Fizykoterapia
MEDYCYNA FIZYKALNA zajmuje się zastosowaniem metod fizycznych w celach leczniczych.
W zakres medycyny fizykalnej wchodzą:
1) fizykoterapia
2) fizjoprofilaktyka
3) fizykalne metody diagnostyczne
Fizykoterapia jest działem lecznictwa w którym stosuje się występujące w przyrodzie czynniki fizyczne: naturalne oraz sztucznie wywołane czynniki fizyczne.
Fizjoprofilaktyka jest działem medycyny fizykalnej w którym stosuje się naturalne i sztuczne czynniki fizykalne do zaspokojenia potrzeb ustroju lub do zwiększenia jego odporności.
Fizykalne metody diagnostyczne polegają na wykorzystaniu czynników fizykalnych działających na ustrój w celu określenia np. stopnia zwyrodnienia mięśnia czy tolerancji naskórka (biodoza, elektrostymulacja, elektromiografia, elektrokardiologia itp.)
1. naturalne
2. sztuczne
3. termiczne (bodźcem jest energi cieplna)
4. fotochemiczny uzależniony jest od reakcji fotochemicznych zachodzących w tkankach pod wpływem promieni ultrafioletowych
5. elektromechaniczny polegający na przepływie prądu elektrycznego impulsowego przez tkanki, który działa pobudzająco na tkankę nerwową i mięśniową
6. elektrochemiczne – przepływ prądu stałego przez tkanki i zmiany elektrochemiczne jakie występują w komórkach oraz wprowadzenie jonów leku przy pomocy prądu elektrycznego
7. mechaniczne i kinetyczne (mechaniczne – oddziaływanie mechaniczne na daną okolicę, kinetyczne – ćwiczenia i i ch odziaływanie na ustrój)
Działanie czynników fizykalnych na ustrój powoduje występowanie odczynów:
ogólnych
miejscowych
ODCZYN OGÓLNY – to odpowiedź całego ustroju lub niektórych jego układów wewnętrznych na działanie czynników fizykalnych
ODCZYN MIEJSCOWY – występuje w miejscu działania czynnika fiykalnego i są to zmiany zachodzące w ustroju pod wpływem działania czynnika fizykalnego lub energii
Należy pamiętać, że może wystąpić nadwrażliwość ustroju na pewne rodzaje energii
Nadwrażliwość może być:
samiostna
spowodowana stanami chorobowymi czy przyjmowaniem pewnych leków
W fizykoterapii istotnym i wzorcowym odczynem jest ODCZYN PROGOWY – najmniejszy stwierdzony odczyn wywołany przez dany rodzaj energii.
Rodzaje odczynu i jego wielkości zależą od:
1) ilości energii
2) czasu działania danej energii
3) właściwości tkanki
W zależności do działania energii mogą wystąpić ODCZYNY:
- ODWRACALNE czyli takie które ustępują po pewnym czasie
- NIEODWRACALNE czyli takie które powodują uszkodzenie tkanek
Działanie czynników fizykalnych zależy od:
1) właściwości fizycznych bodźca
2) siły i czasu działania bodźca
3) rodzaju tkanki
4) techniki stosowania bodźców
Każdy bodziec wywołuje w organizmie odczyn.
Wyróżniamy następujące odczyny:
1. progowe – jest to efekt działania minimalnej dawki bodźca
2. granica tolerancji – jest to wytrzymałaść tkanki na bodziec
3. wartość progowa tolerancji – przy przekroczeniu której następuje uszkodzenie tkanki
Reakcja ustroju na bodziec może być:
1. odwracalna – po ustąpieniu czynnika tkanka powraca do stanu wyjściowego
2. nieodwracalna – gdy siła bodzca przekracza granicę tolerancji
WSKAZANIA DO ZABIEGÓW FIZYKALNYCH
Są stosowane w:
- przewlekłych i ostrych stanach zapalnych
- schorzeniach gośccowych i reumatycznych
- porażeniach wiotkich i spastycznych
- chorabach narządu ruchu
- chorbach przewodu pokarmowego
- przewlekłych chorobach serca i naczyń krwionośnych
- chorobach skóry i układu nerwowego
Do ciepłolecznictwa zaliczamy:
- leczenie ciepłem suchym
- leczenie ciepłem wilgotnym
- leczenie parafiną
- światłolecznictwo
- helioterapię
WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE CIEPŁA
Leczenie ciapłem polega na doprowadzeniu do ustroju energii cieplnej.
Wymiana energii cieplnej może odbywać się drogą:
1) promieniowania
2) pochłaniania
3) przenoszenia
4) przewodzenia
Promieniowanie (radiacja) – polega na tym że każde ciepło ogrzane jest źródłem ciepła i emituje promienie cieplne.
Pochłanianie (absorbcja) – zachodzi wtedy gdzy ciepło zostaje wprowadzone do ustroju przez powierzchnię ciała bez zetknięcia się bezpośrednio z ciałem ogrzanym.
Przenoszenie (konwekcja) – polega na przenoszeniu ciepła razem z cząsteczkami przenoszonej materii. W ustroju odbywa się to na drodze krązenia krwi. Może to być również przez przenoszeie jednaj energii w drugą, czyli kinetycznej w cieplną (pocieranie rąk)
Przewodzenie (kondukcja) – polega na oddawaniu ciepła przez ciało o wyższej temperaturze przy bezpośrednim stykaniu się z ciałem o niższej temperaturze.
Bodzce cieplne działają na zakończenie nerwów czuciowych i włókien wegetatywnych w skórze. Przenos.... się o OUN i drogami wegetatywnymi wracją do naczyń krwionośnych, co powoduje rozszerzenie naczyń włosowatych. Obejmuje to nie tylko jedno miejsce, ale większe obszary, dlatego że rdzeń kręgowy ma możliwość rozprzestrzeniania odczuć.
PRAWO DASTRE-MORATA
Jeżeli bodźce cieplne działają na duzy obszar skóry wówczas rozszerzeni naczyń obwodowych powoduje zwężenie pni naczyniowych w obrębie jamy brusznej i klatki piersiwej. I odwrotnie: przy zwężeniu naczyń obwodowych występuje rozszerzenie pni naczyniowych
Nie podlegaja temu prawu nerki, śledziona i mózg, które dają taki sam odczyn naczyniowy jak skóra.
Regulacja cieplna ustroju
Organizm utrzymuje pewna stałą ciepłotę ciała dzięki równowadze pomiędzy utratą ciepła a jego wytwarzaniem.
Ciepło ustroju powstaje w skutek procesów utleniania/
Wytwarzanie ciepła przez ustrój jest stałe i stała jest utrata ciepła. Odbywa się to przez skórę i płuca łącznie z powietrzem wydychanym. Ciepło wewnętrzne organizmu zużywane jest na ogrzanie chłodnych pokarmów i powietrza wydychanego.
Przez skórę wchodzi drogą parowania i pochłaniania, dlatego wilgotność skóry i temperatura odgrywają ważna role w regulacji gospodarki cieplnej ustroju (więcej ciepła oddaje skóra wilgotna)
27.02.2007r.
Termoregulacja ustroju:
Mechanizmami termoregulacji są: układ krwionośny, czynności gruczołów potowych ustroju. Bodźce cieplne z ośrodkowego układu nerwowego wywołują skurcz lub rozszerzanie naczyń krwionośnych. To rozszerzanie się naczyń krwionośnych powoduje wydzielanie się potu przez skórę.
Główne ośrodki termoregulacji znajdują się znajdują się w podwzgórzu.
- Jądro przednie podwzgórza stanowi ośrodek utrzymywania ciepła - Uszkodzenie znosi zdolność utrzymywania się organizmu w wyższych temperaturach
- Jądro tylne .... - uszkodzenie powoduje, że człowiek nie może przystosować się do temperatur niskich.
Ośrodki te działają w stosunku do siebie antagonistycznie. Pobudzane one są przez przepływ krwi, temperaturę krwi oraz bodźce odbierane przez skórę.
Skóra reaguje na ciepło wydzielając łój co zapobiega wysychaniu naskórka a tym samym zmniejsza parowanie skóry. Wydzielanie potu odbywa się również przez gruczoły potowe, jednocześnie z wodą wydzielane są sole mineralne, kwas moczowy itp.
Mechanizmami obronnymi przed utratą ciepła jest drżenie mięśni (zamiana energii kinetycznej w cieplną).
Mechanizm działania bodźców cieplnych:
Bodźce cieplne działają na zakończenia nerwów czuciowych i włókien wegetatywnych w skórze. Bodźce są przenoszone do ośrodkowego układu nerwowego i drogami układu wegetatywnego wracają do naczyń krwionośnych co powoduje rozszerzanie naczyń włosowatych. Obejmuje to nie tylko jedno miejsce ale obszar o wiele większy, bo rdzeń kręgowy ma możliwość rozprzestrzeniania odczuć.
PRZECIWWSKAZANIA do leczenia CIEPŁEM:
- choroby nowotworowe
- gruźlica płuc
- osłabienie i niewydolność krążenia
- stany pozawałowe, choroba nadciśnieniowa
- większość stanów zapalnych stawów
- nerczyca, miażdżyca uogólniona, nadczynność tarczycy
- ciąża, cukrzyca
WSKAZANIA do leczenia CIEPŁEM:
- stany zapalne różnej etiologii
- choroby narządu ruchu
- choroby układu nerwowego
- choroby układu oddechowego
- choroby narządów rodnych
Długo utrzymuje ciepło i wolno oddaje je otoczeniu, zmniejsza swoją objętość o 10-12%. Warstwa parafiny obejmująca podgrzane tkanki wywiera na nie nacisk co zwiększa przekazywanie tkankom ciepła oraz zapobiega ogólnemu przegrzaniu ustroju.
Temperatura skóry pod okładem parafinowym waha się między 39-41*. Temperatura ta jest optymalna dla wzmożenia aktywności metabolizmu tkankowego. W terapii stosuje się następujące sposoby stosowania parafiny:
- okłady parafinowe
- kąpiele parafinowe
- wlewy okołostawowe
- pędzlowanie
Działanie parafiny:
- powoduje znacznego stopnia przekrwienia czynne poprzez rozszerzanie naczyń krwionośnych skóry
- zwiększony przepływ krwi
- rozszerzanie naczyń limfatycznych
- przyspieszenie przepływu chłonki
- wzrost temperatury skóry i tkanek leżących głębiej
- znacznego stopnia przyspieszenie procesów metabolizmu tkankowego
- przyspieszenie wchłaniania wysięków stawowych
LECZENIE ZIMNEM:
Ogranicza się do zabiegów miejscowych, rzadziej do zabiegów ogólnych.
Fizjologiczne działanie zimna:
- zwolnienie szybkości krążenia
- zwężenie naczyń krwionośnych, przy dalszym oziębieniu następuje rozszerzanie naczyń krwionośnych
- przy oziębieniu skóra przybiera kolor czerwony, przy dalszym oziębieniu następuje sinica
- przy oziębianiu jednej kończyny na drodze odruchowej poprzez działanie na układ naczynioruchowy następuje zwężenie naczyń krwionośnych w przeciwnej kończynie (nie oziębianej)
- przy oziębianiu następuje niedokrwienie odcinków dystalnych i ulega zmianie skład chemiczny krwi, zwiększa się poziom leukocytozy i cukru, obniżone są procesy regeneracyjne
- zmniejsza się odporność tkanek na czynniki chorobotwórcze
Odczyn ogólny po oziębianiu:
- zwolnienie tętna
- zmniejszenie ilości oddechów
- obniżenie ciśnienia krwi w układzie naczyń tętniczych i żylnych
PRZECIWWSKAZANIA do stosowania ZIMNA:
- zmniejszona miejscowa i ogólna wrażliwość osobnicza na zimno
- stany wyniszczenia i osłabienia
- zmiany w skórze z objawami zaniku
- zmiany popromienne (wysoka leukocytoza)
- obecność znamion barwnikowych i zaburzeń w krążeniu obwodowy
3 III 2007
Nazwa pochodzi od pierwszych słów ang wzmocnienie światła przez stymulowaną emisję promieniowania ( Light Amplification by Stimulated Emission Radiation)
Laser to urządzenie w którym uzyskuje się wzmocnienie lub generację promieniowania elektromagnetycznego w wyniku emisji wymuszonej.
Emisja taka zachodzi w układach atomów cząsteczek lub jonów znajdujących się w stanie inwersji energetycznej.
Inwersja energetyczna jest to stan w którym większość atomów uczestniczących w procesie wzmacniania znajduje się na wyższym poziomie energetycznym.
Absorbcja promieniowania – po dostarczeniu do atomu energii atom przeskakuje z orbity położonej bliżej jądra na orbitę położoną dalej, wtedy nazywa się atomem wzbudzonym (en wyższa niż ta jego podstawowa)
Emisja spontaniczna – jeżeli elektron w wypadku przejścia przez atom z wyższego poziomu energrtycznego na niższy oddaje energię na zewnątrz w postaci fotinu inaczej kwantu promieniowania wtedy takie przejście nazywamy przejściem emisyjnym (spontanicznym)
Emisja wymuszona...
fizjotczew