PRAWO zbiór norm prawnych obowiązujących na terenie danego państwa.
NORMA PRAWNA reguła postępowania ustanowiona przez państwo, często nie posiadająca sankcji.
KONCEPCJA TRÓJELEMENTOWA:
- Hipoteza – określa zastosowanie danej normy
- Dyspozycja – wykazuje obowiązujący sposób zachowania, czyli co należy robić a co jest zabronione
-Sankcja – określa ujemne skutki związane z niezastosowaniem się do dyspozycji.
NORMY:
- imperatywne – bezwzględnie obowiązujące zawierają one niepodważalny nakaz państwa, od wypełnienia którego nie można się uchylić, np. prawo administracyjne, prawo karne, finansowe, konstytucyjne.
- normy dyspozytywne – względnie obowiązujące, polegają na tym, że strony umowy zobowiązują się w trakcie jej trwania postępować zgodnie z normami dyspozytywnymi w sprawach, których norma dotyczy a nie zostały uregulowane inaczej np. prawo cywilne.
KONCEPCJA NORM SPRĘŻONYCH: norma sankcjonowana, norma sankcjonująca
PRZEPIS PRAWA najmniejsza samodzielna jednostka redakcyjna tekstu prawnego, wskazująca sposób postępowania. Często wyodrębniony formalnie, wyróżniony wizualnie i opatrzony nazwą indywidualizującą (artykuł, paragraf, ustęp). Zdaniokształtny fragment jednostki redakcyjnej. Przepis prawa i norma prawna to dwie różne rzeczy. Elementy treści normy prawnej mogą być zawarte w wielu przepisach i to nie tylko jednej ustawy.
WYKŁADNIA PRAWA interpretacja prawa; proces zmierzający do ustalenia znaczenia norm prawnych z przepisów prawnych.
- funkcjonalna – na podstawie funkcji przepisu
- celowościowa – na podstawie celu, jaki ma realizować przepis
- językowa – na podstawie analizy języka przepisu
ŹRÓDŁA PRAWA:
-Konstytucja
-Ratyfikowana umowa międzynarodowa i prawo wspólnotowe
-Ustawy
-Rozporządzenie
-Akty prawa miejscowego
STOSUNEK PRAWNY to stosunek społeczny, który został uregulowany przez prawo.
5 ELEMENTÓW STOSUNKU SPOŁECZNEGO:
-Prawo podmiotowe – przyznana i zabezpieczona przez normy prawa cywilnego możność zachowania się w określony sposób.
-Obowiązek podlegający prawu podmiotowemu
-Podmiot prawa
-Podmiot obowiązku
-Przedmiot stosunku prawnego
PODMITY STOSUNKÓW OGÓLNOPRAWNYCH:
- osoba fizyczna – jest to każdy człowiek od narodzenia aż do śmierci, każdy człowiek ma zdolność prawną czyli możność bycia podmiotem prawa. Wyjątkiem jest Nasciturus – jest to dziecko poczęte lecz nie narodzone, które może być spadkobiercą pod warunkiem że narodzi się żywe.
ZDOLNOŚĆ DO CZYNNOŚCI PRAWNEJ jest to możność zmiany własnej sytuacji prawnej.
PEŁNA ZDOLNOŚĆ DO CZYNNOŚCI PRAWNYCH są to osoby, które ukończyły 18 lat i nie zostały ubezwłasnowolnione. O ubezwłasnowolnieniu decyduje sąd gdy istnieją ku temu przesłanki.
Przyczyny ubezwłasnowolnienia:
- choroba psychiczna
- niedorozwój umysłowy
- lub innego rodzaju zaburzenia psychiczne w tym narkomania, pijaństwo jeżeli osoba ta nie jest w stanie kierować swym postępowaniem.
Osoba, która ukończyła lat 18 może zostać ubezwłasnowolniona całkowicie lub częściowo. Dla ubezwłasnowolnionego całkowicie ustanawia się opiekuna a dla ubezwłasnowolnionego częściowo kuratelę.
Osoby o ograniczonej zdolności do czynności prawnej: 13-18 lat i osoby częściowo ubezwłasnowolnione.
Osoby nie posiadające zdolności do czynności prawnej są to osoby całkowicie ubezwłasnowolnione i te, które nie ukończyły lat 13.
ZDOLNOŚĆ PRAWNA to zdolność bycia podmiotem praw i obowiązków; od urodzenia aż do śmierci.
BEZPRAWNOŚĆ CZYNNOŚCI czynność prawna sprzeczna z ustawą mająca na celu jej obejście oraz sprzeczna z zasadami współżycia społecznego jest nieważna, chyba że przepis przewiduje inne skutki
CZYNNOŚCI PRAWNE:
>ZE WZGLĘDU NA STRONY
-jednostronne – dochodzą do skutku poprzez złożenie oświadczenia woli przez tylko jedną stronę (testament)
-umowne – dochodzą do skutku przez zgodne oświadczenia dwóch lub więcej podmiotów
-uchwały – czynności organów działających kolegialnie
>ZE WZGLĘDU NA WYSTĘPOWANIE DODATKOWYCH ELEMENTÓW:
-konsensualna – wymaga jedynie złożenia oświadczenia woli np. zlecenie
-realna – obok oświadczenia woli konieczne jest faktyczne wydanie rzeczy np. umowa użyczenia przechowania, przewozu
>ZE WZGLĘDU NA SKUTEK PRAWNY:
-zobowiązujące – pociąga za sobą powstanie zobowiązania
-rozporządzające – pociąga za sobą zniesienie, obciążenie lub przeniesienie prawa
-zobowiązująco-rozporządzajace – np. sprzedaż
FORMY CZYNNOŚCI PRAWNEJ sposób, w jaki czynność prawna zostaje wyrażona na zewnątrz.
-forma ustna
-forma pisemna
-forma szczególna
>forma aktu notarialnego
>forma pisemna z podpisami notarialnie potwierdzonymi
OŚWIADCZENIE WOLI – każde zachowanie się podmiotu, które w sposób czytelny dla osób trzecich ujawnia jego wolę.
WADY OŚWIADCZENIA WOLI:
-Brak świadomego i swobodnego podjęcia decyzji i wyrażenia woli. Nieważne jest oświadczenie woli złożone przez osobę, która z jakichkolwiek powodów znajdowała się w stanie wyłączającym świadome podjęcie decyzji i wyrażenie woli. Dotyczy to choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego lub innego nawet stanu krótkotrwałego. Może to być:
>Wysoka temperatura
>Szok
>Przerażenie
>Wylew
-Pozorność – nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie dla pozoru … Oświadczenie woli powinno być swobodne zrozumiałe i na serio. Pozorność może polegać na tym, że składający w ogóle nie chce wywołać skutków prawnych lub wywołać inne niż by to wynikało z czynności prawnej.
-Błąd – składający oświadczenie ma mylne wyobrażenie o rzeczywistości.
~Pomyłka to inne określenie tego co się chciało określić.
W razie dokonania czynności pod wpływem błędu możemy uchylić się od skutków prawnych. O ile błąd został wywołany przez inną osobę nawet bez jej winy. Nie dotyczy to sytuacji gdy składający wie, że pod wpływem błędu działa. Błąd musi być istotny. Mianowicie gdyby osoba składająca oświadczenie pod wpływem błędu wiedziała, że pod jego wpływem działa nie złożyłaby oświadczenia o danej treści.
-Podstęp druga strona wywołuje złożenie oświadczenia o danej treści. Też można się uchylić od takiego oświadczenia. Podstęp nie musi dotyczyć samej treści oświadczenia a jedynie sfery motywacyjnej. Nie musi on być obiektywnie istotny ale istotny z punktu widzenia składającego oświadczenie.
-Przymus lub groźba. Można się uchylić. Dotyczy przymusu psychicznego bowiem oświadczenie pod przymusem fizycznym w ogóle nie jest oświadczeniem. Groźba musi być bezwzględna. Składający oświadczenie woli nie widzi innego wyjścia.
Uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli, które zostało złożone innej osobie pod wpływem błędu lub groźby następuje przez złożenie oświadczenia na piśmie uprawnienie to wygasa w razie błędu z upływem 1 roku od jego odkrycia a w razie groźby od jego ustania.
DODATKOWE ZASTRZEŻENIA UMOWNE:
-Warunek jest to zastrzeżenie dokonane w czynności prawnej mocą, którego ten kto dokonuje danej czynności uzależnia jej skuteczność od zdarzenia przyszłego i nie pewnego.
-Termin zastrzeżenie dokonane w czynności prawnej mocą, którego ten, kto dokonuje danej czynności uzależnia jej skuteczność od zdarzenia przyszłego i pewnego.
PRZEDSTAWICIELSTWO osoba, która dokonuje czynności prawnej w imieniu reprezentowanego. Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie czynność wykonywana przez przedstawiciela wywołuje bezpośrednie skutki prawne dla reprezentowanego. Przedstawiciel jest mocodawcą.
Przedstawicielstwo:
-ogólne – do wszystkich czynności zwykłego zarządu
-szczególne – do dokonania konkretnej czynności prawnej
Pełnomocnictwo powinno być udzielane na piśmie pod rygorem nieważności.
PEŁNOMOCNIK działa w imieniu i na rachunek mocodawcy; może być w każdej chwili odwołane; wygasa najpóźniej z chwilą śmierci mocodawcy lub pełnomocnika.
UMOWA zgodne oświadczenie woli dwóch lub więcej podmiotów zmierzająca do powstania zmiany lub zniesienia wzajemnych praw i obowiązków o charakterze majątkowym. Dochodzi do skutku poprzez złożenie zgodnych oświadczeń woli, tzn. poprzez świadome działania (i czynne działania) z zamiarem wywołania skutków majątkowych.
ZANIM ZAWRZEMY UMOWĘ NALEŻY:
-zapoznać się z jej regulacją w kodeksie cywilnym
-ustalić czy umowa ma charakter obrotu powszechnego, czy gospodarczego
-przeanalizować przepisy
PODZIAŁ UMÓW:
-Umowy wzajemne – oświadczenie jednej strony jest odpowiednikiem świadczenia drugiej. Oświadczenia są ekwiwalentne (równowartościowe).
-Umowy konsensualne – zostaje zawarte gdy dwie lub więcej stron złożą zgodne oświadczenia woli. Staje się skuteczna przez samo porozumienie (np. sprzedaż, zlecenie)
-Umowy realne – umowa dochodzi do skutku nie tylko poprzez oświadczenia woli, lecz także konieczne jest wydanie rzeczy, np. umowa przechowania i składu.
-Umowy nazwane – są nazwane i uregulowane w KC. Strony je zawierające mogę tylko określić istotne postanowienia umowy, bo inne uregulowania (nie określone w umowie) znajdują się w KC. Przykłady: sprzedaż, zamiana, dzierżawa, umowa zlecenia, umowa o dzieło
-Umowy nienazwane – wynikają z zasady swobody umów. Strony muszą określić wszystkie elementy umowy. Umowy te nie są regulowane w KC, np. umowa KNOW-HOW
-Umowy mieszane – łączą w sobie kilka elementów z umów nazwanych, np. umowa z gościem hotelowym
ZASADA SWOBODY UMÓW strony mogą ułożyć stosunek prawny wg własnego uznania, byleby jego treść i cel nie sprzeciwiały się naturze stosunku (jego właściwościom) przepisu prawa i zasadom współżycia społecznego.
UMOWA PRZEDWSTĘPNA tzn. umowa o umowę. W umowie tej strony zobowiązują się do zawarcia w przyszłości umowy oznaczonej (umowy finalnej, przyrzeczonej). Robią to gdy:
- z pewnych względów zawarcie umowy finalnej jest niewygodne lub niemożliwe, np. uzyskanie kredytu
- umowa przedwstępna powinna zawierać wszystkie elementy umowy przyrzeczonej (powinna być sporządzona w tej samej formie). Powinna wskazywać datę zawarcia umowy finalnej
- może wiązać się z wpłatą zadatku lub zaliczki (w przypadku wycofania się sprzedającego można żądać podwójnej wypłaty zadatku)
ŚWIADCZENIE zachowanie się dłużnika zgodnie z treścią zobowiązania, zadośćuczyniające godnemu ochrony interesowi wierzyciela
SKUTKI NIEWYKONANIA UMOWY:
-Słabszy - obowiązek naprawy wynikłej szkody
-Silniejszy - przymusowe zawarcie umowy (sądownie)
Roszczenia z umowy przedwstępnej przedawniają się z upływem roku od momentu kiedy umowa finalna miałaby być zawarta.
TRYBY ZAWIERANIA UMOWY:
-Oferta – wystawienie towaru na widok publiczny z podaniem ceny. Umowa zawierana jest w dwóch etapach: przedstawienie oferty i jej przyjęcie.
-Negocjacje – strony ustalają wszystkie elementy umowy między sobą, także cenę
-Przetarg albo aukcja
AUKCJA – wygrywa oferta najkorzystniejsza, a poprzednia przestaje wiązać gdy ktoś złoży wyższą. Umowa zostaje zawarta z chwilą przybicia.
PRZETARG– oferta przestaje wiązać gdy ktoś złożył korzystniejszą (wybrana korzystniejszą), nie znaczy najtańszą. Oferta przestaje wiązać, gdy zamknięto przetarg bez wybrania żadnej. Od udziału w aukcji, przetargu często może być wymagane wniesienie WADIUM (rodzaj zabezpieczenia pieniężnego organizatora aukcji/przetargu – skutki jak przy zadatku)
W przypadku, gdy osoba, która wygrała aukcję rozmyśli się wadium przepada, a gdy organizator się rozmyśli można żądać dwukrotności wadium.
UNIEWAŻNIENIE PRZETARGU/AUKCJI – gdy strona biorąca udział w aukcji lub przetargu dowie się, że jakaś osoba trzecia bezprawnie, niezgodnie z zasadami współżycia s...
zulek