Przegląd mas plastycznych
Chyba każdy z nas lepił na lekcjach plastyki figurki z plasteliny i wyklejał nią obrazki. Ostatnio coraz modniejsze staje się modelowanie z masy solnej. Do wyboru mamy jeszcze całą paletę innych mas plastycznych. Zapraszam na mały przegląd materiałów do rzeźbienia, lepienia i ugniatania.
W technice paper-mache możemy wykonać różne przedmioty dekoracyjne: płaskorzeźby, naczynia, ramki, maski karnawałowe, koraliki, broszki, ozdoby choinkowe.
Do wykonania małych elementów potrzebujemy gęstej plastycznej masy papierowej. Możemy zrobić ją samodzielnie (przepisy znajdziecie poniżej) lub możemy skorzystać z gotowych mas papierowych. Duże elementy wykonujemy oklejając papierem najlepiej gazetowym przedmioty pomocnicze np balony, talerze, miski, szkielety z drutu. Oklejając w ten sposób możemy również udekorować zwykłe pudełko po butach.
Masa papierowa po wyschnięciu jest bardzo lekka, można ją szlifować, wiercić, ciąć, wygładzać papierem ściernym, malować i lakierować.
Przepisów na domową masę papierową jest bardzo wiele, różnią się głównie proporcjami składników, dodatkami. Oto kilka z nich:
Drobne kawałki ligniny lub papieru toaletowego moczymy w wodzie i rozdrabniamy palcami. Odciskamy i wkładamy do naczynia z gęstym klejem wykonanym z mąki. Kleju powinno być trochę mniej niż mokrego papieru. Całą masę dokładnie wyrabiamy ręką rozcierając kawałeczki papieru. Masa jest gotowa do użycia.
Drzemy gazety na drobne kawałeczki, umieszczamy je w dużej misce i zalewamy gorącą wodą. Wody nie dajemy za dużo- wystarczy tyle, żeby przykryła gazety . Zostawiamy na parę godzin. Następnie mieszamy ręką tak długo, aż masa zacznie przypominać konsystencją owsiankę. Staramy się rozgnieść wszystkie grudki. Gdy masa jest już gładka, dodajemy kilka łyżeczek soli i dalej mieszamy bardzo dokładnie. Odciskamy nadmiar wody i dodajemy kilka łyżeczek kleju np. wikolu.
Wytłoczki po jajkach lub gazety rwiemy na drobne kawałeczki, przekładamy do dużej miski, zalewamy wodą i odstawiamy na parę godzin. Następnie dokładnie mieszamy i dodajemy ½ opakowania kleju do tapet i około 1 kg mąki. Jeżeli masa jest jeszcze zbyt rzadka dodajemy więcej mąki.
Do naczynia z ugotowanym krochmalem (może to być również klajster) wrzucamy kawałki ręczników papierowych. Gotujemy przez chwilę cały czas mieszając. Studzimy.
Mieszamy 3 części wody z 1 częścią mąki na gładką masę. Możemy dodać kilka kropli oleju. Kawałki gazet maczamy w masie i oklejamy nimi przedmiot np. talerz czy balon. Zamiast mąki można użyć kleju do tapet. Dodajemy też kilka łyżeczek soli.
100 g mąki pszennej mieszamy z 0,4 - 0.5 litra wody i gotujemy aż powstanie masa o konsystencji kleju. Przed użyciem należy klej wystudzić. Klej możemy przechowywać w zamkniętym słoiku w lodówce przez kilka tygodni.
Zastosowanie masy drzewnej jest podobne do masy papierowej. Nadaje się do modelowania kukiełek, marionetek, figurek, masek. Po wyschnięciu jest bardzo lekka, wytrzymała i poddaje się odróbce jak drewno, można ją malować, szlifować czy pokrywać glazurą.
Glinka ceramiczna w przeciwieństwie do zwykłej gliny nie wymaga wypalania w wysokiej temperaturze, gdyż utwardza się na powietrzu. Po wyschnięciu możemy ją szlifować, malować i lakierować.
Jest termoutwardzalnym tworzywem plastycznym do modelowania. Po wymodelowaniu naszą pracę np. koraliki, figurki utrwalamy we wrzącej wodzie lub piekarniku w temperaturze: od 100 do 140°C w czasie od 10 do 15 minut w zależności od rozmiarów utwardzanego elementu
Podobnie jak masa drzewna czy glinka ceramiczna nie wymaga utrwalania w wysokich temperaturach. Utwardza się w temperaturze pokojowej w ciągu kilkudziesięciu godzin. Po całkowitym wyschnięciu jest bardzo wytrzymała i lekka, utrzymuje się na wodzie, gdy zabezpieczymy powierzchnie farbami wodoodpornymi
Zwykła glina jest wdzięcznym materiałem rzeźbiarskim. Możemy ją wykopać sami, ale wtedy może być zapiaszczona i zanieczyszczona. Możemy też kupić różne rodzaje gliny: do rzeźbienia ręcznego, albo na koło garncarskie. Glina w zależności od rodzaju ma różne odcienie: od białego przez beże, czerwienie, rudości, brązy do czarnego. Prace z gliny, aby były trwałe należy wypalić w bardzo wysokiej temperaturze: od 850 do nawet 1450 stopni w specjalnych piecach.
Zgotowujemy ½ litra wody. W czasie gdy woda się gotuje mieszamy w dużym naczyniu: 400 g mąki, 200 g soli, 2 łyżki oleju, 2 łyżki ałunu. Wrzącą wodę wlewamy do miski z pozostałymi składnikami i mieszamy łyżką, po przestudzeniu wyrabiamy rękami. Dzielimy ciasto na kilka części, które barwimy na różne kolory barwnikami spożywczymi albo plakatówkami. Taką masę możemy przechowywać w szczelnie zamkniętym pojemniku przez dłuższy czas.
Podgrzewamy w garnku 1 szklankę wody z 2 szklankami czystego i przesianego piasku, dodajemy 1 szklankę mąkę ziemniaczanej i mieszamy do uzyskania jednolitej masy. Studzimy i barwimy barwnikami spożywczymi.
2 szklanki soli rozpuszczamy w 1/3 szklanki wody i zagotowujemy. Następnie mieszamy 1 szklankę skrobi kukurydzianej z 1 szklanką wody i wlewamy do roztworu z soli. Porządnie mieszamy, dzielimy na części i barwimy.
Mieszamy dokładnie 1 filiżankę masła orzechowego z 2 filiżankami mleka w proszku i 1 filiżanką miodu. Gdyby masa była za rzadka dodajemy więcej mleka w proszku.
1
jo-chom