22 - Tworzenie i projektowanie stron WWW.pdf - Programy do stron www - AnimaViilis

Rozdział 22.

Tworzenie i projektowanie

stron WWW: zalecenia

i przeciwwskazania

Ten rozdział nie będzie poświęcony ani znacznikom HTML, ani sposobom konwertowa-

nia plików z jednego dziwnego formatu w inny. W zasadzie poznałeś już wszystkie tajniki

projektowania kodu HTML stron WWW. Czas teraz na to, co nieuchwytne — to co spra-

wia, że strona nie jest jedynie przypadkowym zlepkiem znaczników, tekstu i grafiki.

Wzbogacony o wiedzę zdobytą w ostatnich kilku rozdziałach, mógłbyś już w zasadzie

odłożyć tę książkę na bok i przystąpić do samodzielnego przygotowywania swojej stro-

ny. To jednak, czego nauczysz się teraz sprawi, że Twoje strony będą doskonalsze. Czy

istnieje lepsza motywacja, by kontynuować czytanie?

W rozdziale znajdziesz podpowiedzi dotyczące tworzenia ciekawie napisanych i dobrze

zaprojektowanych stron WWW. Dowiesz się, co jest zalecane, a czego należy unikać

w konstrukcji strony. Oto szczegółowa tematyka:

kiedy stosować standardowe znaczniki HTML 3.2, kiedy nowe znaczniki HTML 4.0,

kiedy arkusze stylów, kiedy rozszerzenia HTML, a kiedy kombinację tych

możliwości,

jak pisać strony WWW, by były przejrzyście zorganizowane i łatwe w czytaniu,

kwestie dotyczące projektowania i wyglądu stron WWW,

kiedy umieszczać na stronach połączenia i dlaczego,

efektywne korzystanie z obrazów,

najróżniejsze ciekawostki i podpowiedzi.

650

Część 8. Projektowanie efektywnych stron WWW

Stosowanie rozszerzeń HTML

W przeszłości, zanim firmy tworzące przeglądarki nie zaczęły uszczęśliwiać nas coraz

nowszymi znacznikami, bycie projektantem stron WWW było całkiem proste. Do dys-

pozycji miałeś wyłącznie znaczniki mieszczące się w standardzie HTML 2.0, a więk-

szość przeglądarek sieciowych bez trudu radziła sobie z czytaniem stron utworzonych

w oparciu o ten standard. Teraz sprawy znacznie się skomplikowały. Musisz posługi-

wać się nie jedną grupą znaczników a kilkoma. Oto one:

znaczniki HTML 2.0,

opcje HTML 3.2 i HTML 4.0, takie jak tabele, wycinki, tła i kolor, które

są obsługiwane przez większość przeglądarek, ale nie przez wszystkie,

HTML 4.0 i związane z nim możliwości, takie jak kaskadowe arkusze stylów,

Dynamiczny HTML i układy ramek,

XHTML 1.0, proponowane rozszerzenie języka HTML 4.0 stwarzające możliwość

rozbudowy znaczników HTML i przygotowujące dokumenty HTML na przyszłe

wymagania WWW,

pluginy i inne obiekty osadzone wykorzystujące pliki i dane zewnętrzne (względem

przeglądarki),

znaczniki specyficzne dla danego typu przeglądarek (np. dla Netscape czy Internet

Explorera), które mogą, ale wcale nie muszą, zostać uwzględnione w oficjalnej

specyfikacji HTML — w tym przypadku obsługa tych znaczników również zależy

od typu przeglądarki,

inne technologie (takie jak SMIL Boston, synchronizowany język multimedialny),

które w przyszłości mogą się stać specyfikacjami W3C, a które na razie nie

są w ogóle obsługiwane lub są obsługiwane tylko przez nieliczne przeglądarki.

Jeśli czujesz się nieco bezradny, gdy musisz dokonać wyboru, wiedz, że nie jesteś

w tym odczuciu odosobniony. Autorzy i projektanci stron WWW, tacy jak Ty, starają

się posortować ten bałagan i wybrać z niego to, co nada stronom pożądany przez nich

kształt. Dynamiczny HTML oraz kaskadowe arkusze stylów dostępne w HTML 4.0

oraz XHTML 1.0, bez wątpienia dają większe możliwości odnośnie układu strony. Jed-

nak do momentu, gdy więcej przeglądarek będzie obsługiwało te technologie, wykorzy-

stanie ich może ograniczyć ilość osób, które będą mogły oglądać je w sposób zamierzo-

ny przez twórcę.

Wybór strategii stosowania rozszerzeń HTML jest jedną z ważniejszych decyzji, którą

podejmujesz, przystępując do tworzenia stron WWW. Aby lepiej Ci to zobrazować, za-

łączam rysunek 22.1, przedstawiający Twoje możliwości wyboru w postaci kontinuum,

mieszczącego się pomiędzy konserwatywnym a eksperymentalnym sposobem podejścia.

Nie traktuj punktów krańcowych tego kontinuum w kategoriach wartościujących — podejście

konserwatywne nie jest gorsze od eksperymentalnego i odwrotnie. Obie opcje mają swoje

zalety, podobnie zresztą, jak i rozwiązanie mieszczące się gdzieś w środku.

Rozdział 22. Tworzenie i projektowanie stron WWW

651

Rysunek 22.1.

Kontinuum podejść

do tworzenia

stron WWW

Przed pojawieniem się standardu HTML 4.0, przedstawione powyżej kontinuum miało

postać linearną. Ta starsza wersja kontinuum jest reprezentowana przez lewą krawędź

trójkąta przedstawionego na rysunku 22.1.

Konserwatywny projektant stron WWW chce, by jego strony miały maksymalnie sze-

roką grupę odbiorców. Stosuje więc HTML 2.0, bowiem jest to standard. Nie twierdzę,

że konserwatywny twórca jest nudny. Można stworzyć wspaniałe strony za pomocą

znaczników standardu HTML 2.0, które będą miały ponadto tę przewagę nad stronami

korzystającymi z zaawansowanych opcji, że ich obsługa jest praktycznie bezproblemo-

wa we wszystkich przeglądarkach, tym samym mają one potencjalnie najszersze rzesze

czytelników.

Projektant, który nie jest konserwatywny, lecz jednocześnie nie jest eksperymentato-

rem, będzie wykorzystywał znaczniki dostępne w standardzie HTML 3.2. W momencie

pojawienia się tego standardu był on tym, czym aktualnie jest XHTML 1.0. Choć sta-

nowił ogólnie przyjęty standard, to jednak twórcy stron WWW musieli poczekać, aby

przeglądarki udostępniły jego możliwości. Niemniej jednak projektanci byli gotowi pod-

jąć ryzyko i założyć, że większość użytkowników korzysta z jednej z dwóch najnowszych

przeglądarek, które w tamtym czasie obsługiwały już większość znaczników HTML 3.2.

Eksperymentator natomiast chce kontroli nad układem strony, którą dają mu bardziej

zaawansowane znaczniki i jest gotów poświęcić część potencjalnych odbiorców swych

stron, aby móc skorzystać z tych możliwości. Takie eksperymentalne strony projekto-

wane są zazwyczaj z myślą o jednej przeglądarce (najwyżej dwóch lub trzech typach),

testowane są także w jednej. Często można znaleźć na eksperymentalnej stronie infor-

mację, że „These Pages Are Best Read Using Browser X” ( do odczytu tych stron najle-

piej zastosować przeglądarkę X ). Próba skorzystania z innej przeglądarki niż wskazana

może spowodować, że strona nie będzie się nadawała do odczytu, ale równie dobrze

może się prezentować całkiem nieźle.

Aby obsłużyć te różne podejścia, definicje HTML 4.0 jak i XHTML 1.0 udostępniają trzy

różne „werjse” HTML-a, a główne różnice pomiędzy HTML-em 4.0 a XHTML-em 1.0

zostały opisane w niniejszej książce. Trzy nowe „wersje” HTML-a zostały przedstawio-

ne z prawej strony kontinuum z rysunku 22.1. Poniżej skrótowo opisałam każdą z nich:

652

Część 8. Projektowanie efektywnych stron WWW

HTML 4.0 lub XHTML 1.0 Transitional — jest przeznaczony głównie dla

konserwatywnych projektantów WWW, którzy chcą obsługiwać jak największą

ilość istniejących przeglądarek. Odpowiada to tej grupie użytkowników, którzy

we wcześniejszej — liniowej — wersji kontinuum, wykorzystywali znaczniki

HTML 2.0. Znaczniki te wciąż stanowią absolutne minimum, podstawę możliwości

funkcjonalnych przeglądarek. Jednak aktualnie najczęściej wykorzystywane są

przeglądarki zgodne z HTML 3.2, a zatem, bezpiecznie można założyć, iż to właśnie

specyfikacja HTML 3.2 stanowi dolną, podstawową granicę możliwości

przeglądarek. Zdecydowana większość stron WWW, jakie stworzyłeś i stworzysz

w tej książce, można zaliczyć do tej kategorii;

HTML 4.0 lub XHTML 1.0 Frameset — to zalecane rozwiązanie dla wszystkich

projektantów stron WWW tworzących strony przeznaczone dla przeglądarek

zgodnych ze standardem HTML 3.2, którzy jednocześnie chcą prezentować witryny

przy wykorzystaniu układów ramek. (We wcześniejszej wersji kontinuum układy

ramek należały raczej do jego „eksperymentalnej” części.) Według mnie, aktualnie

jest to podejście pośrednie. Choć ta „wersja” języka daje możliwość użycia większej

liczby znaczników niż „wersja” pośrednia (Transitional), to jednak wciąż istnieje

wiele przeglądarek, które nie są w stanie obsługiwać układów ramek;

HTML 4.0 lub XHTML 1.0 Strict — przeznaczona dla projektantów WWW,

który lubią eksperymentować i chcą tworzyć swoje strony, opierając się ściśle

na specyfikacjach HTML 4.0 i XHTML 1.0. Oznacza to rezygnację ze wszystkich

znaczników uznanych za „przestarzałe” i określanie postaci dokumentów wyłącznie

przy użyciu kaskadowych arkuszy stylów.

Choć specyfikacje HTML 4.0 oraz XHTML 1.0 stanowią ogromny krok w kierunku za-

spokojenia oczekiwań wszystkich projektantów WWW, to jednak wciąż istnieje ten

„najwyższy” punkt kontinuum, oznaczający prawdziwych eksperymentatorów, wyko-

rzystujących możliwości wykraczające poza formalne specyfikacje. Producenci prze-

glądarek wciąż wzbogacają swoje produkty o nowe, eksperymentalne możliwości, a po-

stępowi projektanci stron WWW są chętni do ich wykorzystywania. Te osoby używają

najnowszych i najlepszych wersji swych ulubionych przeglądarek i projektują strony

wykorzystujące znaczniki dostępne wyłącznie w tych przeglądarkach.

Wydaje się, że złotym środkiem pomiędzy interesującym rozwiązaniem a liczbą czytel-

ników jest zachowanie równowagi. Wiedząc z góry, czego możesz się spodziewać po

rozszerzeniach HTML w przeglądarkach, które je obsługują oraz w tych, które sobie

z nimi nie radzą, możesz wprowadzać do swoich stron modyfikacje, umożliwiające wy-

korzystanie zalet obu typów. W efekcie Twoje strony nadal będą czytelne i użyteczne

w starszych przeglądarkach zainstalowanych na większości platform, ale ponieważ ko-

rzystają także z nowszych opcji, będą atrakcyjne również w nowych przeglądarkach,

które je obsłużą. Obecnie oznacza to zastosowanie znaczników HTML standardów 3.2

i 4.0 tam, gdzie nie można osiągnąć założonego celu za pomocą znaczników HTML 2.0.

Musisz mieć jednak pełną świadomość efektu obecności znaczników wyższych stan-

dardów na stronie wyświetlanej w przeglądarkach, które ich nie obsługują.

Nieustannie wyjaśniam w tej książce, które znaczniki są częścią specyfikacji HTML 4.0,

oraz jak wygląda ich obsługa w poszczególnych przeglądarkach. Zaprezentowałem tak-

że dla każdego ze znaczników alternatywne rozwiązania, z których możesz skorzystać

Rozdział 22. Tworzenie i projektowanie stron WWW

653

tam, gdzie obsługa znacznika nie jest możliwa. Uzbrojony w tę wiedzę możesz zabrać

się za eksperymentowanie z poszczególnymi znacznikami i przeglądarkami, aby zoba-

czyć efekty kombinacji na swoich stronach.

Stosując rozszerzenia i starając się zarazem zachować kompatybilność z wieloma prze-

glądarkami, musisz przetestować pliki w tych wszystkich przeglądarkach, które są dla

Ciebie istotne. Większość przeglądarek jest bezpłatna lub dostępna w postaci oprogra-

mowania typu shareware. Wystarczy odnaleźć je w Sieci, ściągnąć i zainstalować. Dzięki

testom uzyskasz pojęcie o tym, jak różne przeglądarki interpretują poszczególne znacz-

niki, które z rozszerzeń jest uniwersalne, a które wymaga alternatywnych rozwiązań dla

starszych wersji przeglądarek. Dowiesz się również, które znaczniki możesz spokojnie

stosować, bez obawy o ich interpretację przez inne przeglądarki.

Publikowanie w sieci

Publikowanie w sieci nie różni się od zwykłego pisania. Chociaż to, co piszesz, nie jest

przesyłane w postaci zamkniętego w kopercie listu, jest jednak jakąś formą publikacji

i stanowi odbicie Ciebie i Twojej pracy. A ponieważ to, co piszesz, jest prezentowane

w sieci, jest więc bardziej ulotne dla Twoich czytelników i wymaga stosowania się do

pewnych zasad dobrego pisania, bowiem Twoi czytelnicy nie będą pobłażliwi.

Sieć jest pełna informacji, czytelnik nie poświęci Ci swojego czasu, jeśli uraczysz go

stroną źle zorganizowaną i pełną błędów. Po paru chwilach walki z taką stroną podda

się i przejdzie do innych stron. W końcu do dyspozycji ma ich kilkanaście milionów.

Nie twierdzę, że musisz stać się profesjonalnym pisarzem, by stworzyć dobrą stronę

WWW, ale parę rad jak pisać, by strona była łatwa do czytania i zrozumienia, na pewno

Ci się przyda.

Pisz jasno i zwięźle

Jeśli nie tworzysz Wielkiej Powieści Sieciowej, nie licz, że czytelnicy zjawią się na

Twoich stronach tylko dla okrąglutkich zdań. Najlepszym sposobem, aby to, co piszesz

było efektowne, jest stworzenie tekstu jasnego i zwięzłego, zaprezentowanie poszcze-

gólnych kwestii i na tym koniec. Zaciemnianie tego, co przekazujesz, dodatkowymi

słowami sprawi, że Twój punkt widzenia gdzieś się zagubi.

Jeśli nie masz książki Strunka i White’a zatytułowanej „The Elements of Style”, powi-

nieneś ją kupić. Kupić, przeczytać, następnie przeczytać jeszcze raz, przypomnieć so-

bie, oddychać nią, włożyć pod poduszkę, pokazać przyjaciołom, zacytować i uczynić

z niej swoje życie — oto moja rada. Nie ma lepszego przewodnika niż ona.

22 - Tworzenie i projektowanie stron WWW.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: