organy UE.doc

Zasoby dokumentów systemu EUR-Lex liczą ponad 410 000 dokumentów. Otwierają wielojęzyczny dostęp do szerokiej typologii aktów prawnych, takich jaktraktaty, prawo pochodne, umowy międzynarodowe, prace przygotowawcze, orzecznictwo i interpelacje poselskie.

· 1.1 Traktaty

· 1.1.1 Wprowadzenie

Traktaty stanowią „prawo pierwotne” Unii Europejskiej, porównywalne z prawem konstytucyjnym na szczeblu krajowym. Traktaty definiują więc podstawowe elementy Unii, a w szczególności kompetencje stron systemu wspólnotowego, uczestniczących w procesie decyzyjnym, a takżeprocedury legislacyjne oraz przyznane im uprawnienia. Traktaty jako takie stanowią przedmiot bezpośrednich negocjacji między rządami Państw Członkowskich, a następnie muszą być zatwierdzone zgodnie z procedurami przewidzianymi na szczeblu krajowym (głównie przez parlamenty krajowe lub na drodze referendum).

Poza dwoma traktatami podstawowymi,Traktatem ustanawiającym Wspólnotę Europejską i Traktatem o Unii Europejskiej, system EUR-Lex udostępnia Traktat EURATOM, Traktaty o przystąpieniu orazinne traktaty i protokoły.

· 1.1.2 Traktat ustanawiający Konstytucję dla Europy

Zasługuje na odrębną informację: po uchwaleniu przez szefów państw i rządów dnia 18 czerwca 2004 r. i podpisaniu dnia 29 października 2004 r. musi jeszcze, przed wejściem w życie, zostać ratyfikowany przez 25 Państw Członkowskich Unii Europejskiej.

Podstawowe elementy Traktatu Konstytucyjnego są następujące:

· włączenie Karty Praw Podstawowych do tekstu Traktatu,

· nowa definicja Unii Europejskiej, która zastąpi aktualne definicje „Wspólnoty Europejskiej” i „Unii Europejskiej”,

· jaśniejsza prezentacja rozdziału kompetencji Unii i Państw Członkowskich,

· odnowione ramy instytucjonalne, wyjaśniające poszczególne role Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji,

· skuteczniejsze procedury decyzyjne,

· demokratyzacja i przejrzystość systemu.

· 1.1.3 Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską (Traktat WE)

Głównym celem Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską (Traktatu WE) jest realizacja stopniowej integracji państw europejskich oraz stworzenie wspólnego rynku, opartego na czterech swobodach przepływu (towarów, osób, kapitałów i usług) i na stopniowym zbliżaniu polityk gospodarczych. W tym celu Państwa Członkowskie zrezygnowały z części swojej suwerenności i dały instytucjom wspólnotowym prawo do przyjmowania ustaw do stosowania bezpośrednio w Państwach Członkowskich (rozporządzenie, dyrektywa, decyzja) i posiadających pierwszeństwo nad prawem krajowym.

Obecny Traktat WE jest wynikiem zmian wniesionych do Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Gospodarczą (Traktat EWG), podpisanego w Rzymie w 1957 r., który wszedł w życie dnia 1 stycznia 1958 r. Był on kilkakrotnie przedmiotem zmian, wprowadzonych w szczególności Jednolitym Aktem Europejskim, który wszedł w życie w 1987 r., Traktatem z Maastricht (, Traktatem o Unii Europejskiej), który wszedł w życie w 1993 r., Traktatem amsterdamskim, który wszedł w życie w 1999 r. i Traktatem nicejskim, który wszedł w życie dnia 1 lutego 2003 r. W wyniku tych zmian, rynki zależne od Traktatu WE zostały poszerzone, by obecnie obejmować prawie wszystkie aspekty gospodarcze i niektóre aspekty bardziej polityczne, jak prawo azylu i imigracja (patrz Traktat amsterdamski).

Wersja skonsolidowana Traktatu WE udostępniona jest w bazie EUR-Lex.

· 1.1.4 Traktat o Unii Europejskiej (Traktat UE)

Traktat o Unii Europejskiej (Traktat UE) ma za zadanie realizację dwóch głównych celów: wprowadzenia unii walutowej poprzez ustalenie zasad i przepisów w celu wprowadzenia euro oraz stworzenia unii gospodarczej i politycznej. To począwszy od tego traktatu mówi się o konstrukcji o trzech filarach, z których pierwszy składa się ze Wspólnoty Europejskiej, a dwa pozostałe ze wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa oraz ze współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych. Jednak między pierwszym filarem i dwoma pozostałymi istnieje ogromna różnica: dwa ostatnie nie przekazały suwerenności na rzecz instytucji wspólnotowych, tak jak w przypadku Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską. Państwa Członkowskie chciały w tej dziedzinie zachować swobodę podejmowania niezależnych decyzji i ograniczyć się do współpracy typu międzyrządowego. Najważniejszymi instrumentami prawnymi w tych dziedzinach są wspólne działanie, wspólne stanowisko, decyzja ramowa, które prawie zawsze przyjmowane są jednomyślnie i których moc wiążąca jest ograniczona. Pierwotny Traktat UE (Traktat z Maastricht) wszedł w życie dnia 1 listopada 1993 r. i był stopniowo zmieniany Traktatem amsterdamskim, który wszedł w życie w 1999 r. i Traktatem nicejskim, który wszedł w życie dnia 1 lutego 2003 r.

Wersja skonsolidowana Traktatu UE udostępniona jest w bazie EUR-Lex.

Należy ponadto podkreślić, że Traktat UE zmienił nazwę Europejska Wspólnota Gospodarcza (EWG) na Wspólnotę Europejską (WE), a pozostałe dwie Wspólnoty, EWWiS (patrz Traktat EWWiS) i EURATOM (patrz Traktat_EURATOM) włączone zostały do tej pierwszej.

· 1.1.5 Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej

Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (Traktat EURATOM) został podpisany w Rzymie dnia 25 marca 1957 r. i wszedł w życie dnia 1 stycznia 1958 r., w tym samym czasie, co Traktat EWG (patrz Traktat WE).

Celem Traktatu EURATOM była koordynacja programów badawczych, rozpoczętych już przez Państwa Członkowskie lub które miały być niebawem wprowadzone w życie, w celu pokojowego wykorzystania energii jądrowej. Traktat ten w międzyczasie został, w pewnej mierze, wchłonięty przez Traktat WE.

· 1.1.6 Traktaty o przystąpieniu

Unia Europejska poszerzana była sześciokrotnie: do sześciu państw założycielskich – Belgii, Niemiec, Francji, Włoch, Luksemburga i Holandii – dołączyły w 1973 r. Dania, Irlandia i Wielka Brytania, w 1981 r. Grecja, w 1986 r. Hiszpania i Portugalia, w 1995 r. Austria, Finlandia i Szwecja, w 2004 r. Czechy, Estonia, Cypr, Łotwa, Litwa, Węgry, Malta, Polska, Słowacja i Słowenia, a w 2007 r. Bułgaria i Rumunia.

Traktaty o przystąpieniu zawierają warunki ustalone w celu przystąpienia nowych państw do Unii Europejskiej i niezbędne dostosowania Traktatów, na których opiera się Unia Europejska.

· 1.1.7 Inne traktaty i protokoły

· 1.1.7.1 Traktat Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali

Traktat Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali (Traktat EWWiS) jest najstarszy spośród trzech traktatów założycielskich Wspólnoty Europejskiej.

Został podpisany w Paryżu dnia 18 kwietnia 1951 r., wszedł w życie dnia 23 lipca 1952 r., a wygasł dnia 23 lipca 2002 r., ponieważ zawarto go tylko na 50 lat.

Jego celem było utworzenie wspólnego rynku węgla i stali, a formuła ta mogła być poszerzana stopniowo na inne dziedziny gospodarki. Rynki węgla i stali podlegają obecnie systemowi prawa wspólnotowego Traktatu WE.

· 1.1.7.2 Jednolity Akt Europejski

Jednolity Akt Europejski został podpisany dnia 28 lutego 1986 r. i wszedł w życie dnia 1 lipca 1987 r.

Jego celem było zakończenie tworzenia, najdalej do 31 grudnia 1992 r., wewnętrznego rynku europejskiego, to znaczy przestrzeni, w której miały się swobodnie przemieszczać osoby, kapitały, towary i usługi. By osiągnąć ten cel, do Traktatu WE wprowadzono procedury ad hoc.

· 1.1.7.3 Traktat amsterdamski

Traktat amsterdamski został podpisany dnia 2 października 1997 r. i wszedł w życie dnia 1 maja 1999 r.

Należy podkreślić dwie zmiany:

· zastosowanie procedury współdecyzji w nowych dziedzinach, jak również zwiększenie liczby przypadków, w których Rada Unii Europejskiej może podejmować decyzje większością kwalifikowaną, a nie jednogłośnie;

· przeniesienie niektórych dziedzin należących do Traktatu UE (polityka wizowa, przyznawanie prawa azylu i, ogólnie, wszelkie sprawy dotyczące swobody przepływu) do Traktatu WE; po tym przeniesieniu nazwa tytułu VI Traktatu UE (trzeci filar) została zmieniona na „Współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych”.

· 1.1.7.4 Traktat nicejski

Traktat nicejski został podpisany dnia 26 lutego 2001 r. i wszedł w życie dnia 1 lutego 2003 r.

Celem tego Traktatu było dostosowanie działania Unii Europejskiej do potrzeb rozszerzenia z dniem 1 maja 2004 r. Wśród wprowadzonych zmian należy wymienić:

· zmianę procesu decyzyjnego

· drastyczne zmniejszenie liczby przypadków, w których Rada podejmuje decyzje bezwzględną większością głosów; Rada może obecnie podejmować decyzje większością kwalifikowaną w wielu dziedzinach: swoboda przepływu osób, współpraca sądowa w sprawach cywilnych, polityka przemysłowa itd.;

· zmiana rozłożenia głosów w Radzie;

· zmiana struktury instytucji

· nowe rozłożenie mandatów w Parlamencie Europejskim,

· rezygnacja z drugiego stanowiska komisarza ze strony Francji, Niemiec, Wielkiej Brytanii, Włoch i Hiszpanii

· wzmocnienie uprawnień Przewodniczącego Komisji Europejskiej.

· 1.1.7.5 Inne traktaty i protokoły są udostępnione w bazie EUR-Lex, dla celów dokumentacji:

· Traktat w odniesieniu do Grenlandii (1984), zawarty w celu umożliwienia Grenlandii opuszczenia EWG w 1983 r. i przyznania jej statusu państwa i terytorium zamorskiego;

· Traktat ustanawiający Jedną Radę i Jedną Komisję Wspólnot Europejskich (1965), który ustanowił jedną Komisję i jedną Radę dla trzech Wspólnot Europejskich (Wspólnota Węgla i Stali, Wspólnota Gospodarcza i Euratom); artykuł 9 Traktatu amsterdamskiego uchylił Traktat ustanawiający Jedną Radę i Jedną Komisję Wspólnot Europejskich i włączył jego podstawowe elementy do Traktatu WE;

· Traktat zmieniający niektóre przepisy finansowe (1975), zmieniający niektóre artykuły trzech traktatów EWWiS, EWG i EURATOM; zmiany te w dużej mierze zostały zmienione na nowo późniejszymi traktatami;

· Protokół o Antylach niderlandzkich (1962), zawierający szczegóły w sprawie systemu handlu stosowanego do importu w Unii Europejskiej rafinowanych produktów naftowych na Antylach niderlandzkich.

· 1.2 Umowy międzynarodowe

· 1.2.1 Wprowadzenie

Umowy międzynarodowe są drugim źródłem prawa Unii Europejskiej i pozwalają Unii na rozwój jej stosunków gospodarczych, społecznych i politycznych z resztą świata. Chodzi zawsze o umowy zawarte między podmiotami prawa międzynarodowego (Państwami Członkowskimi lub organizacjami), których celem jest wprowadzenie w życie współpracy na szczeblu międzynarodowym. Umowy zawarte przez Unię Europejską w pierwszym filarze łączą instytucje Unii i Państwa Członkowskie. Umowy zawarte przez Unię Europejską w drugim i trzecim filarze łączą instytucje, lecz nie zawsze Państwa Członkowskie (patrz ustęp 1.3.5.7)

Wśród tych pierwszych można rozróżnić dwa podstawowe typy umów:

· umowy międzynarodowe z państwami trzecimi lub z organizacjami międzynarodowymi,

· umowy i konwencje między Państwami Członkowskimi.

· 1.2.2 Umowy z państwami trzecimi lub z organizacjami międzynarodowymi

Takie umowy mogą być zawierane albo przez Wspólnotę, albo przez Wspólnotę z Państwami Członkowskimi (umowa mieszana).Umowy te są wiążące dla Wspólnoty i dla Państw Członkowskich, ponoszą więc one odpowiedzialność na szczeblu międzynarodowym. Rozróżnia się trzy formy umów:

· Umowy o stowarzyszeniu

Stowarzyszenie dotyczy ścisłej współpracy gospodarczej, powiązanej ze znaczącym wsparciem finansowym Wspólnoty na rzecz partnera umowy. Do tej kategorii należą umowy z państwami i terytoriami zamorskimi, umowy mające na celu przygotowanie przystąpienia i stworzenie unii celnej, umowę o Europejskim Obszarze Gospodarczym (EOG).

· Umowy o współpracy

Umowy o współpracy nie maja takiego samego zakresu, jak umowy o stowarzyszeniu, o ile dotyczą wyłącznie intensywnej współpracy gospodarczej. Takie umowy wiążą Wspólnotę w szczególności z państwami Maghrebu (Algieria, Maroko i Tunezja), z państwami Mashreku (Egipt, Jordania, Liban i Syria) i z Izraelem.

· Umowy handlowe

Są to umowy w dziedzinie polityki celnej i handlowej, zawarte z państwami trzecimi, z grupami państw trzecich lub w ramach międzynarodowych organizacji handlowych. Do tej kategorii należy Umowa ustanawiająca Światową Organizację Handlu (WTO).

· 1.2.3 Umowy między Państwami Członkowskimi

Chodzi o wiążące akty prawne zawarte przez Państwa Członkowskie w celu rozwiązania zagadnień, które albo mają ścisły związek z działaniami Wspólnoty, lecz w związku z którymi instytucjom wspólnotowym nie zostały powierzone żadne kompetencje, albo umożliwiają poszerzenie zakresu terytorialnego obowiązywania przepisów krajowych w celu stworzenia jednolitego prawa na szczeblu Wspólnoty (na przykład umowa w sprawie patentu wspólnotowego).

organy UE.doc

1. Zasoby dokumentów

2. Procedury legislacyjne

3. Organy systemu wspólnotowego

1. Zasoby dokumentów

· 1.1 Traktaty

· 1.2 Umowy międzynarodowe

· 1.3 Prawo pochodne

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: