Jan Bo� Jak pisa� prac� m agistersk� Konsultacja j�zykowa Jan Miodek � Copyright by Kolonia Limited, Wroc�aw 1994 Obr�bka : NSZ Spis tre�ci Rozdzia� I Wprowadzenie Rozdzia� II Wymogi stawiane pracy 1. Konstrukcja 2. Dok�adno�� relacji 3. W�asny wk�ad pracy 4. Re�im terminologiczny 5. Wymogi j�zykowe Rozdzia� III Og�lne dane o budowie pracy magisterskiej 1. Og�lne zasady redakcji pracy magisterskiej 2. Rozmiary i wymiary pracy magisterskiej 3. Strona tytu�owa 4. Kolejno�� stron i miejsce ich oznaczenia 5. Miejsce i budowa spisu tre�ci 6. Wst�p 7. Podzia� na rozdzia�y A. Uwagi og�lne B. Wymogi wewn�trznego podzia�u rozdzia��w 8. Zako�czenie Rozdzia� IV Uwagi redakcyjne o tek�cie pracy 1. Uk�ad tekstu na stronie 2. Wymogi formalne stawiane tekstowi 3. Pisanie w cudzys�owie 4. Stosowanie podkre�le�, pogrubie�, spacji, kursywy Rozdzia� V Odno�niki Rozdzia� VI Przypisy 1. Rola przypis�w 2. Miejsce przypis�w 3. Przypisy umieszczone na dole strony i spos�b ich oznaczania 4. Oddzielanie przypis�w na stronie 5. G�sto�� wierszy i wielko�� czcionki u�ytej w przypisach 6. Cytowanie ksi��ek A. Cytowanie ksi��ek pojedynczych autor�w B. Cytowanie ksi��ek o nierozdzielnym autorstwie C. Cytowanie prac zbiorowych 7. Cytowanie publikacji zamieszczonych w czasopismach 8. Cytowanie publikacji zamieszczanych w gazetach 9. Cytowanie publikacji drukowanych alfabetem nie�aci�skim 10. Zapis prac niepublikowanych Rozdzia� VII Zasady stosowania w przypisach skr�ce�, form polskich i �aci�skich oraz skr�t�w 1. Uwaga og�lna 2. Skr�cenia 3. Formy polskie i �aci�skie 4. Skr�ty Rozdzia� VIII Wykaz cytowanych publikacji Rozdzia� IX Problem bibliografii Rozdzia� X Inne wykazy 1. Uwagi og�lne 2. Wykaz skr�t�w 3. Indeks nazw lub nazwisk 4. Bibliografia prac (np. okre�lonego autora) 5. Wykaz �r�de� prawa 6. Wykorzystane materia�y 7. Wykaz innych materia��w Rozdzia� XI Estetyka pracy Rozdzia� XII Znaki korektorskie Rozdzia� XIII Regulacje regulaminowe Rozdzia� XIV Zagadnienie plagiatu Wykaz prac, z kt�rych cytowano obszerniejsze przyk�ady Rozdzia� I Wprowadzenie Coraz rzadziej w toku studi�w wymaga si� od student�w pracy pisarskiej. Dotyczy to zdecydowanej wi�kszo�ci kierunk�w, w tym tak�e humanistycznych. Zanika wi�c, nabywana w szko�ach �rednich, umiej�tno�� pisania. Pokonywanie takich trudno�ci nie jest �atwe, a staj�cy przed zadaniem napisania pracy magisterskiej czy dyplomowej z niedowierzaniem odkrywa nadto, �e napotyka na k�opoty z redakcyjnym uformowaniem pracy. Si�ga wtedy do wzoru prac wcze�niej napisanych i najcz�ciej nie spostrzega, �e ich autorzy byli tak�e w takiej sytuacji. W�a�nie w celu z�agodzenia podobnych niedostatk�w, a tak�e i zaoszcz�dzenia wysi�ku kieruj�cych pisaniem prac magisterskich powsta�o niniejsze opracowanie. 1. Wprawdzie liczba czytelnik�w i faktyczna rola pracy magisterskiej zazwyczaj s� ograniczone, to jednak okoliczno�� ta nie zwalnia magistranta (dyplomanta) od przestrzegania regu� pracy naukowej. Mimo �e w zadaniu przedstawienia pracy magisterskiej nie chodzi w zasadzie o post�p w nauce, niemniej zawsze chodzi o post�p w wykszta�ceniu pisz�cego prac�. I jest to wystarczaj�ca podstawa, by przynajmniej zasadnicze wymogi merytoryczne stawiane takiej pracy by�y podobne lub to�same z tymi, kt�re stawia si� pracy tw�rczej. Przedstawienie tych regu� dla potrzeb niniejszego opracowania musi, niestety, pomija� ca�� z�o�ono�� przedmiotu, nale�ycie ju� intelektualnie wyodr�bnionego i obszernego w swej tre�ci, tak z powodu wielorodno�ci metod badawczych, jak i wielo�ci dyscyplin naukowych. Oznacza to, �e opisane tu wymogi merytoryczne nale�a�oby uzna� za podstawowe, kt�re wypada uwzgl�dni� w pracach magisterskich. Warto przy tym zwr�ci� uwag�, �e wiedza 0 tych wymogach nie tylko pozwala na osi�gni�cie nale�ytego poziomu opracowania, ale jest te� znacz�co pomocna w ca�ym procesie przygotowywania 1 pisania pracy. Tote� wa�n� rol� w jej poszerzaniu maj� do spe�nienia seminaria. 2. Redakcja pracy stanowi pewn� samodzieln� warto��, kt�rej ekspozycja jako pierwsza rzuca si� w oczy czytelnikowi; najpierw si� widzi stron�, p�niej siej� czyta. Ale, oczywi�cie, obok wzgl�du wizualnego istnieje wzgl�d merytoryczny, ujawniaj�cy zakres uchybie� i tym samym zasi�g przygotowania warsztatowego autora, kt�ry musi wi�c przej�� szko�� respektowania (nierzadko tylko og�lnie rozumianych) wymog�w redakcyjnych. A trzeba pami�ta�, i� okazja nauczenia si� podczas pisania nie jest cz�sta, zazwyczaj bowiem jest to okazja pierwsza i jednocze�nie ostatnia. Dla pracy magisterskiej forma redakcyjna nie jest walorem drugorz�d- nym. Mo�liwie daleko posuni�ta dba�o�� w tym wzgl�dzie jest zatem nie tylko przejawem w�a�ciwej realizacji jednego z warunk�w otrzymania dyplomu, ale tak�e probierzem osobistego stosunku do jako�ci w�asnej pracy dyplomowej. W kontek�cie przedstawienia podstawowych zasad redagowania warto te� wspomnie� o mo�liwo�ci wykorzystania pracy magisterskiej w praktyce. Zagubi�a si� dzi� ta funkcja i dobrze by�oby j� przywr�ci�. A nie ma jakiegokolwiek powodu, by korzystaj�cy z pracy natykali si� przy okazji na niesolidno�� redakcyjn�, zw�aszcza w pracach wybitnych, wywo�uj�cych szersze czy wr�cz szerokie zainteresowanie. Wreszcie fakt napisania pracy magisterskiej i zdania ko�cowego egzaminu powinien by� r�wnoznaczny z przekonaniem, i� absolwent nie przeszed� oboj�tnie obok wymaga� wyra�nie istotnych, stanowi�cych niew�tpliwy element wykszta�cenia. Nadto nale�y pami�ta�, �e poziom wymaga� stawianych pracom wie�cz�cym proces dydaktyczny w szkole wy�szej jest elementem tak�e zewn�trznego presti�u zak�adu, instytutu czy katedry, w kt�rych prace te s� pisane. 3. Opracowanie niniejsze dotyczy w zasadzie tych prac magisterskich i dyplomowych, kt�re polegaj� na napisaniu okre�lonego tekstu. A takie w�a�nie prace przygotowywane s� na wi�kszo�ci wydzia��w szk� wy�szych. Oczywi�cie, przedmiotowa swoisto�� kierunku studi�w i szczeg�lnej dziedziny, z zakresu kt�rej praca jest pisana, determinuje tu pewne zr�nicowania formy. Oto na przyk�ad prace z zakresu geografii spo�eczno-ekonomicznej czy geografii regionalnej i turystyki, wprawdzie z r�nym uwzgl�dnieniem egzemplifikacji materia�em faktograficznym, ukszta�towane s� jednak w formy pisarskie, gdy tymczasem prace z geografii fizycznej czy kartografii przybieraj� najcz�ciej posta� zestawu map. Niemniej obok cz�ci kartograficznej zawieraj� zazwyczaj jednoczesne opracowanie tekstowe, stanowi�ce integraln� cz�� pracy. Wymogi redakcyjne stawiane tego typu opracowaniom s�, rzecz jasna, takie same jak wymogi stawiane pisarsko jednolitym pracom magisterskim. Jedn� z podstaw niniejszego opracowania by�y wyniki ogl�du reprezentatywnej ilo�ci prac magisterskich z r�nych dziedzin: historii, nauk przyrodniczych, muzyki, ekonomii, nauk �cis�ych, filologii, pedagogiki, prawa. Wbrew oczekiwaniom okaza�o si�, �e podstawowe regu�y redagowania tych prac s� w zasadzie podobne; podobne te� s� najcz�ciej spotykane b��dy i uchybienia. Okoliczno�� ta da�a dodatkow� motywacj� dla uporz�dkowanego wy�o�enia redakcyjnych rygor�w. W celu egzemplifikacji poszczeg�lnych refleksji i ustale� pos�u�ono si� jednocze�nie materia�em wzi�tym z prac magisterskich i z opracowa� ksi��kowych. Podstaw� takiego w�a�nie zestawienia by�o przekonanie, i� nie ma dw�ch zespo��w zasad poprawnego redagowania. Nadto przyk�ady z ksi��ek s� lepiej widoczne i tym samym �atwiej zapami�tywane. Niemniej warto zwr�ci� uwag�, �e poszczeg�lne respektowane przez wydawc�w zasady nie zawsze s� to�same. Sz�o wi�c o zaprezentowanie uj�� najmniej kontrowersyjnych i jednocze�nie faworyzowanych przez najlepsze polskie wydawnictwa. Rozdzia� II Wymogi stawiane pracy Uwzgl�dniaj�c dotychczasowe ustalenia w literaturze, mo�na wyr�ni� pewne podstawowe wymogi stawiane pracom magisterskim, niezale�nie od dziedziny, w zakresie kt�rej s� pisane. Mimo powszechnie stosowanego podzia�u na przeprowadzenie bada� obj�tych tematem i na napisanie pracy ca�o�� uformowanych wymog�w odnosi si� ostatecznie do kszta�tu i tre�ci gotowej ju� pracy. 1. Konstrukcja Wa�ne jest zadbanie o kompletny, spoisty logicznie, jasny i kompleksowy uk�ad konstrukcji pracy. Wprawdzie zadanie to jest przedmiotem zaj�� seminaryjnych, to jednak odpowiedzialno�� za jego nale�yte wykonanie obci��a pisz�cego prac�. Wskazane tu wymagania �atwiej jest, oczywi�cie, zrealizowa� w pracach o tematach w�skich, dotycz�cych w miar� szczeg�owych zagadnie�, ni� w tematach og�lnych, szerokich. U�o�enie konstrukcji pracy mo�e by� zar�wno efektem podj�tych ju� bada�, jak te� rezultatem jedynie uprzedniego rozeznania determinuj�cego dopiero zasi�g, kierunki i tre�� zamierzonej pracy. Kwestia ta rozstrzygana jest w toku seminarium. W praktyce najcz�ciej oba te sposoby podej�cia mieszaj� si� ze sob� z powodu weryfikacji dyktowanej dost�pem do �r�de�, materia��w, literatury, laboratori�w, mo�liwo�ci organizacyjnych itp. W ka�dym razie, wybrawszy temat pracy, jej autor przy budowie ca�o�ci konstrukcji musi postawi� wszystkie mo�liwe pytania, wybra� te, na kt�re da si� odpowiedzie�, i mie� �wiadomo�� innych jeszcze, mo�liwych pyta�. Konstrukcja logicznie spoista to taka, w kt�rej kolejno�� i tre�� poszczeg�lnych rozdzia��w formu�owane s� nie wed�ug nagromadzonego materia�u, ale wed�ug jednej my�li przewodniej - to jest konkretnie oznaczonego celu badawczego i w ramach okre�lonego tematem zagadnienia. Tytu�y i odpowiadaj�ca im tre�� rozdzia��w kolejno z siebie wynikaj�, tworz�c spoist� wewn�trznie i pozbawion� przypadkowo�ci ca�o�� daj�c� mo�liwo�� przechodzenia do coraz bardziej pog��bionych i szczeg�owych rozwa�a�, a nast�pnie do ewentualnej syntezy czy uog�lnienia. 2. Dok�adno�� relacji Dok�adno�� relacji odnosi si� tak do przeds...
Rowiny7