Systemy polimorficzne.doc

(47 KB) Pobierz
Systemy polimorficzne

Systemy polimorficzne. Nowe podejście do teorii poznania.

Ulric Neisser

 

Teoria 3 systemów (modułów) spostrzeżeniowych:

 

 

1.      spostrzeganie / działanie bezpośrednie

 

              umożliwia spostrzeganie i skuteczne działanie w najbliższym otoczeniu; odpowiada ujęciu Gibsona (paradygmat ekologiczny)

              system pozwalający na spostrzeganie najbliższej sytuacji ekologicznej, w której skład wchodzą: pozycja, ruch i kształt obiektów w otoczeniu oraz pozycja, ruchy i możliwość działania obserwatora.

              nie pozwala na kategoryzację

              informacja dostępna jest w ekologicznym szyku optycznym, jest oparta na ruchu. Efekt głębi kinetycznej, zakrywanie, wyłanianie się, przepływ optyczny.

              dostrzegane już w 4 miesiącu życia: efekt głębi kinetycznej (Kellman – niemowlęta spostrzegają trójwymiarowy kształt obracających się przedmiotów), zakrywanie (Baillargeon – przedmiot znikający za zasłoną), wyłanianie się (Ball, Tronic – chowanie głowy przed wyłaniającym się bodźcem), przepływ optyczny (Bertenthal, Bai – ukierunkowanie ciała do pola przepływu)

              spostrzeganie otoczenia i „ja ekologicznego”

              wymaga uczenia się związanego z rozwojem fizycznym i zmianami środowiska

              wiedza błyskawiczna, nieinferencyjna, poznawczo niedostępna, o charakterze „dół-góra”

              mechanizm lokalizacji („gdzie”) związany z tylną korą ciemieniową; system grzbietowy

              syndrom Balinta – trudności ze schwyceniem przedmiotu przy zdolności do jego identyfikacji (grzbietowe uszkodzenie korowe); ma charakter ściśle wzrokowy

 

 

2.      spostrzeganie / wrażliwość interpersonalna

 

              stanowi oparcie dla najbliższych interakcji społecznych; psychologia rozwojowa i społeczna

              umożliwia spostrzeganie gestów komunikacyjnych jako społecznie znaczących

              uczenie się kulturowe

              opiera się na informacji będącej wynikiem ruchu: przemieszczanie się dwóch obserwatorów/aktorów względem siebie

              spostrzeganie „ja interpersonalnego”

              pojawia się w 6-8 tygodniu życia – protokonwersacje z matkami, poszukiwanie i utrzymywanie kontaktu wzrokowego, odpowiadanie dźwiękami na słowa matki, okazywanie oznak przyjemności, gdy interakcja jest kontynuowana [zjawisko pierwotnej intersubiektywności – Trevarthen]

              opiera się na wzorcach działania wysoce specyficznych dla gatunku

              wywołuje emocje, afekty życiowe

              jest oparte na rozpoznaniu tożsamości lub przynależności grupowej partnera

              związane z układem limbicznym

3.      reprezentacja / rozpoznanie

 

              pozwala na identyfikację i adekwatne reagowanie na znane obiekty i sytuacje; procesy przetwarzania informacji, sztuczna inteligencja

              koncepcja rozproszonych sieci równoległych (Rumelhart, McClelland)

              jest zawsze związane z przeszłością

              opiera się na cechach powierzchniowych (fizycznych)

              najefektywniej zachodzi w warunkach statycznych

              jego podstawą mogą być niezależne od siebie informacje; każda nowa informacja może potwierdzać hipotezę lub jej zaprzeczać; zawsze istnieje możliwość pomyłki; informacje służące rozpoznaniu są jedynie empiryczne

              trudno ulega adaptacji

              mechanizm identyfikacji („co”) związany z korą podskroniową; system brzuszny

              agnozje – trudności z rozpoznawaniem (uszkodzenie kory skroniowej), mogą dotyczyć określonych kategorii przedmiotów; mają charakter ściśle wzrokowy

 

 

Współpraca między systemami:

Kategoryzacja obiektów na poziomie podstawowym – Eleanor Rosch; kategorie definiowane przez wygląd i funkcje, są naturalne i łatwo się ich nauczyć gdyż informacja je definiująca jest dostarczana przez spostrzeganie bezpośrednie; to czego potrzebuje system identyfikacji znajduje się już w systemie lokalizacji

Cechy niewidoczne – spostrzeganie oparte na istniejących reprezantacjach umysłowych; podstawą jest rozpoznawanie

Język, myślenie pojęciowe, rozumienie teoretyczne

Rozwój – uczenie się słów i pojęć na drodze społecznej („uwspólniona uwaga” Tomasello)

...
Zgłoś jeśli naruszono regulamin