Ustawa Konstytucyjna Krlestwa Polskiego z dnia 27 listopada 1815 r. Sejm Krlestwa Polskiego Tytu I. STOSUNKI POLITYCZNE KRLESTWA Art.1. Krlestwo Polskie jest na zawsze poczone z Cesarstwem Rosyjskim. Art.2. Stosunki cywilne i polityczne, ktre jemu naznaczamy, jako te i zwizki to poczenie ustali majce, objte s niniejsz ustaw, ktr mu nadajemy. Art.3. Korona Krlestwa Polskiego jest dziedziczn w osobie naszej i naszych potomkw, dziedzicw i nastpcw podug porzdku nastpstwa ustanowionego dla tronu cesarsko-rosyjskiego. Art.4. Ustawa konstytucyjna oznacza sposb i prawida sprawowania wadzy najwyszej. Art.5. Krl w przypadku swojej nieprzytomnoci mianuje namiestnika ktry powinien mieszka w Krlestwie. Namiestnik podug woli odwoanym by moe. Art.6. Gdy krl nie bdzie mianowa swym namiestnikiem ksicia cesarsko-rosyjskiego, wybr ten pada nie moe tylko na rodaka, albo na osob ktrej krl nada naturalizacj stosownie do prawide, ustanowionych przez artyku 33. Art.7. Namiestnik bdzie mianowany przez akt publiczny. Akt takowy oznaczy wyranie rodzaj i rozcigo wadzy, jaka mu bdzie powierzon. Art.8. Stosunki polityki zewntrznej naszego Cesarstwa bd wsplne naszemu Krlestwu Polskiemu. Art.9. Sam tylko panujcy bdzie mia prawo oznaczy uczestnictwo Krlestwa Polskiego do wojen przez Rosj toczonych, jako te do traktatw pokoju i handlowych, ktre by to mocarstwo zawiera mogo. Art.10. W kadym przypadku wprowadzenia wojsk polskich do Rosji, lub w przypadku przechodu tyche wojsk przez jak prowincj jednego z dwch pastw, utrzymanie ich i koszta przechodu ponoszone zostan cakowicie przez kraj, do ktrego nalee bd. Wojsko polskie nie bdzie nigdy uyte za granicami Europy. Art.11. Religia katolicka-rzymska wyznawana przez najwiksz cz mieszkacw Krlestwa Polskiego bdzie, przedmiotem szczeglniejszej opieki rzdu, nie uwaczajc przez to wolnoci innych wyzna, ktre wszystkie bez wyczenia, obrzdki swe cakowicie i publicznie pod protekcj rzdu odbywa mog. Rno wyzna chrzecijaskich, nie bdzie stanowi adnej w uywaniu praw cywilnych i politycznych. Art.12. Duchowiestwo wszystkich wyzna, jest pod protekcj i dozorem praw i rzdu. Art.13. Fundusze posiadane teraz przez duchowiestwo katolicko-rzymskie i przez duchowiestwo grecko-unickie, jako te te, ktre mu nadamy przez szczeglne postanowienie, bd uznane za wasno niewzruszon i wspln caej hierarchii duchownej, skoro rzd wskae i przeznaczy wzwy wspomnianemu duchowiestwu dobra narodowe skada majce jego uposaenie. Art.14. W senacie Krlestwa Polskiego zasiada bdzie tyle biskupw obrzdu katolicko-rzymskiego ile prawo oznaczy wojewdztw. Zasiada bdzie prcz tego biskup grecko-unicki. Art.15. Duchowiestwo wyznania ewangelicko-augsburskiego i wyznania ewangelicko-reformowanego, uywa bdzie wsparcia rocznego, ktre im nadamy. Art.16. Wolno druku jest zarczona. Prawo przepisze rodki ukrcenia jej naduyciw. Art.17. Prawo rozciga sw opiek zarwno do wszystkich obywateli bez adnej rnicy stanu i powoania. Art.18. Starodawne prawo kardynalne: neminem captivari permittemus nisi iure victum, stosowa si bdzie do wszystkich mieszkacw wszelkiego stanu, podug nastpujcych prawide. Art.19. Nikt nie bdzie mg by zatrzymanym, tylko podug form i w przypadkach prawem oznaczonych. Art.20. Powody zatrzymania powinny by natychmiast oznajmione na pimie osobie zatrzymanej. Art.21. Kada osoba zatrzymana, stawion bdzie najpniej w trzech dniach przed sd waciwy, kocem jej wybadania lub osdzenia podug form przepisanych. Jeeli bdzie uniewinnion przez pierwsze ledztwo, wrcon jej natychmiast wolno zostanie. Art.22. W przypadkach prawem dozwolonych, ktokolwiek zoy rkojmi, powinien by natychmiast tymczasowo uwolnionym. Art.23. Nikt karanym by nie moe, tylko na mocy trwajcego prawa i wyroku waciwego sdu. Art.24. Kademu Polakowi wolno bdzie przenosi si z sw osob i z swym majtkiem, podug form prawem oznaczonych. Art.25. Skazany na kar ponosi j bdzie w Krlestwie. Nikt nie bdzie mg by z kraju wywoonym, wyjwszy w przypadkach wywoania prawem oznaczonym. Art.26. Wszelka wasno jakiegokolwiek nazwiska i rodzaju, czyli si znajduje na powierzchni czyli we wntrznociach ziemi, do kogokolwiek bd naleca, jest wit i nietykaln. adna wadza nie ma prawa jej naruszy pod jakim bd pozorem. Ktokolwiek nachodzi cudz wasno, za gwaciciela bezpieczestwa publicznego uwaanym i jako taki karanym bdzie. Art.27. Rzd wszelako ma prawo wymaga od kadego odstpienia wasnoci, z powodu uytecznoci publicznej, za sprawiedliwym i poprzednim wynagrodzeniem. Prawo oznaczy formy i przypadki do ktrych powysze prawido bdzie si mogo stosowa. Art.28. Wszystkie czynnoci publiczne administracyjne, sdowe i wojskowe, bez adnego wyczenia, odbywa si bd w jzyku polskim. Art.29. Urzdy publiczne, cywilne i wojskowe nie bd mogy by sprawowane tylko przez Polakw. Urzdy prezesw sdw pierwszej instancji, komisji wojewdzkich i trybunaw apelacyjnych, czonkw rad wojewdzkich, urzdy poselskie i deputowanych na sejm, jako te urzdy senatorskie, nie mog by powierzane tylko wacicielom gruntowym. Art.30. Wszyscy urzdnicy publiczni w administracji, mog by odwoani do woli t sam wadz ktra ich mianuje. Wszyscy bez adnego wyczenia, s odpowiedzialni za swe urzdowanie. Art.31. Nard Polski mie bdzie wiecznymi czasy reprezentacj narodow w sejmie zoonym z krla i dwch izb, z ktrych pierwsza skada si bdzie z senatu, druga z posw i deputowanych od gmin. Art.32. Kady cudzoziemiec, skoro si wylegitymuje, uywa bdzie zarwno z innymi mieszkacami protekcji praw i korzyci przez nie zarczonych. Bdzie mg rwnie jak oni, pozosta w kraju, lub si z niego wynie zachowujc wydane przepisy, powrci, nabywa wasnoci gruntowej i poda si do uzyskania naturalizacji. Art.33. Kady cudzoziemiec stawszy si wacicielem, uzyskawszy naturalizacj, nauczywszy si jzyka polskiego i pi lat w kraju nienagannie zamieszkawszy, moe by przypuszczonym do urzdu publicznego. Art.34. Wszelako krl mocen bdzie, bd z wasnej woli, bd na przedstawienie rady stanu, przypuci cudzoziemcw z zdolnoci znakomitych, do urzdw publicznych, nie objtych artykuem dziewidziesitym. Tytu II. ZARCZENIA OGLNE Art.11. Religia katolicka-rzymska wyznawana przez najwiksz cz mieszkacw Krlestwa Polskiego bdzie, przedmiotem szczeglniejszej opieki rzdu, nie uwaczajc przez to wolnoci innych wyzna, ktre wszystkie bez wyczenia, obrzdki swe cakowicie i publicznie pod protekcj rzdu odbywa mog. Rno wyzna chrzecijaskich, nie bdzie stanowi adnej w uywaniu praw cywilnych i politycznych. Art.12. Duchowiestwo wszystkich wyzna, jest pod protekcj i dozorem praw i rzdu. Art.13. Fundusze posiadane teraz przez duchowiestwo katolicko-rzymskie i przez duchowiestwo grecko-unickie, jako te te, ktre mu nadamy przez szczeglne postanowienie, bd uznane za wasno niewzruszon i wspln caej hierarchii duchownej, skoro rzd wskae i przeznaczy wzwy wspomnianemu duchowiestwu dobra narodowe skada majce jego uposaenie. Art.14. W senacie Krlestwa Polskiego zasiada bdzie tyle biskupw obrzdu katolicko-rzymskiego ile prawo oznaczy wojewdztw. Zasiada bdzie prcz tego biskup grecko-unicki. Art.15. Duchowiestwo wyznania ewangelicko-augsburskiego i wyznania ewangelicko-reformowanego, uywa bdzie wsparcia rocznego, ktre im nadamy. Art.16. Wolno druku jest zarczona. Prawo przepisze rodki ukrcenia jej naduyciw. Art.17. Prawo rozciga sw opiek zarwno do wszystkich obywateli bez adnej rnicy stanu i powoania. Art.18. Starodawne prawo kardynalne: neminem captivari permittemus nisi iure victum, stosowa si bdzie do wszystkich mieszkacw wszelkiego stanu, podug nastpujcych prawide. Art.19. Nikt nie bdzie mg by zatrzymanym, tylko podug form i w przypadkach prawem oznaczonych. Art.20. Powody zatrzymania powinny by natychmiast oznajmione na pimie osobie zatrzymanej. Art.21. Kada osoba zatrzymana, stawion bdzie najpniej w trzech dniach przed sd waciwy, kocem jej wybadania lub osdzenia podug form przepisanych. Jeeli bdzie uniewinnion przez pierwsze ledztwo, wrcon jej natychmiast wolno zostanie. Art.22. W przypadkach prawem dozwolonych, ktokolwiek zoy rkojmi, powinien by natychmiast tymczasowo uwolnionym. Art.23. Nikt karanym by nie moe, tylko na mocy trwajcego prawa i wyroku waciwego sdu. Art.24. Kademu Polakowi wolno bdzie przenosi si z sw osob i z swym majtkiem, podug form prawem oznaczonych. Art.25. Skazany na kar ponosi j bdzie w Krlestwie. Nikt nie bdzie mg by z kraju wywoonym, wyjwszy w przypadkach wywoania prawem oznaczonym. Art.26. Wszelka wasno jakiegokolwiek nazwiska i rodzaju, czyli si znajduje na powierzchni czyli we wntrznociach ziemi, do kogokolwiek bd naleca, jest wit i nietykaln. adna wadza nie ma prawa jej naruszy pod jakim bd pozorem. Ktokolwiek nachodzi cudz wasno, za gwaciciela bezpieczestwa publicznego uwaanym i jako taki karanym bdzie. Art.27. Rzd wszelako ma prawo wymaga od kadego odstpienia wasnoci, z powodu uytecznoci publicznej, za sprawiedliwym i poprzednim wynagrdzeniem. Prawo oznaczy formy i przypadki do ktrych powysze prawido bdzie si mogo stosowa. Art.28. Wszystkie czynnoci publiczne administracyjne, sdowe i wojskowe, bez adnego wyczenia, odbywa si bd w jzyku polskim. Art.29. Urzdy publiczne, cywilne i wojskowe nie bd mogy by sprawowane tylko przez Polakw. Urzdy prezesw sdw pierwszej instancji, komisji wojewdzkich i trybunaw apelacyjnych, czonkw rad wojewdzkich, urzdy poselskie i deputowanych na sejm, jako te urzdy senatorskie, nie mog by powierzane tylko wacicielom gruntowym. Art.30. Wszyscy urz...
mikiirish