Science Fiction_16.2002.pdf

Petera Parkera poznałem w latach

siedemdziesiątych. Wtedy na fali zaintere-

sowania komiksem dotarłem najpierw do

pojedynczych zeszytów, potem co całego cyklu, który udało

| mi się zaprenumerować we Francji. W albumach, które

sprowadzałem Człowiek-pająk miał swoje miejsce. Bez kozery

można powiedzieć, że tak jak tandem Batman-Superman był

podporą konkurencyjnej firmy, tak Spider-man trzymał

sztandar Marvela. Jako jeden z pierwszych trafił też na ekran,

w niezbyt jednak udanych filmach z końca lat siedemdziesią-

tych. Jeden z nich - robiłem do niego nawet listę dialogową -

można jeszcze spotkać w naszych wideotekach. Dwukrotnie

zagościł też na ekranach telewizorów w animowanych wer-

sjach swoich przygód, ale podobnie jak wszyscy pozostali

„faceci w rajtuzach" nie odniósł wielkiego sukcesu. Może za

wyjątkiem Supermana, który jednak z filmu na film staczał się

coraz bardziej i wydawać się mogło, że to już zmierzch super-

bohaterów.

Potem nadeszła era Batmana, dzięki wspaniałym

osiągnięciom w dziedzinie efektów specjalnych i

niesamowitemu talentowi Tima Burtona powstał najbardziej

kasowy film tego gatunku, a potem cała seria sequeli i kolejne

oparte na licencjach komiksowych filmy. Nikogo nie zdziwiło

więc, gdy cztery lata temu James Cameron ogłosił chęć

zajęcia się właśnie Człowiekiem-pająkiem. Z pomysłu nic nie

wyszło, choć na ten temat wiele mówiono i pisano (Cameron

w ogóle po „Titanicu" ma pecha, a to „Planeta małp", którą

zamierzał zrobić ze Schwarzenegerem a to właśnie

wspomniany „Spider-man" mimo tak wielkiej sławy, umykały

mu sprzed nosa). Kolejni pretendenci do fotela reżyserskiego

wykruszali się w przyspieszonym tempie i dopiero Sam

Raimi, twórca kultowego horroru „Evil Dead" i opartej na

komiksowym pierwowzorze serii Darkman zdołał się uchwycić

poręczy na tyle długo, by doprowadzić dzieło do końca. I zrobił

to rewelacyjnie. Dość powiedzieć, że „Spider-man" pobił

wszelkie rekordy oglądalności. Jako pierwszy w historii

pokonał mityczna granicę 100 milionów dolarów w trzy

dni, równie szybko rozprawił się z drugą setką (9

dni), dzisiaj w 22-gim dniu dystrybucji

przekroczył trzecią setkę. Tak, to nie

pomyłka, ten film zarobił w 22 dni

więcej niż „Władca pierścieni" w 22

tygodnie. I to zapewne jeszcze

nie I koniec.

W czym możemy upatrywać

sukcesu tego filmu? Na

pewno w komiksowych

korzeniach historii,

na której

wychowały

się miliony Amerykanów. Dla bardziej racjonalnie myślących Europej-

czyków to bajka, ale dla mieszkańca L.A. czy Nowego Jorku to część

amerykańskiej kultury. Jak widać, bardzo nośną, skoro pozostawiła w tyle

nawet Epizod II Lucasa.

Zapewne większość z was zna skromnego studenta dorabiającego

sobie do stypendium fotoreporterką dla miejscowej gazety. Dla tych,

którzy mieli niewielką styczność z Peterem Parkerem, kilka słów wy-

jaśnienia, które jednak nie powinno przeszkodzić w odbiorze filmu.

Cały problem zaczyna się w momencie, gdy pająk używany do testów z

radioaktywnością (dość powszechny motyw w fantastyce lat sześć-

dziesiątych) ugryzie bohatera (Tobey Maguire) wykonującego kolejne

zlecenie dla Jonaha J. Jamesona, (J.K. Simmons) tyranowatego redaktora

naczelnego Daily Bugle. Ukąszenie to sprawi, że Peter rozpocznie

powolną przemianę, podobną do tej, jaka odmieniła Setha w „Musze", z

tą tylko różnicą, że Parker nie zamieni się w insekta, a jedynie przyswoi

jego cechy. Będzie miał ogromną siłę i zręczność, jego palce

wyposażone w miliony haczyków pozwolą mu na wspinanie się na

ściany, wreszcie zwierzęce zmysły będą ostrzegały przed nadcho-

dzącym zagrożeniem. Z takim bagażem można zostać super-złoczyńcą,

bądź super-bohaterem. Peter wybierze tę drugą ewentualność, co stanie

się przyczyną wielu nie tylko wesołych przeżyć. Ale to jest tło opowieści,

która przez dwie godziny przykuwa do foteli miliony widzów. Prawdziwym

przeciwnikiem Spider-mana jest bowiem Norman Osborn szalony

naukowiec ukrywający się pod kostiumem Zielonego Goblina (Willem

Dafoe). W cywilu ojciec najlepszego kolegi Petera. To właśnie starcie

pomiędzy nimi dwoma prowadzić będzie do niesamowitych pościgów i

walk, które są ozdobą filmów akcji. O tym jak zakończy się ta rywalizacja

będziecie się mogli przekonać, gdy opadnie fala podniecenia nowymi

„Gwiezdnymi wojnami".

kino

Amerykańscy bogowie kontra Heisenberg.

Na wstępie muszę wytłumaczyć jedno. Poniższy tekst nie jest recenzją przyzwoitej skądinąd

(byłaby znakomita, gdyby niejeden istotny, merytoryczny błąd - pominięcie w panteonie bóstw

wyznania, które dominuje w naszym kraju, a i w samej Ameryce trzyma się niezgorzej) książki Neila

Gaimana o bardzo podobnym tytule. Aczkolwiek zbieżność tytułów nie jest przypadkowa, a nawet

śmiem twierdzić - znacząca.

Minęło szesnaście miesięcy od momentu, w którym pierwszy numer „Science Fiction" pojawił się w

kioskach. Szesnaście długich miesięcy, podczas których starałem się udowodnić, że polska fantastyka

wcale nie jest gorsza od zachodniej, że nasi autorzy mają czasem więcej do powiedzenia niż ich

„amerykańscy bogowie". Dzisiaj mogę spokojnie powiedzieć, że zamysł się udał. Czytelnicy

zaakceptowali taki styl, co więcej, patrząc na wyniki sondy (pojawią się na naszych łamach w

momencie uruchomienia stron internetowych) zauważyłem, że na pierwszych miejscach czytelniczych

preferencji plasują się właśnie takie teksty. O tym, że to nie przypadek, można się przekonać

obserwując zwycięski marsz Andrzeja Ziemiańskiego, który już drugi rok z rzędu zwycięża we

wszystkich plebiscytach czytelniczych. Jego „Autobahn nach Poznań" i „Waniliowe plantacje

Wrocławia" to niekwestionowane przykłady tego, że można pisać dobrze, nawet bardzo dobrze i

fantastycznie aż do granic bólu, pozostając jednocześnie w kręgu własnego miasta.

Półtora roku temu było zupełnie inaczej. Opowiadania, których bohaterem był Polak, stąpający po

naszej, swojskiej ziemi, były rzadkie niczym rewaloryzacje płac w tym okresie. Ale wyławiałem je

kolejno, jedno po drugim, niekiedy słabsze, czasem mniej ciekawe, i odkładałem na bok, nie

rezygnując z nich bynajmniej. Korespondowałem z autorami tych tekstów, namawiając do poprawek,

do rozwinięcia akcji. Polski charakter opowiadania nie musiał oznacza automatycznego wyboru

realiów naszego kraju. Skoro dla kogoś granice Polski były za ciasne, mógł wyruszyć w świat. Dał

nam przykład Andrzej Ziemiański „Bombą Heisenberga", że to możliwe, że da się stworzyć

naprawdę dobre opowiadanie łączące wszystkie te elementy. Pokazał, że Jan Kowalski, bohater nawet

najbardziej fantastycznej historii, nie ustępuje w niczym Johnowi Smithowi, nawet jeśli stanie z

nim twarzą w twarz.

Słyszałem często opinie, że popełniamy samobójstwo, że to nie może się udać. A jednak dzisiaj, po

pięciuset dniach od rozpoczęcia projektu, mogę wszystkim tym, którzy takie rzeczy mówili,

odpowiedzieć wprost: spójrzcie na łamy „Science Fiction". To już nie pojedyncze jaskółki. To nowa

fala. Przełamaliśmy lody, sprawiliśmy, że autorzy coraz częściej sięgają po rozwiązania fabularne,

których tłem jest Wrocław, Warszawa, Kraków. Gdyby dwa lata temu ktoś powiedział, że ma tekst, w

którym walka magów o prymat ma miejsce na... Mazurach, zostałby potraktowany jak szaleniec, a

dzisiaj - proszę bardzo. Sięgnął po ten temat Wojtek Świdziniewski, całkiem udanie. W tym numerze

możecie zaobserwować koniec znanego nam świata z pokładu łodzi zacumowanej na jednym z

mazurskich jezior. W następnym poznacie historię zupełnie odmienną w klimacie i akcji, ale krążącą

wokół tych samych miejsc.

Postęp cywilizacyjny, który dokonuje się na naszych oczach, sprawia, że dzisiaj najbardziej

wymyślna intryga fantastyczna, kryminalna bądź sensacyjna, może rozgrywać się na Śląsku czy

Pomorzu. Zauważcie, że bohaterowie opowiadań zamieszczanych w „Science Fiction" coraz częściej

noszą swojskie imiona, przemierzają ulice miast, które znacie, a jednak nie prysnął nimb tajemniczości,

nie stali się przez to śmieszni czy mniej autentyczni. Są jak najbardziej akceptowalni, lepsi nawet, bo

bardziej prawdziwi, bardziej namacalni niż wielu ich odpowiedników zza oceanu.

Jeszcze niedawno drwiono nawet na łamach fachowej prasy z Jakuba Wędrowycza. A jednak to

właśnie jego przygody w tym roku są jak na razie największym przebojem handlowym. Książki

Andrzeja Pilipiuka są rozchwytywane jak gorące bułeczki, czego dowody znajduję codziennie na

naszym koncie Klubu Książki Fantastycznej. Nie ma bowiem dnia, by ktoś nie zamówił jednej z

nich. Zresztą nie tylko egzorcysta jest w modzie. Na dwadzieścia najlepiej sprzedających się książek z

KKFu, piętnaście to pozycje polskich autorów. W sumie prawie osiemdziesiąt procent książek

zamawianych w księgarni wysyłkowej, z którą współpracujemy, to pozycje polskie (z wyłączeniem

komiksów, rzecz jasna). Tego nie da się zlekceważyć, nie dostrzegać. Ci, którzy to robią (pewne kręgi

nadal nie chcą bądź nie potrafią dostrzec zachodzących przemian), narażają się już tylko na

śmieszność. A najdobitniejszym dowodem na to, że koncepcja, którą zacząłem forsować pod koniec

minionego stulecia, jest słuszna, może być fakt, iż „Science Fiction" od wielu miesięcy powoli acz

systematycznie rośnie w siłę. Nawet w okresie ogólnych spadków sprzedaży potrafiło zachować swój

stan posiadania, a nawet go zwiększać, czego o niektórych tytułach w żaden sposób nie da się

powiedzieć. A wszystko to, bo kochacie polskich autorów. Z wzajemnością. Przed Wami wciąż są

dziesiątki znakomitych tekstów, które już przeszły redakcję i czekają na druk.

Amerykańscy bogowie doznali pierwszej porażki, nie zdołali zatrzasnąć wrót do krypty z naszymi

tradycjami, choć o mały włos a udałoby się to, wspólnymi siłami setek autorów, wydawców, agentów.

Zdążyliśmy wsadzić but między drzwi a futrynę. Wypuście stare, słowiańskie demony. Ale tutaj

nasza rola się kończy. Teraz czas na następny krok, na umocnienie najlepszych autorów młodego

pokolenia. To właśnie oni stanowić będą trzon „Żółtej Serii". Znajdziecie tam najlepsze powieści

stworzone przez następców Sapkowskiego, Oramusa, Zajdla. Zmiana warty jest nieunikniona,

zupełnie jak w przypadku naszej reprezentacji piłkarskiej. Zasłużone gwiazdy błyszczały w błyskach

fleszy, ale to rezerwowy skład o mały włos nie posłałby w niebyt Amerykanów. Zdaję sobie sprawę,

że wielu wydawców zechce dyskontować sukcesy młodych wilków wznawiając na fali polskiego

resentymentu po raz kolejny tytuły dawno już przebrzmiałe -już dzisiaj można wskazać pierwsze

oznaki tego trendu - ale od nas dostaniecie to, co najbardziej lubicie. Znakomitą, rozrywkową

literaturę fantastyczną. Tym razem nie będzie falstartu, jak w przypadku „Złodziei nocy...". Skoro

nie udało się wprowadzić książek bardzo tanich, w formacie zeszytowym, sięgniemy po sprawdzone

wzorce. Obserwujcie nowe numery „Science Fiction". Oni już tu są...

SPIDER-MAN

FUTURAMA

Nowości filmowe z kraju i ze świata

literatura

A. Łazarczyk, M. Uspienskij

ŻÓŁTA ŁÓDŹ PODWODNA

Rafał A. Ziemkiewicz

POBOŻNE ŻYCZENIE

Andrzej Pilipiuk

KUZYNKI

Adam Mrozek

PO STRONIE SZCZURA

Marek Wojaczek

NIZSZA KLASA

Karol Klimczak

POŁUDNIE

Wojciech Jerzy Grygorowicz

SENNY WOJOWNIK

Bogumi ł Lukaj

KAWA MULATKA

felietony

Jacek Dukaj

ZA GARŚĆ DOLARÓW WIĘCEJ

Rafał A. Ziemkiewicz

SZKODA GADAĆ

Tomasz Pacyński

WOJNY UROJONE

komiks

Max Bogdanowski

OPOWIEŚĆI GAJOWEGO NIKITYCZA

inne

PREZENTACJE: TERRY GOODKIND

O cyklu Mieczy prawdy

RECENZJE

LARA CROFT POWRACA

POCZTA SF

Robert J. Szmidt

PS. Jak zapewne zauważyliście, w tym numerze nie ma strony poświęconej „Gwiezdnym

wojnom". Autor tej rubryki wyjechał na dłuższy kontrakt do USA i poprosił o jej zawieszenie do

czasu powrotu. Zgodziłem się na to, zaproponowałem też, aby zmienić formułę tej strony tak, by

niosła ze sobą coś więcej niż tylko informacje o wydawanych książkach, komiksach i gadżetach.

Efekty zobaczycie za kilka miesięcy.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: