Prevost Antoine Francois - Historia Manon Lescaut i kawalera de Grieux.pdf - Prevost Antoine Francois - ssaaggaa

Aby rozpocząć lekturę,

kliknij na taki przycisk ,

który da ci pełny dostęp do spisu treści książki.

Jeśli chcesz połączyć się z Portem Wydawniczym

LITERATURA.NET.PL

kliknij na logo poniżej.

Prevost

Historia Manon Lescaut

kawalera des Grieux

Przełożył Taduesz Żeleński (Boy )

Tytuł oryginału

«Histoire du chevalier des Grieux

et de Manon Lescaut»

Tower Press 2000

PRZEDMOWA AUTORA

Przygody kawalera des Grieux mogłem był włączyć w moje pamiętniki; wydało mi się

wszakże, iż wobec braku ściślejszego związku milej będzie czytelnikowi ujrzeć je oddzielnie.

Opowieść tych rozmiarów stanowiłaby zbyt długą przerwę w wątku mych własnych dziejów.

Daleki jestem od pretensji do tytułu wzorowego pisarza, mimo to wiem, iż należy opowiada-

nie oczyścić z epizodów, które by je czyniły ciężkim i zawiłym. Zasadę tę głosił już Horacy:

Ut iam nunc dicat, iam nunc debentia dici,

Pleraque differat, ac praesens in tempus omittat. 1

Nie trzeba nawet takiego autorytetu, aby dowieść prawdy równie prostej; zdrowy rozsądek

jest źródłem tego prawidła.

Jeśli czytelnik znalazł jakiś powab i zaciekawienie w dziejach mego życia, ośmielam się

przyrzec, iż niemniej będzie zadowolony z tego dodatku. W postępkach pana des Grieux ujrzy

straszliwy przykład namiętności. Odmaluję tu młodego szaleńca, który depce własne szczę-

ście, aby się rzucić w ostateczne niedole; który, przy bogatych darach dających prawo do naj-

świetniejszych nadziei, samochcąc przekłada pokątne i niesławne życie nad wszystkie przy-

wileje losu i natury; przewiduje swe nieszczęście nie chcąc ich uniknąć; czuje je i jęczy pod

nimi, wzdragając się korzystać z lekarstw, jakie życzliwa ręka podsuwa mu bez ustanku. Jest

to charakter dwoisty, mieszanina cnót i błędów, dobrych uczuć i złych postępków – oto głów-

ne rysy obrazu. Zdrowo myślące osoby nie będą uważały tego dzieła za bezużyteczną pracę.

Poza przyjemnością lektury mało się znajdzie w tej powiastce szczegółów, które by nie mogły

posłużyć ku poprawie obyczajów, moim zaś zdaniem, niemałą oddaje usługę czytelnikom, kto

ich uczy wśród zabawy.

Zastanowiwszy się bodaj trochę nad przepisami moralnymi, nie podobna się nie zdumie-

wać widząc, jak równocześnie ludzie szanują je i zaniedbują. Mimo woli pytamy o przyczynę

dziwactw serca ludzkiego, które każą nam smakować w pojęciach dobra i doskonałości, tak

bardzo oddalając się od nich w praktyce. Niechaj osoby pewnej miary umysłu i wychowania

zechcą się zastanowić, jaka jest najczęstsza treść ich rozmów, a nawet rozmyślań. Łatwo im

będzie zauważyć, iż zwracają się one prawie zawsze ku jakimś roztrząsaniem moralnym.

Najmilsze chwile to te, które spędza się albo samemu, albo z przyjacielem, gwarząc szczerze

o powabach cnoty, o słodyczach przyjaźni, o sposobach osiągnięcia szczęścia, o słabościach

natury, które oddalają nas od niego, o lekarstwach zdolnych słabości te uleczyć. Horacy i Bo-

ileau określają to zatrudnienie jako jeden z najpiękniejszych rysów tworzących obraz szczę-

śliwego życia. Czym dzieje się tedy, że człowiek tak łatwo osuwa się z tych wysokich docie-

kań i spada rychło na poziom pospólstwa? Jeśli się nie mylę, oto powód sprzeczności naszych

pojęć a naszego postępowania: wszelkie przepisy moralne są to zasady nieokreślone i ogólne,

bardzo tedy jest trudno zastosować je w poszczególnym wypadku do naszych obyczajów i

postępków.

1 Trzeba z miejsca mówić, co z miejsca mówić należy, zaś resztę odłożyć na później i na razie opuścić. Ho-

racy, De arte poetica, w. 43–14 .

Weźmy na przykładzie: szlachetne dusze rozumieją, iż dobroć i ludzkość są to cnoty pełne

powabu, tym samym czują się skłonne praktykować te cnoty; ale niech przyjdzie chwila

działania, często znajdą się w niepewności. Czy, w istocie, jest sposobność po temu? Jak

określić właściwą miarę? Czy nie zachodzi omyłka co do przedmiotu?

Sto trudności wstrzymuje nas: lękamy się wyjść na dudków idąc za porywem dobroci i

hojności, uchodzić za słabych okazując zbytnią miękkość i czułość, słowem, obawiamy się

przekroczyć lub nie dopełnić miary obowiązków kryjących się nazbyt mglisto w ogólnych

pojęciach ludzkości i dobroci. W tej niepewności jedynie doświadczenie lub przykład mogą

pokierować skłonnością serca. Owóż doświadczenie nie jest to zdobycz, którą by każdy mógł

posiąść na zawołanie; zależy ono od sytuacyj, w jakie wtrącą nas koleje losu. Pozostaje więc

jedynie przykład, on musi większości osób posłużyć za wskazówkę w praktykowaniu cnoty.

Dla tego właśnie rodzaju czytelników dzieła takie jak niniejsze mogą się stać ogromną ko-

rzyścią, o ile kreśli je uczciwe i rozsądne pióro. Każdy fakt jest w nich promieniem światła,

nauką zdolną zastąpić doświadczenie, każda przygoda wzorem; trzeba jedynie dostosować je

do okoliczności. Całe dzieło to traktat moralny rozłożony na miłe i zajmujące przykłady.

Surowy czytelnik zgorszy się może, iż w moim wieku podejmuję pióro, aby spisywać

burzliwe przygody miłości; ale jeśli przytoczone przed chwilą uwagi są słuszne, starczą za

usprawiedliwienie; jeśli błędne, omyłka moja będzie mi wymówką.

Prevost Antoine Francois - Historia Manon Lescaut i kawalera de Grieux.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: