2005-10-23.pdf

EK OSPR INT

Symboliczne i prawdziwe źródło ukochanej rzeki

ŹRÓDŁO I SYMBOL

Płynie Wisła, płynie po polskiej krainie… Któż nie śpiewał tej piosenki! Wisła to nasza

najdłuższa rzeka i zarazem narodowy symbol. Widok jej wstęgi w Krakowie, Warszawie

czy Toruniu budzi wzruszenie.

Szczególne zainteresowanie kiero-

wało się zawsze ku źródłom Wisły. Życie

dają jej potoki spływające ze zboczy Ba-

raniej Góry w Beskidzie Śląskim. Przed

odzyskaniem przez Polskę niepodległości,

a i potem również odbycie wycieczki do

tego miejsca uważane było za patriotyczny

obowiązek młodego człowieka.

Źródła Wisły mają dla Polaków tak

wyjątkowe znaczenie, że wznieśli nawet

poświęcony im symboliczny pomnik. Zo-

baczycie go na parkowym skwerze w

Wiśle, mieście położonym niedaleko wy-

pływu rzeki. Nawet herb tego miasta (litera

V, a nad nią 3 pionowe kreski) ma sym-

bolizować źródła Królowej Rzek (łac. Vi-

stula - Wisła; 3 źródłowe potoki: Biała

i Czarna Wisełka oraz Malinka).

Na wzruszający pomnik mówi się

„Źródła Wisły” lub „Ślązaczka u źródeł

Wisły”. Przedstawia on bowiem młodą

kobietę w stroju śląskim stojącą dumnie

na kamiennym cokole. Ze szczeliny, tuż

poniżej stóp Ślązaczki, wypływa struga

wody, cieknąc po ścianie cokołu do dużej

sadzawki, w której zwracają uwagę figurki

pięciu ryb, będące zarazem minifontanna-

mi. W ten symboliczny sposób uwydatnio-

ne zostało znaczenie źródeł Wisły i samej

rzeki dla narodowej tożsamości oraz pod-

kreślona polskość Beskidów i Śląska.

Pomnik „Ślązaczki u źródeł Wisły”

wykonany został przez prof. Konstante-

go Laszczkę (1865-1965), rzeźbiarza z

krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych.

Odsłonięto go w Wiśle w 1937 r., a uro-

czystość ta towarzyszyła „I Tygodniowi

Gór”, który odbywał się wtedy w mieście

u stóp Baraniej Góry. Niestety, brązowa

statua Ślązaczki dłuta prof. Laszczki nie

zachowała się. Pomnik został zniszczony

przez hitlerowskich bandziorów, którzy

w czasie okupacji systematycznie unice-

stwiali w Beskidach wszelkie symbole

polskości. Obecna figura Ślązaczki po-

jawiła się na cokole w 1975 r. Stworzył

ją Artur Cienciała (1914-1985), utalento-

wany wiślański rzeźbiarz, absolwent war-

szawskiej ASP.

Wzruszający jest też widok prawdzi-

wego początku rzeki. Źródła (wykapy)

Czarnej Wisełki nie są spektakularne, po-

nieważ tworzy się ona z szeregu strużek

sączących się z brunatnych bajorek. Inny

jest za to wypływ Wątrobnego, czyli głów-

nego źródłowego potoku Białej Wisełki,

zlokalizowany na północno-zachodnim

zboczu Baraniej Góry, na wysokości 1100

m n.p.m., w zagłębieniu dużej niszy osu-

wiskowej, ocienionej świerkowym lasem.

Woda wypływa tam od razu strużką ze

szczeliny pomiędzy piaskowcowymi ka-

mieniami. Miejsce to wiślańscy górale

zwą „źródłem pod Skałką”, a już w XV w.

wzmiankowane ono było przez Jana Dłu-

gosza. Blisko źródełka spoczywa spory

głaz piaskowca, na którym w 1984 r.

umieszczono pamiątkową, mosiężną ta-

bliczkę z napisem: Wantule im. L. Zejsz-

nera przy źródle Białej Wisełki.

„ŚLĄZACZKA U ŹRÓDEŁ WISŁY” -

POMNIK W WIŚLE.

ZWYCZAJE

butelki, puszki, szmaty, worki, zepsuty

sprzęt, połamane meble, także opakowa-

nia po nawozach sztucznych i różnych

środkach chemicznych. Jak ohydnie to

wygląda, unaocznia fotografia wykonana

29.06.2005.

ny ujęć wody, przy leśnej drodze, którą

spacerują osoby przyjeżdżające do lasu

w weekendy.

Absolutnie nie można tolerować dzikie-

go wysypiska w takim miejscu, powinno

ono zostać jak najszybciej zlikwidowa-

ne. Na pewno dałoby się wykryć osoby,

które leśny rezerwat traktują jak darmowy

kosz na niebezpieczne odpady i obciążyć

je kosztami wywozu śmieci, trzeba tylko

chcieć. W bliższej i dalszej okolicy, jak

zresztą na całej Jurze, o czym nieraz pi-

saliśmy, też nie jest najlepiej. Nie można

się nadziwić bezmyślności mieszkańców,

którzy uczynili z przydrożnych rowów,

rozpadlin i lasów wysypiska śmieci, szpe-

cąc region, z którego piękna powinni być

dumni.

Red. Andrzej Zalewski powiedział

kiedyś w „Eko-Radiu”, że na Zacho-

dzie podaje się na lekcjach przyrody

Polskę jako przykład niechlujnego

kraju, w którym śmieci nadal wywozi

się do lasu. A my robimy wszystko,

by tę opinię utrwalić.

Dzikie śródleśne wysypisko, które kom-

promituje mieszkańców Czernej, istniało

w ubiegłym roku, a w br. „rozwija się w

najlepsze”. Zapewne brak reakcji ze strony

władz gminy i nadleśnictwa Krzeszowi-

ce zachęcił niechlujów do dosypywania

nowych odpadków, coraz groźniejszych

dla środowiska. Dziwne, że nikogo nie

trapi, iż dzieje się tak na terenie rezerwa-

tu przyrody i parku krajobrazowego, w

miejscu położonym blisko strefy ochro-

Tekst i fot.

KRZYSZTOF

WOJTASIŃSKI

Źródło:

Dziennik Zachodni

NR 10 (147)

PAŹDZIERNIK 2005

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: