02-opis-metoda-Lehmanna.pdf

Politechnika Gdańska, Wydział Zarządzania i Ekonomii

Zakład Ergonomii i Eksploatacji Systemów Technicznych

Ergonomia i ochrona pracy - Projektow anie

PROJEKT – ETAP 2.

Ocena uci ąŜ liwo ś ci wysiłku fizycznego metod ą chronometra Ŝ owo-

tabelaryczn ą wg Lehmanna.

1. Wst ę p

Do oceny uciąŜliwości wysiłku fizycznego metodą szacunkowo-tabelaryczną wg

Lehmanna brane są pod uwagę następujące składniki:

a) wydatek energetyczny [kJ/8h], wyraŜający pracę mechaniczną (wysiłek dynamiczny)

wykonaną podczas czynności roboczych,

b) wysiłek statyczny , związany ze stałym napięciem mięśni podczas pracy w wymuszonej

pozycji ciała,

c) powtarzalno ść ruchów , określającą uciąŜliwość pracy wywołaną jednostronnym

obciąŜeniem układu mięśniowego w wyniku wykonywania jednostajnych, monotonnych

ruchów roboczych (np. na taśmie montaŜowej).

Sposób posługiwania się metodą jest następujący:

a) opracować tabelę „fotografia dnia roboczego” wg wzoru podanego w tabeli A na str. 6,

b) obliczyć wielkość wydatku energetycznego z tabel 1 i 2,

c) ocenić kolejne składniki uciąŜliwości w skali punktowej wg tabel 4-6,

d) podsumować oceny punktowe wg tabeli 3., w pisac je do tabeli B na str. 6.

e) odczytać łączną uciąŜliwość danej pracy fizycznej z tabeli 6

Wydatek energetyczny metodą Lehmanna moŜna oszacować dla prac średnio cięŜkich

i cięŜkich z dokładnością rzędu 10%, co jest wystarczające dla potrzeb przemysłowych.

Uwagi do posługiwania się metodą Lehmanna:

a) dopuszczalne są niewielkie interpolacje wartości z tabel,

b) przerwy w pracy winny być wliczone, z uwzględnieniem jedynie pozycji ciała, w jakiej

pracownik te przerwy spędza,

c) dokładność szacowania wydatku energetycznego spada, gdy okresy pracy przedzielone są

długimi przerwami.

2. Fotografia dnia roboczego

Przed przystąpieniem do oceny naleŜy sporządzić zestawienie wszystkich czynności

roboczych wykonywanych przez pracownika w ciągu 8 godz. zmiany roboczej. Zestawienie

takie zwane jest fotografią dnia roboczego (tab.8.).

Oznaczenia do tab.8.:

czas trwania danej czynności roboczej [min],

w a

wydatek energetyczny z uwagi na pozycję tułowia [kJ/min],

WWW: http://www.zie.pg.gda.pl/sikorski/ergonomia

1/6

Politechnika Gdańska, Wydział Zarządzania i Ekonomii

Zakład Ergonomii i Eksploatacji Systemów Technicznych

w b - wydatek energetyczny z uwagi na pracę kończyn [kJ/min],

w c - wydatek energetyczny na daną czynność roboczą [kJ], obliczony jako

w c = (w a +w b )* t

Wartości w a i w b do wzoru odczytujemy z tab.1. i tab.2.

Wielkość całkowitego wydatku energetycznego w e [kJ/8h] obliczamy sumując

wydatki energetyczne w c dla wszystkich czynności w ciągu 8-godzinnej zmiany roboczej.

Obliczona wielkość wydatku energetycznego powinna mieścić się w zakresie:

do 3500 kJ/8h - dla prac lekkich,

od 3500 do 6500 kJ/8h - dla prac średnio cięŜkich,

od 6500 do 10000 kJ/8h - dla prac cięŜkich.

Dla osób o przeciętnej sile fizycznej za granicę dopuszczalną wydatku przyjmuje się

ok. 8400 kJ/8h dla męŜczyzn, ok. 7100 kJ/8h dla kobiet, natomiast za zakres optymalny dla

obu płci 3300-6500 kJ/8h.

Tab. 1. Wydatek energetyczny w a z uwagi na pozycj ę t ułowia.

Pozycja ciała

w a [kJ/min]

Siedząca

1,2

Klęcząca

2,1

Stojąca

2,5

Stojąca pochylona

4,2

Chodzenie

7,2-14,8

Chodzenie bez obciąŜenia po pochyłości 10 o

3,5/metr wzniesienia

Tab. 2. Wydatek energetyczny w b z uw a gi na prac ę ko ń czyn.

Rodzaj pracy

w b [kJ/min]

Prace palców dłoni i przedramienia

lekka

średnia

cięŜka

1,2 - 2,5

2,5 - 3,8

3,8 - 5,2

Prace jednego ramienia

lekka

średnia

cięŜka

3,0 - 5,0

5,0 - 7,2

7,2 - 9,3

Prace obu ramion

lekka

średnia

cięŜka

6,3 - 8,4

8,4 -10,5

10,5-12,6

Praca całego ciała

lekka

średnia

cięŜka

b.cięŜka

10,5-16,8

16,8-25,1

25,1-35,6

35,6-48,2

WWW: http://www.zie.pg.gda.pl/sikorski/ergonomia

2/6

Politechnika Gdańska, Wydział Zarządzania i Ekonomii

Zakład Ergonomii i Eksploatacji Systemów Technicznych

3. Ocena punktowa uci ąŜ liwo ś ci

Po obliczeniu wielkości wydatku energetycznego kolejne składniki wysiłku fizycznego

naleŜy oszacować w skali punktowej:

Tab. 3. Ocena ł ą czna uci ąŜ liwo ś ci.

Składnik wysiłku

Ocena

punktowa

słowna

Wydatek energetyczny ................. kJ/8h

z tab.4.

ObciąŜenia statyczne

z tab.5.

Powtarzalność ruchów

z tab.6.

........pkt. Wysiłek...................

(ocena słowna z Tab.7.)

Tab. 4. Ocena wydatk u energetycznego przy pracy fizycznej.

Wydatek

energetyczny

[kJ/8h]

Ocena wydatku energetycznego

słowna

punktowa

do 1260

bardzo mały

1260 - 3350

mały

1 - 25

3350 - 6300 średni

25 - 50

6300 - 8400

duŜy

51 - 75

ponad 8400

bardzo duŜy

76 - 100

WWW: http://www.zie.pg.gda.pl/sikorski/ergonomia

3/6

Politechnika Gdańska, Wydział Zarządzania i Ekonomii

Zakład Ergonomii i Eksploatacji Systemów Technicznych

Tab. 5. Ocena stopnia o b ci ąŜ enia statycznego.

Ocena stopnia

obciąŜenia statycznego

Pozycja ciała przy pracy

Przykłady

słownie

punkty

1-10

siedząca niewymuszona

większość prac biurowych

mały

1-30

11-20

stojąca niewymuszona z

moŜliwością okresowej

zmiany na siedzącą

ślusarz, stolarz

21-30

siedząca lub stojąca na

przemian z chodzeniem

nadzór techniczny,

bibliotekarz

31-40

siedząca wymuszona,

niepochylona bądź

nieznacznie pochylona

pisanie na maszynie,

obsługa pras

mechanicznych

41-50

stojąca niewymuszona, bez

moŜliwości okresowej

zmiany pozycji na siedzącą

obsługa niektórych

obrabiarek, malowanie,

lakierowanie, praca

ekspedienta

średni

31-60

51-60

stojąca wymuszona,

niepochylona z moŜliwością

okresowej zmiany pozycji

na siedzącą

motorniczy, suwnicowy

61-70

siedząca, wymuszona,

bardzo pochylona

szwaczka,

zegarmistrz

duŜy

61-90

71-80

stojąca wymuszona,

niepochylona bez

moŜliwości okresowej

zmiany pozycji na siedzącą

piaskowanie, obsługa

niektórych obrabiarek

81-90

stojąca wymuszona,

pochylona, niezaleŜnie od

moŜliwości zmieniania

pozycji

górnictwo, obróbka drewna

bardzo

duŜy

91-100

klęcząca, w przysiadzie i

inne nienaturalne pozycje

formowanie ręczne,

górnictwo, posadzki,

ślusarz samochodowy

WWW: http://www.zie.pg.gda.pl/sikorski/ergonomia

4/6

Politechnika Gdańska, Wydział Zarządzania i Ekonomii

Zakład Ergonomii i Eksploatacji Systemów Technicznych

Tab. 6. Ocena stopnia uci ąŜ liwo ś ci pracy fizycznej wskutek powtarzalno ś ci

ruchów.

Liczba powtórzeń ruchów

stereotypowych na zmianę roboczą

Stopień uciąŜliwości

Wywierana siła

do 100 N

ponad 100 N

słownie

w punktach

do 800

do 300

mały

1 - 30

800-1600

300 - 800

średni

31 - 60

ponad 1600

ponad 800

duŜy

61 - 100

Tab. 7. Ocena sumaryczna obci ąŜ enia prac ą fizyczn ą w skali punktowej.

Ocena wysiłku

Ogólna

W punktach

Bardzo lekki

1 - 30

Lekki

31 - 70

Średni

71 - 120

CięŜki

121 - 190

Bardzo cięŜki

191 - 300

4. Analiza składników uci ąŜ liwo ś ci wysiłku fizycznego

Po zakończeniu obliczeń naleŜy określić:

a) który ze składników obciąŜenia pracą fizyczną najbardziej przyczynia się do jej

uciąŜliwości,

b) wskazać, które czynności robocze są najbardziej energochłonne i uciąŜliwe.

NaleŜy zaproponować metody pracy i usprawnienia techniczno-organizacyjne zmierzające

do:

a) zmniejszenia wydatku energetycznego,

b) ogólnego zmniejszenia uciąŜliwości pracy fizycznej na badanym stanowisku.

LITERATURA:

1. A.Hansen. Ergonomiczna analiza uciąŜliwości pracy. Wyd. ZW. W-wa 1977.

2. Praca zbiorowa. Medycyna Pracy. PZWL W-wa 1985.

3. J.V.G. Durnin, R.Passmore. Energetyka pracy i wypoczynku. PWN, W-wa 1969.

4. G.Lehmann. Praktyczna fizjologia pracy. PWT, W-wa 1960.

WWW: http://www.zie.pg.gda.pl/sikorski/ergonomia

5/6

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: