1. Odpowiedzialność podmiotów powstałych w wyniku fuzji i przekształcenia.
Zgodnie z artykułem 93 OP.
Osoba prawna powstała w wyniku przekształcenia innej os. prawnej lub połączenia się osób prawnych wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki przekształconej os. prawnej albo każdej z łączących się osób prawnych.
Fuzja - operacja łączenia dwóch lub więcej przedsiębiorstw, bądź przejęcie jednych przedsiębiorstw przez inne, w wyniku, którego powstaje nowy podmiot.
Przykład 1.
(połączenie to taki przypadek, kiedy istnieją dwa podmioty odrębne w sensie ekonomicznym A i B łączą się tworząc podmiot C, wtedy C odpowiada za zobowiązania podatkowe firm A i B, skoro C czerpie z majątku A i B a w przeszłości spółki dopuściły się zaległości podatkowych to wówczas C odpowiada za ich zobowiązania podatkowe;
przejęcie- silniejsze A wchłania podmiot B i są tu dwie możliwości wynikające z prawa handlowego: jako A lub przejmując nazwę B. W tym przypadku podmiot, który wchłaniał jest odpowiedzialny za zobowiązania podatkowe podmiotu, który został wchłonięty)
Połączenie następuje z dniem wpisania połączenia do rejestru właściwego według siedziby spółki przejmującej albo nowo zawiązanej (dzień połączenia). W tym dniu następuje:
- wykreślenie z rejestru spółki przejmowanej albo spółek łączących się;
- uzyskanie przez wspólników (akcjonariuszy) spółki przejmowanej lub łączących się statusu wspólników (akcjonariuszy) spółki przejmującej lub nowo zawiązanej;
Oznacza to, że jedynie w razie połączenia przez przejęcie spółka przejmująca czyli A nadal używać będzie swojego dotychczasowego numeru NIP ale będzie musiała jedynie dokonać zgłoszenia aktualizacyjnego. Wynika z tego, że spółka przejmująca nie traci podmiotowości prawnej, zachowując ciągłość prawną i organizacyjną. NIP spółki przejmowanej, czyli B wygaśnie z chwilą ustania jej bytu prawnego.
Natomiast w przypadku połączenia przez zawiązanie nowej spółki C, spółka ta będzie musiała wystąpić o nadanie numeru NIP
Prawa i obowiązki to:
Są to głównie obowiązki podatnika związane z wykonywaniem zobowiązań podatkowych, w przypadku, kiedy to następca prawny wchodzi w więzi prawne swojego poprzednika, jako dłużnika podatkowego.
W przypadku łączenia dotyczy to:
1) Osób prawnych
2) Osobowych spółek handlowych
3) Osobowych i kapitałowych spółek handlowych
Powyższą zasadę stosuje się również w przypadku przejęcia i dotyczy to
1) innej osoby prawnej,
2) osobowej spółki handlowej.
Przekształcenia własnościowe - ogół procesów dotyczących zmiany formy własności. Termin używany najczęściej w stosunku do przedsiębiorstw i nieruchomości.
( tzn. że jak dwie spółki się połączą i choćby jedna strona ma jakieś zobowiązania podatkowe to w tym momencie stają się zobowiązaniami całej spółki powstałej w wyniku połączenia.)
Łączenie się podatników jest częstym sposobem na rozwijanie działalności.
łączenie
Kodeks spółek handlowych w art. 491 przewiduje możliwość łączenia się zarówno
spółek kapitałowych (spółki z o.o. i akcyjnej), jak i osobowych (jawnej,
partnerskiej, komandytowej i komandytowo-akcyjnej). Spółki kapitałowe mogą
łączyć się zarówno między sobą, jak i ze spółkami osobowymi, spółka osobowa nie
może być jednak spółką przejmującą ani nowo zawiązaną. Spółki osobowe mogą
natomiast łączyć się między sobą tylko przez zawiązanie spółki kapitałowej. Nie ma
przy tym wymogu jednorodności łączonych spółek, a zatem dla przykładu spółka z
o.o. może łączyć się ze spółką akcyjną bez potrzeby uprzedniej zmiany formy
prawnej. Łączeniu nie może jedynie podlegać spółka w likwidacji, która rozpoczęła
podział majątku, ani spółka w upadłości.
(skoro prawo handlowe zezwala na połączenie spółek osobowych – spółki komandytowe, partnerskie, jawne, akcyjne,- podmioty powstałe na gruncie tego połączenia muszą być przygotowane na egzekucję ze strony organów podatkowych, w każdym z tych przypadków podmiot będący kontynuatorem swoich poprzedników wstępuje we wszelkie prawa i obowiązki przekształconej osoby prawnej lub spółki osobowej, czyli nabywa również uprawnienia w sferze podatkowej zapoczątkowane przez poprzednika)
Przekształcenie
Osoba prawna powstała w wyniku przekształcenia innej osoby prawnej lub przekształcenia spółki niemającej osobowości prawnej wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki przekształcanego podmiotu
Osoby prawne wstępują we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki przekształconej osoby prawnej powstałe wyniku:
1) przekształcenia innej osoby prawnej
2) przekształcenia spółki nie mającej osobowości prawnej.
