Plytki_drukowane_w_domu_cz1.pdf

N O T A T N I K P R A K T Y K A

Płytki drukowane w domu, część 1

Program za “grosik”

W†bardzo juø historycznych

czasach (EP11/94)

przedstawiliúmy sposÛb

wykonywania p³ytek

drukowanych w†warunkach

domowych. Poniewaø wiedza

na ten temat cieszy siÍ

ogromnym powodzeniem wúrÛd

CzytelnikÛw (rezerwy EP11/94

juø siÍ praktycznie wyczerpa³y)

postanowiliúmy do tematu

wrÛciÊ, prezentuj¹c inne,

bardziej nowoczesne metody

domowego produkowania p³ytek

o†dobrej jakoúci.

Zaczynamy od prezentacji

tanich programÛw do

rysowania schematÛw

i†tworzenia projektÛw obwodÛw

drukowanych.

WspÛ³czeúni

elektronicy coraz

rzadziej stosuj¹ do

projektowania ob-

wodÛw drukowa-

nych technik nie-

gdyú standardo-

wych, tzn. ømud-

nego kreúlenia

wzoru úcieøek na

rastrowanej kalce

technicznej lub ich

rÍcznego wykleja-

nia bezpoúrednio

na miedzi. Znacz-

nie ³atwiej, szyb-

ciej i†taniej moøna

zaprojektowaÊ p³yt-

kÍ przy pomocy

specjalizowanego

programu CAD, ktÛre coraz ³atwiej

legalnie zdobyÊ w†naszym kraju.

Problemem na jaki natykaj¹ siÍ

zazwyczaj projektanci, zw³aszcza

amatorzy, jest cena takiego oprogra-

mowania. Jak jednak wykaøemy

w†dalszej czÍúci artyku³u, jeøeli siÍ

dobrze poszuka moøna znaleüÊ ca³-

kiem niez³e oprogramowanie prawie

za darmo!

wolnych komputerach PC z†pamiÍci¹

o†rozmiarze 1MB, do poprawnej nie

jest niezbÍdny twardy dysk, wystar-

czy dowolna karta graficzna EGA lub

VGA oraz tania drukarka ig³owa.

Program moøna uruchamiaÊ bezpo-

úrednio ìpod opiek¹î systemu ope-

racyjnego DOS lub w†sesji DOS

Windows 3.xx lub 95.

Pomimo minimalnych wymagaÒ

EasyTrax oferuje uøytkownikowi na-

prawdÍ duøe moøliwoúci. Przy jego

pomocy moøna wykonaÊ p³ytki je-

Duøe moøliwoúci, ma³e

wymagania

Najprostszym

i†przy tym najtaÒ-

szym programem

do projektowania

obwodÛw drukowa-

nych jest dobrze

znany Czytelnikom

EP EasyTrax. Wer-

sja freewareíowa te-

go programu jest

dostÍpna na p³ycie

CD-EP1. Ogromn¹

zalet¹ EasyTraxa s¹

jego ma³e wymaga-

nia w†stosunku do

komputera na ktÛ-

rym pracuje.

W†praktyce moøli-

we jest tworzenie

projektÛw na do-

Rys. 1.

Rys. 3.

Elektronika Praktyczna 5/98

P R O J E K T Y

Rys. 2.

N O T A T N I K P R A K T Y K A

na drukarce laserowej. Uøytkowni-

cy programÛw graficznych akceptu-

j¹cych zapis grafiki w†formacie

postscript (np. CorelDraw) mog¹

swoje projekty wydrukowaÊ bezpo-

úrednio na kliszy naúwietlarki.

NajwiÍksz¹ wad¹ EasyTraxa jest

brak moøliwoúci wspÛ³pracy z†edy-

torem schematÛw, co jest w†chwili

obecnej jednym z†podstawowych

wymogÛw w†stosunku do progra-

mÛw projektowych. Tak wiÍc Ea-

syTrax jest doskona³ym narzÍdziem

dla wszystkich elektronikÛw, ktÛ-

rzy potrafi¹ sa-

modzielnie pro-

jektowaÊ druki

i†ktÛrym nie jest

niezbÍdna weryfi-

kacja listy po³¹-

czeÒ.

Opis EasyTraxa

ograniczyliúmy do

minimum, ponie-

waø by³ on juø

opisywany w†EP

i†EdW.

zaÊ siÍ informacja, øe wersja pakietu

WinBoard/Draft ograniczona do 100

pinÛw dostÍpna jest w†Internecie

(adres na koÒcu artyku³u), znajdzie

siÍ ona takøe na p³ycie CD-EP4.

Na rys. 2 przedstawiono okno

edytora schematÛw z†rozpoczÍtym

projektem prostego filtru. W†prawej

czÍúci okna widaÊ konfigurowany

przez uøytkownika pasek narzÍdzio-

wy z†najczÍúciej wykorzystywanymi

elementami. Jego zastosowanie znacz-

nie upraszcza i†przyspiesza rysowa-

nie schematu.

Rys. 4.

dno lub wielowarstwowe (okno pra-

cuj¹cego programu do edycji obwo-

dÛw drukowanych przedstawiono na

rys. 1 ) z†wykorzystaniem bogatej

biblioteki elementÛw. Elementy zna-

jduj¹ce siÍ w†bibliotece moøna mo-

dyfikowaÊ, dodawaÊ nowe, moøliwe

jest takøe usuwanie elementÛw zbÍd-

nych lub rzadko wykorzystywanych.

Po ìzakamarkachî EasyTraxa pro-

wadzi przejrzyste, rozwijane menu,

przy pomocy ktÛrego moøliwy jest

dostÍp do wszystkich opcji zwi¹za-

nych z†projektowaniem p³ytki, kon-

figuracji programu, biblioteki ele-

mentÛw itp. Ruchem kursora na

ekranie moøna sterowaÊ przy pomo-

cy klawiatury lub standardowej my-

szy.

Wykonane projekty moøna wy-

drukowaÊ na drukarce ig³owej lub

po konwersji do formatu AutoTraxa

Tania

nowoczesnoúÊ

Znacznie bar-

dziej nowoczesny

jest pakiet progra-

mÛw dla Windows,

nosz¹cych nazwy

WinDraft i†WinBoard, ktÛre s¹ ofe-

rowane w†naszym kraju przez firmÍ

Elfa. WystÍpuje on w†dwÛch podsta-

wowych wersjach, rÛøni¹cych siÍ

miÍdzy sob¹ na-

rzuconym przez

producenta ogra-

niczeniami mak-

symalnych roz-

miarÛw projektu -

do 200 i†do 600

wyprowadzeÒ.

Cena wersji do

200 pinÛw (kom-

plet ok. 360 z³

netto) jest moøli-

wa do zaakcepto-

wania przez dla

amatorÛw, a†jej

moøliwoúci s¹ du-

øe. Dla amatorÛw

programÛw ìza

grosikî bardzo

cenna moøe oka-

Na rys. 3 pokazane zosta³o okno

edytora schematÛw po uruchomieniu

programu pomocniczego nadaj¹cego

automatycznie numeracjÍ elementom

zastosowanym w†projekcie. Przy po-

mocy programu WinDraft moøna tak-

Rys. 7.

Rys. 5.

Elektronika Praktyczna 5/98

P R O J E K T Y

Rys. 6.

N O T A T N I K P R A K T Y K A

P R O J E K T Y

øe wygenerowaÊ wykaz elementÛw,

wykonaÊ diagnostykÍ elektryczn¹

projektu (tabela konfiguracyjna zo-

sta³a przedstawiona na rys. 4 ) i†pros-

te wyliczenia statystyczne. Standar-

dowo WinDraft jest wyposaøony kon-

werter umoøliwiaj¹cy wspÛ³pracÍ

z†OrCADem.

Po narysowaniu schematu i†wy-

konaniu jego diagnostyki moøna

wygenerowaÊ listÍ po³¹czeÒ elekt-

rycznych, ktÛra bÍdzie stanowiÊ

materia³ wejúciowy dla programu

WinBoard, ktÛry spe³nia rolÍ edy-

tora do projektowania obwodÛw

drukowanych. Po wgraniu listy po-

³¹czeÒ (wykonanej dla schematu

filtru, ktÛrego schemat znajduje siÍ

na rys. 2) na planszy programu

WinBoard widoczne s¹ wszystkie

elementy, ktÛre program rozmieúci³

w†optymalny (jego zdaniem) sposÛb

- rys. 5 .

Po wgraniu listy po³¹czeÒ moøna

rozpocz¹Ê trasowanie úcieøek ( rys.

6 ), w†czym bardzo pomoce s¹ do-

datkowe linie wyúwietlane przez

program, ktÛre wskazuj¹ po³¹czenia

do wykonania.

Kolejnym etapem realizacji pro-

jektu jest wykonanie dokumentacji

produkcyjnej (plik Gerber na foto-

ploter, plik z†opisem wierceÒ dla

wiertarki numerycznej) lub wydru-

ku. WinBoard jest wyposaøony

w†wiele interfejsÛw CAM (ang. Com-

puter Aided Manufacturing), ktÛre

pozwalaj¹ zakwalifikowaÊ ten pro-

gram do gatunku profesjonalnych.

ElastycznoúÊ prezentowanego pa-

kietu podnosi fakt, øe uøytkownik

kaødej z†jego wersji moøe samodzielnie

tworzyÊ elementy biblioteczne (zarÛ-

wno symbole graficzne dla edytora

schematÛw, oraz rozmieszczenie wy-

prowadzeÒ i†kszta³t obudowy - rys. 7 ).

Wad¹ najtaÒszej 100-pinowej wer-

sji programu jest zg³aszaj¹cy siÍ

czasami komunikat ( rys. 8 ), ktÛry

zmusza uøytkownika nabieraj¹cego

apetytu na zwiÍkszenie rozmiaru

tworzonego projektu do przemyúle-

nia swoich zamiarÛw...

Piotr Zbysiński, AVT

Rys. 8.

ramowania, opowiemy w†czerwco-

wym numerze EP.

Oprogramowanie WinDraft oraz

WinBoard prezentowane w†artykule

udostÍpni³a redakcji firma Elfa.

Wersja pakietu WinDraft/Board

z†ograniczeniem do 100 pinÛw oraz

dokumentacja do obydwu progra-

mÛw jest dostÍpna w†Interencie,

pod adresem: www.ivex.com. BÍdzie

ona, wraz z†kilkoma programami

pomocniczymi, dostÍpna takøe na

p³ycie CD-EP4.

Na p³ycie CD-EP4 znajduj¹ siÍ

takøe wzory p³ytek do wiÍkszoúci

kitÛw serii AVT-xxx, wraz z†progra-

mem umoøliwiaj¹cym ich drukowa-

nie na dowolnej drukarce (wymaga

Windows 95).

O†tym, w†jaki sposÛb wykonaÊ

p³ytki drukowane zaprojektowane

przy pomocy prezentowanego oprog-

Elektronika Praktyczna 5/98

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: