To sa same karty, nie ocena ryzyka !!!!!! Wymagania: Wymagania ogólne dla pomieszczenia, stanowiska pracy i pracownika Pomieszczenie pracy Pomieszczenia pracy, w zależności od czasu przebywania w nich pracowników, dzielą się na: - pomieszczenia przeznaczone na stały pobyt pracowników - w przypadku przebywania tych samych pracowników w ciągu doby dłużej niż 4 godziny, - pomieszczenia przeznaczone na czasowy pobyt pracowników - w przypadku przebywania tych samych pracowników w ciągu doby od 2 do 4 godzin, - pomieszczenia nie przeznaczone na pobyt pracowników - w przypadku, gdy łączny czas przebywania tych samych pracowników jest krótszy niż 2 godziny w ciągu doby, a wykonywane czynności mają charakter dorywczy, bądź też praca polega na krótkotrwałym przebywaniu związanym z dozorem oraz konserwacją maszyn i urządzeń lub utrzymaniem czystości i porządku. Operator żurawia będzie pracował w kabinie żurawia, która powinna odpowiadać poniższym warunkom: wysokość - minimum 2,2 m w świetle podłoga - równa, gładka, nieśliska i z materiału izolującego ściany - powinny być tak zbudowane, aby operator żurawia mógł widzieć całą przestrzeń w zasięgu pracy żurawia i obsługiwać bez trudności umieszczone w kabinie przyrządy okna kabiny - zaopatrzone w urządzenia do ich wycierania oświetlenie - naturalne, dzienne, najlepiej górne. W przypadku oświetlenia bocznego (okna) powinien być zachowany stosunek wielkości powierzchni okien w świetle ościeżnic do powierzchni podłogi jak 1 : 8 (to znaczy 1 m2 okna na 8 m2 podłogi), - oświetlenie sztuczne (elektryczne) - powinno zapewnić równomierne oświetlenie o odpowiednim natężeniu, zarówno ze względu na higienę wzroku, jak i jakość i ilość wykonywanej pracy. Dlatego oprócz oświetlenia ogólnego należy stosować oświetlenie miejscowe zapewniające odpowiednie oświetlenie powierzchni pracy. Oświetlenie terenu pracy żurawia w terenie otwartym: - tory pracy żurawia - 10 lx, - załadunek, wyładunek dużych elementów - 20 lx, - załadunek, wyładunek drobnicy - 30 lx, - załadunek, wyładunek materiałów sypkich - 10 lx, - nabrzeża portowe w czasie eksploatacji - 10 lx. Oświetlenie kabiny operatora żurawia - zgodnie z wymogami producenta. UWAGA: Żurawie powinny być zaopatrzone w oświetlenie awaryjne. wentylacja - w kabinie żurawia należy zapewnić wentylację ogólną naturalną, zapewniająca 0,5-krotną wymianę powietrza w ciągu godziny. temperatura - kabina żurawia, w której znajduje się stanowisko pracy operatora, powinna mieć temperaturę w granicach 18-22°C, jednak nie mniej niż 15°C. W porach zimnych kabina powinna być ogrzewana, a zamontowane w niej urządzenia do ogrzewania powinny być tak umieszczone i izolowane, aby nie powodowały zbytniego nagrzania się części konstrukcyjnych kabiny. Stanowisko pracy Przez stanowisko pracy rozumie się przestrzeń pracy wraz z wyposażeniem w środki i przedmioty pracy, w której pracownik lub zespół pracowników wykonuje pracę. Stanowisko pracy powinno spełniać podstawowe wymogi w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Organizacja stanowiska pracy Prawidłowa i racjonalna organizacja stanowiska pracy wpływa na zwiększenie wydajności przy jednoczesnym zmniejszeniu zagrożenia pracownika dzięki zastosowaniu odpowiedniej ochrony przed czynnikami niebezpiecznymi (urazowymi), szkodliwymi i uciążliwymi (hałas, wibracja, zapylenie, oświetlenie, mikroklimat, duże i zbędne obciążenie pracownika). Stanowisko pracy powinno w przypadkach koniecznych mieć oprzyrządowanie pomocnicze (urządzenia podnoszące, transportowe, narzędzia specjalne itp.). Rozmieszczenie wyposażenia powinno zapewniać bezpieczne wykonywanie czynności pracy. Na prawidłową organizację stanowiska pracy ma wpływ: - prawidłowe rozmieszczenie maszyn i urządzeń na stanowisku pracy, - usytuowanie i sposób rozmieszczenia narzędzi z uwzględnieniem kolejności ich stosowania i w zasięgu rąk pracownika, - ułożenie narzędzi oraz materiałów, - kolejność i metody wykonywania czynności, - rytmika i czas pracy, - sposób przestrzennego powiązania z innymi stanowiskami, - warunki środowiska działające na środowisko pracy. Stanowisko pracy operatora żurawia na ogół będzie się znajdowało na budowach i na wolnym powietrzu. Żuraw jest to dźwignica, której konstrukcja nośna, tj. wysięgnik, pozwala na przemieszczanie ładunku w płaszczyźnie poziomej, pionowej lub pionowej i poziomej jednocześnie. Żurawie używane są w zakładach przemysłowych, na placach budów, w portach, stoczniach, w kolejnictwie i w innych przemysłach, gdzie prowadzone są prace przeładunkowe. Ze względu na szerokie zastosowanie żurawi wynikające z potrzeb użytkowników, o często specyficznych wymaganiach, istnieje duża ilość typów i rodzajów żurawi o konstrukcjach dostosowanych do tych zadań. Uproszczony podział żurawi ze względu na ich cechy konstrukcyjno-użytkowe przedstawiono poniżej: - żurawie stałe, przenośne i przewoźne - stacjonarne (słupowe, przyścienne), - przenośne, - przewoźne, - żurawie samojezdne (stacjonarne, jazda z ciężarem) - na podwoziu samochodowym, - na podwoziu gąsienicowym, - żurawie wieżowe (dolno- lub górnoobrotowe) - stacjonarne, - szynowe, - żurawie pływające. Operator żurawia wykonuje prace związane z przemieszczaniem z miejsca na miejsce różnych ładunków. Podstawowe czynności operatora żurawia można podzielić na etapy: - przed rozpoczęciem pracy - operator zapoznaje się z zapisami w książce dyżurów poprzedniej zmiany, sprawdza stan techniczny żurawia i działanie mechanizmów sterowniczych. - w czasie pracy - przy przemieszczaniu ładunków zwraca uwagę na prawidłowe działanie mechanizmów sterowniczych, prawidłowe mocowanie ładunków, stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. - po zakończeniu pracy - wyłącza mechanizmy sterownicze, zabezpiecza żuraw przed uruchomieniem przez osoby niepowołane, przed przewróceniem, przesunięciem itp. Przestrzeń pracy żurawia Przestrzeń, w której żuraw wykonuje ruchy robocze, powinna być wolna od obiektów i przedmiotów nie związanych z pracą żurawia. W strefie pracy nie powinny przebiegać ciągi komunikacyjne dla ludzi i pojazdów ani nie powinny znajdować się urządzenia nie obsługiwane przez żuraw. Dla każdego żurawia powinna być wydzielona strefa działania żurawia (niebezpieczna) określona przez największy wysięg żurawia (zasięg wysięgnika) mierzony od osi obrotu żurawia do osi haka ustawionego na najdalszym wysięgu. Dotyczy to żurawi stacjonarnych. Dla żurawi przejezdnych (szynowych i samochodowych) będzie to obszar wyznaczony przez skrajne położenia żurawia. Niedopuszczalne jest składowanie materiałów bezpośrednio pod elektroenergetycznymi liniami napowietrznymi lub w odległości mniejszej (licząc w poziomie od skrajnych przewodów) niż: - 2 m - dla linii niskiego napięcia, - 5 m - dla linii wysokiego napięcia do 15 kV, - 10 m - dla linii wysokiego napięcia do 30 kV, - 15 m - dla linii wysokiego napięcia powyżej 30 kV. Zabronione jest sytuowanie stanowisk pracy, składowisk wyrobów i materiałów lub maszyn i urządzeń budowlanych bezpośrednio pod napowietrznymi liniami elektroenergetycznymi lub w odległości liczonej w poziomie od skrajnych przewodów, mniejszej niż: - 3 m - dla linii o napięciu znamionowym nieprzekraczającym 1 kV, - 5 m - dla linii o napięciu znamionowym powyżej 1 kV, lecz nie przekraczającym 15 kV, - 10 m - dla linii o napięciu znamionowym powyżej 15 kV, lecz nie przekraczającym 30 kV, - 15 m - dla linii o napięciu znamionowym powyżej 30 kV, lecz nie przekraczającym 110 kV, - 30 m - dla linii o napięciu znamionowym powyżej 110 kV. Wyposażenie stanowiska pracy Wyposażenie żurawia - żurawie, których udźwig zmienia się w zależności od kąta pochylenia wysięgnika, powinny być wyposażone we wskaźniki umożliwiające określenie dopuszczalnego udźwigu dla danego wysięgu w zależności od kąta pochylenia wysięgnika, - żurawie, których udźwig zmienia się w zależności od wysięgu, powinny być wyposażone we wskaźniki umożliwiające określenie udźwigu w zależności od wielkości wysięgu, - ograniczniki ruchu - wyłączniki krańcowe, działające automatycznie, umożliwiające wyłączające mechanizmy w skrajnych położeniach, - ograniczniki obciążenia - informujące, ostrzegające, że masa przemieszczanego ładunku zbliża się do wartości udźwigu nominalnego, jak również zatrzymujące ruch urządzenia w przypadku przekroczenia udźwigu nominalnego, - wyłączniki awaryjne umożliwiające szybkie wyłączenie zasilania żurawia w przypadku nagłego zagrożenia, - hamulce automatyczne powodujące samoczynne zahamowanie mechanizmów w przypadku braku energii elektrycznej lub awarii, - urządzenie przeciwwiatrowe - stosowane w żurawiach szynowych, samojezdnych i z wysięgnikiem o długości powyżej 50 m, pracujących na otwartym terenie, dla których obciążenie wiatrem stanowi zagrożenie eksploatacyjne, - sygnalizacja ostrzegawcza: - dźwiękowa, sygnalizująca ruch żurawia, - oświetlenie przeszkodowe - dla żurawi wysokich, uznanych za przeszkody lotnicze, - ochrona odgromowa, - ochrona przeciwporażeniowa, - tablice informacyjne i ostrzegawcze, - żurawie szynowe powinny być zaopatrzone w: - podpory - służące do zabezpieczenia żurawia szynowego przed utratą stateczności, - zderzaki po obu stronach podwozia, - odboje sprężyste na końcach torów jezdnych, - zgarniacze, tj. osłony umieszczone w odległości nie większej niż 10 mm od główki szyny i przeznaczone do usuwania przedmiotów na drodze jazdy żurawia. Wyposażenie kabiny Kabina sterownicza żurawia powinna być tak zbudowana, aby operator mógł widzieć całą przestrzeń w zasięgu pracy żurawia. Powinna być wyposażona w: sprawnie działającą wentylację, oświetlenie wewnętrzne, ergonomicznie usytuowany zestaw wskaźników i elementów sterujących, gaśnicę odpowiedniej wielkości, określoną w DTR (Dokumentacji Techniczno-Ruchowej). Dodatkowe wyposażenie żurawia Żuraw samojezdny poruszający się po drogach powinien być wyposażony w: - trójkąt do ustawienia na drodze, - tablicę wyróżniającą pojazd wolnobieżny, - tablice wyróżniające dla pojazdów długich i ciężkich. Organizacja pracy Stanowisko pracy powinno być wyposażone w instrukcje dotyczące: - stosowanych w zakładzie procesów technologicznych oraz wykonywania prac związanych z zagrożeniami wypadkowymi lub zagrożeniami zdrowia pracowników, - obsługi maszyn i innych urządzeń technicznych, - postępowania z materiałami szkodliwymi dla zdrowia i niebezpiecznymi, - udzielania pierwszej pomocy, - zasad postępowania w razie powstania nieprzewidzianych sytuacji powodujących poważne zagrożenia dla pracowników. Instrukcje powinny określać: - czynności do wykonania przed rozpoczęciem danej pracy, - zasady i sposoby bezpiecznego wykonywania danej pracy, - czynności do wykonania po jej zakończeniu, - zasady postępowania w sytuacjach awaryjnych stwarzających zagrożenie dla życia lub zdrowia pracowników. Na stanowisku pracy powinny się także znajdować: - książka rewizyjna z aktualnymi wpisami dopuszczającymi suwnicę do eksploatacji przez Dozór Techniczny, - dziennik konserwacji z aktualnymi wpisami obowiązkowych przeglądów dokonywanych przez uprawnionych pracowników, - książka dyżurów. Żuraw powinien posiadać trwały, dobrze widoczny napis z poziomu roboczego, określający przede wszystkim udźwig w tonach oraz numer ewidencyjny (rejestracyjny) nadany przez UDT. Instalacja i urządzenia elektryczne Instalacja elektryczna powinna być sprawna. Powinny być okresowo przeprowadzane pomiary ochrony przeciwporażeniowej instalacji elektrycznej przez uprawnionych elektryków. Czasokres przeprowadzanych pomiarów jest zależny od wymogów organu Dozoru Technicznego w zależności od warunków eksploatacji. Przygotowanie zawodowe pracownika - ukończone 18 lat, - instruktaż ogólny w zakresie bhp, - instruktaż stanowiskowy w zakresie bhp, - wstępne badanie lekarskie, - okresowe badanie lekarskie, - zaświadczenie uprawniające do obsługi i konserwacji urządzeń technicznych objętych dozorem technicznym, wydawane przez organy Dozoru Technicznego w wyniku sprawdzenia kwalifikacji. Zaświadczenie powinno określać kategorię, grupę, rodzaj lub typ urządzenia. Dla operatorów żurawi rozróżnia się następujące rodzaje uprawnień: IV Ż - Uprawnia do obsługi żurawi z napędem nieręcznym o udźwigu 3,2 t: przenośnych - przewoźnych - stacjonarnych III Ż - Uprawnia do obsługi żurawi o udźwigu 32 t: przenośnych oraz kat. IV Ż - przewoźnych oraz kat. IV Ż - samojezdnych II Ż - Uprawnia do obsługi żurawi samojezdnych bez ograniczenia wielkości udźwigu I Ż - Uprawnia do obsługi żurawi bez ograniczenia wielkości udźwigu - szynowych oraz kat. IV Ż - stacjonarnych oraz kat. IV Ż Identyfikacja zagrożeń na stanowisku pracy operatora żurawia Omówienie wszystkich istotnych na danym stanowisku zagrożeń zawodowych: - wypadkowe, - choroby zawodowe, - awarie. Poniżej omówiono podstawowe zagrożenia na stanowisku operatora żurawia. Czynniki niebezpieczne - zagrożenia elementami ruchomymi i luźnymi: - nieprawidłowe zamocowanie zawiesi na ładunku lub haku, - praca suwnicą z uszkodzoną liną nośną, niesprawnymi hamulcami, wyłącznikami przeciążeniowymi lub krańcowymi, - stosowanie uszkodzonych zawiesi lub zawiesi o zbyt małej nośności dopuszczalnej, - zagrożenia elementami ostrymi i wystającymi: - ostre krawędzie narzędzi, - zagrożenia związane z przemieszczaniem się ludzi: - brak dobrej widoczności trasy transportowanego ładunku, praca z nadmiernie zabrudzonymi szybami lub przy niedostatecznym oświetleniu, - odrywanie od podłoża ładunków przymocowanych do podłoża (np. przymarznięcie), - unoszenie ładunków przy skośnym ułożeniu lin nośnych, - drogi transportowe niedostosowane do środków transportu, - zagrożenie upadkiem z wysokości: - brak lub nieprawidłowe zabezpieczenia wejść i pomostów żurawia przed upadkiem z wysokości, - podnoszenie ładunku o ciężarze większym od nominalnego, - brak zabezpieczeń kabiny operatora, - zagrożenie porażeniem prądem elektrycznym: - uszkodzenia instalacji elektrycznej wewnątrz kabiny, - przebywanie w kabinie suwnicy na otwartym terenie w czasie wyładowań atmosferycznych, jeżeli żuraw nie posiada zabezpieczeń odgromowych, - nieodpowiednia instalacja elektryczna, - stosowanie niesprawnych i nieskutecznych ochron przeciwporażeniowych, - niestosowanie oświetlenia miejscowego o napięciu bezpiecznym, - prowadzenie prac przy liniach energetycznych w odległościach mniejszych od dozwolonych, - zagrożenie pożarem lub/i wybuchem: - zwarcie lub uszkodzenie instalacji elektrycznej. Czynniki szkodliwe i uciążliwe Czynniki fizyczne - hałas, - wibracja. Czynniki psychofizyczne - obciążenie psychonerwowe, - praca w zmiennych warunkach mikroklimatycznych, - obciążenie rąk, nóg, kręgosłupa.
amok10