Pratchett Terry - DW 19 - Ostatni Bohater(2).pdf - Pratchett Terry - LadyHenrietta

Pratchett Terry - Ostatni bohater

Terry Pratchett

Ostatni bohater

Opowieść ze Świata Dysku

Piotr W. Cholewa

Tytuł oryginału: Last Hero

2001/2002

Prószyński i S -ka, Warszawa 2003

Sandrze, Jo, Samowi i Joshowi.

I pamięci Dana...

Paul Kidby 2001

Pamięci

Starego Vincenta

Miejsce, w którym toczy się akcja tej opowieści, jest światem spoczy-

wającym na grzbietach czterech słoni, stojących na skorupie gigantycznego

żółwia. Na tym polega zasadnicza zaleta kosmosu. Jest dostatecznie wielki,

żeby pomieścić w sobie praktycznie wszystko. I w końcu zwykle rzeczywi-

ście mieści.

Ludziom wydaje się, że dziwny jest taki żółw długości dziesięciu tysięcy

mil czy słoń na ponad dwa tysiące mil wysoki. To tylko dowodzi, że ludzki

mózg jest słabo przystosowany do myślenia i prawdopodobnie powstał

w celu chłodzenia krwi. Wierzy, że to rozmiar jest zdumiewający.

Tymczasem w rozmiarach nie ma niczego dziwnego. Zadziwiające są

żółwie, a słonie niemal oszałamiające. Kiedy jednak człowiek zobaczy już

jakiegoś małego, ten wielki jest tylko kwestią skali. Fakt, że istnieje

ogromny żółw, jest o wiele mniej dziwny niż fakt, że w ogóle jakiś istnieje.

Przyczyny powstania tej opowieści są liczne i różnorodne. Jest wśród

nich pragnienie ludzi, by dokonywać czynów zakazanych, jedynie dlatego

że są zakazane. Jest też pęd do odkrywania cudownych nowych hory-

zontów i do zabijania tych, którzy żyją poza nimi. Są tajemnicze zwoje

pism. Jest ogórek. Ale przede wszystkim jest wiedza, że pewnego dnia, cał-

kiem niedługo, wszystko się skończy.

„Trudno, życie płynie dalej” — mawiają ludzie, kiedy ktoś umiera. Ale

z punktu widzenia osoby, która właśnie umarła, życie wcale już nie płynie.

file:///C|/...BOOKS/Ksiazki%20-%20Fantastyka/Pratchett,%20Terry/Pratchett%20Terry%20-%20DW%2019%20-%20Ostatni%20Bohater.html[2009-04-07 17:27:50]

Pratchett Terry - Ostatni bohater

Akurat kiedy zmarły po latach prób i błędów zaczynał łapać, o co w tym

chodzi, nagle traci wszystko z powodu choroby, wypadku lub — w jednym

przypadku — ogórka. Dlaczego musi tak być, to jedna z nieodgadnionych

tajemnic życia, wobec której ludzie albo zaczynają się modlić, albo na-

prawdę, ale to naprawdę się złoszczą.

* * *

Początek tej opowieści miał miejsce dziesiątki tysięcy lat temu, pewnej

wietrznej, burzliwej nocy, kiedy płomyk ognia zsuwał się z góry w samym

środku świata. Poruszał się skokami i szarpnięciami, jak gdyby niosąca go

niewidoczna osoba zjeżdżała i spadała z głazu na głaz.

W pewnym momencie linia ognia zmieniła się w fontannę iskier, zakoń-

czoną w zaspie na dnie szczeliny. Jednak ze śniegu wysunęła się dłoń ści-

skająca dymiącą, żarzącą się jeszcze pochodnię. Wiatr, popychany gniewem

bogów i mający własne poczucie humoru, rozdmuchał płomień na nowo.

Potem płomień nie zgasł już nigdy.

* * *

Koniec tej opowieści zdarzył się wysoko ponad światem, ale obniżał się

coraz bardziej, spływając kręgami ponad starożytne i nowoczesne miasto

Ankh-Morpork. Tam, jak głosi legenda, wszystko można kupić i sprzedać

— a jeśli nie mają tego, czego człowiek akurat szuka, zawsze mogą to dla

niego ukraść.

Niektórzy mogą to nawet wyśnić...

Stworzenie, szukające teraz w dole pewnego konkretnego budynku, było

wyszkolonym bezcelowym albatrosem. Według ogólnie przyjętych norm,

nie uważano go za zwierzę szczególnie niezwykłe [ 1 ] . Był za to bezcelowy.

Prawie całe życie spędzał w serii leniwych podróży między Krawędzią

a Osią, a jaki to może mieć cel?

Ten ptak był mniej więcej oswojony. Jego obłąkane, paciorkowate oko

dostrzegło już miejsce, gdzie — z powodów całkowicie dla niego niepo-

jętych — można było znaleźć anchois. I kogoś, kto z pewnością usunie

z jego nogi ten niewygodny walec. Albatros uznał to za całkiem niezły

układ, z czego łatwo można wywnioskować, że albatrosy są jeśli już nie cał-

kiem bezcelowe, to w każdym razie dość tępe.

Zatem zupełnie niepodobne do ludzi.

* * *

Ludzkość podobno od niepamiętnych czasów śni o lataniu. Istotnie,

źródła tych marzeń sięgają przodków człowieka, u których najczęściej

file:///C|/...BOOKS/Ksiazki%20-%20Fantastyka/Pratchett,%20Terry/Pratchett%20Terry%20-%20DW%2019%20-%20Ostatni%20Bohater.html[2009-04-07 17:27:50]

Pratchett Terry - Ostatni bohater

występował sen o spadaniu z gałęzi. W każdym razie wśród wielkich snów

ludzkości jest też ten o ucieczce przed parą wielkich butów z zębami. I nikt

nie twierdzi, że musi to mieć jakiś sens.

* * *

Trzy pracowite dni później lord Vetinari, Patrycjusz Ankh-Morpork, stał

w głównym holu Niewidocznego Uniwersytetu. Był pod wrażeniem. Mago-

wie, kiedy już pojęli wagę problemu, potem zjedli obiad i pokłócili się o de

ser, potrafili rzeczywiście pracować całkiem szybko.

Ich metodę poszukiwania rozwiązań, w ocenie Patrycjusza, można by

zakwalifikować jako kreatywny zgiełk. Jeśli pytanie brzmiało: Jakie jest

najlepsze zaklęcie, by zmienić tomik poezji w żabę? — jedyne, czego na

pewno nie robili, to nie zaglądali do książki o tytule w stylu „Podstawowe

zaklęcia płazie w środowisku literatury pięknej. Zestawienie porównawcze”.

W pewien sposób byłoby to nieuczciwe. Kłócili się za to, stojąc kręgiem

wokół tablicy; wyrywali sobie kredę i zmazywali fragmenty tego, co ak-

tualny posiadacz kredy pisał, zanim jeszcze zdążył skończyć zdanie. Jed-

nakże wszystko to jakoś działało.

W tej chwili pośrodku sali stało coś dziwnego. Wykształconemu huma-

nistycznie Patrycjuszowi przypominało wielkie szkło powiększające w ra

mie z jakichś śmieci.

— Technicznie rzecz biorąc, wie pan, omniskop może zajrzeć wszędzie —

tłumaczył nadrektor Ridcully, technicznie rzecz biorąc, przywódca wszel-

kiej znanej magii [ 2 ] .

— Doprawdy? Zadziwiające.

— W każde miejsce w dowolnym czasie — mówił dalej Ridcully, za-

pewne w celu spotęgowania wrażenia.

— Jakże to niezwykle użyteczne.

— Wiem, wszyscy to powtarzają. Ale kłopot polega na tym, że ponieważ

ta paskudna aparatura może zajrzeć wszędzie, strasznie trudno jest przez

nią cokolwiek zobaczyć. W każdym razie cokolwiek wartego oglądania.

Zdumiałby się pan, ile jest we wszechświecie różnych miejsc. I czasów też.

— Na przykład dwadzieścia po pierwszej — podpowiedział Vetinari.

— W istocie. Między innymi — zgodził się Ridcully. — Czy zechce pan

spojrzeć?

Vetinari zbliżył się ostrożnie i zajrzał w wielkie, okrągłe szkło.

Zmarszczył czoło.

— Widzę tylko to, co jest po drugiej stronie — oświadczył.

— Bo jest nastawiony na tu i teraz, panie — wyjaśnił młody mag, który

wciąż dostrajał urządzenie.

file:///C|/...BOOKS/Ksiazki%20-%20Fantastyka/Pratchett,%20Terry/Pratchett%20Terry%20-%20DW%2019%20-%20Ostatni%20Bohater.html[2009-04-07 17:27:50]

Pratchett Terry - Ostatni bohater

— Aha. Rozumiem — rzekł Patrycjusz. — Mamy takie w pałacu. Nazy-

wamy je ok-na-mi.

— No... Ale kiedy zrobię o tak... — powiedział mag i przycisnął coś na

ramie szkła — ...wtedy patrzy w drugą stronę.

Vetinari spojrzał na własną twarz.

— A takie nazywamy lus-tra-mi — oświadczył, jakby tłumaczył coś

dziecku.

— Nie sądzę — sprzeciwił się mag. — Z początku trudno się zorientować,

co człowiek właściwie widzi. Pomaga, jeśli się podniesie rękę...

Vetinari zerknął na niego groźnie, ale zaryzykował niewielkie skinienie.

— Och... To ciekawe — przyznał. — Jak się nazywasz, młody człowieku?

— Myślak Stibbons, panie. Nowy kierownik wydziału niewskazanych

zastosowań magii. Widzisz, panie, cała sztuka nie polega na budowie

omniskopu, bo to w końcu tylko rozwojowa wersja staroświeckiej krysz-

tałowej kuli. Trudno go zmusić, żeby widział to, co chcemy. Przypomina to

strojenie struny...

— Przepraszam, jakich zastosowań magii?

— Niewskazanych — odparł natychmiast Myślak w nadziei, że uniknie

kłopotu, atakując wprost. — Zdołamy chyba nastroić go na właściwy

region. Zużywa sporo energii; może trzeba będzie złożyć w ofierze jeszcze

jedną świnkę morską.

Magowie zaczęli zbierać się wokół aparatu.

— Czy można tym zajrzeć w przyszłość? — zainteresował się Vetinari.

— W teorii, owszem, panie. Ale byłoby to wysoce... no niewskazane,

rozumiesz, panie, ponieważ wstępne badania sugerują, że sam akt ob-

serwacji prowadzi do kolapsu formy falowej w przestrzeni fazowej...

Na twarzy Patrycjusza nie drgnął nawet mięsień.

— Proszę wybaczyć, ale nie orientuję się w ostatnich zmianach w gronie

profesorskim — powiedział. — Czy to pan bierze pigułki z suszonej żaby?

— Nie, panie. To kwestor. Musi je brać, bo jest obłąkany.

— Aha — mruknął. Tym razem jego twarz przybrała jakiś wyraz: wyraz

człowieka, który z całą stanowczością nie mówi tego, co ma na myśli.

— Panu Stibbonsowi chodzi o to — wtrącił Ridcully — że są miliardy

miliardów przyszłości, które... tego... tak jakby istnieją, rozumie pan.

Wszystkie są... możliwymi formami przyszłości. Ale najwidoczniej pierw-

sza, na którą się popatrzy, jest właśnie tą, która staje się przyszłością na-

prawdę. A może nie być taką, która się spodoba. O ile mi wiadomo,

wszystko to wiąże się z zasadą nieoznaczoności.

— A ona brzmi...?

— Nie jestem pewien. To pan Stibbons zna się na takich sprawach.

file:///C|/...BOOKS/Ksiazki%20-%20Fantastyka/Pratchett,%20Terry/Pratchett%20Terry%20-%20DW%2019%20-%20Ostatni%20Bohater.html[2009-04-07 17:27:50]

Pratchett Terry - Ostatni bohater

Obok przeszedł orangutan, niosący pod każdym ramieniem zadziwia-

jąco dużo ksiąg. Vetinari spojrzał na węże ciągnące się od omniskopu przez

otwarte drzwi na trawnik i dalej do... jak to się nazywa? Budynek Magii

Wysokich Energii?

Wspomniał dawne dni, kiedy magowie byli chudzi, nerwowi i sprytni.

W tamtych czasach nie pozwoliliby, żeby jakaś zasada nieoznaczoności

w ogóle na dłuższy czas zaistniała. Jeśli czegoś nie da się wyznaczyć,

powiedzieliby, to skąd wiadomo, co człowiek robi źle? Coś, czego człowiek

nie jest pewien, łatwo może go zabić.

Omniskop zamigotał i pokazał śnieżną pustynię z czarnymi górami

w oddali. Mag nazywany Myślakiem Stibbonsem wydawał się bardzo z tego

zadowolony.

— Mówiłeś chyba, że potrafisz go znaleźć tym czymś — przypomniał mu

nadrektor.

Myślak Stibbons uniósł głowę.

— Czy mamy coś, co było jego własnością? Jakiś osobisty drobiazg,

który zostawił gdzieś przez zapomnienie? Moglibyśmy to włożyć do rezo-

natora morficznego, podłączyć całość do omniskopu i namierzyć go bez

problemów.

— Co się stało z magicznymi kręgami i kapiącymi świecami? — zainte-

resował się Patrycjusz.

— Och, używamy ich, kiedy nam się nie spieszy, panie.

— Cohen Barbarzyńca, obawiam się, nie jest znany z zapominania

rzeczy. Ciał... być może. Wszystko, co wiemy, to że zmierza do Cori Celesti.

— Tego szczytu w samej osi świata? Po co?

— Miałem nadzieję, że pan mi to powie, panie Stibbons. Dlatego tu

jestem.

Bibliotekarz przeszedł znowu, z kolejnym ładunkiem ksiąg. Kolejną

typową reakcją magów, postawionych w nowej, niespotykanej dotąd sytu-

acji, było przejrzenie biblioteki w celu sprawdzenia, czy coś takiego już się

kiedyś nie zdarzyło. Vetinari uznał to za cechę zwiększającą szanse prze-

trwania. W chwilach zagrożenia człowiek cały dzień siedział spokojnie

w budynku o bardzo grubych murach.

Raz jeszcze spojrzał na trzymaną w dłoni kartkę papieru. Dlaczego

ludzie są tacy głupi?

Jedno zdanie przyciągnęło jego wzrok: „Powiedział, że ostatni bohater

powinien zwrócić to, co pierwszy bohater wykradł”.

* * *

Bogowie toczą gry losami ludzi. Nieskomplikowane gry, naturalnie,

file:///C|/...BOOKS/Ksiazki%20-%20Fantastyka/Pratchett,%20Terry/Pratchett%20Terry%20-%20DW%2019%20-%20Ostatni%20Bohater.html[2009-04-07 17:27:50]

Pratchett Terry - DW 19 - Ostatni Bohater(2).pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: