MÓZGOWY UKŁAD STRUKTURALNO - CZYNNOŚCIOWY DLA MOWY
Znajduje się w półkuli dominującej.
I.. Czuciowy, tylny obszar mowy, ośrodek gnozji wzrokowych i słuchowych symboli słownych. W ośrodku tym dokonuje się odbiór - percepcja mowy w postaci słownych symboli wzrokowych i słuchowych.
1. Ośrodek czuciowy mowy Wernickego czyli ośrodek gnozji słuchowych symboli słownych. Scala i interpretuje specyficzne impulsy słuchowe, które płyną do ośrodka z prawego i lewego pola pierwotnej kory słuchowej (zakręt Heschla, pole 41 wg. Brodmana). Ośrodek Wernickego mieści się w obrębie tylnej części lewego zakrętu skroniowego górnego - pole 22 i 42.
2. Ośrodek czuciowy mowy pisanej czyli ośrodek gnozji wzrokowych symboli
słownych. Mieści się on w polu 39 i 40 (płacik ciemieniowy dolny).W tym ośrodku są
scalane i interpretowane specyficzne impulsy mowy pisanej, które płyną do
ośrodka z prawego i lewego pola pierwotnej kory wzrokowej (pole17, 18, 19).
II. Ruchowy, przedni obszar mowy. Dotyczy ekspresji nadawania mowy w postaci słownych symboli mówionych albo pisanych, składa się również z dwóch ośrodków.
1. Ośrodek ruchowy mowy Broca pola 44 i 45 zakrętu czołowego dolnego. Inicjuje,
tworzy nadawanie mowy i przekazuje impulsy do kory ruchowej narządów
artykulacyjnych.
2. Ośrodek ruchowy pisania Exnera, znajduje się w tylnej części zakrętu czołowego środkowego (pole 6), sąsiaduje z korową reprezentacja ruchów ręki. Działa analogicznie jak ośrodek Broca, w zakresie ekspresji symboli pisanych. W ośrodku tym są kojarzone symbole słowne z pamięciowymi wzorcami czynności pisania.
Dodatkowe pole ruchowe, leżące na powierzchni przyśrodkowej lewego płata czołowego w polu 6, bierze również udział w czynnościach mowy. Uszkodzenie tego pola obniża napęd mowy i upośledza emocjonalne reakcje w zakresie intonacji mowy.
Pęczek podłużny górny, zwłaszcza jego część dolna - pęczek łukowaty, skupia włókna kojarzeniowe, które łączą oba obszary mowy. Uszkodzenie tych połączeń powoduje rozłączenie czuciowych i ruchowych obszarów mowy.
Ośrodki emocjonalnej intonacji głosu i mowy mieszczą się w obrębie kory i pnia mózgu.
Czynności mowy i wydawania głosu są złożonym procesem fizjologicznym. Ich ośrodkowe zakłócenia mogą dotyczyć:
- komunikacji językowej (afazja),
- artykulacji dźwięków (dyzartria),
- wytwarzania dźwięków (afonia),
- zdolności mówienia (mutyzm).
Afazja, niemota, afemia jest to zaburzenie mowy w sferze komunikacji językowej i dotyczy nadawania czyli ekspresji mowy oraz odbioru czyli percepcji mowy.
1
jmjd