ZABURZENIA ODDAWANIA MOCZU

1. W. Jakimowicz  „Neurologia kliniczna“

UNERWIENIE PĘCHERZA :

· unerwienie ruchowe :

-          włókna współczulne :

→    wychodzą z Th12 – L2

→    włókna przedzwojowe biegną do zwoju krezkowego górnego

→    po przełaczeniu biegną w n. hypogastricus

→    do ściany pęcherza i jego ujscia

→    zwiększa napięcie mięśnia zwieracza wewnetrznego i rozluźnia mięsień wypieracz (zatrzymanie moczu)

-          włókna przywspółczulne :

→    wychodzą z S2 – S4

→    dochodzą do ściany pęcherza i jego ujścia przez nn. splanchnici pelvini

→    zwiększają napięcie mięśnia wypieracza i ¯ mięśnia zwieracza wewnętrznego (oddawanie moczu)

-          unerwienie dowolne :

→    kontrola wydalania moczu

→    podporządkowanie rdzeniowego mechanizmu wydalania moczu ośrodkom korowym odbywa się u dzieci pod wpływem wychowania

→    ośrodek w płaciku okołośrodkowym

→    do pęcherza pobudzenia dochodzą nerwem sromowym (S2 – S4)

→    nerw ten zaoparuje m. zwieracz zewnętrzny zależny od woli

→    jeśli ciśnienie w pęcherzu osiąga duże nasilenie to zwieracz zewnętrzny może ulec  osłabieniu, a wypieracz skurczowi i mimo hamowania korowego zaczyna działać mechanizm rdzeniowy

→    z powodu osłabienia hamowania korowego np. pod wpływem emocji może dojść do mimowolnego oddawania moczu

· unerwienie czuciowe :

-          włókna czuciowe biegną nerwem sromowym, podbrzusznym i trzewnymi miedniczymi

ZABURZENIA :

· nagłe przerwanie ciągłości rdzenia :

-          występuje zupełne zatrzymanie moczu (retentio urinae)

→    pęcherz jest przepełniony, duży, nieraz może sięgać pępka (pęcherz atoniczny)

→    może dochodzić do wyciekania moczu kroplami (ischuria paradoxa)

-          po okresie wstrząsu rdzeniowego dochodzi do powrotu odruchów rdzeniowych co przejawia się powstaniem pęcherza automatycznego

→    po wypełnieniu pęcherza  opróżnia się on na drodze odruchowej

· wiąd rdzenia i polineuropatie :

-          pęcherz atoniczny czuciowy

-          na skutek uszkodzenia dróg doprowadzajacych pobudzenia z pęcherza nie docierają do ośrodków rdzeniowych i chory nie odczuwa potrzeby oddawania moczu nawet gdy pęcherz jest znacznie wypełniony

-          wskutek tego chory rzadko oddaje mocz mimo dużej ilości w pęcherzu

-          nietrzymanie moczu może wystąpić wskutek zupełnego zwiotcznia pęcherza

· sclerosis multiplex :

-          dochodzi do uszkodzenia ośrodka zarządzajacego czynnością wypełniania pęcherza

-          chorzy oddają mocz często, nawet gdy pęcherz jest nieznacznie wypełniony

-          chory nie może pochamować nagłej potrzeby oddawania moczu

-          uszkodzenie ośrodka opróżniania pęcherza może być przyczyną trudności w oddawaniu moczu i niecałkowitego opróżniania pecherza

· zespół ogona końskego :

-          na skutek przerwania łuku odruchowego (zarówno ramienia doprowadzającego jak i odprowadzajacego) dochodzi do zatrzymania moczu (pęcherz atoniczny)

-          po okresie zatrzymania moczu może dojść do powstania pęcherza autonomicznego (rolę tonizującą odgrywają koórki ściany pęcherza)

· obustronne uszkodzenie ośrodków korowych :

-          zatrzymanie moczu (?)

· obustronne uszkodzenie dróg korowo – rdzeniowych :

-          trudności z rozpoczęciem oddawania moczu i niemożnosć zahamowania już rozpoczętego oddawania moczu

· utrata przytomności :

-          najczęściej występuje nietrzymanie moczu i stolca

-          może wystąpić ischuria paradoxa

· zespół stożka rdzeniowego :

-          nietrzymanie moczu

2