INSTRUKCJA POSTĘPOWANIA PO EKSPOZYCJI ZAWODOWEJ NA KREW I NA INNY POTENCJALNIE INFEKCYJNY MATERI AŁ (IPIM) MOGĄCY PRZENOSIĆ ZAKAŻENIA HBV, HCV I HIV
DEFINICJE:
EKSPOZYJA – kontakt z krwią lub innym potencjalnie infekcyjnym materiałem, kontakt ten może nastąpić przez skórę, oko, jamę ustną, inną błonę śluzową.
POTENCJALNIE ZAKAŹNY MATERIAŁ – krew, nasienie, wydzielina pochwowa, płyn mózgowo-rdzeniowy, żółć, płyn z opłucnej, otrzewnej, osierdzia, stawowy, każdy płyn ustrojowy zawierający widoczna domieszkę krwi.
EKSPOZYCJA ZAWODOWA – ekspozycja, do której doszło w czasie wykonywania przez pracownika swoich obowiązków zawodowych.
I. EKSPOZYCJE NALEŻY USZEREGOWAĆ W NASTĘPUJACYM PORZADKU
Ekspozycja nie wymagająca szczególnego postępowania:
1. Ekspozycja skóry nieuszkodzonej
2. Ekspozycja wątpliwa :
· śródskórne ( „powierzchowne”) skaleczenie igłą uznaną za nie skażoną krwią lub IPIM
· powierzchowna rana bez widocznego krwawienia wywołana przez narzędzia uznane za nieskażone krwią lub IPIM
· wcześniejsze nabyte skaleczenia lub rana skażona płynem ustrojowym innym niż krew lub IPIM, a nie zawierająca śladu krwi.
Ekspozycja wymagająca postępowania po ekspozycyjnego i obserwacji po ekspozycyjnej :
3. Ekspozycja prawdopodobna :
· śródskórne skaleczenia igłą skażoną krwią lub IPIM
· powierzchowna rana bez widocznego krwawienia, wywołana przez narzędzie skażone krwią lub IPIM
· wcześniej nabyte skaleczenie skażone krwią lub IPIM
· kontakt śluzówek lub spojówek z krwią lub IPIM
4. Ekspozycja ewidentna :
· uszkodzenie przenikające skórę igłą skażoną krwią lub IPIM
· wstrzyknięcie krwi
· skaleczenie lub podobna rana z następstwem krwawienia, wywołane przez narzędzie w sposób widoczny zanieczyszczone krwią lub IPIM
5. Ekspozycja masywna :
· wstrzyknięcie dużej objętości (powyżej 1ml) krwi lub płynów ustrojowych potencjalnie zakaźnych
II. INFORMACJE DLA OSOBY EKSPONOWANEJ
POSTĘPOWANIE NIESWOISTE
1. Natychmiast po ekspozycji należy wykonać następujące czynności
· Jeżeli doszło do przekłucia, skaleczenia skóry należy natychmiast usunąć ostry sprzęt z rany
· Jeżeli na skórze znajduje się krew lub IPIM należy obficie spłukać bieżącą wodą
· Myć ciepłą wodą z mydłem, nie hamować krwawienia
· Na zranienie założyć jałowy wodoszczelny opatrunek
· Jeżeli skażone są oczy, należy delikatnie, lecz dokładnie przepłukać oczy jałowym roztworem soli fizjologicznej, przy otwartych powiekach
· Jeżeli krew dostanie się do ust, należy ją wypluć i przepłukać jamę ustną kilkanaście razy
· Jeżeli krew dostanie się do nosa należy do oczyścić, wydmuchać, przepłukać letnia bieżącą wodą
Nie należy do tych czynności używać preparatów dezynfekcyjnych na bazie alkoholu!
2. Dalsze postępowanie
· Należy zgłosić niezwłocznie zdarzenie pielęgniarce przełożonej, pielęgniarce oddziałowej, dyrektorowi do spraw lecznictwa, ordynatorowi lub lekarzowi dyżurnemu (do których obowiązku należy poświadczenie danych osoby narażonej i okoliczności wypadku w KARCIE ZGŁOSZENIA EKSPOZYCJI ZAWODOWEJ patrz pkt. III)
· Lekarzowi dyżurnemu Kliniki Chorób Zakaźnych tel. 071 326 13 25 lub 071 326 13 27 do 31 ( celem uzgodnienia konsultacji )
· Wypełnić wstępnie Kartę Zgłoszenia Ekspozycji Zawodowej ( dane o osobie eksponowanej, okoliczności zdarzenia, status osoby eksponowanej, status pacjenta )
· Konsultacja lekarza specjalisty chorób zakaźnych jest obowiązkowa ( na konsultację należy zgłosić się z wypełnioną pierwszą częścią karty i pobraną krwią na badania wirusologiczne )
· UWAGA! W przypadku konieczności zastosowania profilaktyki anty HIV leki należy przyjąć najlepiej do 2 godzin od zdarzenia!
W dalszej kolejności o zdarzeniu należy poinformować :
· Lekarza medycyny pracy
· Kserokopie wypełnionych Karty Zgłoszenia Ekspozycji Zawodowej należy złożyć u pielęgniarki przełożonej
· Kserokopie Kart Zgłoszenia Ekspozycji Zawodowej będą ewidencjonowane i archiwizowane u przełożonej pielęgniarek
· Oryginał Karty Zgłoszenia Ekspozycji Zawodowej stanowi własność poszkodowanego
· Pielęgniarka Przełożona po zawiadomieniu o ekspozycji przekazuje informację do dyrekcji SP ZOZ Szpitala Specjalistycznego MSWiA w Jeleniej Górze co stanowi podstawę prawidłowego rozliczenia wszystkich świadczeń związanych z postępowaniem poekspozycyjnym (badań wirusologicznych i kosztów ewentualnej profilaktyki anty-HIV)
III. INFORMACJA DLA LEKARZA ODPOWIEDZIALNEGO ZA WSTĘPNE POSTĘPOWANIE PO EKSPOZYCJI (DYREKTOR DS. LECZNICTWA, ORDYNATOR ODDZIAŁU LUB LEKARZ DYŻURNY )
1. Wstępnym postępowaniem po ekspozycyjnym kieruje dyrektor ds. lecznictwa, ordynator lub lekarz dyżurny. W razie konieczności po telefonicznej konsultacji z lekarzem dyżurnym Kliniki Chorób Zakaźnych ( tel. 071 326 13 25 lub 071 326 13 27 do 31)
2. Ocenić możliwość zakażenia krwiopochodnego i podjąć dalsze postępowanie w zależności od rodzaju ekspozycji.
3. W przypadku skóry nieuszkodzonej lub ekspozycji wątpliwej, nie jest wymagane dalsze postępowanie.
4. W przypadku ekspozycji prawdopodobnej, ewidentnej lub masywnej należy ustalić czy pacjent będący powodem ekspozycji jest zakażony HBV, HCV, HIV.
Do obowiązków lekarza odpowiedzialnego za wstępne postępowanie poekspozycyjne należy:
· Poświadczenie danych dotyczących okoliczności ekspozycji oraz status osoby eksponowanej w Karcie Zgłoszenia Ekspozycji Zawodowej
· Ustala, czy pacjent będący powodem ekspozycji jest zakaźny HIV, HBV, HCV na podstawie informacji zawartych w historii choroby, wywiadu środowiskowego oraz uzupełnienie w KARCIE danych dotyczących statusu pacjenta (jeśli są dostępne)
· Zlecenia pobrania krwi na badania wirusologiczne od osoby, która uległa ekspozycji (personelu) oraz pacjenta (od którego pochodzi materiał potencjalnie zakaźny) po uzyskaniu odpowiednich zgody( pacjenta )
· Wypisanie skierowania na badania wirusologiczne dla osoby narażonej i pacjenta
· Uwaga! Na skierowaniu należy umieścić odpowiednio adnotacje:
PACJENT-EKSPOZYCJA ZAWODOWA; PERSONEL – EKSPOZYCJA ZAWODOWA
· standardowe badania zalecane w sytuacji narażenia zawodowego to antygen Hbs, przeciwciała anyt-HCV i przeciwciała anty-HIV
· skierowanie należy wypisać do laboratorium
IV. INFORMACJE O LEKACH STOSOWANYCH W EKSPOZYCYJNEJ PROFILAKTYCE HIV
1
nozoko