1. ROZPRZESTRZENIANIE SIĘ NA POWIERZCHNI WODYOlej, który dostał się do wody rozprzestrzenia się po jej powierzchni z prędkością zależną od swojej lepkości oraz warunków zewnętrznych takich jak: siła wiatru, prędkość nurtu, wielkość akwenu, falowanie. Oleje o małej lepkości rozprzestrzeniają się szybko, natomiast oleje o dużej lepkości mają skłonność do łączenia się w skupiska bez nadmiernego rozprzestrzeniania się. Wiatr powoduje rozbicie plamy olejowej i powstanie lokalnych skupisk oleju przemieszczających się wolniej od cienkich filmów olejowych. Szacunkowa prędkość przemieszczania się plamy olejowej na dużych akwenach wynosi ok. 2-3% prędkości wiatru. Zmainy kierunku wiatru powodują że plama powiększa swoją powierzchnię. Natomiast na rzekach olej płynie przez pewien czas całą szerokością koryta, a dalej jeśli występuje silny nurt powierzchniowy jest odrzucany w kierunku brzegu.
2. METODY WALKI Z ROZLEWAMI OLEJOWYMIIstnieją 4 metody likwidacji rozlewów olejowych:
· ZATAPIANIE - polega na obsypaniu oleju substancją zatapiającą (np. piaskiem). Metoda nie polecana, gdyż olej co prawda znika z powierzchni wody, jednak pozostaje on cały czas w środowisku wodnym (na dnie) i prowadzi do degradacji środowiska naturalnego. Poza tym po pewnym czasie olej może wypłynąć na powierzchnię osiągając w ten sposób stan sprzed interwencji.
· SPALANIE NA POWIERZCHNI WODY - to jest także metoda nie polecana. Może być skuteczna tylko w przypadku rozlewów olejów lekkich. Spalanie może powodować tonięcie oleju na skutek odparowywania lekkich frakcji węglowodorowych, a poza tym metoda ta stwarza duże zagrożenie pożarowe oraz powoduje silne zanieczyszczenie atmosfery.
· DYSPERGOWANIE - metoda polegająca na chemicznym rozproszeniu oleju w celu przyspieszenia jego bilogicznego rozkładu. Dodanie dyspergentu powoduje że olej ulega rozbiciu na nieograniczoną ilość mikrokropel. Dyspergowanie jest dosyć skuteczną metodą likwidacji rozlewów, jednak dyspergenty stanowią także zagrożenie toksyczne dla środowiska.
· ZBIERANIE - metoda najczęściej stosowana, polegająca na zbieraniu oleju z powierzchni za pomocą różnych urządzeń tzw. zbieraczy.
3. ZBIERANIE OLEJU Z POWIERZCHNI WODYZbieranie oleju z powierzchni wody składa się z pięciu faz:
· FAZA I - OGRANICZENIE WIELKOŚCI ROZLEWUCelem jest przeciwdziałanie nadmiernemu rozpływaniu się oleju po powierzchni wody, przy równoczesnym pogrubieniu jego warstwy. Zadanie to realizuje się przy pomocy zapór przeciwolejowych.
· FAZA II - USUWANIE OLEJU Z POWIERZCHNI WODYCelem jest usunięcie ze środowiska wodnego jak największej ilości oleju z jak najmniejszą ilością wody. Usunięcie czystego oleju jest niemożliwe, ponieważ jest on zemulgowany, a także z powodu charakterystyk technicznych urządzeń, które zbierają olej. W zależności od warunków rozlewu (lepkość oleju, falowanie, prędkość nurtu, grubość warstwy oleju, typ zbieracza) zbieranych jest od 20 do 99% wody.
· FAZA III - GROMADZENIE MIESZANINY WODNO-OLEJOWEJCelem jest gromadzenie oleju wraz z towarzyszącą mu wodą na miejscu akcji bez nadmiernej dewastacji brzegu. Olej może być gromadzony na wodzie, w specjalnych zbiornikach, cysternach lub dołach separacyjnych.
· FAZA IV - DOCZYSZCZANIE POWIERZCHNI WODYCelem jest usunięcie resztek oleju, których nie dało się usunąć za pomocą zbieraczy oleju. Powszechnie stosowaną metodą jest sorpcja przy użyciu zapór sorpcyjnych z zastosowaniem sorbentów naturalnych lub sztucznych.
· FAZA V - OBRÓBKA ZEBRANEGO OLEJUNajprostszą metodą postępowania z zebranym olejem jest jego wywóz wraz z wodą na wylewisko gminne lub do rafinerii. Można też prowadzić sorpcję oleju i wody w dołach separacyjnych. W tym przypadku oddzieloną wodę wprowadza się z powrotem do zbiornika, zaś olej wywozi się lub spala na miejscu akcji. Spalanie odbywa się w specjalnych spalarkach.
mapmapek