Przestrzeganie prawa i bhp w supermarketach w 2006.pdf

PAŃSTWOWA INSPEKCJA PRACY

GŁÓWNY INSPEKTORAT PRACY

PRZESTRZEGANIE PRZEPISÓW PRAWA PRACY W TYM

BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY W SUPER- I

HIPERMARKETACH

Warszawa, 2006 r.

Kontrole przestrzegania przepisów prawa pracy w supermarketach i

hipermarketach Państwowa Inspekcja Pracy prowadzi od 1999 r. Działalność

kontrolna od początku prowadzona jest w formie kontroli kompleksowych,

obejmujących zakresem przedmiotowym jak najszerszy obszar zagadnień prawa

pracy, w tym bezpieczeństwa i higieny pracy. Początkowo, w latach 1999-2000,

kontrole miały charakter rozpoznawczy, zaś w latach 2001 – 2003 podjęto akcję

systematycznych, zwieńczonych rekontrolami, działań pozwalających na ocenę

stopnia i obszarów zmian stanu przestrzegania przepisów w tych samych

placówkach w dłuższym okresie czasu. Celem objęcia nadzorem jak największej

liczby placówek, w 2004 r. skontrolowano przede wszystkim supermarkety nie

kontrolowane w latach ubiegłych , natomiast w 2006 r. prowadzone są także

rekontrole placówek skontrolowanych w latach 2004 – 2005, w których ujawniono

szczególnie rażące nieprawidłowości.

Zakres tematyczny kontroli, przeprowadzonych w poszczególnych latach i

prowadzonych w roku bieżącym, pokrywał się, choć w niektórych aspektach został

zmodyfikowany ze względu na zmiany przepisów Kodeksu pracy. Dodatkowo,

począwszy od 2004 r., problematyka kontroli z zakresu technicznego

bezpieczeństwa pracy została uszczegółowiona, celem uzyskania pełniejszej

informacji o rodzajach największych zagrożeń i naruszeń.

Zakres kontroli obejmuje przestrzeganie przepisów prawa pracy dotyczących

nawiązywania i rozwiązywania umów o pracę, czasu pracy, urlopów

wypoczynkowych, wynagrodzeń i innych świadczeń ze stosunku pracy, ochrony

pracy kobiet i młodocianych. Ponadto kontroli podlegają zagadnienia bezpieczeństwa

i higieny pracy, dotyczące m.in.: obiektów i pomieszczeń pracy, zaplecza

higienicznosanitarnego, organizacji pracy, maszyn, prac transportowych,

magazynowania i składowania towarów.

Oprócz kontroli określonych w programie działania Państwowej Inspekcji

Pracy na poszczególne lata, w 2004 r. inspektorzy pracy w ramach bieżącej

działalności kontrolnej przeprowadzili skomasowane kontrole sklepów należących do

sieci LIDL i BIEDRONKA (sklepy dyskontowe), zaś w 2005 r. – należących do sieci

KAUFLAND, oraz rozpatrywali skargi pracowników placówek

wielkopowierzchniowych. Obecnie na wniosek Prokuratury Okręgowej w Gliwicach

prowadzone są kontrole wszystkich sklepów należących do sieci BIEDRONKA,

powstałych przed dniem 1 stycznia 2005 r.

KONTROLE PRZEPROWADZONE W 2005 R.

Liczba skontrolowanych placówek w roku 2005 (w porównaniu do lat 2003 – 2004)

przedstawia się następująco:

2005 2004 2003

liczba skontrolowanych

placówek

52 66 139

liczba pracowników 12.119 10.705 35.765

w tym:

kobiet 7.556 6.861 22.235

młodocianych 1 44 342

W roku 2005 inspektorzy pracy przeprowadzili kontrole w super- i

hipermarketach, należących do 25 sieci handlowych m.in.: REAL, AUCHAN, GEANT,

CARREFOUR, TESCO, CASTORAMA, MAKRO CASH AND CARRY , LEROY

MERLIN.

Do najczęściej stwierdzanych nieprawidłowości z zakresu prawnej ochrony

pracy należało nieudzielanie zaległych urlopów wypoczynkowych, co stwierdzono aż

w 54 % placówek. Podobnie jak w latach ubiegłych dużą grupę (choć nieco mniejszą

niż w 2004 r.) nieprawidłowości stanowiły naruszenia przepisów o czasie pracy (np.

nieprawidłowe prowadzenie ewidencji czasu pracy – 50%, nieudzielanie należnego

odpoczynku – 42%, nieprzestrzeganie przepisów o pięciodniowym tygodniu pracy –

27%) oraz wypłacie należnych pracownikom świadczeń, w szczególności w zakresie

wypłaty wynagrodzenia za godziny nadliczbowe (44% jednostek). Kwota świadczeń

należnych pracownikom, a niewypłaconych przez placówki wielkopowierzchniowe,

przekracza nieco 66 tys. zł (i jest niższa o 170 tys. zł od kwoty świadczeń

niewypłaconych w 2004 r.).

W 29% placówek stwierdzono nieprawidłowe zapisy w umowach o pracę, w

25% - w świadectwach pracy. Dużym problemem nadal było nieprawidłowe

opracowanie zakładowych źródeł prawa pracy: regulaminów pracy (42%) oraz

regulaminów zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (17%).

W zakresie technicznego bezpieczeństwa pracy, podobnie jak w 2004 r.,

najczęściej ujawniane nieprawidłowości dotyczyły: organizacji i wyposażenia

pomieszczeń higienicznosanitarnych (62% kontrolowanych placówek),

niewłaściwego składowania towarów (45%), ładu i porządku w ciągach

komunikacyjnych (61%). Wiele nieprawidłowości dotyczyło organizacji stanowisk

pracy, a także wyposażenia pracowników w odzież i obuwie robocze oraz w środki

ochrony indywidualnej (ponad 35%). Magazynowanie towarów w niewłaściwym

miejscu (stwierdzone w 38% kontrolowanych placówek) było główną przyczyną

blokowania dostępu do wyjść awaryjnych (23%), co w przypadku pojawienia się

zagrożenia utrudniałoby pracownikom i innym osobom natychmiastową ewakuację.

Mimo, że kontrolowani pracodawcy użytkowali z reguły obiekty nowo

zbudowane, inspektorzy pracy stwierdzili w 29% placówek niewłaściwy stan

techniczny obiektów i pomieszczeń pracy (ubytki nawierzchni podłóg, zniszczone

odbojnice ramp itp.), a miejsca niebezpieczne w 36% placówek nie były właściwie

zabezpieczone i oznakowane. Niewielką poprawę - w stosunku do wyników kontroli z

2004 r. - odnotowano w zakresie oświetlenia stanowisk pracy światłem dziennym. W

7 supermarketach (z ogólnej liczby 33, w których wystąpił problem braku dostępu

światła dziennego do stanowisk pracy) na 41 stanowiskach stałej pracy stwierdzono

przypadki braku dostępu światła dziennego bez posiadania zgody wojewódzkiego

inspektora sanitarnego na oświetlenie stanowisk pracy wyłącznie światłem

sztucznym.

35% pracodawców nie dokonało oceny ryzyka zawodowego na stanowiskach

pracy, a 24% nie prowadziło konsultacji z pracownikami w sprawach związanych z

problematyką bhp.

W co trzecim supermarkecie inspektorzy pracy wykryli przypadki:

- dopuszczenia do pracy pracowników nieposiadających uprawnień

kwalifikacyjnych (głównie do prowadzenia wózków z napędem silnikowym),

- nieprzeszkolenia pracowników w dziedzinie bhp.

Inspektorzy pracy ujawnili 23 przypadki rażącego naruszenia przepisów

powodującego bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia pracowników. Wstrzymali

więc prace w celu zapobieżenia wypadkom przy pracy. Naruszenia przepisów

polegały głównie na niedostosowaniu środków transportu do wykonywanych prac,

np. pracownicy zdejmowali towary z górnych półek regału w magazynie (praca na

wysokości) stojąc na palecie uniesionej przy pomocy wózka podnośnikowego.

Szczegółowe zestawienie wyników kontroli zawierają załączniki nr 1 i 2.

Środki prawne skierowane do pracodawców w wyniku kontroli

Nazwa środka

Liczba środków prawnych

wydanych wykonanych

Wnioski zawarte w

729 619 (85%)

wystąpieniach

Decyzje nakazowe 1097 933 (85%)

- w tym

płacowe

na kwotę zł. 20176,41 20176,41

Niezależnie od zastosowanych środków prawnych, w przypadku stwierdzenia

nieprawidłowości leżących w kompetencjach innych organów, inspektorzy pracy

kierowali stosowne powiadomienia:

prokuratury

inspekcji

sanitarnej

Urzędu Dozoru

Technicznego

organów nadzoru

budowlanego

Państwowej

Straży Pożarnej

1 (przestępstwo z

art. 271 § 1 Kk)

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: