002: współtworzenie systemu zbiorowego bezpieczeństwa,współpraca z ZSRR i RFN, rozwijanie nowych powiązań regionalnych, rozszerzenie powiązań z USA, z państwami Europy Zachodniej, rozszerzenie stosunków z państwami innych kontynentów, rekonstrukcja stosunków gospodarczych Polski z zagranicą, współpraca z organizacjami międzynarodowymi, umocnienie podstawowych zasad prawa i stosunków międzynarodowych, w tym ochrony praw człowieka, znoszenie barier w ruchu osobowym i łączność z Polonią
26.DYPLOMACJA PERWENCYJNA
Dyplomacja prewencyjna – 3 cechy:
ð cele – zapobieganie wszystkim działaniom i tendencjom zagrażającym stabilności, bezpieczeństwu i pokojowi międzynarodowemu; zapobieganie powstawaniu sporów,
ð przedmiot prewencji – aktualne i potencjalne problemy, spory i konflikty mogące zagrażać międzynarodowej stabilności, bezpieczeństwu i pokojowi,
ð formy realizacji celów – kooperacja międzynarodowa, zwykle wielostronna, w ramach organizacji międzynarodowych lub innych związków państw, 5 środków dyplomacji prewencyjnej:
o środki budowy zaufania,
o gromadzenie informacji i wyjaśnianie stanów rzeczywistych,
o wczesne ostrzeganie,
o wyprzedzające rozmieszczenie sił pokojowych w strefach potencjalnego konfliktu,
o tworzenie stref zdemilitaryzowanych.
27.SCENARIUSZ NOWEGO ŁADU MIĘDZYNARODOWEGO
ð nowy ład traktowany jest jako wizja zbliżonego do modelowego ideału stanu stosunków m-wych; jego ramy obejmują naturalną sprzeczność interesów, rywalizację, antagonizmy oraz wszechstronną współpracę,
ð budowa ładu m-wego jest wielofazowym procesem rozłożonym w czasie,
ð koncepcje budowy nowego ładu m-wego:
o Nowa Pentarchia – zakłada, że najbardziej doskonały system to taki, nad którego stabilnością czuwa 5 ośrodków siły. Są one zdolne utrzymać równowagę polityczną i militarną, chodziło o USA, Japonię, Chiny, UE i Rosję,
o PAX Consortis – wersja policentryczna; zakłada, że po upadku ZSRR osłabieniu ulegnie znaczenie zachodniego bieguna, co ma związek z rezygnacją USA z dominującej pozycji w świecie,
o PAX Nipponica – nowy ład z dominacją Japonii,
o Bigemonia – system oparty na dominacji USA (potęga militarna, polityczna i ekonomiczna) i Japonii (potęga gospodarcza).
28. NATURALNOŚĆ TRWAŁA
Ø neutralność trwała (wieczysta, stała) – gdy państwo przyjęło na siebie zobowiązania nie uczestniczenia nigdy w żadnej wojnie, uzyskując w zamian od innych państw zobowiązanie do nie prowadzenia przeciwko niemu działań wojennych,
Ø obowiązki państw neutralnych wieczyście:
o nie uczestniczenie w wojnach między innymi państwami,
o nie zaciąganie żadnych zobowiązań, które mogłyby uwikłać je w wojny,
o obrona zbrojna własnego terytorium przed atakiem obcego państwa,
Ø całkowita swoboda w polityce wewnętrznej i zagranicznej, poza prowadzeniem wojen, zawieraniem sojuszy wojskowych, zakładania baz i stacjonowania obcych wojsk,
Ø warunkiem neutralności wieczystej jest jej uznanie przez inne państwa na podstawie wielostronnej umowy lub milczącego uznania,
Ø nie można odstąpić od neutralności wieczystej bez zgody innych państw,
Ø gwarancji udzielają mocarstwa,
Ø do państw neutralnie wieczystych należą:
o Szwajcaria – na podstawie aktu uznania i gwarancji, Paryż, 1815 rok, neutralność potwierdzona w 1919 roku, należy do ONZ od 2002 roku,
o Austria – na podstawie traktatu państwowego z 1955 roku oraz ustawy uchwalonej przez austriacki parlament, należy do ONZ od 1955 roku,
