R_24_07.PDF

Rozdział 24.

Projektowanie witryn

do praktycznych zastosowań

Czytając poprzednie rozdziały, poznałeś kilka wskazówek dotyczących tego, co powi-

nieneś, a czego nie powinieneś robić, planując witrynę oraz projektując strony WWW.

Poznałeś także czynniki, które mogą sprawić, że witryna będzie dobra (lub zła). Jest

jednak jeszcze jeden czynnik, na jaki powinieneś zwrócić uwagę, jest nim sposób pro-

jektowania witryn przeznaczonych do „praktycznych zastosowań”.

Dowiedziałeś się już, że w praktyce z WWW korzysta wielu różnych użytkowników,

używających wielu systemów komputerowych i przeglądarek. W stronach i witrynach

projektowanych do tej pory nie uwzględniłeś jednak jeszcze jednego czynnika: różnych

preferencji użytkowników odwiedzających Twoją witrynę oraz faktu, iż każdy z nich

może dysponować różnym poziomem doświadczenia. Dzięki przewidzeniu potrzeb

użytkowników, którzy będą odwiedzać Twą witrynę, łatwiej Ci będzie ocenić, w jaki

sposób należy ją zaprojektować. W tym rozdziale przedstawię sposoby przewidywania

potrzeb użytkowników oraz opiszę:

czynniki, jakie należy brać pod uwagę przy określaniu preferencji użytkowników

tworzonych witryn,

jak dodawać możliwości funkcjonalne ułatwiające korzystanie z witryny

początkującym użytkownikom,

różne metody ułatwiające użytkownikom poruszanie się po witrynie,

kod HTML prezentujący tę samą stronę WWW napisaną zgodnie z różnymi

specyfikacjami XHTML 1.0 (Transitional, Frameset oraz Strict).

Czym są „zastosowania praktyczne”

Prawdopodobnie jesteś przyzwyczajony do przeglądania Internetu przy wykorzystaniu

komputera działającego w konkretnym systemem operacyjnym, takim jak Windows 95

lub 98, Windows NT, Macintosh lub inny. Może Ci się zdawać, że pod każdym wzglę-

dem doskonale wiesz, w jaki sposób inne osoby odbierają strony WWW.

708

Część 8. Projektowanie efektywnych stron WWW

Miejmy nadzieję, że informacje nabyte podczas lektury tej książki pozwoliły Ci zdać

sobie sprawę, iż Twój sposób postrzegania stron WWW nie zawsze odpowiada sposo-

bowi, w jaki inne osoby oglądają te same strony. W rzeczywistym świecie istnieje tak

wiele różnych komputerów działających w tak wielu systemach operacyjnych. Nawet

jeśli spróbujesz zaprojektować swoje strony z myślą o najpopularniejszym systemie

operacyjnym i najczęściej używanej przeglądarce, to będzie istniał jeszcze jeden czyn-

nik, którego nie sposób przewidzieć: preferencje użytkowników . Rozważ przedstawiony

poniżej przykład pewnej rodziny:

Jan jest szefem działu w firmie Fortuna 2000. Jego firma dysponuje własną siecią

intranetową. Niemal wszyscy pracownicy firmy używają tego samego systemu

operacyjnego oraz tej samej przeglądarki. Jan jest przyzwyczajony do postrzegania

Internetu i stron WWW w pewien szczególny sposób: zazwyczaj są to strony

zawierające dużo tekstu z niewielką ilością obrazków, które podkreślają znaczenie

ważnych informacji, czyli proste strony WWW zawierające dużo informacji i mało

efektów multimedialnych. Wszystkie dodatkowe „wodotryski” denerwują Jana,

uważa, że ich pobieranie to strata czasu i dlatego wyłącza pobieranie zarówno

obrazów, jak i dźwięków;

żona Jana, Zuzanna jeszcze nigdy wcześniej nie używała komputera, jednak zawsze

chciała się nauczyć jego obsługi. Hobbystycznie zajmuje się genealogią

i dowiedziała się, że w Internecie można znaleźć wiele informacji na ten temat.

Chciałaby także opublikować na WWW historię swojej rodziny. Gdy wraz z mężem

kupili pierwszy komputer do użytku domowego była bardzo podekscytowana.

Jednak już wkrótce zaczęła zadawać pytania typu: „Czy można wyświetlić więcej

niż jeden ekran informacji? Te literki są za małe, czy można je powiększyć?

A gdzie są obrazki? Jak można włączać i wyłączać muzykę... podobno na tej stronie

jest jakaś muzyka!”. Jak widać, Zuzanna pragnie postrzegać Internet w zupełnie

inny sposób, niż ten, do którego był przyzwyczajony jej mąż;

Jan i Zuzanna mają syna Tomka, ucznia szkoły średniej. Tomek jest zapalonym

graczem i chce oglądać to, co jest efektowne, przede wszystkim multimedia! Włącza

zatem głośniki na pełen regulator i stu procentach wykorzystuje możliwości nowego

komputera. Uważa również, że „przeglądarka X” jest lepsza od „przeglądarki Y”,

gdyż wszyscy jego koledzy używają jej do gier kreujących rzeczywistość wirtualną.

Chciałby zaprojektować witrynę zawierającą podpowiedzi, rady i sztuczki

wykorzystywane w jego ulubionych grach;

starsza siostra Tomka, Janka studiuje i chciałaby zostać komercyjną artystką.

Bardzo interesuje się rzeźbiarstwem i fotografiką. Chciałaby wykorzystywać nowy

komputer do tworzenia prac zadawanych przez wykładowców, a zatem będzie

szukała witryn interesujących z wizualnego punktu widzenia. Janka chciałaby

oglądać strony w pełnej palecie kolorów i najwyższej dostępnej rozdzielczości;

są także najstarsi członkowie rodziny, rodzice Zuzanny, którzy ostatnio

przeprowadzili się do córki po wielu latach spędzonych w bardzo małym, wiejskim

miasteczku. Ich doświadczenia w obsłudze komputerów są minimalne, widzieli je

wyłącznie w sklepach, ale nawet nie dotykali w obawie, że coś popsują. Dla nich

komputery to coś całkowicie tajemniczego i zdumiewającego. A zatem chcieliby

dowiedzieć się czegoś więcej na nich temat. Rodzice podzielają zainteresowania

Zuzanny genealogią. Jednak oczy ojca Zuzanny nie są już tak sprawne, jak niegdyś

i dlatego musi on korzystać ze specjalnej przeglądarki, która nie tylko wyświetli

tekst, lecz także go odczyta.

Rozdział 24. Projektowanie witryn do praktycznych zastosowań

709

Wszystkie te osoby przeglądają WWW, używając tego samego komputera i systemu

operacyjnego. Wszyscy członkowie rodziny, z wyjątkiem Tomka, używają także tej

samej przeglądarki. Jednak ten przykład ilustruje inne sprawy, o których powinieneś

pomyśleć, projektując witryny WWW, czyli różne potrzeby poszczególnych osób. Ich

potrzeby można zaliczyć do różnych kategorii i zaspokoić łatwiej do pozostałych. Oto

niektóre z czynników, jakie należy wziąć pod uwagę i które zostały przedstawione

w powyższym przykładzie.

Uwzględnienie poziomu doświadczenia

użytkownika

Poszczególni członkowie naszej fikcyjnej rodziny dysponują różnymi poziomami do-

świadczenia. Choć wszyscy żywo interesują się WWW, to jednak niektórzy spośród

nich jeszcze nigdy nie widzieli przeglądarki. A zatem, projektując witrynę, powinieneś

wziąć pod uwagę, iż osoby odwiedzające ją będą dysponowały różnym poziomem do-

świadczenia oraz potrzebami związanymi z przeglądaniem stron.

Czy zagadnienia przedstawiane na witrynie będą interesowały wszystkich odwiedzają-

cych, niezależnie od ich poziomu doświadczenia? Jeśli tak, to być może warto, abyś

wyposażył witrynę w jakieś rozwiązania ułatwiające poruszanie się po niej? W rozdzia-

le 23. — „Przykłady dobrych i złych stron WWW” poznałeś podpowiedzi i rady doty-

czące projektowania systemów poruszania się po witrynach, które mogą zapobiec „gu-

bieniu” się osób w cyberprzestrzeni. To dobry początek, jednak być może warto dodać

do swojej witryny stronę szczegółowo opisującą zastosowany system poruszania się po

witrynie.

Rysunek 24.1 przedstawia początkowy fragment strony, na której użytkownicy mogą

dowiedzieć się czegoś więcej na temat witryny. Połączenia umieszczone na jej początku

umożliwiają szybkie przejście do kilku pozostałych części. Zostały one zatytułowane:

O witrynie, System nawigacyjny, Zalecane przeglądarki oraz Inne pliki, których możesz

potrzebować . Z kolei, każda z tych części zawiera połączenia ze stronami prezentują-

cymi bardziej szczegółowe informacje dotyczące zawartości witryny.

Rysunek 24.1.

Strona ułatwiająca

użytkownikom

poruszanie się

po witrynie

710

Część 8. Projektowanie efektywnych stron WWW

Podaj listę stron zawierających opis witryny

Część O witrynie zawiera listę połączeń do stron, które umożliwią osobom odwiedzają-

cym witrynę szybkie zapoznanie się z jej zawartością lub odczytanie, jakie nowe infor-

macje zostały do niej dodane od czasu ostatniej wizyty. Rysunek 24.2 przedstawia przy-

kład prostej listy połączeń do stron o tej tematyce. Poniżej przedstawiłam dobre przy-

kłady stron o takiej tematyce:

Rysunek 24.2.

Połączenia ze stronami

ułatwiającymi uzyskanie

informacji dotyczących

zawartości witryny

Strona Co nowego , która zawiera listę nowych informacji dodanych do witryny wraz

z połączeniami do nich.

Strona Spis treści zawierająca listę tytułów oraz, opcjonalnie, krótki opis zawartości

wszystkich stron witryny.

Strona Często zadawane pytania prezentująca pytania najczęściej zadawane przez

użytkowników oraz odpowiedzi na nie.

Powyżej przedstawiłam typy stron, które są najczęściej wykorzystywane w celu uła-

twienia użytkownikom zdobycia informacji o witrynie. Oczywiście, samemu możesz

zastosować inne pomysły, które będą się lepiej nadawały do konkretnego przypadku

Twojej witryny. W takiej sytuacji, warto podać listę stron, które będą najbardziej przy-

datne dla użytkowników.

Opisz system nawigacyjny

Różne witryny WWW mają różne systemy nawigacyjne, jednak w niektórych przypad-

kach ich zrozumienie może przysparzać trudności początkującym użytkownikom Inter-

netu. Ogólnie rzecz biorąc, systemy nawigacyjne stosowane na witrynach WWW moż-

na zaliczyć do trzech podstawowych kategorii: prostych systemów tekstowych,

systemów graficznych oraz systemów wykorzystujących układy ramek. Jeśli uważasz,

że system nawigacyjny zastosowany na Twojej witrynie wymaga wyjaśnienia, to dodaj

połączenia oraz strony, które ułatwią czytelnikom poznanie zasad poruszania się po niej.

Rysunek 24.3 przedstawia przykład listy połączeń, umożliwiających przejście do stron,

opisujących różne systemy nawigacyjne, jakie można zastosować na witrynach WWW.

Rozdział 24. Projektowanie witryn do praktycznych zastosowań

711

Rysunek 24.3.

Opisz zastosowany

system nawigacyjny

Opisując system nawigacyjny, postaraj się podawać opisy, które można łatwo zrozu-

mieć. Załóżmy, że zastosowany tekstowy system nawigacyjny przypomina ten przed-

stawiony poniżej, oraz, że został umieszczony na wszystkich głównych stronach witryny:

Książka gości | Połączenia

Dla osób, które już wcześniej odwiedziły witrynę, zrozumienie tego paska nawigacyj-

nego nie będzie prawdopodobnie wymagało żadnych wyjaśnień. Jednak takie wyjaśnie-

nia mogą się przydać osobom, które odwiedzają witrynę po raz pierwszy. Poniżej

przedstawiłam opisy pomocne dla takich nowych użytkowników:

strona główna — „Skorzystaj z tego połączenia, aby wrócić na stronę główną

witryny”;

zawartość — „Spis treści zawiera połączenia ze wszystkimi stronami witryny.

Jeśli odwiedzasz tę witrynę po raz pierwszy, to będzie to strona, od której

powinieneś zacząć”;

pytania i odpowiedzi — Na stronach często pojawia się także skrót „FAQ”.

Dla nowych użytkowników Internetu oraz osób nie znających języka angielskiego

przyda się jego wyjaśnienie lub podanie polskiego odpowiednika — „Najczęściej

zadawane pytania i odpowiedzi”. Jeśli wolisz użyć skrótu „FAQ”, to opisz go

w następujący sposób: „Strona FAQ ( Frecquently Asked Quastions ) zawiera pytania

najczęściej zadawane przez osoby odwiedzające witrynę oraz odpowiedzi na nie”;

e-mail — Oto jeszcze jedno połączenie, którego znacznie może wymagać

wyjaśnienia. Czy umożliwia ono wyświetlenie wiadomości otrzymanej pocztą

elektroniczną lub też wysłanie takiej wiadomości na Twój adres? Opis o treści „Użyj

tego połączenia, aby wysłać pytanie lub komentarz do administratora tej witryny”

dokładnie wyjaśni użytkownikom, do czego służy to połączenie.

Jeśli system nawigacyjny witryny składa się z ikon lub obrazów, ich znaczenie nie zaw-

sze będzie oczywiste. Rozważmy przykład przedstawiony na rysunku 24.4. Lewa ramka

układu zawiera ikony i obrazy służące do poruszania się po witrynie, natomiast w dol-

nej ramce został umieszczony tekstowy pasek nawigacyjny udostępniający analogiczne

możliwości funkcjonalne.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: