ROZDZ_11.DOC

(302 KB) Pobierz

Rozdział 11

499

ROZDZIAŁ 11

DZIAŁANIA NA RZECZ WSPARCIA POKOJU

W rozdziale przedstawiono typowe zadania wykonywane przez pluton i drużynę w ramach operacji wsparcia pokoju. Opisano sposoby przygotowania i technikę działania pododdziałów działających na posterunku obserwacyjnym, punkcie kontrolnym oraz jako patrol pieszy i na pojazdach.

Operacje pokojowe stanowią jeden z podstawowych mechanizmów rozwiązywania konfliktów zagrażających pokojowi i bezpieczeństwu światowemu. Są organizowane i prowadzone pod egidą Organizacji Narodów Zjednoczonych, zgodnie z VI i VII rozdziałem Karty Narodów Zjednoczonych, które określają zadania w zakresie utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa. Inicjatorem podjęcia takich działań jest Rada Bezpieczeństwa, która podejmuje w tej sprawie właściwą rezolucję.

Prowadzenie tych działań polega na zastosowaniu odpowiednich sił i środków w celu utrzymania lub przywrócenia międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa przez zmianę sytuacji stanowiącej groźbę dla pokoju lub dla zainicjowania akcji w związku z groźbą naruszenia pokoju.

Istotą ich jest dążność do utrzymania międzynarodowego pokoju przez funkcjonowanie sił w zakresie prewencji, ograniczenia, rozwiązywania, monitorowania i wygaszania konfliktów międzynarodowych oraz budowy nowego, bezpiecznego życia po ich zakończeniu.

Pododdziały (żołnierze) mogą być użyte do działań wówczas, gdy:

- wszystkie strony konfliktu zgadzają się na udział sił pokojowych i są przygotowane do pełnej współpracy z nimi;

- operacja cieszy się aprobatą społeczności międzynarodowej, wyrażoną w poparciu Rady Bezpieczeństwa i gotowości państw członkowskich do wzniesienia wkładu w postaci kontyngentów wojskowych oraz jej finansowania;

- siły znajdują się pod dowództwem sił pokojowych, a kontrolę nad nimi sprawuje Sekretarz Generalny działający na mocy pełnomocnictwa Rady Bezpieczeństwa;

- siły mają charakter wielonarodowy, określony w konsultacji z Radą Bezpieczeństwa i stronami konfliktu;

- żołnierze biorący udział w działaniach są całkowicie bezstronni, nie używają przemocy (z wyjątkiem samoobrony) i są wyposażeni w broń lekką.

Żołnierze (pododdziały) biorący udział w działaniach na rzecz wsparcia pokoju powinni być przygotowani w zakresie:

- rodzaju operacji;

- charakteru konfliktu (strony konfliktu);

- umiejętności w prowadzeniu negocjacji;

- działaniu na punkcie kontrolnym;

- prowadzenia dochodzenia i meldowania;

- zbierania informacji;

- działania w składzie patroli;

- współpracy z mediami;

- pracy sztabowej;

- ustalenia i tworzenia strefy buforowej;

- ochrony i obrony rejonu działania (zakwaterowania);

- kontroli postanowień rozejmowych;

- kontroli granic;

- zasad użycia broni;

- zasad udzielania pomocy medycznej i ewakuacji.

W ramach prowadzenia działań na rzecz wsparcia pokoju wyróżnia się następujące rodzaje operacji:

- zapobieganie konfliktom;

- ustanawianie (tworzenie) pokoju;

- utrzymywanie pokoju;

- wymuszanie pokoju;

- budowanie pokoju;

- działania (pomoc) humanitarne.

Zapobieganie konfliktom polega na organizowaniu przedsięwzięć mających na celu niedopuszczenie do powstania konfliktów w rejonach szczególnych napięć. Przedsięwzięcia te mogą występować jako akcje czysto dyplomatyczne (misje dyplomatyczne, konsultacje, ostrzeganie) lub, najczęściej w drugiej fazie, jako działania zapobiegawcze wojsk (inspekcje, monitorowanie i obserwacja, prewencyjne rozwinięcie sił i środków).

Ustanowienie (tworzenie) pokoju polega na ograniczeniu intensywności konfliktu, rozdzieleniu walczących stron oraz nakłonieniu ich do pokojowego rozwiązania konfliktu. Wojskowe siły pokojowe użyte w operacjach tego typu, będą wykonywać zadania o charakterze rozjemczym.

Utrzymywanie pokoju polega głównie na powstrzymywaniu, ograniczeniu oraz ewentualnego wygaszania wrogich działań między zwaśnionymi stronami przez użycie sił międzynarodowych (złożonych z komponentu wojskowego i cywilnego) w celu osiągnięcia kompromisu politycznego w rozwiązaniu konfliktu i stworzeniu warunków do pokojowego współżycia.

Do głównych zadań wojskowych komponentów sił pokojowych biorących udział w operacji utrzymywania pokoju należy:

- prowadzenie obserwacji i dostarczanie informacji o sytuacji w rejonie konfliktu;

- rozdzielanie walczących stron przez rozwinięcie sił między nimi i ustanawianiu stref neutralnych;

- nadzorowanie postanowień organizacji międzynarodowych (przestrzeganie ustaleń o przerwaniu ognia, powrót uchodźców, odtwarzanie organów administracji państwowej).

Wymuszanie pokoju polega na podjęciu działań przez międzynarodowe siły wojskowe (lub groźbie ich podjęcia) w celu przywrócenia pokoju w rejonie konfliktu. Wspomniany rodzaj działań stosuje się wówczas, gdy zawiodą inne sposoby rozwiązania danego konfliktu, a rozwój sytuacji grozi długotrwałym rozlewem krwi, zniszczeniami lub dalszą eskalacją.

Budowanie pokoju polega na organizowaniu i prowadzeniu działań w celu normalizacji stosunków (wewnętrznych lub zewnętrznych) w rejonie konfliktu po jego zakończeniu.

Udział wojsk w operacjach budowania pokoju polegać będzie na ochronie misji dyplomatycznych oraz powstających (odtwarzanych) struktur państwowych, rozdzielaniu zantagonizowanych stron, udzielaniu pomocy i przywracaniu porządku oraz udziale w działaniach stabilizujących (pomoc ludności cywilnej, rozminowanie, itp.).

Działania humanitarne polegają na działaniach mających na celu ograniczenie ludzkich cierpień, gdy odpowiednie władze - w rejonie konfliktu - nie są w stanie lub nie chcą udzielić pomocy poszkodowanej ludności.

Udział wojsk w operacjach tego typu może przybierać formę: usuwania skutków zniszczeń i skażeń, ewakuacji ludności, pomocy wysiedlonym i uciekinierom, podstawowej pomocy medycznej, dostarczania żywności i środków pierwszej pomocy, utrzymywania i odbudowy infrastruktury, ochrony.

Z zasady największe zaangażowanie ze strony komponentów wojskowych sił pokojowych będzie miało miejsce podczas prowadzenia operacji wymuszania pokoju i utrzymania pokoju.

We wszystkich operacjach na rzecz wsparcia pokoju konieczne jest przestrzeganie określonych zasad, determinujących skuteczność podjętych działań. Są to:

- wzajemny stosunek;

- bezstronność;

- wiarygodność;

- ograniczenie użycia siły;

- przejrzystość;

- jedność dowodzenia;

- współdziałanie militarno-cywilne;

- swoboda manewru;

- elastyczność.

Jednym z podstawowych warunków w osiąganiu celu operacji wsparcia pokoju jest ścisłe stosowanie procedur działania oraz technik operacyjnych określonych w podstawowych dokumentach normatywnych. Szczególnie na niższych szczeblach dowodzenia (drużyna - pluton - kompania) można zauważyć ścisły związek między poziomem wyszkolenia pododdziału a bezpieczeństwem podczas wykonywania zadań.

Egzekwowanie postanowień umów pokojowych w rejonie operacji wsparcia pokoju, odbywa się poprzez monitorowanie strefy rozdzielenia, kontrolowanie przemieszczania się osób i pojazdów oraz patrolowanie rejonu całej strefy odpowiedzialności. Międzynarodowe siły pokojowe realizują powyższe zadania, stosując podstawowe techniki operacyjne:

- system posterunków obserwacyjnych;

- system punktów kontrolnych;

- system patroli pieszych i na pojazdach.

Powyższe rodzaje działania są podstawowymi technikami operacyjnymi sił pokojowych. Pododdział przygotowywany do wykonywania zadań w ramach kontyngentu sił pokojowych musi znać zarówno działania rutynowe, jak i zasady postępowania w sytuacjach szczególnych (kryzysowych).

Poza wyżej wymienionymi podstawowymi technikami operacyjnymi sił pokojowych realizowane są doraźnie zadania dodatkowe takie jak np. konwojowanie transportów z pomocą humanitarną, eskortowanie ważnych osób, przeszukiwanie rejonów i obiektów, nadzorowanie wyborów lokalnych, ochrona miejsc obrzędów religijnych, ochrona rejonów prowadzenia prac ekshumacyjnych i inne. Wszystkie te zadania planowane są na wyższych szczeblach dowodzenia danej operacji wsparcia pokoju, a pluton lub drużyna realizują je jako zadania dodatkowe.

Warunki bezpieczeństwa, zasady użycia siły oraz sygnały alarmowe ustalane są oddzielnie dla każdej operacji wsparcia pokoju. Różnice dotyczące powyższych zagadnień warunkowane są zarówno rodzajem danej operacji jak i specyfiką rejonu działania. Wspomniane ustalenia ujęte są w podstawowych dokumentach normatywnych każdej operacji wsparcia pokoju.

POSTERUNEK OBSERWACYJNY (PO)

W rejonach wykonywania zadań mandatowych w czasie misji pokojowych organizowane są POSTERUNKI OBSERWACYJNE (PO).

Zasadniczym celem ich działania jest:

- prowadzenia obserwacji zdarzeń w terenie, wzdłuż dróg i w rejonach zakazanych;

- demonstrowania obecności sił pokojowych wszystkim stronom konfliktu i ludności lokalnej.

Podstawową zasadą działania posterunku jest „WIDZIEĆ I BYĆ WIDZIANYM”. W zależności od warunków terenowych, należy dążyć do tego, aby istniał kontakt wzrokowy między sąsiednimi posterunkami obserwacyjnymi.

Do zasadniczych zadań PO należy:

- prowadzenie całodobowej obserwacji w wyznaczonych sektorach (pasach) obserwacji;

- prowadzenie obserwacji przestrzeni powietrznej, rejonów wybrzeży morskich, linii i strefy rozgraniczenia;

- prowadzenie obserwacji i ubezpieczenia rejonu PO;

- składanie meldunków zgodnie z ustalonymi procedurami;

- utrzymywanie stałej gotowości do działania i obrony PO;

- zachowanie gotowości do opuszczenia rejonu posterunku (ewakuacja) na polecenie przełożonych.

W trakcie składania meldunków należy:

- przekazywać informacje w sposób zwięzły, uporządkowany i terminowy;

- rozdzielać informacje pewne i sprawdzone od danych wymagających potwierdzenia;

- informacje budzące wątpliwości powinny być dodatkowo sprawdzane (korzystając z danych innych PO);

- w miarę możliwości, podawać ilości samolotów, pojazdów i osób na bieżąco, przed wysyłaniem meldunków pisemnych.