Wypadki i choroby zawodowe w rolnictwie 2005.pdf

KASA ROLNICZEGO UBEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO

WYPADKI PRZY PRACY

I CHOROBY ZAWODOWE ROLNIKÓW

ORAZ

DZIAŁANIA PREWENCYJNE KRUS

W 2005 ROKU

Warszawa, maj 2006 r.

Spis treści

stęp 2

I. Wypadki przy pracy i choroby zawodowe rolników indywidualnych 3

A. Wypadki przy pracy rolniczej 3

1. Zgłoszenia wypadków 3

2. Podjęte decyzje w sprawie odszkodowań 4

2.1. Decyzje odowne 4

2.2. Wypadki powodujące wypłatę odszkodowań, ich struktura

oraz orzekany uszczerbek na zdrowiu 5

3. ypadki śiertelne 8

4. Przyczyny i okoliczności wypadków przy pracy rolniczej w gospodarstwach

rolników indywidualnych 11

B. Choroby zawodowe 13

II. Działania prewencyjne Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego 16

1. Ustawowe fory działań prewencyjnych 16

2. Analizowanie przyczyn wypadków i chorób zawodowych 16

3. Kierunki działań prewencyjnych i ich realizacja przez jednostki

organizacyjne KRUS 17

4. Formy i zakres działań prewencyjnych 20

4.1. Szkolenie z zakresu bhp w gospodarstwach rolnych 20

4.2. Pozaszkoleniowe formy upowszechniania wiedzy o zagrożeniach

wypadkami przy pracy rolniczej i chorobami zawodowymi

oraz zasadach ochrony zdrowia i życia w gospodarstwie rolnym 24

5. Oddziaływanie na rzecz właściwej produkcji i dystrybucji bezpiecznych

środków stosowanych w rolnictwie i ochron indywidualnych 35

6. Współpraca z innymi organizacjami i instytucjami działającymi na rzecz bhp

w rolnictwie indywidualnym 41

Podsuowanie 43

Załączniki 46

Wstęp

Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego realizując ustawowe zadania na rzecz

ubezpieczonych rolników uzyskuje informacje o skali wypadków w gospodarstwach rolnych

i chorobach zawodowych oraz ich przyczynach i okolicznościach. W oparciu o posiadaną

wiedzę prowadzi wielokierunkową działalność prewencyjną na rzecz zapobiegania wypadkom

przy pracy w rolnictwie indywidualnym.

Od 2004 roku odnotowuje się większy niż w latach ubiegłych spadek (o 36%) liczby

zaistniałych zdarzeń wypadkowych w gospodarstwach rolników indywidualnych.

Zmniejszenie liczby wypadków ogółem i wypadków śmiertelnych było efektem

prowadzonej przez wiele lat – zgodnie z ustawowym obowiązkiem i kierunkami nakreślonymi

przez Prezesa Kasy – działalności prewencyjnej, realizowanej z dużym zaangażowaniem przez

pracowników KRUS oraz instytucji organizacji pracujących na rzecz poprawy bezpieczeństwa

pracy na wsi.

Zmniejszenia liczby zgłaszanych wypadków do KRUS należy upatrywać także

w nowelizacji ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, która z dniem 2 maja 2004 roku

zmieniając zasady ustalania uprawnień i wypłaty jednorazowego odszkodowania z tytułu

wypadku przy pracy rolniczej i choroby zawodowej, ograniczyła grono osób uprawnionych

do jednorazowego odszkodowania oraz uściśliła definicję wypadku przy pracy rolniczej.

Chociaż liczba wypadków przy pracy rolniczej uległa znacznemu zmniejszeniu to poziom

bezpieczeństwa i higieny pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych nadal nie jest

zadowalający. W 2005 roku wypadkowość w rolnictwie indywidualnym była znacznie większa

niż w innych działach gospodarki narodowej.

Obecny stan prawny i społeczne preferencje powodują, że działalność prewencyjna

prowadzona na zasadach dobrowolności jeszcze długo pozostanie jedynym instrumentem

oddziaływania na świadomość rolników w zakresie bhp w rolnictwie indywidualnym. Nadal

więc muszą być wzbogacane formy działalności prewencyjnej, także te realizowane przez

KRUS, aby możliwe było utrzymanie stałej tendencji spadkowej wypadków. Działalność taka

wymaga wielu różnorodnych form, konsekwencji, czasu i cierpliwości zanim przyniesie

oczekiwaną poprawę.

I. Wypadki przy pracy i choroby zawodowe rolników indywidualnych

A. Wypadki przy pracy rolniczej

1. Zgłoszenia wypadków

W 2005 roku do placówek terenowych i oddziałów regionalnych KRUS zgłoszono

33 556 zdarzeń wypadkowych, to jest o 8 504 (20,2 %) mniej niż w roku poprzednim, mimo

niewielkiego spadku liczby osób ubezpieczonych w KRUS o 20 620 (1,3 %).

Liczbę zgłoszonych wypadków w latach 1993 - 2005 przedstawia poniższy wykres:

Wypadki zgłoszone do KRUS w latach 1995 - 2005

na tle linii tendencji i liczby ubezpieczonych

70 000

1 500

60 000

60 293

57 041

57 066

52 556

1 000

54 999

48 643

50 000

51 495

51 247

49 288

40 000

42 060

500

30 000

33 556

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005

liczba wypadków liczba ubezpieczonych linia tendencji

Liczba zgłoszonych zdarzeń uległa zmiejszeniu we wszystkich województwach.

Największy spadek w porównaniu do 2004 roku odnotowano w województwach:

świętokrzyskim (26,9 %), podkarpackim (24,9 %), zachodnio - pomorskim (23,9 %);

najmniejszy w województwach: opolskim (12,6 %), wielkopolskim (12,7 %), śląskim (13 %),

lubuskim (13,9 %) i warmińsko – mazurskim (13,9 %).

Dane dotyczące liczby zgłoszonych wypadków w województwach zestawiono w załącznikach

nr 1 i 2.

Zmniejszenie liczby zgłaszanych wypadków było efektem prowadzonej przez wiele lat

działalności prewencyjnej przez pracowników KRUS oraz instytucji i organizacji pracujących

na rzecz poprawy bezpieczeństwa pracy na wsi oraz nowelizacji ustawy o ubezpieczeniu

społecznym rolników, która z dniem 2 maja 2004 roku zmieniając zasady ustalania uprawnień

i wypłaty jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy rolniczej i choroby

zawodowej, ograniczyła grono osób uprawnionych do jednorazowego odszkodowania oraz

uściśliła definicję wypadku przy pracy rolniczej.

2. Podjęte decyzje w sprawie odszkodowań

W 2005 roku złożono 33 164 wnioski o jednorazowe odszkodowanie z tytułu stałego

lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu bądź śmierci, spowodowanej wypadkiem przy pracy

rolniczej. Decyzje podjęto wobec 35 325 spraw (łącznie z wnioskami niezałatwionymi w 2004

roku i 780 spraw z odwołań sądowych).

Za wypadki przy pracy rolniczej w rozumieniu ustawy o u.s.r. (bez względu na skutki zdrowot-

ne wypadku), uznano 31 394 zdarzeń, tj. o 9 780 (23,8%) mniej niż w roku poprzednim.

Wśród podjętych decyzji było:

• 366 umorzeń z powodu rezygnacji z roszczeń ( 1,04 % decyzji),

• 14 090 decyzji odmawiających jednorazowego odszkodowania ( 39,88% decyzji),

• 20 869 decyzji przyznających jednorazowe odszkodowanie ( 59,08% decyzji ) – w tym 780

na podstawie odwołań.

2.1. Decyzje odmowne

Strukturę decyzji odmownych w latach 2002 - 2005 przedstawia poniższa tabela i wykres:

Przyczyny decyzji odmownych

Liczba

spraw

w 2005 2002 2003 2004 2005

Udział w decyzjach

odmownych ogółem w %

brak prawa do świadczeń z u.s.r.

502 6,1 5,5 6,9 3,6

nie uznanie zdarzenia za wypadek przy pracy

rolniczej w rozumieniu ustawy

2 608 21,6 23,6 20,0 18,5

brak stałego lub długotrwałego uszczerbku na

zdrowiu

8 592 57,6 56,6 58,5 61,0

spowodowanie wypadku umyślnie

1 0,005 0,02 0,02 0

spowodowanie wypadku przez rażące niedbalstwo 350 4,3 3,9 2,8 2,5

spowodowanie wypadku pod wpływem nietrzeźwości 229 1,4 1,3 1,4 1,6

niedopełnienie obowiązków przez wnioskodawców 1 808 9,0 9,1 10,3 12,8

DECYZJE ODMOWNE W 2005 ROKU W (%)

spowodowanie

wypadku pod

wpływem

nietrzeźwości;

( 1,6 %)

niedopełnienie

obowiązków przez

wnioskodawców;

(12,8 %)

brak prawa do

świadczeń

z u.s.r.;

(3,6 %)

spowodowanie

wypadku przez rażące

niedbalstwo;

(2,5 %)

nie uznanie zdarzenia

za wypadek przy pracy

rolniczej w rozumieniu

ustawy;

(18,5 %)

brak stałego lub

długotrwałego

uszczerbku na

zdrowiu;

(61,0 %)

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: