Szymon Askenazy.docx

Szymon Askenazy

Grób Szymona Askenazego na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej w Warszawie

Szymon Askenazy (ur. 24 grudnia 1865 w Zawichoście, zm. 22 czerwca 1935 w Warszawie)[1] – polski historyk żydowskiego pochodzenia, zajmujący się głównie stosunkami międzynarodowymi w XVIII i XIX wieku. Profesor Uniwersytetu Lwowskiego i następnie Warszawskiego. W swoich poglądach politycznych zbliżony do obozu legionowo-piłsudczykowskiego. Twórca lwowskiej szkoły historycznej nazywanej też szkołą Askenazego.

Urodził się jako syn Wolfa (zm. w 1909) i Reginy z domu Hertzberger (zm. 1908). W 1887 kończył prawo na Uniwersytecie Warszawskim, a następnie historię na uniwersytecie w Getyndze, gdzie w 1893 uzyskał stopień doktora. Nie mogąc podjąć pracy, z racji swojego żydowskiego pochodzenia, na Uniwersytecie Warszawskim, przeniósł się do Lwowa i podjął praktykę w Ossolineum. W 1897 uzyskał habilitację na Uniwersytecie Lwowskim, obejmując kolejno stanowiska: docenta (1898), profesora nadzwyczajnego i profesora zwyczajnego (1906). Na stanowisku profesora formalnie pracował do listopada 1919 (pozostając jednak od 1914 na urlopie), kierując w tym czasie Katedrą Historii Nowożytnej Polski. W trakcie wieloletniej pracy dydaktycznej, skoncentrowanej przede wszystkim wokół problematyki politycznej, międzynarodowej i dyplomatycznej XVIII i XIX Polski, skupił wokół siebie wielu uczniów. Polemizował ze szkołą krakowską. W tym czasie powstała szkoła Askenazego[2].

W 1918 i ponownie w 1923 podjął próbę objęcia katedry na Uniwersytecie Warszawskim, ale z powodu silnej opozycji Marcelego Handelsmana do powołania go na katedrę w Warszawie nie doszło, mimo iż apelowało o to wielu uczonych, polityków i studentów. W 1918 protest przeciwko objęciu przez niego katedry historii Polski zgłosiło 45 polskich uczonych, pisarzy i uczonych jak Stanisław Arnold, Włodzimierz Dzwonkowski, Andrzej Strug i inni.

W 1909 został członkiem Akademii Umiejętności. W czasie I wojny światowej przebywał w Szwajcarii. Działał tam na rzecz niepodległości Polski, biorąc udział w pracach Szwajcarskiego Komitetu Generalnego Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce. Angażował się w działania na rzecz asymilacji Żydów.

W latach 1920-23 był ministrem pełnomocnym z ramienia Polski przy Lidze Narodów w Genewie. W 1924 ponownie odmówiono mu objęcia katedry na Uniwersytecie Warszawskim, choć wykładał tam gościnnie w latach 1927-35. Był kawalerem Legii Honorowej.

Zmarł w Warszawie. Pochowany jest na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej (kwatera 10, rząd 6, miejsce 5)[3][4].

Twórczość

·         Książę Józef Poniatowski 1763-1813, (Lwów, 1905)

·         Uniwersytet Warszawski, (Warszawa, 1905)

·         Rosja – Polska 1815-1830, (Lwów, 1907)

·         Łukasiński, (Lwów, 1908)

·         Napoleon a Polska, (Warszawa, 1918-1919)

·         Przymierze polsko-pruskie, (Warszawa, 1918)

·         Gdańsk a Polska, (Warszawa, 1919)

Nadszedł czas, aby nadmienić kilka słów o Szymonie Askenazym. Nie zamierzam tu wypisywać jego życiorysu, bo to możecie sobie sprawdzić w wikipedii, albo w encyklopedii. Nas powinny interesować cele Szymona Askenazego jako historyka. Moje wywody nt Askenazego oprę na pracy Józefa Dutkiewicza pt "Szymon Askenazy i jego szkoła".

Jako wykładowca w Uniwersytecie Lwowskim , Askenazy zajmował się jedynie najzdolniejszymi studentami, których bardzo mocno motywował do pracy naukowej. Jego zdaniem praca historyka powinna być dziełem sztuki oraz dziełem politycznym. Askenazy uważał, że historyk powinien być szeroko oczytany w temacie, a własne opinie solidnie udowodnione badaniami naukowymi. Właśnie z tego powodu wysyłał swoich studentów do archiwów w całej Europie.
Historia stała się dlań sposobem do walki o wolność dla Polski. Śmiało można by go zaliczyć do tzw. historyków "niepodległościowców". Askenazy był znany ze swojej opozycji wobec tzw. krakowskiej szkoły historycznej, która wg historyka propagowała nieprawdziwy wizerunek Polski, jako kraju, który nie potrafi istnieć samodzielnie. Propagował badania nad historią Polski XVIII i XIX wieku. Największe uwagi miał do Szujskiego i Kalinki. Historyk uważał, że naród polski jest wielki i wierzył w odtworzenie państwa polskiego, i dlatego też walczył z poglądami szkoły krakowskiej. Za największego wroga Polski uznawał Rosję. Wywyższał rozwój cywilizacyjny Polski ponad Rosję. Uważał, że Polska należy do świata Zachodu.
Jego pracy wciąż krążyły wokół spraw polskich
Książę Józef Poniatowski 1763-1813 (Lwów, 1905), Uniwersytet Warszawski (Warszawa,
1905), Rosja – Polska 1815-1830 (Lwów, 1907), Łukasiński (Lwów, 1908), Napoleon a Polska
(Warszawa, 1918-1919), Przymierze polsko-pruskie (Warszawa, 1918), Gdańsk a Polska (Warszawa, 1919)