SB A LECH WAŁĘSA.pdf

(2132 KB) Pobierz
TW ps. „Bolek”
1209508012.003.png
Prezentowana książka dotyka jednego z najbardziej kontrowersyjnych tematów w najnow-
szej historii Polski – relacji między Lechem Wałęsą i komunistyczną Służbą Bezpieczeństwa.
Autorzy, wykorzystując wszystkie dostępne źródła, podjęli próbę wyjaśnienia sprawy tajnego
współpracownika „Bolka”, także losów dokumentów SB dotyczących jego osoby. Publikacja ta,
stanowiąc istotny przyczynek do poznania historii Lecha Wałęsy, nie aspiruje jednak do miana
pełnej biografii tego polityka ani też opisania całokształtu działań SB wobec jego osoby.
Recenzenci
Andrzej Chojnowski
Marek K. Kamiński
Andrzej Nowak
Andrzej Zybertowicz
© Piotr Gontarczyk & Sławomir Cenckiewicz & Instytut Pamięci Narodowej
– Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Na okładce – płonący gmach Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Gdańsku w dniu 15 grudnia
1970 r. Fot. z archiwum IPN w Gdańsku
Na wyklejce 1 – zdjęcie pierwsze: sierpień 1980 r. – Lech Wałęsa przemawia do zgromadzo-
nych przed bramą nr 2 Stoczni Gdańskiej im Lenina. Obok L. Wałęsy widoczny ks. Henryk
Jankowski. Fot. ze zbiorów S. Cenckiewicza; zdjęcie drugie: sierpień 1980 r. – Lech Wałęsa
i Bogdan Lis w sali BHP w Stoczni Gdańskiej im. Lenina. Fot. ze zbiorów S. Cenckiewicza
Na wyklejce 2 – 4 czerwca 1992 r. – Lech Wałęsa w loży prezydenckiej podczas debaty nad
odwołaniem rządu Jana Olszewskiego. Fot. Andrzej Hrechorowicz
Projekt grafi czny serii
Krzysztof Findziński
Redakcja
Gabriela Marszałek, Anna Karolina Piekarska
Korekta
Przemek Gryc
Skład komputerowy
Tomasz Szatkowski
Indeks
Przemek Gryc
Druk
Drukarnia TECHNET, 30-732 Kraków, ul. Biskupińska 3A
Seria „Monografi e”: tom 40
ISBN 978–83–60464–74–8
Zapraszamy na stronę internetową www.ipn.gov.pl
oraz do księgarni internetowej www.poczytaj.ipn.pl
4
1209508012.004.png 1209508012.005.png
SPIS TREŚCI
Przedmowa – Janusz Kurtyka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
13
Od autorów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
17
1.
Lech Wałęsa – narodowy mit i tabu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
21
2.
Lech Wałęsa – postulat badań naukowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
33
3.
Potwierdzenie współpracy z SB oraz identyfi kacja TW ps. „Bolek” . . . . . .
46
4.
Rekonstrukcja działalności TW ps. „Bolek” (1970–1976) . . . . . . . . . . . . . .
53
5.
Ocena działalności i ofi cerowie prowadzący TW ps. „Bolek” . . . . . . . . . . .
68
6.
Figurant kryptonim „Bolek” (1978–1980) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
82
7.
„Ochrona operacyjna” Lecha Wałęsy (1980–1981) . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
102
8.
Figurant kryptonim „Zadra” i operacje specjalne Biura Studiów
Służby Bezpieczeństwa MSW (1981–1990) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131
9.
Pierwsza lustracja (1990–1992) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
158
10. Akta TW ps. „Bolek” (1992) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
171
11. Upadek rządu (1992) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
181
12. Niszczenie akt w Warszawie (1992–1993) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
197
13. Niszczenie akt w Gdańsku (1993–1995) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
206
14. Śledztwo (1996–1999) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
216
15. Druga lustracja (1997) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
232
16. Proces lustracyjny (2000) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
248
17. Orzeczenie sądu lustracyjnego (2000) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
262
18. Po orzeczeniu (2000–2007) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
275
Epilog . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
285
Aneks I: Dokumenty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
291
CZĘŚĆ I: Dokumenty potwierdzające rejestrację Lecha Wałęsy przez Wy-
dział III Służby Bezpieczeństwa w Gdańsku w latach 1970–1976 jako TW
ps. „Bolek”, znajdujące się w zbiorach Biura Udostępniania i Archiwizacji
Dokumentów IPN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
293
Nr 1. [bmid] – Karta ewidencyjna E-14 dotycząca Lecha Wałęsy z numerem
archiwalnym akt agenturalnych TW ps. „Bolek” i informacją o wyrejestro-
waniu z ewidencji operacyjnej Służby Bezpieczeństwa w 1976 roku . . . . .
295
Nr 2. [bmid] – Fragment zapisu dotyczącego Lecha Wałęsy w Zintegrowanym
Systemie Kartotek Operacyjnych Służby Bezpieczeństwa z informacją
o jego współpracy ze Służbą Bezpieczeństwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
298
5
1209508012.006.png
Nr 3. 1971, Gdańsk – Streszczenie materiałów ze sprawy operacyjnego spraw-
dzenia krypt. „Ogień”, w którym wspomina się rolę TW ps. „Bolek” . . . . .
300
Nr 4. 1978 czerwiec 21, Gdańsk – Notatka służbowa młodszego inspektora
Wydziału III „A” KW MO w Gdańsku st. szer. Marka Aftyki dotycząca
przeglądu akt archiwalnych Lecha Wałęsy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
302
Nr 5. 1978 październik 9, Gdańsk – Notatka służbowa mjr. Czesława Woj-
talika i mjr. Ryszarda Łubińskiego dotycząca przeprowadzonej w dniu
6 października 1978 roku rozmowy z Lechem Wałęsą na temat „ponownego
pozyskania” go do współpracy ze Służbą Bezpieczeństwa . . . . . . . . . . . . .
306
Nr 6. 1979 styczeń 15, Gdańsk – Fragment analizy stanu zagrożeń w Gdańskich
Zakładach Mechanizacji Budownictwa „ZREMB” zawierający informację
o Lechu Wałęsie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
311
Nr 7. 1980 listopad 28, Gdańsk – Arkusz ewidencyjny internowanego Lecha
Wałęsy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
313
CZĘŚĆ II: Informacje agenturalne przekazane przez TW ps. „Bolek” znajdujące
się w zbiorach Biura Udostępniania i Archiwizacji Dokumentów IPN . . . . . . .
317
Nr 8. 1971 marzec, Gdańsk – Fragment opracowania i podsumowania infor-
macji TW ps. „Bolek”, sporządzonego przez kpt. Edwarda Graczyka . . . . .
319
Nr 9. 1971 kwiecień 17, Gdańsk – Informacja TW ps. „Bolek” przekaza-
na podczas spotkania z kpt. Henrykiem Rapczyńskim w hotelu „Jantar”
w Gdańsku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
322
Nr 10. 1971 kwiecień 22, Gdańsk – Doniesienie TW ps. „Bolek” przekaza-
ne podczas spotkania z kpt. Henrykiem Rapczyńskim w hotelu „Jantar”
w Gdańsku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
326
Nr 11. 1971 kwiecień 27, Gdańsk – Doniesienie TW ps. „Bolek”, przekazane
podczas spotkania z kpt. Henrykiem Rapczyńskim i kierownikiem Grupy VI
Służby Bezpieczeństwa kpt. Czesławem Wojtalikiem w hotelu „Jantar”
w Gdańsku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
330
Nr 12. 1971 maj 26, [bm] – Fragment doniesienia TW ps. „Bolek”, przyjętego
przez kpt. Henryka Rapczyńskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
334
Nr 13. 1972 październik 3, Gdańsk – Fragment doniesienia TW ps. „Bolek”
z akt SO krypt. „Arka” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
335
Nr 14. 1971 listopad 25, Gdańsk – Informacja TW ps. „Bolek” przekazana
podczas spotkania z kpt. Zenonem Ratkiewiczem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
336
CZĘŚĆ III: Kopie donosów TW ps. „Bolek” i pokwitowań odbioru pieniędzy,
znajdujące się w zbiorach Biura Udostępniania i Archiwizacji Dokumentów
IPN kolportowane przez Służbę Bezpieczeństwa w latach osiemdziesiątych
w celu skompromitowania Lecha Wałęsy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
339
Nr 15. 1971 styczeń 12, Gdańsk – Informacja TW ps. „Bolek” przekazana
podczas spotkania z kpt. Edwardem Graczykiem w hotelu „Jantar” w Gdań-
sku dostarczona Annie Walentynowicz i podrzucona do mieszkania Marka
Mądrzejewskiego w 1982 roku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
341
6
1209508012.001.png
Nr 16. 1971 styczeń 18, Gdańsk – Pokwitowanie odbioru pieniędzy wypłaconych
przez kpt. Edwarda Graczyka TW ps. „Bolek” dostarczone Annie Walenty-
nowicz i podrzucone do mieszkania Marka Mądrzejewskiego w 1982 roku
344
Nr 17. 1974 czerwiec 29, Gdańsk – Pokwitowanie odbioru pieniędzy wy-
płaconych przez rezydenta Służby Bezpieczeństwa w Stoczni Gdańskiej
ps. „Madziar” TW ps. „Bolek” dostarczone Annie Walentynowicz i pod-
rzucone do mieszkania Marka Mądrzejewskiego w 1982 roku . . . . . . . . . .
345
CZĘŚĆ IV: Dokumenty Służby Bezpieczeństwa dotyczące tzw. ochrony ope-
racyjnej Lecha Wałęsy znajdujące się w zbiorach Biura Udostępniania i Archi-
wizacji Dokumentów IPN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
347
Nr 18. 1981 luty 21, Warszawa – Plan działań przygotowany przez Departa-
ment III „A” MSW w razie pozbawienia Lecha Wałęsy funkcji przewod-
niczącego KKP NSZZ „Solidarność” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
349
Nr 19. 1981 marzec 26, Warszawa – Prognoza rozwoju sytuacji w KKP NSZZ
„Solidarność” oraz plan ochrony Lecha Wałęsy przygotowany przez De-
partament III „A” MSW w razie próby zamachu na jego życie . . . . . . . . . .
353
Nr 20. 1981 wrzesień 9, Warszawa – Fragment informacji na temat działań
specjalnych Służby Bezpieczeństwa w związku z I Krajowym Zjazdem De-
legatów NSZZ „Solidarność” w Gdańsku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
356
Nr 21. 1981 październik 9, Warszawa – Fragment przygotowanej przez dy-
rektora Departamentu III „A” MSW gen. Władysława Ciastonia analizy
materiałów operacyjnych SO krypt. „Debata” założonej w związku z I Kra-
jowym Zjazdem Delegatów NSZZ „Solidarność” w Gdańsku . . . . . . . . . . .
357
Nr 22. 1982 listopad 14, Warszawa – Stenogram z rozmowy z Lechem Wałęsą
przeprowadzonej przez płk. Bolesława Klisia i płk. Hipolita Starszaka
w gmachu Naczelnej Prokuratury Wojskowej w Warszawie . . . . . . . . . . . .
358
CZĘŚĆ V: Inne dokumenty operacyjne Służby Bezpieczeństwa, w których
pojawiają się informacje o związkach Lecha Wałęsy ze Służbą Bezpieczeń-
stwa znajdujące się w zbiorach Biura Udostępniania i Archiwizacji Dokumen-
tów IPN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
387
Nr 23. 1981 czerwiec 19, Gdańsk – Fragment meldunku operacyjnego mjr. Ry-
szarda Łubińskiego dotyczącego Anny Walentynowicz z informacją, że Lech
Wałęsa po Grudniu ’70 utrzymywał związki ze Służbą Bezpieczeństwa . . .
389
Nr 24. 1981 wrzesień 6, Gdańsk – Fragment notatki służbowej ze spotkania
z TW ps. „Teofi l”, z informacją o zamiarze poinformowania uczestników
I Krajowego Zjazdu Delegatów NSZZ „Solidarność” o współpracy Lecha
Wałęsy ze Służbą Bezpieczeństwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
390
Nr 25. 1981 wrzesień 23, Gdańsk – Fragment szyfrogramu I zastępcy komen-
danta wojewódzkiego MO ds. Służby Bezpieczeństwa w Gdańsku płk. Syl-
westra Paszkiewicza dla wiceministra MSW gen. Adama Krzysztoporskiego
i dyrektora Departamentu III „A” MSW gen. Władysława Ciastonia, do-
tyczący działań operacyjnych Służby Bezpieczeństwa w związku z drugą
turą I Krajowego Zjazdu Delegatów NSZZ „Solidarność” w Gdańsku . . . .
391
7
1209508012.002.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin