Zasady stosowania drenażu limfatycznego
1. Drenaż limfatyczny stosujemy zgodnie ze wskazaniami i przeciwwskazaniami.
W chorobach zakaźnych, podostrych stanach zapalnych przebiegających z obrzękami, u chorych onkologicznych oraz po amputacjach i resekcjach w przebiegu leczenia chorób nowotworowych tylko za zgodą i na zlecenie lekarza.
2. Kierunek masażu powinien być zgodny z kierunkiem odpływu chłonki do okolicznych węzłów chłonnych - zaczynamy od węzłów i naczyń limfatycznych położonych najbliżej ujść żylnych.
3. Pacjent powinien znajdować się w pozycji drenażowej, a więc ułatwiającej odpływ chłonki.
4. Bardzo wolny prąd chłonki wymusza wolne tempo wykonywania drenażu
- ok 10-15 ruchów na minutę, każdą technikę powtarzamy min. 3-5 razy.
5. Masaż powinien być płynny, miękki, powolny i rytmiczny.
6. Wszystkie stosowane techniki muszą mieć charakter przepychający.
7. Wszystkie techniki stosujemy z umiarkowaną siłą, aby nie doprowadzić do rozgrzania tkanek. Nie zaleca się łączenia chwytów drenażu limfatycznego z technikami silnie rozgrzewającymi z innych metod masażu.
8. Czas trwania zabiegu drenażu uzależniony jest od stanu chorobowego i jednostki chorobowej.
9. W czasie wykonywania zabiegu metodą polską przynajmniej dwukrotnie opracowujemy większe węzły chłonne.
10. Drenaż limfatyczny można wykonywać codziennie.
11. Ilość zabiegów w serii jest nieograniczona i zależy od postępów w leczeniu oraz schorzenia.
12. Obszar ciała objęty drenażem uzależniony jest od stanu chorobowego i jednostki chorobowej oraz od reakcji pacjenta na zabieg.
13. Masaż nie powinien powodować dolegliwości bólowych.
14. Nie jest wskazane używanie olejków ani kremów.
Wskazania do drenażu limfatycznego obejmują:
obrzęki pourazowe i pooperacyjne,
obrzęk tłuszczowy (i postacie mieszane, np. obrzęk tluszczowo-limfatyczny)
obrzęk żylno-limfatyczny,
obrzęki w przebiegu niektórych chorób reumatycznych,
twardzinę układową,
zespól Sudecka,
chorobę Raynauda,
chorobę wibracyjna,
obrzęki limfatyczne i powiększenie węzłów chłonnych po chorobach zakaźnych,
sarkoidozę,
choroby skóry bez zmian zapalnych,
limfadenopatie polekowe:
zaburzenia przepływu chłonki w chorobach jelita,
obrzęki narządów miednicy mniejszej.obrzęki po mastektomii,
obrzęki spowodowane uszkodzeniami lub wadami rozwojowymi w obrębie układu chłonnego,
obrzęki spowodowane resekcją części układu chłonnego w przebiegli chorób nowotworowych bez przerzutów,
lokalne obrzęki i zaburzenia odpływu chłonki,
działania oczyszczające i stymulujące skórę okolicy twarzy i szyi,
przygotowanie do zabiegów w zakresie medycyny estetycznej,
cellulit.
Przeciwwskazania ogólne do drenażu limfatycznego obejmują:
obrzęki w przebiegu niewyrównanych wad serca,
obrzęki pochodzenia nerkowego lub wątrobowego.
ostre stany zapalne,
obrzęki w przebiegu czynnej choroby nowotworowej (w uzasadnionych przypadkach w zależności od decyzji lekarza prowadzącego)
gorączkę,
niewydolność krążenia w stadium III i IV NYHA
choroby skóry z owrzodzeniami i zmianami ropnymi,
krwotoki lub zagrożenie ich wystąpienia,
choroby zakaźne,
zapalenie żył,
żylaki
świeże zakrzepy,
epizod zakrzepicy żył głębokich w przeciągu ostatniego pół roku
zaawansowaną miażdżycę,
zmiany po naświetlaniach
tętniaki
Nie wykonujemy drenażu szyi i karku
nadczynność tarczycy,
nadwrażliwość naczyń szyjnych,
arytmia serca.
Nie wykonujemy drenażu twarzy:
w procesach zapalnych w obrębie jamy ustnej.przy zmianach ropnych w obrębie twarzy,
przez kilka dni w okolicy, gdzie były wykonywane zabiegi z użyciem toksyny botulinowej lub wypełniaczy,
bezpośrednio po zabiegu mezoterapii.
Nie wykonujemy drenażu brzucha w: n
Miesiączka;
U kobiet używających wkładek wewnątrzmacicznych;
Bolesna hepato- i splenomegalia;
Aktywna faza schorzeń zapalnych jelit (colitis ulcerosa, choroba Crohna, zespół jelita drażliwego);
Tętniaki jamy brzusznej;
Zaawansowane zmiany miażdżycowe aorty;
Zaawansowane zmiany po radioterapii;
Przebyta niedrożność jelit lub zakrzepica naczyń żylnych
okres ciąży,
Zalecenia i informacje, które należy przekazać pacjentowi.
► Leczenie zazwyczaj przynosi poprawę stanu zdrowia. Zdarza się jednak, że udaje się jedynie powstrzymać dalszy rozwój choroby, a w zaawansowanych przypadkach, mimo intensywnego leczenia, stan zdrowia nie ulega zmianie.
►Pacjent musi rygorystycznie przestrzegać zaleceń lekarza i masażysty, szczególnie dotyczących bandażowania, zakładania rękawa lub nogawki rano, przed zmianą pozycji z leżącej na stojącą. W opatrunku należy wykonywać wszystkie możliwe do wykonania czynności życia codziennego.
►Pacjent musi wykonywać kilka razy dziennie gimnastykę (maksymalnie 10 minut aby me przemęczyć gimnastykowanego obszaru) oraz ćwiczenia oddechowe. Ogólne zasady stosowania ćwiczeń rehabilitacyjnych:
- powinny być wykonywane w rękawie lub pończosze uciskowej, ewentualnie w bandażach, program ćwiczeń powinien być dobierany indywidualnie dla każdego pacjenta z uwzględnieniem wieku, poziomu sprawności fizycznej, towarzyszących schorzeń - ćwiczenia powinny być wykonywane jedynie do granicy bólu, nie jest wskazane forsowne ćwiczenie, gdyż może nasilać obrzęk, tempo ćwiczeń powinno by wolne, z zaznaczonymi przerwami,
- program ćwiczeń powinien być łatwy do zapamiętania i niezbyt czasochłonny, w program ćwiczeń powinna być włączona nauka oddychania przeponowego dla poprawy powrotu żylnego i chłonnego w obrębie klatki piersiowej
►Pacjent musi utrzymywać prawidłową masę ciała, stosować urozmaiconą dietę – ubogą w sól kuchenną, bogatą w warzywa i owoce. Leczenie osób otyłych jest mniej skuteczne.
► Nawet niewielkie uszkodzenie ciągłości skóry może stać się przyczyna infekcji, która spowodować może dalsze pogorszenie odpływu chłonki. Dlatego pacjent musi unikać jej uszkodzenia wskutek otarcia, przecięcia, zadrapań, ran i podrażnień skóry na obrzękniętej kończynie (skóra to brama dla wszelkich infekcji, drobnoustrojów, wirusów, bakterii), chronić się przed ukąszeniami insektów oraz zwierząt domowych, Wszelkiego rodzaju uszkodzenia powinny być odkażane i obserwowane czy nie szerzy się wokół nich proces zapalny.
►Profilaktyka powinna obejmować: noszenie rękawic ochronnych do zajęć domowych takich jak zmywanie naczyń, sprzątanie czy praca w ogródku, uważne wycinanie skórek w trakcie manicure czy pedicure (a najlepiej zaniechanie tych czynności), codzienne nawilżanie skóry balsamami hypoalergicznymi o odpowiednim natłuszczeniu i zgodnych z pH skóry, noszenie wygodnego obuwia nie powodującego otarć, depilację za pomocą kremów lub wosku, unikać należy maszynek do golenia i depilatorów mechanicznych, w okresie letnim stosowanie repelentów, ochronę skóry przed grzybicą (zwłaszcza stóp w przestrzeniach międzypalcowych i głębokich fałdach skórnych).
►Należy pouczyć pacjenta, że nic wolno stosować żadnych leków, ani kuracji bez uzgodnienia z lekarzem prowadzącym. Przede wszystkim chodzi tu o leki i kuracje odwadniające, ponieważ powodują one zagęszczenie obrzęku, co sprawia, ze jest on trudniejszy do usunięcia.
►Nie powinien mierzyć ciśnienia krwi na obrzękniętej kończynie, nie wykonywaćpobierania krwi, iniekcji i wlewów kroplowych,
►Nie powinien nosić obcisłej bielizny,
►Nie powinien narażać się na działanie wysokich temperatur, unikać opalania oraz nie powinien korzystać z sauny,
►W ciągu dnia należy pamiętać o wykonywaniu ćwiczeń, jednak bez większego wysiłku, a także nosić specjalistyczną odzież kompresyjną (rękawy, rękawiczki, pończochy, podkolanówki, rajstopy, skarpetki). Natomiast w nocy należy przyjmować pozycje drenażowe, układając obrzękniętą kończynę na podwyższeniu i wspomagając odpływ chłonki, oraz nie zapominać o bandażowaniu,
►Należy systematycznie prowadzić kontrolę palpacyjną (dotykiem) własnego ciała oraz przynależnych do obrzękniętej kończyny regionalnych węzłów chłonnych: węzły w dole nadobojczykowym, węzły przy- i zauszne, podżuchwowe, węzły pachowe, węzły pachwinowe i w razie wyczuwalnego obrzmienia węzłów chłonnych niezwłocznie udać się na konsultację do lekarza,
►Należy systematycznie badać się u ginekologa/urologa i onkologa
Według Zborowskiego stosuje się techniki:
- głaskanie - rozcieranie koliste - rozcieranie spiralne – ugniatania podłużne lub szczypcowe (w niektórych pasmach) - uciski
według Magiery stosuje się techniki:
- głaskanie - rozcieranie spiralne - rozcieranie koliste – ugniatania podłużne lub szczypcowe (w niektórych pasmach) - uciski
Drenaż limfatyczny metodą polską według Zborowskiego
Drenaż limfatyczny twarzy
1. Drenaż dołów nadobojczykowych - rozpoczynamy opracowanie od okolicy stawów
mostkowo-obojczykowych i stopniowo posuwamy się w kierunku wyrostków barkowych
- głaskanie - rozcieranie koliste - rozcieranie spiralne - uciski
1. Drenaż od kątów żuchwy do dołów nadobojczykowych.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne,- uciski.
3. Drenaż okolicy podżuchwowej.
Pierwszy etap od środka okolicy podżuchwowej na boki do kątów żuchwy, w drugim etapie opracowujemy tkanki od kątów żuchwy do dołów nadobojczykowych.
4. Drenaż żuchwy.
Pierwszy etap od środka żuchwy
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne,- ugniatanie szczypcowe,- uciski.
w drugim etapie opracowujemy tkanki od kątów żuchwy do dołów nadobojczykowych.
5. Drenaż od środka wargi dolnej do dołów nadobojczykowych.
W fazie pierwszej od środka wargi dolnej przez policzki do kątów żuchwy.
W drugiej fazie wykonujemy drenaż od kątów żuchwy do dołów nadobojczykowych.
6. Drenaż od kącików ust do dołów nadobojczykowych.
W pierwszej fazie wykonujemy od kącików ust przez policzki do kątów żuchwy.
W drugiej fazie od kątów żuchwy do dołów nadobojczykowych.
7. Drenaż od środka wargi górnej do dołów nadobojczykowych.
W fazie pierwszej od środka wargi górnej przez policzki do kątów żuchwy.
W fazie drugiej od kątów żuchwy do dołów nadobojczykowych.
8. Drenaż dołów nadobojczykowych.
9. Drenaż od skrzydełek nosa do skroni.
10. Drenaż od wewnętrznych kącików oczu, pod oczami do skroni i do dołów nadobojczykowych
W fazie pierwszej od wew. kącików oczu, pod oczami do skroni.
W fazie drugiej od skroni do kątów żuchwy
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne,- ugniatanie szczypcowe, - uciski.
W fazie trzeciej od kątów żuchwy do d...
SOL1983