Instrukcja bhp w gospodarce elektronarzędziami
[nazwa firmy]

Spis Treści :

Wstęp

1.     Podstawowe definicje.

2.     Kategorie użytkownika elektronarzędzi.

3.     Badania kontrolne elektronarzędzi.

3.1.          Cel i rodzaj badań kontrolnych.

3.2.          Zakres i program badań.

3.3.          Ogólne warunki wykonywania badań kontrolnych.

3.4.          Wykonywanie badań

4.     Organizacja badań i napraw elektronarzędzi.

4.1.          Badania.

4.2.          Naprawy elektronarzędzi

5.     Podstawowe zasady gospodarki elektronarzędziami w [nazwa firmy].

6.     Obowiązki użytkownika elektronarzędzi.

7.     Załącznik nr 1.

Wstęp

              Nowoczesne konstrukcje elektronarzędzi zapewniają użytkownikom coraz lepsze zabezpieczenia przed urazami mechanicznymi, a przede wszystkim przed porażeniem prądem elektrycznym. Niezbędnym warunkiem zachowania bezpieczeństwa jest prawidłowa eksploatacja narzędzi zgodnie ze wskazówkami producentów, a w odniesieniu do elektronarzędzi – ścisłe stosowanie postanowień obowiązujących Polskich Norm, a zwłaszcza:

PN - 85/E – 08400/01, PN – 85/E – 08400/02, PN – 88/E – 08400/10 – narzędzia ręczne o napędzie elektrycznym.

              Przyjmuje się, że napięciem bezpiecznym jest 24V. Warunek ten spełniają elektronarzędzia zasilane z własnych źródeł energii, jednak ich moc jest stosunkowo niewielka, a czas pracy krótki.

Elektronarzędzia zasilane napięciem 220V o częstotliwości 50Hz, w przypadku ich uszkodzenia mogą stanowić bezpośrednie zagrożenie dla życia i zdrowia. Przedstawione w tej instrukcji zasady prawidłowej eksploatacji elektronarzędzi w znacznym stopniu wyeliminują możliwość porażenia prądem użytkowników, a także wpłyną na jakość prac wykonywanych oraz wydłużą okres użytkowania.

1.     Podstawowe definicje

Elektronarzędzia – są to narzędzia ręczne, napędzane silnikiem
elektrycznym lub magnetycznie, przeznaczone do wykonywania pracy mechanicznej.

Z punktu widzenia konstrukcji elektronarzędzia dzielą się na trzy klasy:

-         elektronarzędzia klasy I – w którym ochronę przed porażeniem elektrycznym stanowi nie tylko izolacja podstawowa, ale również zastosowano dodatkowe środki bezpieczeństwa przez połączenie dostępnych części metalowych z żyłą ochroną stałej instalacji elektrycznej w taki sposób, że części te nie mogą znaleźć się pod napięciem w przypadku uszkodzenia izolacji podstawowej,

-         elektronarzędzia klasy II – w którym ochronę przed porażeniem elektrycznym stanowi nie tylko izolacja podstawowa, ale izolacja podwójna lub wzmocniona przy czym środki te nie obejmują połączeń z obwodem ochronnym i nie są uzależnione od warunków  zainstalowania i połączeń
do sieci,

Schematyczny przekrój wiertarki elektrycznej wykonanej w II klasie izolacji

Prezentuje rysunek nr 1.

Przestrzeń zaznaczona na czarno oznacza drugą warstwę plastycznej izolacji, która zabezpiecza przed porażeniem używającego narzędzie, w wypadku uszkodzenia zasadniczej izolacji.

Rys. 1. Wiertarka elektryczna wykonana w II klasie izolacji

Praktycznie są to narzędzia do podłączenia których nie jest wymagane gniazdko z tzw. „Kołkiem uziemiającym”. Są one zawsze oznaczone na tabliczce znamionowej znakiem:

-               elektronarzędzia klasy III – w którym ochronę przed porażeniem uzyskuje się przez zasilanie go napięciem bardzo niskim bezpiecznym, tzn. nie przekraczającym 42V, a zasilanym trójfazowym – nie przekraczającym 24V.

2.   Kategorie użytkowania elektronarzędzi

Kategoria użytkowania I – elektronarzędzia używane dorywczo (kilka razy wciągu zmiany) i zwracane do wypożyczalni.

Kategoria użytkowania II – elektronarzędzia używane często w ciągu jednej zmiany, które nie są zwracane do wypożyczalni.

Kategorie użytkowania III – elektronarzędzia eksploatowane w sposób ciągły na więcej niż jednej zmianie i zainstalowane na stałe, np. na linii produkcyjnej lub montażowej itp.

Elektronarzędzia eksploatowane w [nazwa firmy] są używane dorywczo
w ciągu zmiany i zostały zakwalifikowane do kategorii użytkowania I.

3.   Badania kontrolne elektronarzędzi.

3.1. Cel i rodzaje badań kontrolnych.

Aby elektronarzędzia były w stałej sprawności technicznej, jak również zapewniały bezpieczeństwo użytkowania, zgodnie z obowiązującą Polską Normą podlegają one następującym badaniom kontrolnym:

Badania bieżące – powinny być wykonywane każdorazowo przed wydaniem elektronarzędzia do użytku oraz po jego zwrocie.

Dla elektronarzędzi II i III kategorii użytkowania badanie takie przeprowadza się przed rozpoczęciem pracy na danej zmianie.

Badania okresowe – powinny być wykonywane:

- dla elektronarzędzi I kategorii użytkowania – co 6 miesięcy,

- dla elektronarzędzi II kategorii użytkowania – co 4 miesięcy,

- dla elektronarzędzi III kategorii użytkowania – co 2 miesięcy,

- po każdym wydarzeniu, które mogło mieć wpływ na stan elektro narzędzia (silne uderzenie, zamoczenie itp.).

Podane terminy badań okresowych dla elektronarzędzi eksploatowanych
w bardzo trudnych warunkach jak np. przy silnym zapyleniu, zawilgoceniu,
na rusztowaniach itp. – należy skrócić o połowę.

3.2.          Zakres i program badań

Obowiązujący zakres badań przedstawia poniższa tabela.

Zakres Badań kontrolnych elektronarzędzi

3.3.          Ogólne warunki wykonywania badań kontrolnych

1.     Elektronarzędzia przeznaczone do badań powinny być sprawdzane
w temperaturze otoczenia 20+5ºC.

2.     Przed rozpoczęciem badania okresowego elektronarzędzie powinno być zostawione w pomieszczeniu w którym przeprowadzone będą badania przez okres około 4 godzin (konieczne jest wyrównanie temperatury narzędzia
i pomieszczenia).

3.     W czasie badania elektronarzędzie powinno być zasilane prądem i napięciem zgodnym z informacją na tabliczce znamionowej.

3.4.          Wykonywanie badań

Badania bieżące

Oględziny zewnętrzne – przeprowadza się (bez demontażu elektronarzędzia), sprawdzając czy:

-         elektronarzędzie jest kompletne i ma czytelną tabliczkę znamionową,

-         nie jest uszkodzona obudowa zewnętrzna i rękojeść,

-         nie jest uszkodzona wtyczka, a jej parametry są odpowiednie dla danego narzędzia,

-         przewód połączeniowy jest dobrze zamocowany we wtyczce
i elektronarzędziu oraz nie jest uszkodzona jego izolacja (przecięta, nadpalona itp.),

-         zewnętrzne osłony, nakrętki, śruby nie są uszkodzone i poluzowane,

-         elementy sterujące (pokrętła, przyciski itp.) działają prawidłowo i nie są uszkodzone,

-         uchwyty narzędzi roboczych są sprawne i kompletne,

-         osłony narzędzi roboczych są kompletne i prawidłowo zamocowane,

-         niema wycieków oleju.

Jeżeli nie stwierdzono uchybień, wynik badania należy uznać za pozytywny.

...