Zasadę powyższą stosuje się odpowiednio do:
1. osobowej spółki handlowej związanej (powstałej) w wyniku przekształcenia:
a) innej spółki nie mającej osobowości prawnej;
b) spółki kapitałowej;
2. spółki nie mającej osobowości prawnej do której osoba fizyczna wniosła na podstawie udziałów wkład w postaci swojego przedsiębiorstwa.
1) przekształcenia innej osoby prawnej, (sytuacja, w której podmiot A przekształca się w podmiot B ale dla nas istotne jest to jak należy owo przekształcenie rozumieć z punktu widzenia przepisów prawa handlowego, ponieważ tam te procesy są opisane, jak należy to przekształcenie traktować, analizować. Każde przekształcenie nie jest zakończeniem bytu prawnego przez poprzedni podmiot np. kiedy A przekształca się B, czyli A nie kończy bytu prawnego tylko A zmienia swoją szatę zewnętrzną będącą formą prowadzenia działalności i staje się nowym podmiotem, czy spółka z o.o. zmienia swoją szatę prawną w spółkę akcyjną ale nadal jest tą samą spółką tylko w innej szacie zewnętrznej, stąd też spółka B powstała w wyniku przekształcenia spółki A odpowiada za zobowiązania podatkowe swojej poprzedniczki, zmiana szaty zewnętrznej nie może skutkować ucieczką od odpowiedzialności podmiotów przekształconych gdyż to powodowałoby stałe przekształcanie się podmiotów w celu unikania opodatkowania, stąd też ta kontynuacja rodzi odpowiedzialność w sferze odpowiedzialności podatkowej)
2) nie mające osobowości prawnej – np. spółka cywilna, która nie ma osobowości prawnej, tylko podmiotami prawa są wspólnicy spółki
2. Odpowiedzialność podmiotów powstałych w wyniku podziału – majątek przejmowany na skutek podziału stanowi zorganizowaną przedsiębiorstwa.
Dotyczy to:
- osób prawnych przejmujących,
- osób prawnych powstałych w wyniku podziału majątku osoby prawnej,
która traci byt prawny, a majątek przejmowany na skutek podziału stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa.
Ponieważ po dokonaniu podziału powstają co najmniej dwa podmioty, to jest oczywiste, że nie mogą one jednocześnie przejąć tych samych praw, tj. np. nie mogą one otrzymać zwrotu tej samej nadpłaty, w związku z czym konieczne jest sporządzenie tzw. planu podziału, który powinien zawierać dokładny opis i podział składników majątku (aktywów i pasywów) oraz powinien być zgłoszony do właściwego sądu rejestrowego, a następnie ogłoszony w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (oraz dodatkowo w innym miejscu przewidzianym umową lub statutem spółki) nie później niż 6 tygodni przed powzięciem pierwszej uchwały w sprawie podziału (art. 535 § 3 w związku z art. 5 § 3 kodeksu spółek handlowych).
3. Odpowiedzialność spadkobiercy i zapisobiercy
Dostajemy spadek po zmarłym Dziaku – mieszkanie wraz z wyposażeniem wg testamentu. W tym wypadku dziadek jest SPADKODAWCA, ja jako wnuczka otrzymuję mieszkanie i w ten sposób jestem SPADKOBIERCĄ. Ale w testamencie Dziadek zaznaczył, że telewizor mam przekazać Wujkowi Stefanowi – i ten sposób wujek staje się ZAPISOBIERCĄ.
Do chwili przyjęcia spadku (spadkobierca) ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko ze spadku – tzn. w przypadku kiedy wierzyciel żąda od nas zwrotu długu, mamy obowiązek oddać mu go jedynie ze spadku, jednak jeśli przyjmiemy spadek to kolejne zobowiązania musimy pokryć również z własnej kieszeni.
Spadkobierca - podmiot, na który przechodzi ogół praw i obowiązków osoby zmarłej.
Generalnie spadkobiercy podatnika przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy.
Zgodnie z art. 97 OP, spadkobiercy przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy.
Jeżeli na podstawie przepisów prawa podatkowego spadkodawcy przysługiwały także prawa o charakterze niemajątkowym, związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, uprawnienia te przechodzą na spadkobierców pod warunkiem dalszego prowadzenia tej działalności na ich rachunek, co dotyczy także praw i obowiązków z tytułu sprawowanej przez spadkodawcę funkcji płatnika.
Odpowiedzialność spadkobierców za zobowiązania podatkowe oparta jest na przepisach Kodeksu cywilnego o przyjęciu i odrzuceniu spadku oraz o odpowiedzialności za długi spadkowe. Ta odpowiedzialność rozciąga się na:
1. Zaległości podatkowe
2. Odsetek Iza zwłokę od zaległości podatkowych
3. Pobrane ale nie wpłacone podatki z tyt sprawowanej przez spadkodawcę funkcji płatnika lub inkasenta
4. Niezwrócone przez spadkodawcę zaliczki na naliczony podatek od towarów i usług oraz ich oprocentowanie
5. Opłatę prolongacyjna
6. Koszt postępowania podatkowego
7. Koszty upomnienia i koszty postępowania egzekucyjnego prowadzącego wobec spadkodawcy powstałe do dnia otwarcia spadku
Istotnym faktem jest, że organy podatkowe w odrębnych decyzjach orzekają o zakresie odpowiedzialności poszczególnych spadkobierców lub określają wysokość nadpłaty albo zwrotu podatku biorąc pod uwagę ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy.
(Wg KC Orawa i obowiązku majątkowe spadkodawcy przechodzą z chwilą jego śmierci na spadkobiorę. Spadek otwiera się z chwila śmierci spadkodawcy, a otwarcie spadku powoduje nabycie go przez spadkobiercę, a powołanie do spadku wynika z ustawy albo testamentu.
Spadkobierca może przyjąć spadek bez ograniczeń odpowiedzialności za długi spadkowe lub przyjęciu spadku z ograniczoną odpowiedzialnością lub odrzucić.
Oświadczenie o decyzji spadkobiercy – czy przyjmuje czy nie – może być złożone w ciągu 6 miesięcy od dnia w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swojego powołania.
Jak przyjmuje – odpowiada za obowiązki i zobowiązania podatkowe spadkodawcy.
Jak odrzuci – zostaje wyłączony od dziedziczenia.
W przypadku przyjęcia spadku organ podatkowy określa wysokość znanych w dniu otwarcia spadku zobowiązań spadkodawcy, w szczególności określa prawidłową wysokość zobowiązania podatkowe, wysokość poniesionej straty uprawniającej spadkobierców do skorzystania zgodnie z przepisami prawa podatkowego, z ulg podatkowych, wysokości nadpłaty lub zwrotu podatku, jeśli ich wysokość jest inna niż wykazana w deklaracji złożonej przez spadkodawcę albo spadkodawcę deklaracji nie złożył.)
Termin płatności tych zobowiązań które musi zapłacić spadkobierca wynosi 14 dni od dnia doręczenia decyzji.
Ad.2 Za zaległości podatkowe są naliczane odsetki do dnia otwarcia spadku. W przypadku kiedy w ciągu 14 dni od doręczenia takiej decyzji spadkobierca nie zapłaci zaległości wraz z ostkami to odsetki są znów naliczane. Do dnia otwarcia spadku naliczane też jest oprocentowanie z tytułu przypadających na rzecz spadkodawcy nadpłat oraz zwrotów podatków. Z tym że jest naliczane ono nadal po upływie 45 dni od złożenia organowi podatkowemu przed spadkobierców postanowienia sądu o stwierdzenia nabyciu spadku.
Na czym polega odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe spadkobiercy a na czym zapisobiercy?
(Spadkobiercy - tutaj spadkiem objęte są osoby fizyczne, ponieważ nie możemy mówić o spadkobiercy jako osobie prawnej. Mamy zatem do czynienia biorąc pod uwagę prawo spadkowe, które jest prawem pierwotnym w stosunku do prawa podatkowego, tu mamy dwie sytuacje spadkobiercy i zapisobiercy)
Spadkobiercy ponoszą również odpowiedzialność za: (osoba fizyczna, która na podstawie testamentu lub postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku po osobie zmarłej przejmuje majątek cały lub jego część należący uprzednio do zmarłego, czyli odpowiada za zaległości, które stały się zaległością z uwagi na śmierć osoby będącej spadkodawcą, ale również odpowiada za pobrane a nie wpłacone podatki z tytułu sprawowania przez spadkodawcę funkcji płatnika lub inkasenta. Jeżeli spadkodawca prowadził jednoosobowa działalność gospodarczą produkcyjną w ramach, której zatrudniała 20 pracowników, pobrał zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i nie odprowadziła należnego podatku wówczas pobrane a nie wpłacone zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych przez przedsiębiorcę, który stał się spadkodawcą muszą zostać przekazane organowi podatkowemu przez jego spadkobierców, podobnie jest w przypadku inkasenta) – tp jego spadkobiercy również są zobowiązani do wpłacenia pobranego podatku do organów podatkowych).
1) pobrane a nie wpłacone podatki z tytułu sprawowanej przez spadkodawcę funkcji płatnika lub inkasenta,
2) odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych spadkodawcy, (odsetki naliczają się od pierwszego dnia następującego po dniu będącym terminem zapłaty należnego podatku)
3) nie zwrócone przez spadkodawcę zaliczki naliczonego podatku od towarów i usług oraz ich oprocentowanie, (w sytuacji, kiedy osoba fizyczna dokonywała wysokich wydatków inwestycyjnych związanych np. z budową biura, hali produkcyjnej, wówczas była uprawniona w przeszłości na podstawie przepisów podatku od towarów i usług do wystąpienia do organu podatkowego o wypłatę zaliczki podatku naliczonego związanego z zakupami towarów i usług dokonywanych w sferze inwestycji, może się również zdarzyć, że ta osoba nie rozpoczęła działalności opodatkowanej, więc tego podatku naliczonego nie odliczyła od podatku należnego a zaliczki pozostały u niej, wówczas konieczność zwrotu tych zaliczek przechodzą na jej spadkobierców)
4) opłatę prolongacyjną,
5) koszty postępowania egzekucyjnego.
Zapisobierca, który otrzymał należny mu za zapis (np. samochód, mieszkanie, określoną kwotę pieniężną), ponosi odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe spadkodawcy.
Zakres odpowiedzialności zapisobiercy ograniczony jest do wartości otrzymanego zapisu.
(jeżeli nie był to majątek pieniężny to przelicza się wg średnich cen majątek ruchomy bądź też nieruchomy)
4. Odpowiedzialność podatkowa osób trzecich
Zgodnie z OP za zaległości podatkowe podatnika odpowiadają całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem również osoby trzecie.
Odpowiedzialność osób trzecich - odpowiadają całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem za przejęte zaległości podatkowe. Odpowiadają tez za: (są to inne osoby niż te, które bezpośrednio są podatnikami bądź też ich następstwami prawnymi wyłonionymi w następstwie połączenia, przekształcenia, przejęcia, spakowani, czy zapisobrania)
1) podatki nie pobrane oraz pobrane, a nie wpłacone przez płatników lub inkasentów,
2) odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych,
3) nie zwrócone w terminie zaliczki naliczonego podatku od towarów i usług oraz za oprocentowanie tych zaliczek,
4) koszty postępowania egzekucyjnego.
Odpowiedzialność osoby trzeciej powstaje dopiero wtedy, gdy podatnik, płatnik lub inkasent nie wykonują ciążących na nich obowiązków (płacenia zobowiązań podatkowych) co daje organowi podatkowemu prawo wydania decyzji o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej. Której zakres zdeterminowany jest stopniem nie wykonania przez określone podmioty ciążących na nich obowiązków podatkowych.
O odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej organ podatkowy orzeka w drodze decyzji. Z tym, że postępowanie w sprawie tej odpowiedzialności nie może wszczęte przed:
1. Upływem terminu płatności ustalonego zobowiązania
2. Dniem doręczenia decyzji:
a) Określonej wysokość zobowiązania podatkowego
b) Odpowiedzialności podatkowej płatnika lub inkasenta
c) W sprawie zwrotu zaliczki naliczonego podatku od towarów i usług
d) I określającej wysokość należnych odsetek za zwlokę
3. Dniem wszczęcia postępowania egzekucyjnego
Osoba trzecia o odpowiedzialności dowiaduje się w chwili doręczenia takie decyzji o odpowiedzialności podatkowej. Egzekucja za zobowiązania wynikająca z decyzji o odpowiedzialności osoby trzeciej, może być wszczęta dopiero gdy egzekucja z majątku podatnika okazała się w całości w części bezskuteczna.
5. Odpowiedzialność rozwiedzionego małżonka
Rozwiedziony małżonek podatnika odpowiada:
- całym swoim majątkiem solidarnie z byłym małżonkiem,
- za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań podatkowych powstałych w czasie trwania wspólności majątkowej,
- do wysokości wartości przypadającego mu udziału w majątku wspólnym.
(organ podatkowy może dokonać podziału niekoniecznie po połowie)
Zasada ta dotyczy też unieważnienia małżeństwa i separacji.
Dotyczą one odpowiedzialności za:
1. Podatków pobranych oraz nie pobranych, a nie wpłaconych przez płatników lub inkasentów,
2. Odsetek za zwłokę oraz kosztów egzekucyjnych powstałych po dniu uprawo cnienia się orzeczenia o rozwodzie.
6. Odpowiedzialność członków rodziny podatnika
Za członków rodziny podatnika uważa się: (pod warunkiem, że nie są objęci obowiązkiem alimentacyjnym)
a) zstępnych, (dzieci, wnuki, prawnuki)
...
chomikSGHowy