Przedmiotem prawa konstytucyjnego są normy prawne dotyczące podstawowych.doc

Przedmiotem prawa konstytucyjnego są normy regulujące ustrój państwa. Określają one

podmiot władzy najwyższej (czyli suwerennej),

stosunek władzy państwowej do jednostki (czyli są to normy określające zakres wolności, praw i obowiązków człowieka i obywatela),

formy sprawowania władzy państwowej (czyli formy demokracji bezpośredniej oraz system przedstawicielski),

stosunki własnościowe (czyli ustrój społeczno-gospodarczy)

organizację i tryb funkcjonowania aparatu państwowego (czyli system organów

państwowych – relacje zachodzące między organami państwowymi i zasady

ich działania).

1) szczególna treść – określa podstawy ustroju politycznego i społeczno-gospodarczego państwa, zasady organizacji i powoływania oraz strukturę i kompetencje centralnych i lokalnych ogniw aparatu państwowego, a także normuje podstawowe prawa i obowiązki obywatelskie;

2) najwyższa moc prawna – wszystkie inne akty prawne niższego rzędu muszą być z nią zgodne. Gwarancję szczególnej mocy konstytucji zapewnia Trybunał Konstytucyjny;

3) szczególny tryb zmiany – może ona nastąpić tylko drogą ustawy uchwalonej przez Sejm większością co najmniej 2/3 głosów (inne ustawy wymagają zwykłej większości) w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów oraz Senat bezwzględną większością głosów (większość głosów) w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby senatorów. Ponadto jej zmiana może nastąpić także przez ogólnonarodowe referendum.

Funkcje te wzajemnie się przenikają , nie można też uważać jednej funkcji za nadrzędną, w stosunku do drugiej. Wyróżnia się:

1)Funkcje prawną- polega ona na możliwości pełnienia przez konstytucję roli aktu prawnego w zakresie stosunków politycznych, społecznych i gospodarczych, które są przez nią regulowane.

2)Funkcję stabilizacyjną - utrwalenie czegoś w pewnej niezmiennej formie

3)Funkcję programową- konstytucja musi być otwarta na przyszłość i wyznaczać cele

4) Funkcja integracyjną – czyli stymulowanie obywateli z państwem, u którego podstaw leży konstytucja

5)Funkcja organizatorską- czyli taką w której konstytucja określa zasady organizacji i funkcjonowania państwa oraz jego struktury wewnętrznej

We współczesnym świecie istnieją dwa modele państwa demokratycznego:

• Państwo liberalne – obowiązuje w nim trójpodział władzy, parlament zajmuje czołową pozycje wśród organów państwowych.

• Państwo socjalne – duża aktywność państwa w sferze gospodarczej i polityce socjalnej.

Formy państwowe:

unitarne - wszystkie jednostki administracyjne są ściśle podporządkowane głównemu ośrodkowi władzy; jednorodny system prawodawczy, wykonawczy i sądowniczy; w państwach unitarnych scentralizowanych instytucje i organy regionalne pełnią powołani przez władze urzędnicy (Holandia), a w państwach zdecentralizowanych urzędnicy są powoływani niezależnie od władz (Wielka Brytania).

Federalne złożone - ograniczona lub pełna suwerenność części składowych, z których każda ma własne systemy prawodawcze, wykonawcze i sądownicze (Niemcy). Najczęściej spotyka się:

federacje - państwo związkowe, w którym jego części mają znaczną samodzielność gospodarczą i prawną a ograniczoną polityczną (np. Niemcy, Stany Zjednoczone)

konfederacje - związek kilku państw bez ograniczenia ich suwerenności, powoływana najczęściej do wspólnej realizacji określonych celów Ustrój państwowy:

Całokształt organizacji państwa, metod i reguł sprawowania władzy państwowej. Zbiór zasad, które wyznaczają charakter państwa.

Ustrój polityczny - struktura organizacyjna, kompetencje i określone prawem wzajemne zależności organów państwa

ustrój społeczno-gospodarczy zapewniający powszechny i możliwie równy udział obywateli we własności i zarządzaniu narodowym majątkiem produkcyjnym, dostęp do dóbr kultury, oświaty i ochrony zdrowia;

Forma państwa

Konstytucyjnie określony sposób organizacji życia społeczno-politycznego w państwie.

Formy państwa można klasyfikować w oparciu o różne kryteria

Kryterium liczebności podmiotu władzy:

Kryterium sposobu powoływania głowy państwa:

Kryterium struktury terytorialnej:

Konstytucja
od łac. constitutio - ustanowienie

• Akt normatywny zajmujący najwyższe miejsce w hierarchii źródeł prawa, najważniejszy akt prawny w państwie (rozumienie węższe)

• Synonim ustroju państwowego

W znaczeniu formalnym: akt normatywny uchwalony w szczególnym trybie, posiadający szczególną treść i formę oraz szczególną nazwę.

W znaczeniu materialnym: obejmuje normy (także zwyczajowe) dotyczące zasad ustroju państwa, statusu jednostki w państwie, ale nie zawarte w jednym akcie prawnym o najwyższej mocy obowiązywania.

Wielka Brytania

Akty prawa stanowionego;

Konwenanse konstytucyjne;

Precedensy konstytucyjne;

Podręczniki, traktaty prawnicze.

Przedmiot prawa konstytucyjnego

• Podmiot władzy suwerennej – kto sprawuje władzę w państwie.
• System organów państwa – instytucji państwowych, stosunków między nimi oraz norm, na podstawie których działają.
• Ustrój społeczno-gospodarczy państwa.
• Podstawy systemu wyborczego.
• Status jednostki w państwie.