Organizacja pracy pedagoga szkolnego.pdf

Wstęp do kursu

Działalność pedagoga wydaje się oczywista. W każdej szkole i placówce opiekuńczo-wychowawczej istnieje sta-

nowisko pedagoga, czasem jest ich dwóch–trzech. Każdy z nas ma wyobrażenie o pracy pedagoga i najczęściej

posługuje się następującymi słowami opisującymi jego pracę: „wspiera”, „organizuje”, „radzi”, „rozmawia”, „do-

kumentuje”.

Mimo powszechności tego stanowiska pracy oraz zrozumienia dla konieczności jego istnienia praca pedagoga

szkolnego nie stanowi przedmiotu zainteresowania literatury naukowej. Zagadnienie to najczęściej podnoszo-

ne jest przez praktyków (w takich czasopismach, jak: „Edukacja i Dialog”, „Wychowanie na co Dzień”, „Reme-

dium”), nieco rzadziej przez naukowców („Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze”, „Człowiek. Teraźniejszość.

Współczesność” itp.). Brakuje kompleksowych, naukowych monograﬁi wnikliwie analizujących kwestie zwią-

zane z działalnością pedagoga szkolnego.

Kim jest pedagog szkolny i jaki jest rzeczywisty zakres jego zadań i obowiązków? Jaką rolę odgrywa w szkolnym

systemie przeciwdziałania dysfunkcjom dydaktycznym i społecznym uczniów? Jakimi narzędziami pracy najczę-

ściej się posługuje oraz na jakie trudności traﬁawrealizacjiswoichzadań?Mamnadzieję,żeniniejszeopracowa-

nie uporządkuje wiedzę o pracy pedagoga szkolnego oraz ukaże jej specyﬁkęiobszarydziałania.

Organizacja pracy pedagoga szkolnego

Wstęp

1. Szkoła jako system społeczny. Szkoła jako środowisko opiekuńczo-wychowawcze

2. Zadania i zakres obowiązków pedagoga szkolnego

3. Status formalno-społeczny pedagoga szkolnego

4. Zasady pracy pedagoga szkolnego

5. Formy, metody i narzędzia pracy pedagoga szkolnego

Słownik

Bibliograﬁa

Wstęp

Rozważania zawarte w pierwszym module pozwalają na sformułowanie następu-

jącego wniosku: pedagog musi odgrywać jednocześnie wiele ról: być wychowaw-

cą, opiekunem, nauczycielem, doradcą, diagnostą, terapeutą i animatorem. Dla-

tego też na pracę zawodową pedagoga szkolnego składają się następujące człony

(Słoma, 2001):

1. Intelektualny — dotyczący wiedzy o samym zawodzie, wiedzy z zakresu całej

grupy przedmiotów pedagogicznych, a także znajomości problematyki psycho-

logicznej i prawniczej.

2. Emocjonalny — zaangażowanie w rzeczywistość wychowawczą szkoły, jak rów-

nież uczuciowe przywiązanie do uczniów.

3. Motywacyjno-działaniowy — dotyczący podnoszenia przez pedagoga na wyż-

szy poziom efektywności pracy wychowawczej i kształtowania w sposób twór-

czy swojej roli zawodowej.

1. Szkoła jako system społeczny.

Szkoła jako środowisko

opiekuńczo-wychowawcze

Każda szkoła stanowi specyﬁcznysystemspołeczny,czylipowiązanyzbiórwspół-

pracujących z sobą elementów składowych. Na system ten składają się elementy

materialne oraz ludzie. Całość obwarowana jest z jednej strony określonymi stan-

dardami formalnoprawnymi, z drugiej — związkami nieformalnymi. Członkowie

społeczności szkolnej odgrywają swoje role w ten sposób, że są one z sobą silnie

powiązane i współzależne oraz podporządkowane realizacji funkcji i celów. Szkol-

ny system społeczny pełni cztery funkcje (Dąbrowska, Wojciechowska-Charlak,

1997: 103):

1. Zewnętrzno-celową, czyli nastawioną na osiąganie celów ogólnospołecznych.

2. Wewnętrzno-celową, zorientowaną na integrowanie zbiorowości szkolnej.

3. Zewnętrzno-instrumentalną, przystosowującą system do warunków zewnętrznych.

4. Wewnętrzno-instrumentalną, utrzymującą strukturę społeczną, rozładowującą

napięcia.

W system społeczny, jakim jest szkoła (jako środowisko i instytucja), należy wpisać

jeszcze: system dydaktyczny (zasady, cele, metody kształcenia), system wychowaw-

czy (zasady, cele i metody wychowania), administracyjny (struktury organizacyjne

szkoły), ekonomiczny (środki materialne) oraz system wartości kulturowych (doty-

czący wiedzy naukowej o uczestnictwie w kulturze, wartości moralnych itp.).

Każda szkoła stanowi odrębną jednostkę systemu oświatowego i jednocześnie jest

jej specyﬁcznym podsystemem, który dzieli się na pięć kolejnych. T. Gołaszewski

wyodrębnia następujące (1977: 17–18):

I. Zbiorowość uczniów (klasa, szkoła, samorząd uczniowski, organizacje uczniow-

skie, nieformalne grupy uczniów).

II. Grono nauczycielskie (dyrekcja, rada pedagogiczna, organizacje społeczno-po-

lityczne nauczycieli, nieformalne grupy nauczycieli).

III. Administracja (sekretariat szkoły, personel techniczny).

IV. Rodzice (komitet rodzicielski, konferencje dla rodziców).

V. Społeczność lokalna (komitet opiekuńczy szkoły, opinia publiczna).

Tak rozumiana struktura szkoły ma sprzyjać sprawnemu wykonywaniu przez nią

zadań. Jak widać, w powyższym zestawieniu nie wyodrębniono odrębnego miej-

sca dla pedagoga szkolnego. Wydaje mi się, że można by go usytuować w II punk-

cie. Z drugiej strony podejmowana przez niego aktywność wpisuje się działanie III

podsystemu szkolnego. Jedno jest pewne: pedagog szkolny to osoba, która „poru-

sza się” pomiędzy wszystkimi wymienionymi wyżej podsystemami, scala je i jest

swoistym łącznikiem między nimi.

W realizacji swoich zadań szkoła nie pozostaje odosobniona. Szkoła musi nawiązywać

współpracę z innymi placówkami i organizacjami pozarządowymi i samorządowy-

mi w celu tworzenia optymalnego środowiska wychowawczego dla swoich uczniów.

Zdaniem T. E. Dąbrowskiej i B. Wojciechowskiej-Charlak (1997: 112) współpraca ta

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: