Forma zewnętrzna książki starożytnej
EGIPT:
Pismo hieroglificzne:
· 34 wiek przed naszą erą - tabliczki z U w Abydos
· Ryto w kamieniu
· Teksty religijne: wyobrażenia przedmiotów i wytworów przyrody
· Najstarsze pismo świata – pismo święte, pismo bogów
· Najdłużej funkcjonująca forma pisma egipskiego
· W 1822 odczytał je Jean Champollion
· Początkowo charakter obrazowy – ideograficzny: 1 znak odpowiadał 1 wyrazowi
· Upraszczano je dla ułatwienia szybszego zapisu w życiu codziennym - tak ukształtowało się pismo hieratyczne i pismo demotyczne zwane ludowym
· Od 3 wieku przed naszą erą język egipski zapisywano alfabetem greckim dodając 7 nowych znaków – pismo koptyjskie
· Najstarszy zwój papirusowy z hieroglifami - 2400 r. p.n.e.
· Tekst ze zwoju odczytywano rozwijając jedną stronę, a zwijając drugą
MEZOPOTAMIA:
· Pismo klinowe przejęli Babilończycy po podbiciu Mezopotamii w 2 wieku przed naszą erą
· Ryto rylcem z trzciny lub kości w tabliczkach glinianych
· Przed zapisaniem tabliczki najpierw ją liniowano za pomocą napiętego sznurka
· Błędy zamazywano spłaszczonym końcem rylca
· 3 rodzaje rylców do różnych znaków
· Po zapisaniu tabliczki wypalano
· Kustosze – powtarzanie ostatnigo wiersza gdy cały tekst nie mieścił się na jednej tabliczce
· 1-e słowa wiersza – Incipit
CHINY:
· 1-e książki chińskie powstawały na kościach jeleni, skorupach żółwi, laskach bambusowych oraz tabliczkach drewnianych
· Znaki żłobiono i zalewazno atramentem za pomocą rurki bambusowej
· Zaczęto tworzyć na jedwabiu rurką bambusową i pędzlem z wielbłądziej sierści. Atrament robiono z cieczy z drzew, później z sadzy sosnowej z klejem
· 2 wiek przed naszą erą - wytwarzano papier (książka w formie zwoju)
GRECJA I RZYM:
Pismo alfabetyczne:
· Znaki graficzne oznaczają poszczególne głoski
· 1-e zabytki z 8 wieku przed naszą erą
· Twórcami pisma alfabetycznego byli Fenicjanie
· Podwaliny pisma łacińskiego
· Zapisywano na liściach palmowych, korach drzew, płótnach, skórach, papirusie i tabliczkach metalowych lub drewnianych
· Do zapisywania rachunków, korespondencji, zaklęć i modlitw
· Wiązka tabliczek była prototypem postaci książki - kodeksu
Pergamin: skórę moczono w wodzie wapiennej, zeskrobywano z niej włosie, moczono ponownie, naciągano na ramy, suszono, gładzono pumeksem. Pisano trzcinkami i piórami ptasimi.
Papirus: skośnie ścięta trzcinka, zwój papirusu od 6 wieku przed naszą erą do 4 wieku naszej ery
Tabliczki woskowe: metalowy rylec
Książkę stworzyli Grecy w 5 wieku przed naszą erą:
· Nierówna długość wierszy
· Niska i szeroka kolumna pisma
· Brak odstępów między wyrazami
· Później kopiści z Biblioteki Aleksandryjskiej ustalili normy, które miały ujednolicić format oraz objętość zwoju
· Rękopis otrzymywał tytuł, który zamieszczano na początku lub końcu dzieła
· Zwój biblioteczny zaopatrywano w tytuł wypisany na skrawku pergaminu doczepionego do rękopisu, przy wytworniejszych zwojach miał kolor czerwony lub szafirowy
· Futerały rękopisów – capsa
· Drążki drewniane lub kościane do których mocowano zwój – nadawały sztywność
Książka w postaci zwoju została zastąpiona kodeksem.
Choniczek.pl