o Watykan – potwierdzony w traktacie luterańskim między Włochami a Watykanem z 1929 roku, konwencja o ochronie dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego – Haga, 1954 rok,
o Półwysep indochiński – deklarował politykę neutralności,
o Mołdawia – parlament przyjął ustawę o przyjęciu statusu wieczystej neutralności w 1994 roku,
o Turkmenistan – ustawa o neutralności 1995,
Ø państwa prowadzące politykę neutralności to:
o Szwecja – polityka wolna od sojuszów w okresie pokoju, której celem jest utrzymanie neutralności na wypadek wojny; dwuwymiarowość polityki zagranicznej: działa na rzecz stabilnych i pokojowych stosunków m-wych oraz wspiera linię neutralną i budowę silnej i zrównoważonej obrony; może odstąpić od polityki neutralności bez zgody innych państw; nie należy do ugrupowań militarnych,
o Finlandia – przyjazne stosunki z ZSRR, nie zajmuje stanowiska w sprawie sprzecznych interesów mocarstw; niezależność, aktywność; utrzymuje siły zbrojne w gotowości do obrony i ochrony neutralności; układy o przyjaźni, współpracy i pomocy wzajemnej; aktywna polityka zagraniczna.
30. PRZYCZYNI NIESTABILIZACJI AMERYKI ŁACINSKIEJ
31. NARÓD JAKO UCZESTNIK STOSUNKÓW MIĘDZYNARODOWYCH
a. Kukułka à naród – to wielka grupa społeczna, związana wspólnotą losów historycznych, kulturą, językiem, terytorium i życiem ekonomicznym; świadomość narodowa, poczucie własnej odrębności, dążenie do podnoszenia prestiżu narodowego,
b. mogą być uczestnikami pod warunkiem dysponowania swą organizacją, np. Organizacja Wyzwolenia Palestyny,
Narody -jeden z ważniejszych uczestników stosunków międzynarodowych lecz uczestnictwo ma charakter przejściowy(staje się uczestnikami wtedy gdy podejmują działania na rzecz utworzenia własnego państwa a przestają nimi być z chwilą osiągnięcia tego celu, ponieważ funkcje ich reprezentacji przejmuje państwo. Uczestnikami mogą być te narody, które mają własną organizację i reprezentację stanowią je różne fronty narodowe, organizacje narodowowyzwoleńcze. Do najdłużej istniejących tego typu podmioty zaliczamy organizacja ludu Afryki Płn-zach(SWAPO) organizacje wyzwoleńcze Palestyny (OWP) front POLISARIO. Mają ograniczony zakres zdolności do działań międzynarodowych(mogą nawiązywać i utrzymywać stosunki z innymi uczestnikami ale ich ranga jest niższa. Mogą zawierać traktaty międzynarodowe mogą wchodzić w skład różnych związków państw ale nie zawsze na zasadzie pełnego członkostwa.
32. POKOJOWE SPOSOBY ROZWIĄZYWANIA SPORÓW
ð rt. 33 KNZ zawiera katalog sposobów regulowania sporów:
o bezpośrednie rokowanie dyplomatyczne – jednostronne lub wielostronne ustępstwa i przyjęcie formuły kompromisowej; prowadzone przez upełnomocnionych przedstawicieli państw, również w ramach wymiany not dyplomatycznych,
o korzystanie z dobrych usług – trzecia strona udziela pomocy do zetknięcia się obu stron, (państwo, organizacja m-wa, osobistość polityczna),
o mediacja (pośrednictwo) – aktywny udział strony trzeciej, która przekłada konkretne, lecz niezobowiązujące propozycje załatwienia sporu; trzecia strona może być jako honest broker – osoba bezstronna, przez którą obie strony przekazują sobie poglądy i propozycje,
o powołanie międzynarodowej komisji badań ustalającej stan faktyczny sporu, rozstrzygnięcia sądowe,
o koncyliacja – postępowanie pojednawcze, w którego ramach przygotowany zostanie projekt porozumienia kończącego spór,
o rozjemstwo – państwo arbitrażowe.
33. ORGANIZACJA MIĘDZYNARODOWA JAKO UCZESTNIK STOSUNKÓW MIĘDZYNARODOWYCH
2. Organizacje międzynarodowe:
a. powstaje, gdy pewna zbiorowość państw akceptuje dotychczasowe oddziaływania wzajemne oraz uznaje celowość ich powtarzania, zabezpieczania normatywno-organizacyjnego o kontrolowania,
b. jej powstanie zależy od występowania stosunkowo wysokiego stopnia zgodności interesów państw, które mają stać się członkami, a warunkiem jej powodzenia jest względnie stały charakter takiej zgodności,
c. organizacja to zrzeszenie państw lub innych osób prawnych/fizycznych powołana w celu realizowania określonych w statucie zadań, muszą podlegać prawu międzynarodowemu,
d. podział organizacji na:
i. organizacje rządowe (wyspecjalizowane – FAO, UNESCO i wszechstronne – ONZ, OPA) i pozarządowe,
ii. organizacje uniwersalne – ONZ, regionalne – WE, mieszane – NATO,
iii. organizacje polityczno-wojskowe (UZE), gospodarcze 9WE), kulturalne i oświatowe (UNESCO),
e. działalność organizacji dzieli się na zewnętrzną i wewnętrzną,
f. funkcje organizacji:
i. stabilizacja zmierzająca do utrzymywania i utrwalenia status quo politycznego, terytorialnego, ekonomicznego, kulturalnego,
ii. legitymizacja,
iii. integracja zbliżająca uczestników wokół realizacji wspólnych celów oraz zaspokajania własnych potrzeb i interesów,
34. WOJNY W ZATOCE PERSKIEJ
W rejonie Zatoki Perskiej znajduje się ok. 60% światowych zasobów ropy naftowej i dlatego jest to miejsce częstych konfliktów zbrojnych. Jednym z punktów zapalnych była linia graniczna między Irakiem a Iranem wzdłuż Szatt El –Arab . Armia iracka zaatakowała Iran pod pretekstem zagrożenia ze strony fanatycznych ajatollahów irańskich. Wojna ta miała dla obu stron niszczycielskie skutki. Trwała długo mimo wielostronnych wysiłków ONZ i wielu państw nie zaangażowanych. Państwa Zatoki Perskiej obawiają się zwycięstwa Iranu więc pomagali finansowo Irakowi 1990r. Iran i Irak osiągnęły porozumienie w sprawie normalizacji stosunków politycznych i otwarcia misji dyplomatycznych.1990r. Irak dokonał agresji na Kuwejt. Spowodowało to powstanie koalicji 28 państw do walki o wyzwolenie Kuwejtu. Operacja "Pustynna Burza" w 1991r. zakończyła sie klęska Iraku i wyzwoleniem Kuwejtu. Akcja została przeprowadzona pod szyldem ONZ. Główna role odegrały w niej Stany Zjednoczone-demonstrując nowoczesność armii i skuteczność walki.Na Irak zostały nałożone przez ONZ dotkliwe sankcje: ograniczono sprzedaż irackiej ropy naftowej, musiał wypłacić olbrzymie odszkodowanie za spowodowane w Kuwejcie zniszczenia, został poddany nadzorowi międzynarodowemu z ramienia ONZ i zobowiązany do zniszczenia broni masowego rażenia.Irak nadal poddany jest blokadzie ekonomicznej ( embargo na handel ).Ma tez problem z ludnością kurdyjską w północnej części Iraku i z szyitami na południu kraju Wszystko wskazuje na to, że rozwiązanie problemu iradzkiego będzie procesem długotrwałym !!!!!
Wojny w Zatoce Perskiej, konflikty pomiędzy krajami regionu, szczególnie ostre, długotrwałe i angażujące państwa trzecie od lat 80. Są one wynikiem strategicznego znaczenia tego regionu, tu bowiem znajduje się 60% świat. zasobów ropy naftowej oraz konfliktogennych koncepcji w polityce zagranicznej i wewnętrznej największych krajów – Iraku i Iranu. ...
SmokinCat