189
W ramach zabezpieczenia medycznego działań taktycznych podejmuje się następujące przedsięwzięcia:
– leczniczo- ewakuacyjne;
– sanitarnohigieniczne i przeciwepidemiczne;
– ochrona przed skutkami działania broni masowego rażenia;
– zaopatrywanie w sprzęt i materiały medyczne;
– szkolenie medyczne;
– kierowanie służbą zdrowia.
Czynności leczniczo-ewakuacyjne obejmują: udzielanie we właściwym czasie pomocy medycznej[1] porażonym i chorym żołnierzom oraz ich leczenie połączone z ewakuacją do tych etapów ewakuacji medycznej, które zapewnią im odpowiednie warunki leczenia. Tak więc ich celem jest ratowanie życia porażonym i chorym żołnierzom, przywracanie im w jak najkrótszym czasie zdolności bojowej i maksymalne zmniejszenie wśród nich inwalidztwa. W warunkach współczesnego pola walki na szczeblu plutonu i drużyny podstawową formą pomocy medycznej jest pomoc wzajemna (koleżeńska) lub samopomoc. Udzielający pierwszej pomocy medycznej (przedlekarskiej) winien kierować się następującymi zasadami:
– udzielając pomocy należy pamiętać o zabezpieczeniu siebie i porażonego kolegi przed rażeniem, wykorzystując do tego celu rzeźbę oraz infrastrukturę terenu;
– używać w pierwszej kolejności niezbędne elementy indywidualnego sanitarnego wyposażenia żołnierza porażonego a jeżeli zachodzi taka konieczność uzupełnić własnym;
– zabezpieczyć porażonego przed oddziaływaniem niekorzystnych czynników atmosferycznych w okresie wyczekiwania na pomoc służb medycznych;
– natychmiast meldować dowódcy o porażeniu i wykonać jego polecenia;
– w miarę możliwości szybko uzupełnić zużyte środki sanitarne od sanitariusza kompanii.
Jeżeli sytuacja bojowa na to pozwala porażeni winni być niezwłocznie ewakuowani do punktów medycznych znajdujących się na tyłach ugrupowania bojowego. Decyzję o dalszym postępowaniu po udzieleniu pierwszej pomocy medycznej porażonemu podejmuje dowódca i jest za nią całkowicie odpowiedzialny. Porażeni żołnierze mogący chodzić po uzyskaniu zgody dowódcy mogą ewakuować się do punktu medycznego pieszo.
W natarciu w szyku pieszym, jeżeli porażony nie może być ewakuowany można pozostawić go w miejscu udzielenia pomocy medycznej pamiętając o widocznym i czytelnym oznakowaniu tego miejsca aby służby medyczne posuwające się za ugrupowaniem bojowym mogły szybko odszukać i zaopiekować się porażonym (do tego celu użyć można część opatrunku osobistego rannego zawieszając go na drzewie, krzaku, tyczce itp.). W warunkach utrudnionej widoczności przed planowanym natarciem wymagane jest ustalenie sygnałów świetlnych oznaczających miejsca pobytu porażonych na polu walki w celu szybkiej lokalizacji ich przez służbę zdrowia.
Podczas natarcia w wozach bojowych, w przypadku trafienia wozu dowódca lub jeśli jest to niemożliwe jego zastępca organizuje udzielanie pierwszej pomocy medycznej porażonym żołnierzom oraz czynności ratownicze sprzętu bojowego. W praktyce dowodzący dzieli ocalałych i sprawnych żołnierzy na dwie grupy: grupę udzielającą pierwszej pomocy medycznej oraz grupę ratującą sprzęt. W trakcie czynności medycznych rannych należy wyewakuować na bezpieczną odległość od uszkodzonego wozu w celu zabezpieczenia ich przed powtórnym zranieniem w przypadku eksplozji, jednocześnie chroniąc ich przed powtórnym zranieniem ze strony przeciwnika. Miejsce pobytu porażonych oznakowujemy na ogólnych zasadach podanych powyżej. W niesprzyjających warunkach taktycznych pojedynczy lekko ranni żołnierze przebywać mogą czasowo w wozie bojowym aż do momentu wypracowania sytuacji kiedy ewakuacja będzie możliwa.
W natarciu w wozach bojowych miejsce sanitariusza kompanii jest z reguły w wozie dowodzenia dowódcy kompanii. Dowódca kompanii może jednak delegować sanitariusza do plutonu, w którym przewidywane są największe straty sanitarne, wynikające z realizacji postawionego zadania. Należy pamiętać o wyznaczeniu sanitariuszy funkcyjnych (w plutonach) w wypadku przewidywanych lub zaistnieniu dużych strat sanitarnych. Sanitariusze funkcyjni są wyznaczani ze składu etatowego pododdziału na czas udzielania pomocy medycznej i w tym okresie podlegają sanitariuszowi etatowemu kompanii. Wyposażani są oni przez sanitariusza kompanii w dodatkowe środki sanitarne przed rozpoczęciem działań bojowych.
W obronie[2] sanitariusz kompanii organizuje kompanijny punkt opatrunkowy (kpo) w obrębie punktu oporu kompanii.
Sanitariusz[3] pod względem służbowym podlega dowódcy kompanii a pod względem fachowym dowódcy plutonu medycznego. Jego zadaniem jest: czuwać nad stanem zdrowia żołnierzy kompanii oraz organizować i przeprowadzać zabiegi sanitarno- higieniczne i przeciwepidemiczne, udzielać pomocy, zwłaszcza ciężko rannym, organizować wyszukiwanie i ewakuację porażonych, dostarczać żołnierzom kompanii indywidualne wyposażenie sanitarne oraz uczyć ich posługiwania się nim, znać zadanie kompanii, wiedzieć gdzie znajduje się stanowisko dowódczo - obserwacyjne dowódcy kompanii i miejsce pracy najbliższych punktów medycznych, organizować miejsce zbiórki porażonych i chorych, znać miejsce postoju posterunków transportu sanitarnego, znać rejon rozwinięcia batalionowego punktu opatrunkowego (bpo).
Sanitariusz kompanii posiada na wyposażeniu torbę „S”, zawierającą:
– agrafki - 20 szt., blok- notes 100 kartkowy – 1 szt., nożyczki - 1szt., ołówek – 1 szt., nóż ogrodniczy składany - 1 szt., opaskę uciskową „SINGER” - 2 szt., chustę trójkątną - 2 szt., opaskę gazową wyjałowioną w folii - 5 szt., opatrunek pyłoszczelny - 5 szt., opatrunek jałowy wodoszczelny - 20 szt.
Ponadto: pas noszowy - 1szt., opaskę z emblematem Czerwonego Krzyża -1szt.
– Ewakuacja medyczna jest częścią składową czynności leczniczo- ewakuacyjnych. Przez pojęcie czynności leczniczo-ewakuacyjnych rozumie się wyniesienie (wywiezienie) porażonych i chorych z rejonu działań bojowych (ogniska masowego rażenia) oraz dostarczenie ich do odpowiednich etapów ewakuacji medycznej. Ewakuacja rozpoczyna się od wyszukiwania i zbierania porażonych na polu walki, w ogniskach masowych strat sanitarnych i wywiezienia ich z rejonu działań bojowych. Wyszukiwanie i zbieranie porażonych organizuje służba zdrowia pododdziałów i oddziałów przy współudziale i pomocy dowództwa.
Wyróżniamy następujące sposoby wynoszenia porażonych z pola walki:
a) przez jednego żołnierza:
– „na barana";
– „na rękach przed sobą";
– „na ramieniu";
– „sposobem strażackim";
– czołgając się „na plecach" i „na boku";
– sposobem matczynym.
„na barana”
„strażackim”
sposobem „matczynym”
b) przez dwóch żołnierzy:
– „na ławeczce";
– „na stołeczku";
– na pasie noszowym złożonym w ósemkę;
– między sobą na pasie noszowym;
– przenoszenie na noszach lub środkach prowizorycznych;
– na kocu;
– pod ramiona i pod kolana.
Załogi wozów bojowych ewakuuje się z pojazdów za pomocą pasów noszowych złożonych w ósemkę, środków podręcznych (np. pasów głównych, szelek oporządzenia itp.). Do ewakuacji z wozów bojowych wymagany jest udział dwóch żołnierzy- ratowników. Ze względu na szczupłość przestrzeni w wozach bojowych, szczególnie gdy zaopatrzone są one w pełną jednostkę ognia, najszybciej i najefektywniej ewakuuje się porażonego funkcyjnego załogi chwytem pod ramiona.
Przenoszenie porażonego sposobem
„pod pachy i kolana”
Czynności sanitarnohigieniczne mają na celu zapobieżenie powstawaniu zachorowań na choroby zakaźne w wojskach a w razie ich pojawienia się szybkiej lokalizacji i likwidacji ognisk epidemicznych. Praktycznie na szczeblu plutonu i drużyny skupiać się one będą na przestrzeganiu wytycznych przełożonych w rejonie rozśrodkowania pododdziału odnośnie przestrzegania zasad higieny osobistej i umundurowania, rygorów sanitarnohigienicznych w rejonie, szkolenia z zakresu zagrożeń epidemicznych. Dbałość o utrzymanie porządku i czystości w rejonie rozśrodkowania pododdziału nabiera szczególnego znaczenia podczas prowadzenia działań obronnych.
Czynności przeciwepidemiczne mają na celu niedopuszczenie do powstawania i rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych. W ramach profilaktyki służba zdrowia prowadzi szczepienia ochronne, opracowuje wytyczne mające na celu niedopuszczenie do występowania chorób zakaźnych w pododdziałach. W przypadku wystąpienia chorób zakaźnych żołnierze u których wystąpiły objawy chorobowe są leczeni i izolowani w punktach medycznych. Pozostali, którzy mieli kontakt z chorymi są izolowani i poddawani obserwacji medycznej. Pododdziały w których wystąpiły choroby zakaźne podlegają kwarantannie. Rygorystycznie ogranicza się kontakty z ludnością miejscową.
Sanitarna ochrona wojsk przed bronią masowego rażenia jest to zapobieganie skutkom działania tej broni polegające na przeprowadzaniu zabiegów sanitarnych, stosowanie środków hamujących lub osłabiających rozwój procesów patologicznych wywołanych działaniem na organizm czynników rażenia.
Zabezpieczenie medyczne organizuje się na wszystkich szczeblach dowodzenia. Za jego organizację odpowiada przede wszystkim służba zdrowia i z racji zajmowanych stanowisk dowódcy poszczególnych szczebli dowodzenia. Na szczeblu pododdziału w przypadku rozpoznania działania BMR stosuje się indywidualne środki ochrony radiologicznej, stosowne elementy indywidualnego sanitarnego wyposażenia żołnierza (z IPR lub IPP). Do likwidacji skutków działania BMR angażuje się w całości cały stan osobowy pododdziału jaki jest do dyspozycji. Jeżeli sytuacja taktyczna na to pozwala teren skażony należy ominąć lub opuścić. Na szczeblu plutonu i drużyny przeprowadza się częściowe zabiegi sanitarne, polegające na stosowaniu środków neutralizujących będących w pakietach IPP i IPR. Środki promieniotwórcze i toksyny bojowe w ramach tych czynności usuwa się z odkrytych części ciała, umundurowania oraz z broni służbowej. Należy pamiętać o wpięciu pustej autostrzykawki w górną kieszeń bluzy po zastosowaniu leku z zestawu IPR. Pozwala to na orientację służby zdrowia co do podjętych czynności medycznych.
Zaopatrywanie w sprzęt i materiały medyczne na szczeblu pododdziału realizuje sanitariusz kompanii. Pobiera on elementy indywidualnego sanitarnego wyposażenia żołnierza z plutonu medycznego batalionu. Generalnie uzupełnianie indywidualnego sanitarnego wyposażenia żołnierza oraz torby „S” przeprowadza się tuż przed rozpoczęciem działań taktycznych lub po ich zakończeniu. W trakcie działań taktycznych żołnierze uzupełniają elementy indywidualnego sanitarnego wyposażenia doraźnie w przypadku ich zużycia.
W skład indywidualnego sanitarnego wyposażenia żołnierza wchodzą:
– Opatrunek osobisty;
– Indywidualny Pakiet Przeciwchemiczny (IPP);
– Indywidualny Pakiet Radioochronny (IPR);
– Tabletki do odkażania wody.
Opatrunek osobisty jest środkiem opatrunkowym jałowym pozwalającym opatrzyć jedną lub dwie rany znajdujące się od siebie w niewielkiej odległości. Właściwy opatrunek składa się z dwóch kompresów. Ze względu na utrzymanie sterylności opatrunku należy otwierając go dotykać tylko po tej stronie, która jest oznakowana kolorową nitką.
Całość w postaci pakietu jest opakowana w papier pergaminowy z zamocowaną nitką służącą do szybkiego jego otwarcia. Opatrunek wraz z agrafką jest umieszczony w płóciennym impregnowanym gumą lub masą plastyczną materiale posiadającym na jednym z rogów nacięcie ułatwiające jego rozerwanie. Ta zewnętrzna część opatrunku jest wykorzystywana jako opatrunek uszczelniający ranę drążącą do płuc klatki piersiowej. Opatrunek osobisty żołnierz przechowuje w kieszonce znajdującej się w prawej dolnej stronie kurtki munduru polowego.
Indywidualny Pakiet Przeciwchemiczny (IPP) przeznaczony jest do ochrony organizmu ludzkiego przed działaniem bojowych środków chemicznych i zawiera:
- ...
hermes50