Kod Apokalipsy "Bogosawiony, ktry odczytuje [Apokalip s Jana], i ktrzy suchaj sw Proroctwa (...). A oto niebawem przyjd. Bogosawio ny, kto strzee sw proroctwa tej ksigi" (Apokalipsa Jana 1,3; 22,7 Biblia Tysiclecia). Jacques B. Doukhan Mojej crce Abigail, ktra niesie ze mn brzemi Sowa i wiato wizji. Kod Apokalipsy ,Chrzecijaski Instytut Wydawniczy "Znaki Czasu" . Tytu oryginau: Secrets of Reuelation. The Apocalypse Through Hebrew Eyes. Tumacz: Jarosaw Kauc Konsultant: Wadysaw Kosowski Projektantka okadki: Dana Gil-Zidalska (e-mail: ziedalskayahoo.com) Korektor i redaktor: Mirosaw Chmiel Review and Herald Publishing Association (2002) Warszawa 2007 ISBN 978-83-7295-154-0 Zamwienia na publikacje prosimy kierowa pod adresem: Dzia Handlowy Chrzecijaskiego Instytutu Wydawniczego "Znaki Czasu" ul. Foksal 8/5 00-366 Warszawa tel.: 022-331-98-00 faks: 022-331-98-01 e-mail: zamawiajznakiczasu.pl sklep internetowy: www.znakiczasu.pl/sklep SPIS TRECI WSTP Dziwna ksiga ................................................................................. 7 WPROWADZENIE "Oto przychodzi" ..................................................... 15 CZʌCI Burze .......................................................................................... 21 1. List otwarty do zborw ....................................................... 23 2. Chrzecijaski dihad ......................................................... 49 3. Trby mierci ......................................................................... 75 CZʌ II Niebo czerwienieje................................................................ 103 4. Diabe i kobieta.................................................................. 105 5. O ludziach i bestiach ........................................................ 113 6. Woajcy anioowie ............................................................ 123 CZʌ III Wieci ze Wschodu .............................................................. 139 7. Plagi...................................................................................... 141 8. Gwiezdne wojny ................................................................ 169 9. Zote Jeruzalem .................................................................. 187 ZAKOCZENIE "Oto przyjd wkrtce" .............................................. 199 DODATEK Jak korzysta z Biblii? ........................................................... 206 . WSTP DZIWNA KSIGA (Obj. 1,1-3) l"0bjawienie Jezusa Chrystusa, ktre da mu Bg. aby ukaza sugom swo im to, co ma si sta wkrtce; to te wyjawi On za porednictwem zesane go anioa swojego sudze swemu Janowi, try da wiadectwo Sowu Bo emu i zwiastowaniu Jezusa Chrystusa, wszystkiemu, co w widzeniu ogl da. Bogosawiony ten, ktry czyta, i ci, ktrzy suchaj sw proroctwa i zachowuj to. co w nim jest napisane: czas bowiem jest bliski" (Obj. 1,1-3). WMisznie dziele stanowicym zbir nauk prawnych juda izmu, przez setki lat przekazywanych ustnie znajduje si anegdota o czterech sawnych mdrcach, ktrzy wkroczyli do Pardesu, mistycznego raju z apokaliptycznej wizji1. Nikt z nich nie przetrwa tego dowiadczenia. Pierwszy zmar natychmiast, drugi utraci wiar, a trzeci dozna pomieszania zmysw. Czwarty za ogosi si... Mesjaszem. Ta humorystyczna przypowie zawiera wane ostrzeenie: koncep cja apokalipsy, jako ksigi prorockiej, jest rzeczywicie niebezpieczna. Ota cza j aura mierci, przeklestwa i lku. Czasami strach staje si tak para liujcy, i nawet sama myl o nim jest nie do zniesienia. Kto kiedy powiedzia, e "jeli nawet apokalipsa nie trafi do czowieka szalonego, to uczyni go szalecem". David Koresh w Stanach Zjednoczonych, Shoko Asahara w Japonii czy Luc Jouret w Europie ci i podobni im prze ywajcy mistyczne uniesienia, szukajcy w Jerozolimie2 Mesjasza albo podajcy si za Niego w swoim szalestwie byli inspirowani koncepcj apokalipsy. Zob. Hag. 14b; zob. TJ Hag. 2:1.77b. - Zob. Yair Bar-El, Rimona Durst, Gregory Katz, Josef Zislin, Ziva Strauss, Haim Y. Knobler, Jerusalem Kwidrnmr. w Thp Rritif.h Jnnrnal nf Ptwiion/ 1/7.000 c 8-00 . Kod Apokalipsy Zanim zagbimy si w Apokalips Jana (wg Biblii Tysiclecia), czyli zjawienie Jana (wg Biblii warszawskiej), musimy przygotowa si i upewni, bdziemy j czyta i rozumie w sposb zgodny z wol Bo. Dlatego trzy pierwsze wersety powinny nam wskaza charakter ksigi i ukierunwa nasz sposb podchodzenia do niej, abymy mogli j pozna i przetrwa. Po pierwsze/ Jan, autor ksigi, by ydem. Jego hebrajskie imi Jolanan (Jahwe jest askawy) byo do powszechne wrd jego rodakw. /ystpowao w czasach biblijnych3. Jzef Flawiusz wymienia siedemnatu rnych mczyzn o tym imieniu. Imi to nosili take sawni staroytd rabini: np. Jochanan ben Zakkai (I w. n.e.). Nasz Jan jest przypuszczal ne tym samym, ktry napisa Ewangeli Jana synem Zebedeusza, braem Jakuba i umiowanym uczniem Jezusa. Tradycja chrzecijaska jest ednomylna w tej sprawie. Polikrates, biskup efeski (130-196), wyranie wiadczy o obecnoci Jana w Efezie, co moe wyjania szczeglne zaineresowanie autora wsplnotami chrzecijaskimi w Efezie i Azji4. Autor apokalipsy Jana jest autentyczn postaci. Miejsce, w ktrym si znajdo wa, Patmos, jest ma wysepk o powierzchni ponad czterdziestu jeden kilometrw kwadratowych na Morzu Egejskim (gr. sowo thalassa mo rze wystpuje w Apokalipsie Jana dwadziecia pi razy). Wedug trady cji, Domicjan (81-96), pierwszy cesarz rzymski, ktry serio traktowa swoj bosko i da od swoich poddanych, by oddawali mu bosk cze, wy gna Jana na t wysp, gdzie skazacy pracowali w kamienioomie. ydzi i chrzecijanie, ktrych cesarz nazywa ateistami, poniewa nie oddawali mu boskiej czci, dranili go w sposb szczeglny. Wedug Hieronima5, Rzy mianie skazali Jana na wygnanie na wysp Patmos okoo 94 roku, a uwol nili go dwa lata pniej po mierci cesarza Domicjana. Takie wyroki byy czsto orzekane przez wadze rzymskie i nierzadko dotyczyy posta ci ze wiata polityki. Skazacy tracili wszystkie prawa cywilne i cay ma jtek. We wstpie do Apokalipsy Jana jej autor przedstawia si jako mar y s wiadek (zob. Obj. 1,2), ktry cierpi i ktry znalaz si "na wyspie, zwanej Patmos, z powodu zwiastowania Sowa Boego" (Obj. 1,9). Ode rwany od swej przeszoci, rodziny, przyjaci, miejsca zamieszkania i zna nego rodowiska, przytoczony cik prac i upokorzeniami, nie majc nic prcz nadziei, autor Apokalipsy Jana by mczennikiem, ktry, wedug tra dycji ydowskiej, w sposb doskonay osign uwicenie imienia (hebr. 3 Zob. Jer. 40,16; Ezdr. 8,12; Neh. 12,23; I Krem. 3,15 itd. 4 Zob. Euzebjusz z Cezarei, Historja kocielna 5,24,3, tum. Arkadjusz Lisiecki, w: Pisma ojcw Kocio" rod an Saidak. t. III, Krakw 1993 (reprint). Dziwna ksiga 9 kidduszha-szem). Jego tsknota za ojczyzn i codzienne konfrontacje z prze ladowcami suyy jedynie podkreleniu ydowskiej tosamoci Jana. Hebrajska ksiga Apokalipsa Jana jest wic najbardziej hebrajsk ksig Nowego Testa mentu. Zawiera ponad dwa tysice nawiza do Starego Testamentu. Jeli chodzi o cytowane teksty. Apokalipsa Jana jest wierniej sza wzgldem he brajskiego oryginau ni Septuaginta, jego grecki przekad. Ernest Renan zauway, e "jzyk Apokalipsy Jana jest oparty na sownictwie hebrajskim, myl jest hebrajska, a zrozumie j nie sposb, jeli nie zna si hebrajskiej kultury"6. To zachca nas, by przeanalizowa Apokalips Jana z perspekty wy Hebrajczyka. Aby j zrozumie, musimy j czyta w wietle Starego Te stamentu. To wanie jest podstawowym zaoeniem niniejszego komenta rza. Starajc si zrozumie intencje autora Apokalipsy Jana, przeanalizuje my odniesienia do Starego Testamentu w ich hebrajskim i ydowskim kontekcie. Nasza interpretacja Apokalipsy Jana bdzie wic obejmowa nie tylko bezporednie objanianie hebrajskich tekstw, gdy zajdzie taka po trzeba, ale wemiemy w niej pod uwag take specyfik ydowskiej kul tury i tradycji, odzwierciedlonych w tej ostatniej, proroczej ksidze Biblii. Objawiona tajemnica Od samego pocztku Apokalipsa Jana jest zakorzeniona w tajemni cach Ksigi Daniela. Ju pierwsze jej sowo objawienie uwiadamia nam istnienie tajemnicy, ktra ma zosta ujawniona. Apokalipsa7, czyli 6 Ernest Renan, Antichrist: Including the Period From the Arrwal ofPaul in Rome to the End of the Jewish Reyolution, tum. i red. Joseph Henry Allen, Boston 1897, s. 17. 7 Apokaliptyka bya popularnym gatunkiem literackim, zarwno w tradycji ydowskiej, jaki chrze cijaskiej, i odnosi si tak do rde biblijnych, jak i pozabiblijnych. W Starym Testamencie przykady tego typu literatury wystpuj m.in. w Ksidze Daniela, Ksidze Ezechiela, Ksidze Aggeusza, Ksidze Zachariasza, niektrych czciach Ksigi Izajasza. W Nowym Testamencie gatunek ten jest reprezentowany w 24. rozdziale Ewangelii Mateusza i 13. rozdziale Ewangelii Marka oraz w I Tes. 4,13-18; II Tes. 2,1-12; I Kor. 15,20-26.51-53. Do pozabiblijnych, apokaliptycz nych pism pochodzenia ydowskiego zaliczamy m.in. nastpujce apokryfy i pseudoepigrafy: I Ksig Henocha, II Ksig Henocha, IV Ksig Ezdrasza, II Ksig Barucha, Wniebowstpienie Mojesza, Apokalips Abrahama, Apokalips Adama, Apokalips Eliasza, Ksig Jubileuszw, Te stament Dwunastu Patriarchw i niektre teksty spord apokaliptycznych rkopisw znad Morza Martwego. Wrd pozabiblijnych, apokaliptycznych pism chrzecijaskich wyrniamy Apokalip s Piotra, Apokalips Pawia, Apokalips Izajasza itd. Musimy jednak zaznaczy, e klasyfikacja po wyszych pism pozostaje arbitralna i sztuczna. Ponadto Apokalipsa Jana posiada pewne cechy od rniajce j od innych pism apok...
noczesc