_Cukrzyca.pdf

Cukrzyca

www.apteka-mediq.pl

CUKRZYCA

Cukrzyca należy do najliczniej występujących chorób przewlekłych, a jej występowanie

stale rośnie. Określana jest jako dziedziczne, przewlekłe zaburzenie przemiany materii,

którego przyczyną jest całkowity lub względny niedobór insuliny.

W Polsce na cukrzycę choruje blisko 2,5 miliona osób. Z tego prawie 90% cierpi na tzw. cu-

krzycę typu 2. Ponieważ w przypadku cukrzycy typu 2 dolegliwości pojawiają się dopiero kilka

lat po rozpoczęciu choroby i podwyższone wartości cukru we krwi wychodzą tylko w ramach

rutynowej kontroli u lekarza lub poprzez wystąpienie choroby następczej, liczba chorych jest

przypuszczalnie znacznie wyższa.

Skryty charakter cu-

krzycy oraz mylne po-

czucie, że jesteśmy

zdrowi powoduje, że

choroba pozostaje dłu-

go w ukryciu. Jest to

o tyle niekorzystna sy-

tuacja gdyż nie tylko

sama cukrzyca, a rów-

nież choroby towarzy-

szące stanowią poważ-

ny problem.

Objawy, które mogą wskazywać na rozwój cukrzycy:

- zmniejszenie masy ciała,

- osłabienie,

- wzmożone pragnienie,

- wielomocz,

- nocne kurcze mięśni łydek,

- zaburzenie widzenia,

- pojawienie się zmian ropnych w skórze,

- pojawienie się stanów zapalnych narządów

moczowo-płciowych,

- osłabienie potencji.

Typy cukrzycy

Ze względu na różnorodne przyczyny cukrzycy rozróżniamy

3 rodzaje cukrzycy.

CUKRZYCA TYPU 1

Cukrzycy typu 1 są z re-

guły osobami szczupłymi

w momencie zdiagnozo-

wania choroby, a cukrzy-

cy typu 2 mają nadwagę.

Sprowadza się do niedoboru insuliny spowodowanego znisz-

czeniem komórek odpowiedzialnych za jej produkcję w trzu-

stce. Dzieje się tak wskutek błędnego sterowania systemem

odpornościowym (systemem immunologicznym).

Z reguły dotyka ona młodsze osoby. Częstotliwość nowych za-

chorowań jest najwyższa u dzieci pomiędzy 11 a 13 rokiem

życia. Z tego względu wcześniej o cukrzycy typu 1 mówiło się

jako o „cukrzycy młodocianych lub cukrzycy młodzieńczej” .

System immunologiczny

atakuje komórki trzustki

produkujące insulinę i nisz-

czy je. Organizm nie może

produkować wystarczają-

cej ilości insuliny, aby obni-

żać poziom cukru we krwi.

Jednakże również osoby dorosłe mogą na nią zachorować.

Przypuszcza się, że przyczyną błędnego sterowania sys-

temem immunologicznym w przypadku cukrzycy typu 1 są

– obok genetycznych – najróżniejsze czynniki zewnętrzne

(np. pewne infekcje wirusowe, a także wpływ środowiska).

W większości przypadków cukrzyca typu 1 daje o sobie

znać przez nagłe pojawienie się objawów : silnego uczu-

cia pragnienia, częstego oddawania moczu, znaczącą utra-

tę wagi oraz zakwaszenia krwi. Przy tej formie cukrzycy ko-

nieczność wstrzykiwania insuliny pojawia się już od samego

początku, gdyż trzustka produkuje jej bardzo małą ilość lub

nie wytwarza jej w ogóle.

Faza miodowa (faza remisji)

Po zdiagnozowaniu cukrzycy i rozpoczęciu terapii insulino-

wej u niektórych pacjentów dochodzi do przejściowej rege-

neracji produkcji insuliny przez własny organizm.

Stan ten określany jest jako „miesiąc miodowy”. W tym cza-

sie może dojść do obniżenia podawania insuliny. Utrzymuje

się z reguły zaledwie kilka tygodni lub miesięcy, po czym

zapotrzebowanie na insulinę znów rośnie.

CUKRZYCA TYPU 2

To najczęstsza forma choroby cukrzycowej i dotyczy prawie

90% wszystkich chorych.

Ponieważ w przeszłości chorobą tą dotknięte były zwłasz-

cza osoby dorosłe powyżej 40-go roku życia, mówiono

o niej „cukrzyca starcza”. Teraz jednak pojawia się coraz

częściej także u dzieci i młodzieży.

Przyczyną powstania choroby jest zmiana przyzwyczajeń

życiowych i żywieniowych, powiązana z tym nadwaga, nie-

zdrowe lub nadmierne spożywanie żywności oraz brak ru-

chu. Przebieg jest zazwyczaj kroczący, przez to choroba

pozostaje długi czas niezauważona.

Przy tym typie cukrzycy trzustka produkuje jeszcze samo-

czynnie insulinę, jednak wytworzona insulina nie może sku-

tecznie działać (odporność insulinowa). Dlatego mówimy

tutaj o relatywnym niedoborze insuliny.

Organizm próbuje skompensować nadwyżkę wyproduko-

wanej insuliny. W przebiegu choroby dochodzi jednak do

wyczerpania własnej produkcji tego hormonu (absolutny

niedobór insuliny).

SYNDROM METABOLICZNY SPRZYJA POWSTANIU CUKRZYCY TYPU 2

Wspólne występowanie

nadwagi, podwyższo-

nych wartości tłuszczów

we krwi, nadciśnienia

i cukrzycy zwiększa ryzy-

ko chorób serca i układu

krążenia.

Charakterystycznej dla diabetes mellitus typu 2 odporności in-

sulinowej towarzyszy często u osób z nadwagą wysokie ciśnie-

nie oraz podwyższony poziom tłuszczu we krwi.

Kombinacja nadwagi, wysokiego ciśnienia, zaburzenia meta-

bolizmu tłuszczowego oraz przemiany cukrów oznaczany jest

mianem syndromu metabolicznego lub syndromem dobroby-

tu.

Nawet w przypadku występowania czynników ryzyka, jak uspo-

sobienie genetyczne, nieprawidłowy sposób odżywiania się,

brak ruchu, palenie tytoniu czy stres, nie musi koniecznie

dojść do rozwoju cukrzycy. Zdrowy sposób odżywiania się,

unikanie nadwagi i aktywność izyczna może obniżyć znaczą-

co ryzyko pojawienia się choroby.

Syndrom metaboliczny

Usposobienie genetyczne

Wysoki

poziom

tłuszczu we

krwi

Palenie

Nadwaga

Stres

Zawał serca

Udar mózgu

Cukrzyca

Nadciśnienie

Brak ruchu

Nieprawidłowy

sposób odżywiania

się

CUKRZYCA CIĄŻOWA

Pojawia się w trakcie ciąży. Czynnikiem ryzyka jest nadwa-

ga, wiek powyżej 30 lat oraz obciążenie dziedziczne. Dotyka

ok. 3% ciężarnych, a objawy zwykle ustępują po narodzinach

dziecka. Istnieje jednak ryzyko wystąpienia cukrzycy podczas

następnej ciąży oraz rozwoju trwałej cukrzycy w ciągu następ-

nych 10 lat.

Podróż do biologii

GLUKOZA – NAJWAŻNIEJSZY DOSTAWCA ENERGII DLA

ORGANIZMU

Aby nasz organizm i jego organy mogły prawidłowo funk-

cjonować, potrzebna jest energia. Czerpiemy ją z substan-

cji odżywczych zawartych w pożywieniu. Najważniejszym

dostawcą energii jest glukoza. Pozyskiwana jest w proce-

sie trawiennym i podczas rozkładu węglowodanów (skrobia

i cukier). Artykuły spożywcze bogate w węglowodany to np.

ziemniaki, chleb, ryż, makaron i owoce (także soki owoco-

we).

Przez krwiobieg glukoza przedostaje się z jelita do komórek

(zwłaszcza do wątroby, mięśnia sercowego, innych komórek

mięśniowych, tkanki tłuszczowej).

Aby jednak glukoza miała możliwość traienia do poszcze-

gólnych komórek, organizmowi potrzebny jest pewien hor-

mon – insulina.

INSULINA JEST KLUCZEM REGULACJI POZIOMU CUKRU

WE KRWI

Normalny poziom cukru

we krwi to:

Za produkcję hormonu insuliny odpowiedzialna jest trzust-

ka. Po posiłku wzrasta poziom cukru we krwi. Organizm pro-

dukuje insulinę, która dba o to, aby glukoza mogła się prze-

dostać z krwi do komórek, gdzie jest potrzebna. Poziom cu-

kru we krwi spada.

Na czczo/rano:

Nie mniej niż 60 mg/dl

(lub 3,3 mmol/l)

W normalnym przypadku organizm samoczynnie reguluje,

ile insuliny zostanie wyprodukowane i dostarcza jej tylko ty-

le ile rzeczywiście jest potrzebne.

W ten sposób u osób ze zdrową przemianą materii poziom

cukru we krwi pozostaje na zrównoważonym poziomie.

Aby glukoza przedostała się do komórek i mogła być zu-

żyta do pozyskania energii, potrzebuje „klucza do otwarcia

drzwi”. Funkcję tę spełnia właśnie insulina. Bez insuliny glu-

koza nie może przedostać się do komórek, a poziom cu-

kru we krwi wzrasta. Równocześnie dochodzi do niedoboru

energii w komórkach, mimo że poza komórkami ilość cukru

jest wystarczająca.

Przed posiłkiem:

Pomiędzy 80 a 110 mg/dl

(lub 4,4 – 6,1 mmol/l)

Po posiłku:

Nie więcej niż 140 mg/dl

(lub 7,8 mmol/l)

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: