Moduł 2.pdf

(371 KB) Pobierz
Łród³a finansowania opieki zdrowotnej
Źródła finansowania opieki zdrowotnej
Źródła finansowania opieki zdrowotnej
Wstęp
1. Narodowy Fundusz Ochrony Zdrowia, jego rola i zadania w systemie
1.1. Świadczenia z ubezpieczenia zdrowotnego
2. Świadczenia zdrowotne finansowane ze środków innych niż Narodowy Fundusz Ochrony Zdrowia
3. Zakłady opieki zdrowotnej — podstawowe cechy i formy
4. Rynekusług medycznych
5. Kontraktowanie świadczeń zdrowotnych — pielęgniarka w roli świadczeniodawcy
Wstęp
W module tym omówiona zostanie problematyka związana z organizacją i systemem
finansowania ochrony zdrowia w Polsce. Studenci zapoznają się ze strukturą
organizacyjną Narodowego Funduszu Zdrowia, jego rolą i zadaniami, jakie pełni
w systemie ubezpieczeń zdrowotnych. Wyjaśnimy pojęcie i znaczenie zakładu opieki
zdrowotnej oraz formy organizacyjne jego funkcjonowania. Poza tym omówiona
zostanie problematyka funkcjonowania rynku usług zdrowotnych oraz miejsce i rola
pielęgniarki i położnej jako świadczeniodawcy w systemie regulacji rynkowych.
1
Źródła finansowania opieki zdrowotnej
1. Narodowy Fundusz Ochrony Zdrowia,
jego rola i zadania w systemie
Na przestrzeni ostatnich 25 lat powstawało wiele koncepcji reformatorskich,
mających na celu stworzenie realistycznego i efektywnego systemu opieki
zdrowotnej w Polsce. Załamanie się koncepcji „zozowskiej” z wczesnych lat
siedemdziesiątych, spowodowało dalszy etap poszukiwań, jednak mimo
powszechnej woli reform trudno było osiągnąć kompromis co do ich przyszłego
kształtu. Kluczem do rozwiązania problemów związanym z funkcjonowaniem
systemu ochrony zdrowia miała stać się wprowadzona 1 stycznia 1999 roku reforma,
polegająca na zmianie systemu finansowania ochrony zdrowia z budżetowego na
składkę ubezpieczeniową.
Już z chwilą wejścia w życie została ona skazana na niepowodzenie w skutek
nowelizacji ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym z 6 lutego 1997 r.,
z późniejszymi zmianami, polegającej na obniżeniu składki na ubezpieczenie
zdrowotne z 10% na 7,5% podstawy opodatkowania. Nie mniej istotnymi czynnikami,
skazującymi reformę na niepowodzenie, były decyzje o rezygnacji państwa
z odpowiedzialności za funkcjonowanie zakładów opieki zdrowotnej, o rezygnacji
z gwarancji państwa dla ubezpieczeń zdrowotnych oraz o wyposażeniu kas chorych
w uprawnienia, pozwalające na prowadzenie przez każdą z nich własnej polityki
zdrowotnej. Minister Zdrowia został przesunięty do roli drugoplanowej, gdyż nie
istniała żadna efektywna forma jego nadzoru nad działalnością kasy. Niejednolite
polityki kas spowodowały zróżnicowanie w dostępie do świadczeń medycznych,
narastające koszty, malejące efekty zdrowotne. Zreformowanie reformy w Polsce
stało się koniecznością.
Podstawowym celem reformy stało się przywrócenie poczucia bezpieczeństwa
zdrowotnego obywateli przez realizację programu Narodowej Ochrony Zdrowia. Aby
osiągnąć założony cel przyjęto następujące kierunki działań:
2
Źródła finansowania opieki zdrowotnej
1) przywrócono konstytucyjną odpowiedzialność rządu za prowadzenie polityki
zdrowotnej państwa,
2) zlikwidowano kasy chorych, a na ich miejsce utworzono jeden Narodowy Fundusz
Ochrony Zdrowia z szesnastoma oddziałami wojewódzkimi, który stanowi
podstawowe źródło finansowania opieki zdrowotnej w Polsce,
3) kontraktowanie świadczeń przez fundusz odbywać się będzie po przedstawieniu
wojewódzkich planów zabezpieczenia świadczeń zdrowotnych,
4) zapewnienie każdemu obywatelowi dostępu do pomocy medycznej o każdej
porze dnia i nocy, zwłaszcza dzięki ratownictwu medycznemu i nocnej
wyjazdowej pomocy lekarskiej,
5) zlikwidowanie kolejek w dostępie do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej
i lekarzy specjalistów, dzięki zwiększeniu liczby lekarzy rodzinnych i zmianie
zasad kontraktowania porad specjalistycznych,
6) stworzenie sieci szpitali publicznych, które będą wyłączone z prywatyzacji tak,
aby zapewnić każdemu choremu dostęp do bezpłatnego leczenia szpitalnego,
7) oszczędne gospodarowanie środkami przeznaczonymi na ochronę zdrowia,
dzięki wprowadzeniu Rejestru Usług Medycznych i prowadzeniu racjonalnej
polityki lekowej państwa,
8) zapewnienie każdemu choremu dostępu do potrzebnych mu leków w trakcie
leczenia, niezależnie od jego sytuacji finansowej,
9) wprowadzenie jednakowych programów zdrowotnych we wszystkich
województwach,
10)negocjowanie warunków pracy i płacy przez pracowników samodzielnych
publicznych zakładów opieki zdrowotnej,
11) wspieranie i wyróżnianie etycznych zachowań pracowników ochrony zdrowia tak,
aby przywrócić w społeczeństwie należną rangę zawodów medycznych.
Konstytucja RP, w art. 68, ust 1, nakłada na władze publiczne obowiązek
zapewnienia obywatelom, niezależnie od ich sytuacji materialnej, równego dostępu
do świadczeń opieki zdrowotnej, finansowanej ze środków publicznych — odsyłając
w odniesieniu do warunków i zakresu udzielanych świadczeń do odpowiedniej
ustawy. W chwili obecnej jest to ustawa z 23 stycznia 2003 r. o powszechnym
ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia (Dz.U. nr 45, poz. 391 z późn. zm.).
3
Źródła finansowania opieki zdrowotnej
Ustawa w art. 1 określa:
1) zasady powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego,
2) prawa i obowiązki ubezpieczonego,
3) zasady, tryb, i terminy:
a) zgłoszeń do ubezpieczenia zdrowotnego,
b) ustalania składek na ubezpieczenie zdrowotne,
c) opłacania i rozliczania składek na ubezpieczenie zdrowotne,
d) prowadzenia ewidencji ubezpieczonych i płatników składek,
4) organizację i zasady działania Narodowego Funduszu Zdrowia,
5) zasady zabezpieczenia potrzeb zdrowotnych i organizację udzielania świadczeń
zdrowotnych,
6) zasady nadzoru i kontroli wykonywania zadań z zakresu ubezpieczenia
zdrowotnego.
Obowiązki w zakresie ochrony zdrowia ubezpieczonych, w myśl art. 3 ustawy,
wykonują w szczególności: organy administracji rządowej, jednostki samorządu
terytorialnego, NFZ.
Ubezpieczenie zdrowotne, w myśl art. 4 ustawy, oparte jest w szczególności na
zasadach:
1) równego traktowania obywateli oraz solidarności społecznej,
2) zapewnienia ubezpieczonemu swobodnego dostępu do świadczeń zdrowotnych
i wolnego wyboru świadczeniodawcy, na warunkach określonych w ustawie.
Powszechnemu obowiązkowemu ubezpieczeniu w NFZ podlegają osoby
posiadające obywatelstwo polskie i zamieszkujące na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej oraz cudzoziemcy przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na
podstawie wizy uprawniającej do podjęcia pracy, zezwolenia na osiedlenie się lub
zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony, jeżeli podlegają obowiązkowi
ubezpieczenia zdrowotnego, ubezpieczają się dobrowolnie lub też są członkami
rodzin osób podlegających ubezpieczeniu bądź ubezpieczających się dobrowolnie.
4
Źródła finansowania opieki zdrowotnej
Obowiązek ubezpieczenia dotyczy 31 kategorii osób wymienionych w art. 9 ustawy,
w tym:
1) osób spełniających warunki do objęcia ubezpieczeniem społecznym lub
ubezpieczeniem społecznym rolników, które są:
a) pracownikami, w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych,
b) rolnikami lub ich domownikami, w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu
społecznym rolników,
c) osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą lub osobami z nimi
współpracującymi,
d) osobami wykonującymi pracę nakładczą,
e) osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy
zlecenia, albo innej umowy o świadczenie usług, do której — zgodnie
z przepisami kodeksu cywilnego — stosuje się przepisy dotyczące zlecenia,
lub z osobami z nimi współpracującymi,
f) osobamiduchownymi,
g) członkami rolniczych spółdzielni produkcyjnych, spółdzielni kółek rolniczych
lub członkami ich rodzin,
h) osobami pobierającymi świadczenia socjalne, wypłacane w okresie urlopu lub
zasiłek socjalny, wypłacany na czas przekwalifikowania zawodowego
i poszukiwania nowego zatrudnienia, wynikające z odrębnych przepisów lub
układów zbiorowych pracy,
2) żołnierzy zawodowych oraz żołnierzy odbywających służbę okresową lub
nadterminową służbę zasadniczą,
3) funkcjonariuszy: policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji
Wywiadu, Biura Ochrony Rządu, Straży Granicznej, Służby Celnej, Służby
Więziennej, Państwowej Straży Pożarnej,
4) posłów i senatorów,
5) sędziów i prokuratorów,
6) osób pobierających emeryturę lub rentę (z wyjątkiem dzieci uprawnionych do
renty rodzinnej),
7) dzieci, uczniów oraz słuchaczy zakładów kształcenia nauczycieli, nie
pozostających na wyłącznym utrzymaniu osób podlegających ubezpieczeniu,
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin