Bunsch Karol - 10 Zdobycie Kołobrzegu.pdf - Historia z przygodą - qazwsxedcrfv998

K AROL B UNSCH

Z DOBYCIE K OŁOBRZEGU

W GOTOWOŚCI

Położone nad Odrą, naprzeciw Głogowa, błonia bieliły się od namiotów. Rozległy łęg, ciągnący

się aż ku osadzie zwanej Serby, stratowany tysiącami kopyt, poszarzał jak po przejściu szarańczy.

Zgromadzone od dwóch niedziel wielkopolskie, śląskie, krakowskie i sandomierskie rycerstwo

głowiło się, dokąd mu iść wypadnie, bo od świtu do zmroku książę Bolesław ćwiczył i opatrywał

hufce, szczególną troskę koniom poświęcając. Pieszych wojsk z grodów, w których odbywali służbę

chłopi z książęcych i rycerskich włości, książę nie ściągnął, co potwierdziło domysły starszych i

doświadczeńszych wojów, że czeka ich daleka wyprawa, w której szybko iść przyjdzie.

Choć młodocianemu księciu wąs jeszcze nie zakrył blizny na wardze, od której Krzywoustym go

nazwano, nie pierwszy raz prowadził zastępy do boju. Nie licząc wypraw, które dzieckiem jeszcze

będąc pod Sieciechem [* Sieciech z rodu Starżów-Toporczyków - wojewoda i doradca Władysława

Hermana, na którego miał wpływ nieograniczony. Wygnany z kraju za sprawą synów księcia.] odbył,

już jako podrostek przy boku ojca dowodził hufcem, a sam zdobył Międzyrzecz i Pomorzan spod

Santoka odegnał, za co, nie doszedłszy jeszcze do lat sprawnych, pas otrzymał.

Siedemnaście lat dopiero liczył książę, ale nie mniej bitew zapisało się szczerbami na jego tarczy

i pancerzu.

Wyrósł wśród wojny i widoczne już było, że imię, sławą przodków okryte, nowym blaskiem

ozdobi, a przy nim niejeden czy to z rycerskich rodów, czy z prostych wojów, którzy los swój

związali z jego losem. Z możnych gniazd trzymali z nim odsunięci przez Sieciecha wielmoże, jako to:

Awdańce, Strzemieńczyki, Jastrzębce i Łabędzie, którzy teraz, przy boku młodego władcy, do władzy

i zaszczytów wracali. Garnęła się też do niego młodzież i proste rycerstwo, widząc w młodym

księciu wzór męstwa, a przeczuwając władcę i wojownika.

Ustawiczna wojna stawała się rzemiosłem niosącym bogactwa z łupów i nadań obszernych, choć

najczęściej pustych ziem, które brańcami obsadzić należało. Nie dziw przeto, że poszliby i na

cesarza, i na diabła samego, nie pytając, dokąd ich książę Bolko wiedzie.

Nie zaprzątali sobie też tym myśli w pogodny dzień sobotni. Książę zarządził wypoczynek, a sam

z palatynem Michałem, głową rodu Awdańców, pojechał do Głogowa. Wypławione konie pognano

w łąki, a teraz, korzystając z ciepłego jesiennego dnia, pławiła się młodzież. Niemało potu zmyć

trzeba było i utrudzone kości wyłożyć do słonka, bo pewnie wkrótce znowu przyjdzie pocić się i

trudzić. Bolko nie żałował ni siebie, ni ludzi, ni koni.

Natomiast siedzący przed szeroko rozwartym namiotem trzej wodzowie głowili się, kiedy i

dokąd wyruszą. A może głowili się tylko dwaj, bo komes Skarbimir Awdaniec milczał i jeno

półgębkiem jakie słowo rzucił. Musiał wiedzieć więcej niż inni, bo cieszył się zupełnym zaufaniem

młodego księcia i wraz z ojcem swym, starym palatynem Michałem, największy miał wpływ na

niego. W pełni sił męskich, suchy i niezbyt wysokiego wzrostu, nie dawał pozoru takiego wojownika,

jakim był w istocie, wsławiony zwłaszcza w walkach swych z Pomorzanami, a nie mniej w układach,

do których książę go rad używał, bo umysł miał obrotny. Jeszcze niepozorniej wyglądał Skarbimir

przy olbrzymim, choć bezrękim Żelisławie z rodu Belinów i szerokim jak dębowy pień Wojsławie

Toporczyku, wrocławskim komesie i byłym ochmistrzu młodego księcia. Wojsław zawidził

Skarbimirowi znaczenia i niezbyt go lubił, nie chciał przeto wprost zapytać, czy wie, dokąd pójdzie

wyprawa. Mruknął jeno jak do siebie:

- Chcieli Bolko na Czechy uderzyć, mógłby nie stać na oczach. Już by ślepi być musieli, gdyby

nie pomiarkowali.

- Piętnaścieset pancernych nie dostrzec trudno, ale i zgryźć niełacno - odparł, bawiąc się

kubkiem, Awdaniec.

- Swego chcąc dokonać, a strat uniknąć, lepiej z nagła uderzyć - zauważył Toporczyk. - Zaś bez

pieszego luda i machin grodów przecie dobywać nie będziem.

- Wy we Wrocławiu ostać macie, by od granicy dawać baczenie. Zaś Bolko umie i bez machin

grodów dobywać, jako pod Santokiem pokazał - wymijająco odparł Skarbimir.

- Tedy myślicie, że na Pomorze ruszy?

- Gdy koński łeb przed sobą obaczę, będę wiedział, dokąd nam droga. A na Pomorze zawżdy rad

chadzam i nawet osiadłbym tam.

- Bywali tam już książęcy namiestnicy za Hermana. [* Brat Bolesława Śmiałego, sprawował

władzę w Polsce w latach 1079-1102. W wyniku wojny domowej, spowodowanej intrygami

Sieciecha, na żądanie synów podzielił kraj na 3 części: starszemu, Zbigniewowi, oddał

Wielkopolskę z Kujawami, Bolesławowi - Małopolskę i Śląsk z Ziemią Lubuską, sam zatrzymał

Mazowsze. Podział ten stał się później przyczyną długotrwałych walk o tron między Zbigniewem i

Bolesławem Krzywoustym.] Ale inna rzecz kraj najechać, a inna w nim osiedzieć.

- Póki zamęt w kraju, a szarpią nas ze wszystkich stron, trudno by tam osiedzieć - odparł

Awdaniec. - Ale prędzej-później zająć Pomorze trzeba. Nasz ci to kraj od Mieszkowych czasów i

naród ten sam. Nie żyć nam bez morza, jako drzewu bez wody, a nie zajmiem my, to weźmie Niemiec

lub Duńczyk i jakoby nam dźwierze na świat kłodą zawalił. Zaś do czasu odgryzać się musim, bo już

pod Międzyrzecz i Wyszogród docierają. Zaś Skjalm Hvide - Jomsborg, a Eryk Eigod Rugię zajął.

- Mówili, że pomarł w Ziemi Świętej - wtrącił Belina - tedy się Ranowie [*Ranowie lub

Rugianie - mieszkańcy wyspy Rugii, należący do grupy Słowian zachodnich.] pewnikiem wyzwolą.

Ale co nam o to! Na Rugię konno nie zajedziem, ja zaś rad bym pociągnął na Morawy, za rękę, com

tam ostawił, odpłacić.

- Wżdyście tego, co wam prawicę odjął, lewicą na miejscu ubili - zaśmiał się Skarbimir. - Małoż

wam odpłaty?

- Gdyby nie to, że i lewa niczego sobie, doma bym siedzieć musiał jak stara baba. Ale i złota

ręka, co mi ją Bolko dał, za tamtą nie stanie. Dobra była i nawykłem do niej, a ninie tyle, że szczyt

sobie do kikuta wiązać każę - odparł Żelisław.

Woj sław niezadowolony, że odwróciła się rozmowa, a niczego pomiarkować nie wydolił,

powstał mówiąc:

- Pójdę i ja się wypławić, bo ciepło, a ku odmianie się ma.

Jakoż błękit nieba bladł i szarzał, chylące się już ku zachodowi słońce przygasło, a bory na

lewym brzegu Odry zasnuwały się mgiełką. Pusty dotychczas obóz zaroił się od wracających z

kąpieli wojaków. Wracali gwarnie z pieśnią i prześmiechami. Jeden dzień wypoczynku przywrócił

bezwąsej często jeszcze młodzieży nadmiar sił, toteż zawrzało w obozie. Bezładny tłum rozsypał się,

kupiąc w gromady dokoła namiotów.

Rycerstwo stało w obozie rodami, z których każdy zatkniętym na żerdzi znakiem rodowym

miejsce swe wskazywał tak w obozie, jak w szyku czy bitwie. Luźniała już jednak rodowa więź, bo

w burzliwych czasach niejeden się rodu wyrzekał albo i ród - jego. Coraz też częściej w szeregach

rycerstwa zjawiał się czy obcy przybysz, czy kmieć za męstwo do rycerskiej godności podniesiony.

Boczyło się na nich rodowe rycerstwo, nowościom niechętne, zwłaszcza odszczepieńcom. I teraz

Wojsław, mijając Żegotę, który przezwisko Zaprzańca za zawołanie swe przyjął, obrzucił go

niechętnym spojrzeniem. Nie dosłyszał, jak Żegota powiedział do stojącego obok Przedsława

Łabędzia:

- Dziw, że się ziemia nie ugina pod tak wielkim dostojnikiem. Ale Sieciech większy był jeszcze,

a ninie obcy chleb jada.

- Gorzki jest obcy chleb - odparł Przedsław, jakby własnej myśli odpowiadając, gdyż wiadomo

było, że nie Sieciecha żałował. Podszedł zaraz sprawdzić gotowość swego hufca, nie wątpił

bowiem, że skoro patrzeć, jak ruszą.

Od pacholęcia służył Przedsław Śmiałemu i wraz z nim uchodzić musiał, jeno powrócił późno, z

powodu szczególnej zawziętości, jaką przeciw niemu żywił przemożny palatyn Sieciech. Pół życia

niemal na wygnaniu spędził, obcym służyć zmuszony, a piąty krzyżyk wisiał mu już nad twardym

karkiem, którego uginać nie umiał. Rodowi zapomnieli o nim, a on się nie przypominał. Włos już

mając szpakowaty, pojął młodą sierotę niskiego pochodzenia i osiadł na uboczu za Odrą, nie

przyjaźniąc się z nikim. Czas jakiś spokojnie przesiedział, ale nawykły do wojny, gospodarzyć ani

chciał, ani umiał. Zaciągnął się tedy w Bolkową służbę, a książę, wojnę mając we krwi, wrychle

ocenił wojenne zalety Przedsława, choć ponury i szorstki wojak nikomu nie starał się przypodobać.

Cenił książę w radzie jego zdanie, z którym się nie pytany nie narzucał, a w boju - rękę, którą

powierzonych sobie ludzi trzymał jako nikt inny. Łupów ni nagród nie był chciwy, jeno bez walki żyć

nie potrafił. Żonę z dwojgiem małych dziatek zostawił bez opieki i stanął w obozie, gdzie mu książę

nad najemnikami powierzył dowództwo, do czego lepiej się nadawał niż ktokolwiek inny, bo i mowy

obce znał, i ludzi, ile który wart, przejrzeć umiał szybko. Nie brakło wśród najemników takich, co,

korzystając z zamętu w kraju, przed mieczem sprawiedliwości uchodzili, choć na ogół biegli byli w

wojennym rzemiośle, a dbali o sprzęt i konie.

Przedsław długo w noc siedział w swym namiocie i słuchał, jak poświstuje wstający na polu

wiatr, niosąc chwilami bryzgi deszczu, który setkami kropel szeleścił po napiętym płótnie. Wreszcie

wstał i obszedłszy straże, ułożył się spać.

Mglisty dzień nadchodził leniwie, a dymy obozowych ognisk, przy których warzono strawę,

rozwlekały się pasmami po równinie. Starszyzna o świcie pojechała do Głogowa na naradę. Wróciła

koło południa wraz z księciem, który przegląd wojsk zarządził, i wówczas wiedział już każdy, że

może godziny jeno pozostały do odejścia. Zapanowało podniecenie, ale jak ściana żelazna, najeżona

sulicami, [*włócznie] stały hufce, gdy je książę na myszatej klaczy objeżdżał, bystrymi oczyma

opatrując, zda się, każdego człeka czy konia. Myśleli, że zaraz ruszą, ale książę rozpuścić ich kazał, a

spyży na pięć dni nagotować.

Wzięli się tedy gotować mięso i kaszę, placki wypiekać przy ogniskach i gadać. Starszyzna już

musiała wiedzieć, dokąd pociągną, ale widno książę mówić zabronił, bo pary z gęby nie puścił

żaden. Doświadczeni woje obliczali, dokąd za pięć dni dotrzeć można. Najmłodszy z Bolkowej

przybocznej drużyny, Bogusław Bończa, przysłuchiwał się gadaniu i sporom, a potem, odgarnąwszy

jasną czuprynę z dziecinnych jeszcze oczu, rzucił:

Bunsch Karol - 10 Zdobycie Kołobrzegu.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: