1. Ubi societas, ibi ius – Gdzie społeczeństwo, tam prawo
2. Ubi lex, ibi poena – Gdzie prawo, tam kara
3. divide et impera ! – Dziel i rządź !
4. Audi, vide, sile ! – Słuchaj, patrz, milcz !
5. Centum dare spondes? Spondeo. Promittis? Promitto. – Sto dać przyrzekasz? Przyrzekam. Obiecujesz? Obiecuje.
6. Mora trahit periculum – Zwłoka ciągnie za sobą niebezpieczeństwo
7. Locus regit actum – Miejsce określa czynność prawną
8. Tempus regit actum – Czas określa czynność prawną
9. Casum sentit dominus – Zdarzenie odczuwa właściciel
10. Superficies solo cedit – Nieruchomość to ziemia i to, co z nią trwale związane.
11. Neglegentia culpa est – Niedbalstwo jest winą.
12. Lex retro non agit – Prawo nie działa wstecz
13. Lex prospicit non respicit – Prawo patrzy przed siebie a nie za siebie
14. Dura lex sed lex – Twarde prawo, ale prawo
15. Novum rex, nova lex – Nowy król nowe prawo
16. Confessio est regina probationum – Przyznanie (winy) jest królową dowodu
17. Actori incubit probatio – Dowód obciąża powoda.
18. Necessitas frangit legem – Konieczność łamie przepis prawny
19. Nullum crimen sine lege. Nulla poena sine lege – Nie ma przestępstwa bez prawa. Nie ma kary bez prawa
20. Privatorum conventio iuri publico non derogat –umowa osób prywatnych nie uchyla prawa ublicznego.
21. Manifestum non eget probatione – Oczywisty nie potrzebuje dowodu
22. Inter arma silent leges –Podczas wojny milczą prawa.
23. Usus est unus legum corrector – Praktyka jest jedynym korektorem ustaw
24. Leges salutem civitatis saluti singulorum anteponunt – Ustawy przedkładaja dobro ogólne obywateli nad dobro jednostki
25. Quid leges sine moribus? – Czym są ustawy bez obyczajów?
26. Lex specialis derogat lex generalis – Ustawa specjalna uchyla ustawę generalną
27. Semper specialia generalibus insunt – Zawsze specjalne przepisy mieszczą się w przepisach generalnych
28. Impossibilium nulla obligatio – Zobowiązanie o niemożliwe jest niemożliwe
29. Omnis definitio In iure civili periculosa est –Każda definicja w prawie cywilnym jest niebezpieczna dla obywateli
30. Ei incumbit probatio, qui dicit, non ei, qui negat – Tego obciąża dowód, kto mówi, nie tego kto zaprzecza
31. Ignorantia iuris nocet – Nieznajomość prawa szkodzi
32. Fraus est fraudem celare – Oszustwem jest ukrywanie oszustwa.
33. Ambulatoria est voluntas testatoris usque ad mortem – Zmienna jest wola testatora aż do zgonu
34. Crimen grave non potest esse impunibile – Ciężkie przestępstwo nie może zostać bezkarne
35. Societas delinquere non potest – Społeczeństwo nie może popełnić przestępstwa
36. Consuetudo pro lege servatur- Przestrzega się zwyczaju zamiast ustawy
37. In maleficiis voluntas spectatur, non exitus.- W przestepstwach patrzy się na wolę nie na skutek
38. In toto et pars continetur- W całości zawiera się część.
39. Imperitia culpae adnumeratur- Brak doświadczenia zalicza się do winy.
40. Qui curat, non curatur.- Kto sprawuje opieke pr. (kuratele) sam jej nie podlega.
41. Actor sequitur forum rei- Dla powoda właściwy jest sąd pozwanego.
42. Res ipsa logitur- Rzecz mówi sama za siebie.
43. dormiunt aliquando leges, numquam moriuntur- Czasem ustawy śpią, nigdy nie umierają.
44. Da mihi fatum, dabo tibi ius- Daj mi zdarzenie, a ja znajdę paragraf (dam prawo).
45. Cogitationis poenam nemo patitur- Nikt nie ponosi kary za myślenie.
46. Semel heres, semper heres- Kto raz został spadkobiercą, zostaje nim na zawsze.
47. Nemo iudex idoneus in propria causa. Nikt nie jest odp. sędzią we własnej spr.
Nemo testis idoneus in propria causa. – Nikt nie jest odpowiednim świadkiem we
własnej sprawie.
48. Fatetur facinus, qui iudicium fugit- Wyznaje zbrodnie, kto unika sądu.
49. Nihil probat, qui nimium probat- Niczego nie dowodzi, kto przesadnie udowadnia.
50. Dies interpellat pro homine- Termin wzywa zamiast człowieka.
51. Qui iure suo utitur, neminem laedit- Kto korzysta z własnego prawa nikogo nie krzywdzi.
52. Mater semper certa est, pater quem nuptiae demonstrant- Matka jest zawsze pewna, a ojcem jest ten kogo wskazuje małżeństwo.
53. Commodum eius esse debet, cuius est periculum- Korzyść powinna być tego, czyje jest niebezpieczeństwo.
54. In fecie, cui prodest- Ten uczynił, komu przynosi to korzyść.
55. Princeps legibus solutus- monarcha jest zwolniony z praw
56. Indivisa est causa pignoris- niepodzielna jest sprawa zakladu
57. Res iudicata pro veritate accipitur- rzecz osądzona jest uznana za prawde
58. Res est in iudicium deducata, lis pendet.- rzcze zostala doprowadzona do sądu, sprawa w toku
59. Quod ab initio est vitiosum, non potest tractu temporis convalescere- Co od początku jest wadliwe, nie może nabrac mocy z biegiem czasu.
60. Nemo de domo sua extrahi potest- Nikt nie może być wyciągnięty siłą z własnego domu.
61. Nihil consensui tam contrarium est, quam vis atque metus.- nic nie jest tak przeciwne zgodzie jak siła i lęk
62. Legum ministry magistratus, legum interpretes iudices. Urzędnicy są sługami prawa, a sędziowie jego interpretatorami
63. Damnum aut casu fit aut colpa-strata powstaje na skutek winy lub przypadku
64. Excipendo reus fit actor- Przez przedstawienie zarzutu oskarżony staje się powodem.
65. Lex iubet ea, quae facienda sunt, prohibetque contraria- Prawo nakazuje to, co należy czynić, a zakazuje co jest przeciwne.
66. Non numeranta, sed ponderanda sunt argumenta.- dowody nalezy wazyc a nie liczyc
67. Prohibenda est ira in puniendo- gniew jest zakazany podczas wymierzania kary
68. Pacta sund servanda- umów nalezy dotrzymywac
69. Res nullus cedit primo occupanti- Rzecz niczyja należy do pierwszego znalazcy.
70. Reo negante actori incumbit probatio- kiedy pozwany zaprzecza dowód obciąza powoda
71. Cessante ratione legis cessat et lex ipsa.- kiedy znika cal ustawy znika ustawa
72. Lege non distinguente nec nostrum est distinguere- kiedy ustawa nie rozróznia, to nie należy do nas rozróżnienie
73. Conventio omnis intellegitur rebus sic stantibus- każda umowa jest rozumowana w określonych warunkach
74. In legibus fundamentum rei publice- w prawach podstawa panstwa
75. Rem tene, Verba sequentur- trzymaj się tematu, słowa same przyjda
76. Culpa est immiscere se rei ad se non pertinenti- winą jest mieszanie sie do rzeczy, które nas nie dotycza
77. Est modus in rebus, sunt certi denique fines.-jest umiar w rzeczach, sa przeciez granice
78. Lex posterior derogate lex priori- ust. późniejsza uchyla wczesniejsza
79. Lex posterior generalis non derogate legi anteriori specialis- ust. późniejsza ogólna nie uchyla wczesniejszej szczegółowej
80. Prior tempore, potior iure- kto lepszy co do czasu ten lepszy co do prawa
81. In pari causa melior est condicio possidentis- w jednakowych sprawach sytuacja posiadającego jest lepsza
82. Nemo ex suo delicto meliorem suam conditionem facere potest- nikt nie moze uczynic ze swego przestępstwa lepszego położenia
83. Volenti non fit iniuria- Chętnemu nie dzieje sie krzywda.
prawozaoczne