Konsolidacja sprawozdań finansowych wg MSSF – kurs dla początkujących.
Ćwiczenia III – Połączenia jednostek gospodarczych (MSSF 3)
Wniesienie udziałów aportem
Konieczne jest, jak już wielokrotnie wspomniano w tym rozdziale, wartości godziwej kosztu inwestycji - wyemitowanych akcji. Najpewniejszym miernikiem ich wartości będzie cena obserwowalna na aktywnym rynku - giełdzie. Nadwyżka wartości godziwej akcji ponad wartość nominalną ( agio) powinna zaś zostać odniesiona w skonsolidowane kapitały zapasowe .
Koszty emisji instrumentu dłużnego lub akcji własnych
Jak wspomniano w paragrafie powyżej spółka może sfinansować przejęcie innego podmiotu poprzez emisję akcji dla jego dotychczasowych właścicieli. Pokrewną możliwością byłoby zdobycie środków na ten zakup poprzez emisję obligacji, krótkoterminowych bonów lub ewentualnie zaciągnięcie kredytu w banku. W tym miejscu rodzi się pytanie, czy koszt inwestycji powinien zostać powiększony o wydatki związane z emisją tych instrumentów finansujących. Odpowiedź zarówno dla akcji jak i różnych rodzajów emitowanych / zaciąganych zobowiązań jest negatywna. Nakłady na emisję akcji mają być traktowane jako zmniejszenie agio, czyli redukcja kapitału zapasowego. Podobnie wszystkie koszty emisji długu powinny znaleźć swoje odzwierciedlenie tylko i wyłącznie w wycenie powstałego zobowiązania finansowego. Te kwestie szczegółowo reguluje MSR 39 „Instrumenty finansowe, ujmowanie i wycena”.
Przykład 5
Spółka Matka nabyła 70% udziałów w spółce Córce ( 350 akcji z 500 łącznie wyemitowanych), poprzez emisję akcji 1 000 własnych, które otrzymał dotychczasowy właściciel spółki Córki. Wartość nominalna akcji Córki i Matki wynosi 1zł, natomiast na dzień przejęcia kursy akcji tych spółek na giełdzie wynosiły odpowiednio: Matka 2 zł, Córka 3 zł. Koszt emisji akcji przez Matkę wyniósł 100 zł. Transakcja emisji akcji nie została jeszcze ujęta w sprawozdaniu Matki. Sprawozdania z sytuacji finansowej obu podmiotów na dzień przejęcia, zgodne z MSSF 3, przedstawiają się następująco:
Matka Córka
Rzeczowe aktywa trwałe 4700 1380
Udziały w spółce Córka 1000 -
Zapasy 250 275
Środki pieniężne 185 6135 160 1815
Kapitał podstawowy 3000 500
Zyski zatrzymane 1350 300
Zysk netto za rok 900 800
Zobowiązania handlowe 885 6135 215 1815
Przygotuj skonsolidowane sprawozdanie finansowe spółki Matki na dzień przejęcia, rozliczając i wykazując wartość firmy oraz udziały nie dające kontroli w kwotach brutto.
Dywidenda wypłacona przez spółkę zależną z zysku wygenerowanego przed przejęciem
Przykład 6
Spółka Matka nabyła 60% udziałów w Córce 1 sierpnia 2009 roku. 10 stycznia 2010 spółka Córka wypłaciła dywidendę 500 zł, dzieląc się z udziałowcami zyskiem za poprzedni rok. Ustal kwotę, która powinna pomniejszyć koszt inwestycji Matki w Córkę.
Przykład 7
Rozwinięcie przykładu 6, spółka Matka nabyła 60% udziałów w Córce za 1500zł. W dniu nabycia aktywa netto spółki Córki wynosiły 2 000 zł i obejmowały kapitał podstawowy oraz zyski zatrzymane. Poniżej zaprezentowano sprawozdanie z sytuacji finansowej obu podmiotów na koniec 2010 roku. Zysk netto spółki Matki za okres obejmuje 300 zł dywidendy, natomiast zysk netto Córki za okres przedstawiony jest już po wypłacie dywidendy. Spółka Matka nie wypłaciła w tym okresie żadnych dywidend.
Rzeczowe aktywa trwałe 6900 2855
Udziały w spółce Córka 1500 -
Aktywa obrotowe 585 8985 2160 5015
Kapitał podstawowy 4000 1500
Zyski zatrzymane 1250 700
Zysk netto za rok ( po podziale) 700 600
Zobowiązania handlowe 3035 8985 2215 5015
Przygotuj skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej ujmując wartość firmy i udziały mniejszości w kwotach netto.
Wpływ przeszacowań wynikających z MSSF 3 na kolejne okresy sprawozdawcze
Przykład 8
Spółka Matka nabyła dokładnie w połowie 2009 roku 80% udziałów w Córce za 2500zł. W dniu nabycia aktywa netto spółki Córki ustalone na podstawie sprawozdania z sytuacji finansowej przygotowanego według MSSF wynosiły 1 500 zł i obejmowały kapitał podstawowy (1000) oraz zyski zatrzymane (500). Dokładna analiza majątku i źródeł jego finansowania przeprowadzona pod kątem wymogów MSSF 3 wykazała jednak różnice między wartością księgową a wartością godziwą na następujących składnikach majątku przedsiębiorstwa:
- rzeczowe aktywa trwałe – wartość godziwa większa od księgowej o 500zł
- wartość niematerialna – nie ujmowana w sprawozdaniu, spełniająca jednak kryteria MSSF 3 o wartości 100zł
- zapasy – wartość godziwa większa od księgowej o 300zł
Poniżej zaprezentowano sprawozdanie z sytuacji finansowej obu podmiotów na koniec 2010 roku.
Rzeczowe aktywa trwałe 7450 2608
Udziały w spółce Córka 2500 -
Zapasy 520 2125
Środki pieniężne 365 10 835 222 4955
Kapitał podstawowy 3300 1000
Zyski zatrzymane 2750 888
Zysk netto za rok 814 600
Zobowiązania handlowe 3971 10 835 2467 4955
Przygotuj skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej ujmując wartość firmy i udziały mniejszości w kwotach netto, uwzględniając następujące dodatkowe informacje:
- rzeczowe aktywa trwałe – spółka Córka nie sprzedała od dnia przejęcia żadnych składników tego majątku, są amortyzowane średnio stawką 25%, a ich średni wiek na dzień przejęcia wynosił 2 lata
- wartość niematerialna – ma nieokreślony okres ekonomicznej użyteczności, jej amortyzacja za poprzedni rok ( okres tylko po przejęciu) wyniosła 20 zł , a za cały rok 2010 było to 40 zł
- zapasy – spółka sprzedała w zeszłym roku ( okres tylko po przejęciu) ¼ przeszacowanych uprzednio zapasów, natomiast w 2010 ½ tychże zapasów. Tak więc na koniec 2010 została już tylko fizycznie ¼ przeszacowywanych w połowie 2009 ( na dzień nabycia) zapasów.
Zadanie 1
Sprawozdanie z sytuacji finansowej spółki Córki na dzień przejęcia, przypadający w trakcie roku obrotowego, sporządzone według bliżej nie zidentyfikowanych przepisów przedstawiało się następująco:
Córka
Rzeczowe aktywa trwałe 7240
Pożyczka dla spółki X 3000
Należności handlowe 600
Zapasy 920
Akcje podmiotów notowanych na giełdzie 520
Środki pieniężne 500 12 780
Kapitał podstawowy 4250
Pozostałe kapitały rezerwowe 1750
Zyski zatrzymane 1984
Zysk netto za bieżący okres obrotowy 450
Kredyt Bankowy 2200
Zobowiązania handlowe 2146 12 780
Ustal aktywa netto spółki Córki na moment przejęcia zgodnie z wymogami MSSF 3 dysponując następującymi danymi:
1) Budynki i grunty ( wartość księgowa 4 200) zostały przez niezależnego rzeczoznawcę wycenione na 6100zł na podstawie transakcji zakupu i sprzedaży podobnych nieruchomości zawieranych w tym regionie.
2) Maszyny ( wartość księgowa 3 040) są na tyle specjalistycznym sprzętem, iż ciężko oszacować ich wartość na podstawie transakcji rynkowej. Wiadomo jedynie, że obecnie produkowane modele są o 50% bardziej wydajne i kosztują 7500zł. Stopień zużycia maszyn posiadanych przez Córkę wskazuje, iż są one średnio zamortyzowane w 60%.
3) Umowa pożyczki ze spółką X zakładała pożyczkę w kwocie 3000zł i zwrot jednorazowo 3 779 zł po trzech latach od dnia jej udzielenia. W dniu nabycia minęły dokładnie dwa lata od podpisania umowy, rynkowa stopa procentowa kształtuje się na poziomie 8%.
4) W wyniku przeglądu zasobów kontrolowanych przez Córkę udało się zidentyfikować i ustalić wartość godziwą następujących identyfikowalnych wartości niematerialnych, które nie były dotychczas ujmowane w sprawozdaniu:
- patenty 600
- znaki handlowe 400
- koszty zakończonych prac rozwojowych 800
5) Zgodnie z polityką rachunkowości grupy i zasadą ostrożności należy przyjąć, iż 20% należności może okazać się niemożliwe do ściągnięcia
6) Zapasy spółki obejmują:
- surowce ( wartość księgowa 100), które ze względu na światowy kryzys są teraz o droższe, ich obecna cena rynkowa to 220
- półprodukty ( wartość księgowa 500), które po zakończeniu procesu produkcyjnego ( spodziewany koszt 90), będą mogły być sprzedane za 900zł po opłaceniu kosztów transportu do klienta 50zł . Spółka normalnie realizuje marżę na poziomie 25% ceny sprzedaży.
- wyroby gotowe ( wartość księgowa 320), które mogą być sprzedane za 400zł po opłaceniu kosztów transportu do klienta 20zł . Spółka normalnie realizuje marżę na poziomie 25% ceny sprzedaży.
7) Akcje podmiotów notowanych na giełdzie obejmują koszt historyczny zakupu 260 walorów spółki Y po 2 zł za sztukę, Kurs akcji w dniu nabycia wynosił 1,50 zł.
8) Córka została pozwana przez obrońców środowiska, którzy zarzucili jej zatrucie lokalnej rzeczki. Sprawa jest w sądzie i ocenia się, że ryzyko porażki wynosi 80% a kwota odszkodowania do wypłaty po uprawomocnieniu się wyroku ( co zajmie około 1 roku) będzie się wahać pomiędzy 600 a 800zł. Rynkowa stopa procentowa wynosi 8%.
9) Córka została żyrantem pożyczki dla innego podmi...
malwina897