Środki przeciw wrzodowe- środki zwiększające sok żołądkowy: gorycze, ostre przyprawy.
Leki stosowane w chorobie wrzodowej:
1) Środki neutralizujące kwas solny: Al(OH)3, Mg(OH)2, NaHCO3- podniesienie pH w żołądku- działanie krótkie i słabe. Magnez może działaś przeczyszczająco, glin zapierająco, wodorowęglan sodu alkalizuje organizm, wzdęcia.
2) Środki osłaniające:
- Nie selektywne: śluzy
- Selektywne: sukralfat- działa w żołądku, w niskim pH<4. Polimeryzuje z wytworzeniem gęstego żelu. Związki bizmutu.
3) Cholinolityki:
-nieselektywne: atropina
-selektywne na receptor M1: telerzepina, tyrenzepina
4) Antagoniści receptorów H2(histaminowych): ranitydyna, famotydyna
5) Inhibitory pompy protonowej:
-omeprazol(Gasek, helicid, losec, prazol, polprazol, notis)
-pantoprazol(controloc, contix, IPP, nolpaza, panzol)
-lansoprazol (lansolec, lanzul)
6) Helicobacter:
-klarytomycyna, amkosycylina+ kw. klawulanowy, metronidazol
-omeprazol, amoksycylina+ kw. klawulanowy, metronidazol
-omeprazol, klarytromycyna, metronidazol
Helicobacter powoduje nadmiar gastryny.
7) Analogi prostaglandyn: mizoprostol- analog PGE1- zmniejszenie wydzielania HCl.
ŚRODKI PRZECZYSZCZAJĄCE
1) Środki masowe- zwiększają objętość mas kałowych (błonnik-celuloza), pochodne celulozy, śluzy.
2) Środki osmotyczne(solne) - zwiększają ciśnienie osmotyczne w jelicie(napływ wody do światła jelita) - siarczan magnezu, sodu, Fosforan sodu, laktuloza.
-siarczan magnezu- sól gorzka- działanie po kilku godz. 5-10g Dawka doustna. Nadmierne spożycie powoduje hipermagnezemię.
-Siarczan sodu- sól glauberska- rozkładana do siarki- dawka skuteczna 20g
-Laktuloza- działa długotrwale ponad dobę. Nie stosować w przypadku nie tolerancji na laktozę. Działania nie pożądane: dobijanie, wzdęcia, nudności, wymioty, hamowanie łaknienia. Stosowana w syropie. Prep. Lactulosum, dupchaloc.
3) Środki zmiękczające kał: parafina ciekła, dokusat- doustnie, przeważnie czopki(lakol). Zwiększa napięcie powierzchniowe nabłonka przewodu pokarmowego i zwiększa przenikanie wody do kału.
4) Środki kontaktowe:
-antrazwiązki- pobudzanie zwojów Auerbacha, zahamowanie pompy Na/K
-olej rycynowy- tworzy mydła kwasu rycynowego- drażnią ścianę jelita cienkiego
-pochodne difenylometanu- bisacodyl- doustnie(10-15mg), doodbytniczo(10mg)
ŚRODKI ZAPIERAJĄCE:
1) Środki ściągające: garbniki(p. bakteryjnie, zapalnie, histaminowo), związki bizmutu.
2) Środki adsorpcyjne: węgiel aktywowany(p. zatruciom-wiąże toksyny, p. wzdęciowo, dawka działająca >4g. –diosmetyk (smecta)
-pektyny (polimery kw. Galaktulanowego)
-loperamid (hamuje perystaltykę jelit- pobudzają receptory opioidowe- stoperan, laremid.
-difenoksylat
-trimebutyna(debridat)
3) Środki przeciw bakteryjne(nifuroksazyd) endiex, nifuroksazyd- dawka dla dorosłego 800mg-4x200
-sacharomyces bouillardi(enterol)
ŚRODKI POBUDZAJĄCE WYMIOTY:
Wywoływanie wymiotów: pobudzenie błędnika, drażnienie gardła, efekty wizualno węchowe, podrażnianie narządów trzewnych. Substancje:
-apomofrina- agonista receptorów dopaminergicznych w ośrodku wymiotnym- pobudza ośrodek wymiotny
-emetyna (alkaloid z wymiotnicy) w małych dawkach wykrztuśnie, w dużych wymiotnie- drażnienie błony śluzowej żołądka
-siarczan miedzi- drażnienie błony śluzowej żołądka, stosuje się w stężeniu 1%, nie wchłania się z układu pokarmowego, tylko drażni błonę śluzową żołądka i po kilku minutach powoduje wymioty.
Zastosowanie: w zatruciach, w terapiach odwykowych.
LEKI PRZECIW WYMIOTNE:
-metoklopramid- antagonista receptorów dopaminergicznych. Powoduje zwiększenie napięcia żołądka, zwiększenie perystaltyki jelit dwunastnicy, zahamowanie zwieracza wpustu i rozkurczenie odźwiernika.
-cizaprid- działa na receptory 5-HT4(serotonina). Działanie niepożądane- nasilenie perystaltyki jelit okrężnicy- biegunka. Stosowany w refluksie żołądkowo jelitowym i zaburzeniu motoryki jelit.
-domperidon- dopamino lityczne działanie- głównie w przewodzie pokarmowym, słabo przenika do CUN. Nie stosować w refluksie, stosowany w zaburzeniach żołądkowych.
-neuroleptyki trójpierścieniowe- działają dopamino litycznie, cholino litycznie i p. histaminowo.:
-tietylperazyna- torecan(czopki, tabletki)
-chlorpromazyna
Zastosowanie: wymioty różnego pochodzenia, choroba po promienna, wymioty polekowe, nieżyt przewodu pokarmowego, wymioty pochodzenia błędnikowego.
-cholinolityki(skopolamina) skopolan
-p. histaminowe I generacji: prometazyna, dimenhydrinat, hydroksyzyna . Hamują wymioty pochodzenia błędnikowego.
-antagoniści receptora 5-HT3: ganisetron, tropisetron, odanstron. Głównie w wymiotach po operacyjnych, w terapii nowotworowej.
CHOROBY ZAPALNE JELIT:
-choroba Leśniowskiego- Crochna- obejmuje całe jelita- charakteryzuje się biegunkami.
-wrzodziejące zapalenie okrężnicy- dotyczy tylko jelita grubego.
Farmakoterapia:
-związki steroidowe: prednizolon(enkortolon), budesonid- doustnie. Są stosowane w ostrych napadach. Nie stosować w leczeniu podtrzymującym.
-aminosalicylany: sulfasalazyna(pro lek) jest rozkładana przez bakterie do mesalazyny(jucolon, pentasa)
Sulfasalazyna: wysypki, nudności, zaburzenia układu krwiotwórczego.
ŚRODKI WPŁYWAJĄCE NA WYDZIELANIE WĄTROBY:
-choleretica- żółciotwórcze- zwiększanie produkcji żółci przez komórki wątroby.
-choleretica- żółciopędnie- zwiększanie wydzielania żółci z pęcherzyka żółciowego.
-pochodne kwasu nikotynowego- hydroksymetylo amid kwasu nikotynowego
-pochodne kwasu salicylowego
-cholecystokinina
-olejki eteryczne
-gorycze, antrazwiązki, kwasy żółciowe
Środki cholestatyczne: wywołują zastój żółci:
-pochodne fenotiazyny- chlorpromazyna
-pochodne testosteronu- metylotestosteron
-środki p. bakteryjne- penicyliny, sulfonamidy
-środku p. cukrzycowe- tolbutamid, chlorpropamid
-środki p. tarczycowe- tiouracyd
Kamienie żółciowe- dużo cholesterolu- mało kwasów żółciowych. Leczenie chirurgiczne, laparoskopowe. W przypadku małych kamieni można podawać kw. żółciowe (ursocholowy, ursodeoksycholowy- głównie stosowany prep. Ursofag)
Pankreatyny (trypsyna, lipaza, amylaza)- Kreon 25000, lipancrea, neo-pancur forte.
Zaburzone wydzielanie trzustki:
-przewlekłe zaburzenie trzustki
-mukowiscydoza
Razem z tymi środkami podaje się środki hamujące wydzielanie soku żołądkowego. Stosowane w postaci dojelitowej.
kizimizi78