Odma opłucnej - jest to wtargnięcie powietrza lub innych gazów do jamy opłucnej spowodowane najczęściej uszkodzeniem miąższu płucnego lub przedziurawieniem ściany klatki piersiowej. Odma opłucnowa jest jednym ze stanów nagłych i jako taka wymaga niezwłocznej interwencji chirurgicznej.
Wyróżniamy:
· odmę zamkniętą
· odmę otwartą
· odmę zastawkową
· samoistną
· pourazową
Jest to jednorazowe wtargnięcie pewnej ilości powietrza do jamy opłucnej. Powstaje najczęściej na skutek pęknięcia pęcherza rozedmowego, lub też spowodowana jest przebiciem miąższu płucnego lub ściany klatki piersiowej przez ciało obce lub żebro. Mała odma zamknięta nie wymaga leczenia. Duża odma, określana jako spadnięcie więcej niż 25% płuca po jednej stronie, wymaga odbarczenia. Odessanie powietrza wykonuje się przez nakłucie jamy opłucnej przy pomocy igły lub drenu, najczęściej w drugiej przestrzeni międzyżebrowej w linii środkowo-obojczykowej i podłączeniu do układu ssącego. Odma zamknięta może nawracać na skutek pękania kolejnych lub tego samego pęcherza rozedmowego lub też na skutek przebijania miąższu płucnego przez fragment kostny. Wymagana jest wtedy interwencja operacyjna, polegająca na wycięciu pęcherzy rozedmowych, wytworzeniu zrostów w opłucnej lub usunięciu fragmentu kostnego.
Występuje na skutek przebicia ściany klatki piersiowej i pozostawienia ziejącej rany mającej połączenie z jamą opłucnej. Na skutek wzrostu ciśnienia w jamie opłucnej płuco ulega zapadnięciu (prawidłowo ciśnienie w jamie opłucnej jest niższe od ciśnienia atmosferycznego). Odma otwarta stanowi bezpośrednie zagrożenie życia. Spowodowane jest to znacznym ograniczeniem pojemności oddechowej (brak funkcji jednego płuca), pogłębianej dodatkowo przez tzw. oddech paradoksalny. Leczenie polega na jak najszybszym, szczelnym zamknięciu ściany klatki piersiowej. W dalszym etapie może być wymagany drenaż ssący.
Zjawisko polegające na wahadłowym przemieszczaniu gazów z jednego płuca do drugiego. Podczas wydechu powietrze z prawidłowego płuca zostaje wtłoczone do drugiego, spadniętego płuca. Podczas wdechu sytuacja się odwraca i powietrze zalegające w uszkodzonym płucu zasysane jest ponownie do płuca zdrowego.
Inaczej zwana odmą prężną. Na skutek pęknięcia małego fragmentu tkanki płucnej, powietrze podczas wdechu przedostaje się z miąższu płucnego do jamy opłucnej. Z każdym kolejnym wdechem do tej zamkniętej przestrzeni przedostaje się kolejna porcja gazów, zwiększając ciśnienie w jamie i upośledzając rozprężanie się narządu. Zaawansowana odma zastawkowa wywołuje ucisk na płuco zdrowe, upośledzając jego funkcję. Leczenie polega na szybkim nakłuciu opłucnej i odprowadzeniu nadmiaru gazów. W dalszym etapie może być konieczne wykonanie drenażu ssącego.
Jej przyczyną jest przedostanie się powietrza do wnętrza jamy opłucnej. Odma samoistna u osób młodych powstaje najczęściej z przyczyn nieznanych, natomiast u osób z chorobami płuc powodem jest pęknięcie pęcherza rozedmowego.
Objawy dużej odmy bywają gwałtowne i zagrażające życiu, a niewielkiej odmy prawie zupełnie niezauważone przez chorego. Typowymi objawami jest nagły, kłujący ból w klatce piersiowej, nagła duszność i suchy kaszel. Mała odma opłucnowa wymaga jedynie leczenia spoczynkowego, ale w warunkach szpitalnych. Chory powinien leżeć na boku po stronie odmy, co sprzyja rozprężaniu płuca. Duże odmy leczy się stosując stały drenaż jamy opłucnowej. Osoby, które przebyły odmę powinny unikać wysiłków fizycznych oraz lotów na dużych wysokościach.
Główny artykuł Odma urazowa opłucnej
Odma urazowa opłucnej jest wynikiem przedostania się powietrza do jamy opłucnej, w wyniku urazu. Ze względu na panujące jamie opłucnej ujemne ciśnienie powietrze wnika do jamy opłucnej rozszerzając ją, a płuco ulega zapadnięciu. Zniesienie ujemnego ciśnienia w opłucnej uniemożliwia prawidłową wymianę oddechową w tym płucu. Zależnie od połączenia jamy opłucnej z atmosferą, odmę określa się
betty11