Konstytucja-o-liturgii--wi-tej_8f0x9848 -1.pdf

(214 KB) Pobierz
24955222 UNPDF
PAWEŁ BISKUP
SŁUGA SŁUG BOŻYCH
RAZEM Z OJCAMI ŚWIĘTEGO SOBORU
NA WIECZNĄ RZECZY PAMIĄTKĘ
KONSTYTUCJA O LITURGII ŚWIĘTEJ
WSTĘP
1. Święty Sobór stawia sobie za cel nieustanne pogłębianie chrześcijańskiego
życia wiernych; lepsze dostosowanie do potrzeb naszych czasów tych
instytucji, które są skłonne poddawać się zmianom; popieranie tego
wszystkiego, co może przyczynić się do zjednoczenia wszystkich wierzących w
Chrystusa; umacnianie tego, co prowadzi do wezwania wszystkich ludzi na
łono Kościoła. Dlatego Sobór uznaje, że do jego zadań należy szczególna
troska o odnowienie i rozwój liturgii.
2. W liturgii, zwłaszcza w Boskiej Ofierze eucharystycznej, "dokonuje się dzieło
naszego Odkupienia" 1; w najwyższym stopniu przyczynia się ona do tego,
aby wierni swoim życiem wyrażali oraz ujawniali innym ludziom misterium
Chrystusa i rzeczywistą naturę prawdziwego Kościoła. Jest on bowiem ludzki i
jednocześnie Boski; widzialny i wyposażony w dobra niewidzialne, żarliwy w
działaniu i oddany kontemplacji, obecny w świecie, a zarazem
pielgrzymujący. To jednak, co w Kościele jest ludzkie, nastawione jest na to,
coBoskie,itemupodporządkowane;to,cowidzialne,prowadzido
rzeczywistości niewidzialnej; życie czynne wiedzie do kontemplacji, a to, co
doczesne, jest drogą do przyszłego miasta, którego szukamy 2. Dlatego skoro
liturgia codziennie przekształca tych, którzy są wewnątrz Kościoła, w święty
przybytek w Panu, w mieszkanie Boga w Duchu 3, aż do miary pełni wieku
Chrystusowego 4, w przedziwny sposób równocześnie umacnia ich siły do
głoszenia Chrystusa, i tak znajdującym się poza Kościołem ukazuje Go jako
znak wzniesiony dla narodów 5, aby rozproszone dzieci Boże zgromadziły się
w jedno 6, aż nastanie jedna owczarnia i jeden pasterz 7.
3. Dlatego Sobór święty uznaje, że należy przypomnieć niżej wymienione
zasady oraz ustanowić praktyczne normy odnowy i rozwoju liturgii.
1
24955222.002.png
Niektóre spośród tych zasad i norm można i trzeba odnieść zarówno do
obrządku rzymskiego, jak i do wszystkich innych obrządków. Natomiast niżej
podane normy praktyczne należy uważać za obowiązujące tylko dla
obrządku rzymskiego, chyba że chodzi o takie sprawy, które z natury rzeczy
odnoszą się także do innych obrządków.
4. Trzymając się wiernie Tradycji, Sobór święty oświadcza, że Matka Kościół
uważa za równe w prawach i godności wszystkie prawnie uznane obrządki,
chce je na przyszłość zachować i zapewnić im wszechstronny rozwój. Pragnie
też, aby w miarę potrzeby zostały one roztropnie i gruntownie zmienione w
duchu zdrowej tradycji oraz aby im nadano nową żywotność, stosownie do
współczesnych warunków i potrzeb.
Rozdział I
OGÓLNE ZASADY ODNOWY I ROZWOJU LITURGII
I. NATURA LITURGII ŚWIĘTEJ I JEJ ZNACZENIE
W ŻYCIU KOŚCIOŁA
5. Bóg, który "pragnie, by wszyscy ludzie zostali zbawieni i doszli do poznania
prawdy" (1 Tm 2,4), "wielokrotnie i na różne sposoby przemawiał niegdyś do
naszych ojców przez proroków" (Hbr 1,1), gdy zaś nadeszła pełnia czasu,
zesłał swego Syna, wcielone Słowo namaszczone Duchem Świętym, jako
"lekarza ciał i dusz" 8 oraz pośrednika między Bogiem i ludźmi 9, aby głosił
Ewangelię ubogim i opatrywał rany serc złamanych 10. Jego bowiem
człowieczeństwo zjednoczone z osobą Słowa było narzędziem naszego
zbawienia. Dlatego w Chrystusie "dokonało się nasze całkowite pojednanie z
przebłaganym Bogiem i otrzymaliśmy pełnię kultu Bożego" 11.
Tego zaś dzieła odkupienia ludzi i uwielbienia Boga, które zapowiadały
kierowane przez Boga wielkie wydarzenia w życiu ludu Starego Testamentu,
dokonał Chrystus Pan, szczególnie przez paschalne misterium swojej
błogosławionej męki, zmartwychwstania i chwalebnego wniebowstąpienia;
"przez swoją śmierć zniweczył śmierć naszą i zmartwychwstając, przywrócił
nam życie" 12. Albowiem z boku Chrystusa umierającego na krzyżu zrodził się
przedziwny sakrament całego Kościoła 13.
6. Jak Ojciec posłał Chrystusa, tak On posłał Apostołów, których napełnił
Duchem Świętym, nie tylko po to, aby głosząc Ewangelię wszelkiemu
stworzeniu 14, zwiastowali, że Syn Boży przez swoją śmierć i zmartwychwstanie
uwolnił nas spod władzy szatana 15 i śmierci oraz przeniósł do królestwa Ojca,
2
24955222.003.png
lecz również po to, aby to dzieło zbawienia, które głosili, również sprawowali
przez Ofiarę i sakramenty, wokół których skupia się całe życie liturgiczne. I tak
przez chrzest ludzie zostają wszczepieni w paschalne misterium Chrystusa: z
Nim współumarli, współpogrzebani i współzmartwychwstali 16, otrzymują
ducha przybrania za synów, "w którym możemy wołać: <Abba, Ojcze!> (Rz
8,15), stając się prawdziwymi czcicielami, jakich Ojciec szuka 17. Podobnie
ilekroć spożywają Wieczerzę Pańską, śmierć Pana głoszą, aż On przyjdzie 18.
W sam dzień Pięćdziesiątnicy, kiedy Kościół ukazał się światu, "ci (...), którzy
przyjęli naukę" Piotra, "zostali ochrzczeni". "Trwali oni w nauce Apostołów i we
wspólnocie, w łamaniu chleba i w modlitwach (...). Wielbili Boga, a cały lud
odnosił się do nich życzliwie" (Dz 2,41n. 47). Od tego czasu Kościół nigdy nie
przestawał zbierać się na sprawowanie paschalnego misterium: czytając to,
"co we wszystkich Pismach odnosiło się do Niego" (Łk 24,27), sprawując
Eucharystię, w której "uobecnia się zwycięstwo i triumf Jego śmierci" 19, i
równocześnie składając "dzięki Bogu za Jego dar niewypowiedziany" (2 Kor
9,15) w Chrystusie Jezusie, "ku chwale Jego majestatu" (Ef 1,12), przez moc
Ducha Świętego.
7. Aby urzeczywistnić tak wielkie dzieło, Chrystus jest obecny zawsze w swoim
Kościele, zwłaszcza w czynnościach liturgicznych. Jest obecny w ofierze Mszy
świętej tak w osobie celebrującego, gdyż "Ten sam, który kiedyś ofiarował
siebie na krzyżu, obecnie ofiaruje się przez posługę kapłanów" 20, jak
zwłaszcza pod postaciami eucharystycznymi. Jest obecny swoją mocą w
sakramentach, tak że gdy ktoś chrzci, sam Chrystus chrzci 21. Jest obecny w
swoim słowie, bo gdy w Kościele czyta się Pismo święte, On sam przemawia.
Jest obecny, gdy Kościół modli się i śpiewa psalmy, gdyż On sam obiecał:
"Gdzie są dwaj albo trzej zebrani w imię moje, tam jestem pośród nich" (Mt
18,20).
W tak wielkim dziele, przez które Bóg otrzymuje doskonałą chwałę, a ludzie
doznają uświęcenia, Chrystus zawsze łączy z sobą swoją umiłowaną
Oblubienicę, Kościół, który wzywa swego Pana i przez Niego oddaje cześć
wiecznemu Ojcu.
Słusznie zatem uważa się liturgię za wypełnianie kapłańskiej funkcji Jezusa
Chrystusa. W niej przez znaki dostrzegalne wyraża się i w sposób właściwy dla
poszczególnych znaków dokonuje uświęcenie człowieka, a Mistyczne Ciało
Jezusa Chrystusa, to jest Głowa ze swymi członkami, sprawuje pełny kult
publiczny.
Dlatego każda celebracja liturgiczna jako działanie Chrystusa-Kapłana i Jego
Ciała, czyli Kościoła, jest czynnością w najwyższym stopniu świętą, której
skuteczności z tego samego tytułu i w tym samym stopniu nie posiada żadna
inna czynność Kościoła.
8. Ziemska liturgia daje nam przedsmak uczestnictwa w liturgii niebiańskiej
sprawowanej w świętym mieście, Jeruzalem, do którego pielgrzymujemy,
gdzie Chrystus zasiada po prawicy Boga jako sługa świątyni i prawdziwego
przybytku 22. W ziemskiej liturgii ze wszystkimi zastępami niebieskich duchów
śpiewamy Panu hymn chwały. Wspominamy ze czcią świętych i
3
24955222.004.png
spodziewamy się, że Bóg dopuści nas do ich grona. Wyczekujemy Zbawiciela,
naszego Pana Jezusa Chrystusa, aż się ukaże jako nasze życie, i my razem z
Nim ukażemy się w chwale 23.
9. Liturgia nie wyczerpuje całej działalności Kościoła. Zanim bowiem ludzie
będą mogli zbliżyć się do liturgii, muszą być wezwani do wiary i nawrócenia:
"Jakże (...) mieli wzywać Tego, w którego nie uwierzyli? Jakże mieli uwierzyć w
Tego, którego nie słyszeli? Jakże mieli usłyszeć, gdy im nikt nie głosił? Jakże
mogliby im głosić, jeśliby nie zostali posłani?" (Rz 10,14n).
Dlatego Kościół głosi orędzie zbawienia niewierzącym, aby wszyscy ludzie
poznali jedynego prawdziwego Boga i Tego, którego On posłał, Jezusa
Chrystusa, aby czyniąc pokutę, porzucili swoje drogi 24. Wierzącym zaś musi
Kościół stale głosić wiarę i pokutę; ma ich ponadto przygotowywać do
sakramentów, uczyć wypełniania wszystkiego, co nakazał Chrystus 25,
zachęcać do wszelkich dzieł miłości, pobożności i apostolstwa, aby one jasno
świadczyły, że chrześcijanie nie są z tego świata, ale że są światłem świata i
wysławiają Ojca wobec ludzi.
10. Liturgia jednak jest szczytem, do którego zmierza działalność Kościoła, i
zarazem jest źródłem, z którego wypływa cała jego moc. Albowiem
apostolskie prace zmierzają do tego, aby wszyscy, którzy przez wiarę i chrzest
stali się dziećmi Boga, razem się gromadzili, pośród Kościoła chwalili Boga,
uczestniczyli w ofierze i spożywali Wieczerzę Pańską.
Z drugiej strony liturgia pobudza wiernych, aby posileni "wielkanocnym
sakramentem", "żyli zjednoczeni w Bożej dobroci" 26. Modli się, aby
"przestrzegali w życiu zobowiązań płynących z sakramentu, który z wiarą
przyjęli" 27. Odnowienie zaś przymierza Boga z ludźmi w Eucharystii pociąga
wiernych i zapala do gorącej miłości Chrystusa. Z liturgii więc, a zwłaszcza z
Eucharystii, jako ze źródła, spływa na nas łaska i z największą skutecznością
dokonuje się to uświęcenie ludzi w Chrystusie i uwielbienie Boga, do którego,
jako do celu, zmierzają wszelkie inne działania Kościoła.
11. W celu osiągnięcia pełnej skuteczności jest rzeczą konieczną, aby wierni
przystępowali do liturgii z należytym usposobieniem duszy, aby ich słowa były
zgodne z myślami, aby współpracowali z łaską niebiańską, a nie przyjmowali
jej na próżno 28. Dlatego duszpasterze winni czuwać, aby czynności
liturgiczne sprawowano nie tylko ważnie i godziwie, lecz także, by wierni
uczestniczyli w nich świadomie, czynnie i owocnie.
12. Życie duchowe nie ogranicza się jednak do udziału w samej liturgii. Choć
bowiem chrześcijanin powołany jest do wspólnej modlitwy, powinien także
wejść do swego mieszkania i w ukryciu modlić się do Ojca 29, a nawet, jak
uczy Apostoł, winien modlić się nieustannie 30. Ten sam Apostoł poucza nas,
że zawsze mamy nosić w swoim ciele konanie Jezusa, aby i życie Jezusa
objawiało się w naszym śmiertelnym ciele 31. Dlatego w ofierze Mszy świętej
błagamy Pana, aby przyjąwszy dar duchowej ofiary, nas samych uczynił
"wieczystym darem" dla siebie 32.
4
24955222.005.png
13. Usilnie się zaleca nabożeństwa chrześcijańskiego ludu, pod warunkiem, że
sprawuje się je zgodnie z przepisami i zasadami Kościoła, zwłaszcza gdy
odbywają się na zlecenie Stolicy Apostolskiej.
Szczególnym uznaniem cieszą się także nabożeństwa partykularnych
Kościołów, sprawowane z polecenia biskupów, zgodnie ze zwyczajami lub
prawnie zatwierdzonymi księgami.
Uwzględniając okresy liturgiczne, należy te nabożeństwa tak uporządkować,
aby były zgodne ze świętą liturgią, z niej niejako wypływały i do niej wiernych
prowadziły. Liturgia bowiem ze swej natury znacznie je przewyższa.
II. WYCHOWANIE LITURGICZNE I CZYNNE UCZESTNICTWO W LITURGII
14. Matka Kościół bardzo pragnie, aby wszyscy wierni byli wdrażani do
pełnego, świadomego i czynnego udziału w obrzędach liturgicznych, jakiego
domaga się sama natura liturgii. Na mocy chrztu lud chrześcijański, będąc
"wybranym plemieniem, królewskim kapłaństwem, narodem świętym, ludem
Bogu na własność przeznaczonym" (1P 2,9; por. 2,4n), jest uprawniony i
zobowiązany do takiego udziału.
To pełne i czynne uczestnictwo całego ludu trzeba mieć bardzo na uwadze
przy odnowieniu i pielęgnowaniu świętej liturgii. Liturgia jest bowiem
pierwszym i niezastąpionym źródłem, z którego wierni czerpią prawdziwie
chrześcijańskiego ducha. Dlatego duszpasterze w całej swej pastoralnej
działalności powinni gorliwie dążyć do zapewnienia takiego udziału przez
należyte wychowanie wiernych.
Osiągnięcia tych rezultatów nie można się jednak spodziewać, jeżeli najpierw
sami duszpasterze nie będą przeniknięci duchem i mocą liturgii i nie staną się
jej nauczycielami. Koniecznie więc należy zapewnić duchowieństwu
odpowiednią formację liturgiczną. Dlatego Sobór święty postanowił ustalić
niżej podane zasady.
15. Wykładowcy, którym powierza się nauczanie świętej liturgii w seminariach,
w zakonnych domach studiów i na wydziałach teologicznych, powinni być
przygotowanidoswegozadaniawinstytutachspecjalniedotego
przeznaczonych.
16. W seminariach i zakonnych domach studiów naukę świętej liturgii należy
zaliczyć do przedmiotów koniecznych i ważniejszych, na wydziałach zaś
teologicznych do przedmiotów zasadniczych, oraz wykładać ją z
uwzględnieniem zarówno aspektu teologicznego i historycznego, jak i
duchowego, duszpasterskiego oraz prawnego. Ponadto wykładowcy innych
przedmiotów, zwłaszcza teologii dogmatycznej, Pisma świętego, teologii
życia wewnętrznego i pastoralnej, powinni, stosownie do wewnętrznych
wymogów własnego przedmiotu, tak przedstawiać misterium Chrystusa i
5
24955222.001.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin