Runciman Steven - Dzieje wypraw krzyżowych T2.pdf - Książki historyczne (do seg.)(1) - gluslaw32

Steven RUNCIMAN

Dzieje wypraw krzyżowych

Tom 2

Królestwo Jerozolimskie i

frankijski Wschód

(1100-1187)



Księgozbiór DiGG

2010

Przedmowa

tomie tym zamierzam przedstawić dzieje zamorskich państw frankijskich od

wstąpienia na tron królewski Baldwina I do odebrania chrześcijanom

Jerozolimy przez Saladyna. Historię tych wydarzeń odmalowało już przede mną

wielu pisarzy europejskich, przede wszystkim Röhricht z niemiecką dokładnością i

René Grousset z francuską elegancją i inwencją, a także, zbyt zwięźle, po angielsku

W.B. Stevenson. Zajmuję się tym samym tematem i korzystam z tych samych

podstawowych źródeł co wspomniani autorzy, podjąłem jednak próbę interpretacji

materiału historycznego odbiegającą w pewnych kwestiach od poglądów moich

poprzedników. Tok narracji w tej książce nie zawsze może być potoczysty. Wynika

to głównie z faktu, że rozwój sytuacji politycznej w świecie muzułmańskim na

początku XII stulecia wymaga wszechstronnej analizy, bez zrozumienia bowiem

zachodzących w nim przemian nie zdołalibyśmy zrozumieć fenomenu powstania

państw krzyżowych ani przyczyn późniejszego odrodzenia islamu.

W XII stuleciu nie występowały wielkie narodowe ruchy migracyjne, które

odegrały tak dużą rolę w wieku XI i które miały powtórzyć się w XIII stuleciu,

komplikując dzieje późniejszych krucjat oraz zmierzchu i upadku Outremer. 1

Chwilowo więc całą naszą uwagę możemy skoncentrować na Outremer. Jednakże ani

przez moment nie wolno nam stracić z pola widzenia szerszej zachodnioeuropejskiej

areny politycznej, wojen religijnych prowadzonych przez władców Hiszpanii i

Sycylii, kłopotów Cesarstwa Bizantyjskiego i kalifatu wschodniego. Działalność

świętego Bernarda, pojawienie się floty angielskiej w Lizbonie, intrygi pałacowe w

Konstantynopolu i Bagdadzie, wszystko to stanowi ważne epizody tego dramatu,

mimo że punkt kulminacyjny osiągnął on na nagim wzgórzu w Galilei.

Głównym tematem tego tomu są sprawy wojenne, a rozwodząc się szeroko o tak

wielu kampaniach i wyprawach zbrojnych, szedłem śladem dawnych kronikarzy,

którzy dobrze znali się na rzeczy. Wojna stanowiła bowiem tło życia w Outremer, a

szczęście lub pech na polu bitwy nieraz decydowały o losach tamtejszych państw

chrześcijańskich. Jednak w tomie tym poświęciłem jeden rozdział życiu codziennemu

i organizacji państwowej na frankijskim Wschodzie. W tomie następnym zamierzam

omówić rozwój sztuki oraz zagadnienia gospodarcze. Te dwa aspekty ruchu

krucjatowego znalazły pełniejszy wyraz dopiero w XIII stuleciu.

W przedmowie do pierwszego tomu tej książki wspomniałem o niektórych

wybitnych historykach, których prace były dla mnie wielką pomocą. Pragnę w tym

miejscu uczcić pamięć Johna la Monte, którego przedwczesna śmierć stanowi

bolesny cios dla historiografii krucjatowej. Zawdzięczamy mu nade wszystko

specjalistyczne wiadomości o systemie administracji na frankijskim Wschodzie.

Chciałbym także podkreślić mój dług wobec profesora Claude Cahena ze Strasburga,

którego wielka monografia poświęcona Syrii północnej i liczne artykuły mają

ogromne znaczenie dla tematu mej pracy.

Pragnę wyrazić wdzięczność licznemu gronu przyjaciół, którzy okazali mi pomoc

w czasie moich podróży po Wschodzie, zwłaszcza Zarządom Ochrony Zabytków w

1 Outremer – zamorskie państwa frankijskie (przyp. tłum).

Jordanii i Libanie, a także Irackiemu Towarzystwu Naftowemu.

Pragnę również jeszcze raz podziękować Dyrekcji Cambridge University Press za

uprzejmość i wyrozumiałość.

Steven Runciman

Londyn 1952

KSIĘGA I

ZAŁOŻENIE KRÓLESTWA

Rozdział 1

Outremer i jego sąsiedzi

Ty jesteś ludojadem i odbierasz potomstwo twemu ludowi.

- Księga Ezechiela 36,13

chwilą wkroczenia armii frankijskich do Jerozolimy pierwsza krucjata

osiągnęła swój cel. Ale jeżeli chrześcijanie chcieli utrzymać to święte miasto w

swoich rękach i jeżeli pragnęli zapewnić pielgrzymom łatwy do niego dostęp, musieli

zorganizować trwałą administrację, stworzyć solidny system obronny i

zagwarantować bezpieczeństwo drogom komunikacyjnym z Europą. Krzyżowcy,

którzy zamierzali się osiedlić na Wschodzie, zdawali sobie sprawę z konieczności

rozwiązania tych problemów. Krótkie panowanie księcia Gotfryda stworzyło

zaledwie zalążek królestwa chrześcijańskiego. Gotfryd wszakże, mimo swych

godnych szacunku zalet, był człowiekiem słabego charakteru i niewielkiego rozumu.

Zazdrość doprowadziła go do konfliktu z baronami krucjatowymi, a prawdziwa

pobożność do przekazania Kościołowi zbyt rozległej władzy. Śmierć Gotfryda i

objęcie władzy przez jego brata Baldwina uratowały młode Królestwo od zguby.

Baldwin bowiem odznaczał się mądrością, dalekowzrocznością i wytrwałością

prawdziwego męża stanu. Czekało go zadanie gigantyczne, a tymczasem miał do

pomocy zaledwie garstkę ludzi, na których mógł polegać. Wielcy rycerze, zaprawieni

w bojach pierwszej krucjaty, albo udali się na północ, albo powrócili do swych

krajów ojczystych. Z głównych aktorów ruchu krucjatowego pozostali w Palestynie

ludzie najmniej przydatni, jak Piotr Pustelnik, o którego bytności w tym kraju nie

zachowała się ani jedna wzmianka i który wrócił do Europy w 1101 roku. Baronowie

udali się do Ziemi Świętej na czele swoich hufców. Baldwin, nie posiadając jako

młodszy syn hrabiego Boulogne żadnych włości, nie mógł jak inni panowie feudalni

zabrać ze sobą na Wschód swoich własnych wasali, ale trochę ludzi pożyczyli mu

bracia. Jedyne jego oparcie stanowiła teraz garstka pobożnych wojowników, którzy

przed opuszczeniem Europy ślubowali pozostać w Ziemi Świętej do końca życia,

oraz ryzykanckich śmiałków - w większości także młodszych synów panów

feudalnych - opętanych myślą zdobycia dóbr ziemskich i dorobienia się majątku.

W chwili wstąpienia Baldwina na tron Frankowie sprawowali bardzo wątłą władzę

nad większą częścią Palestyny. Najpewniej trzymali w ręku pas ziemi, który ciągnął

się wzdłuż górskiego kręgosłupa tej prowincji, od miejsca na północ od Betlejem po

równinę Ezdrelon. Wiele osiedli na tym obszarze zamieszkiwali od dawna

chrześcijanie, a po przybyciu wojsk frankijskich większość ludności muzułmańskiej

Runciman Steven - Dzieje wypraw krzyżowych T2.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: