Konwencja_praw_dziecka.pdf

Konwencja o Prawach Dziecka

przyjęta przez Zgromadzenie Oglne Narodw Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r.

Dz. U. z 23 grudnia 1991 r. Nr 120, poz. 526

PREAMBUŁA

Państwa-Strony niniejszej konwencji,

uważając, że zgodnie z zasadami zawartymi w Karcie Narodw Zjednoczonych uznanie

wrodzonej godności oraz rwnych i niezbywalnych praw wszystkich członkw rodziny

ludzkiej jest podstawą wolności, sprawiedliwości oraz pokoju na świecie,

mając na uwadze, że ludy Narodw Zjednoczonych potwierdziły w Karcie swą wiarę w

podstawowe prawa człowieka oraz w godność i wartość jednostki ludzkiej i postanowiły

sprzyjać postępowi społecznemu oraz osiąganiu lepszego poziomu życia w warunkach

większej wolności,

uznając, że Narody Zjednoczone w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka oraz w

Międzynarodowych Paktach Praw Człowieka zgodziły się i proklamowały, iż każdy człowiek

uprawniony jest do korzystania z zawartych w nich praw i wolności, bez względu na

jakiekolwiek rżnice wynikające z przynależności rasowej, koloru skry, płci, języka, religii,

poglądw politycznych lub innych, narodowego lub społecznego pochodzenia, cenzusu

majątkowego, urodzenia oraz jakichkolwiek innych,

przypominając, że w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka Narody Zjednoczone

proklamowały, iż dzieci mają prawo do szczeglnej troski i pomocy,

wyrażając przekonanie, że rodzina jako podstawowa komrka społeczeństwa oraz naturalne

środowisko rozwoju i dobra wszystkich jej członkw, a w szczeglności dzieci, powinna być

otoczona niezbędną ochroną oraz wsparciem, aby mogła w pełnym zakresie wypełniać swoje

obowiązki w społeczeństwie,

uznając, że dziecko dla pełnego i harmonijnego rozwoju swojej osobowości powinno

wychowywać się w środowisku rodzinnym, w atmosferze szczęścia, miłości i zrozumienia,

uważając, że dziecko powinno być w pełni przygotowane do życia w społeczeństwie jako

indywidualnie ukształtowana jednostka, wychowana w duchu ideałw zawartych w Karcie

Narodw Zjednoczonych, a w szczeglności w duchu pokoju, godności, tolerancji, wolności,

rwności i solidarności,

mając na uwadze, że potrzeba otoczenia dziecka szczeglną troską została wyrażona w

Genewskiej Deklaracji Praw Dziecka z 1924 r. oraz Deklaracji Praw Dziecka przyjętej przez

Zgromadzenie Oglne 20 listopada 1959 r. i uznanej w Oglnej Deklaracji Praw Człowieka,

w Międzynarodowym Pakcie Praw Obywatelskich i Politycznych (w szczeglności w

artykułach 23 i 24), w Międzynarodowym Pakcie Praw Gospodarczych, Społecznych i

Kulturalnych (w szczeglności w artykule 10), jak rwnież w statutach i stosownych

dokumentach wyspecjalizowanych agencji i międzynarodowych organizacji zajmujących się

zapewnieniem dobrobytu dzieciom,

mając na uwadze, że - jak wskazano w Deklaracji Praw Dziecka - "dziecko, z uwagi na swoją

niedojrzałość fizyczną oraz umysłową, wymaga szczeglnej opieki i troski, w tym właściwej

ochrony prawnej, zarwno przed, jak i po urodzeniu",

przypominając postanowienia Deklaracji Zasad Społecznych i Prawnych odnoszących się do

ochrony i dobra dziecka, ze szczeglnym odniesieniem do umieszczania w rodzinie

zastępczej oraz adopcji w wymiarze krajowym i międzynarodowym, podstawowe minimum

zasad Narodw Zjednoczonych odnośnie do wymierzania sprawiedliwości wobec nieletnich

("Zasady Pekińskie") oraz Deklarację o ochronie kobiet i dzieci w sytuacjach

nadzwyczajnych i w czasie konfliktw zbrojnych,

uznając, że we wszystkich krajach świata są dzieci żyjące w wyjątkowo trudnych warunkach i

że wymagają one szczeglnej troski,

biorąc w należyty sposb pod uwagę znaczenie tradycji i wartości kulturowych każdego

narodu dla ochrony i harmonijnego rozwoju dziecka,

uznając wagę międzynarodowej wspłpracy dla poprawy warunkw życia dzieci w każdym

kraju, szczeglnie w krajach rozwijających się,

uzgodniły, co następuje:

CZĘŚĆ I

Artykuł 1

W rozumieniu niniejszej konwencji "dziecko" oznacza każdą istotę ludzką w wieku poniżej

osiemnastu lat, chyba że zgodnie z prawem odnoszącym się do dziecka uzyska ono wcześniej

pełnoletność.

Artykuł 2

1. Państwa-Strony w granicach swojej jurysdykcji będą respektowały i gwarantowały prawa

zawarte w niniejszej konwencji wobec każdego dziecka, bez jakiejkolwiek dyskryminacji,

niezależnie od rasy, koloru skry, płci, języka, religii, poglądw politycznych, statusu

majątkowego, niepełnosprawności, cenzusu urodzenia lub jakiegokolwiek innego tego

dziecka albo jego rodzicw bądź opiekuna prawnego.

2. Państwa-Strony będą podejmowały właściwe kroki dla zapewnienia ochrony dziecka przed

wszelkimi formami dyskryminacji lub karania ze względu na status prawny, działalność,

wyrażane poglądy lub przekonania religijne rodzicw dziecka, opiekunw prawnych lub

członkw rodziny.

Artykuł 3

1. We wszystkich działaniach dotyczących dzieci, podejmowanych przez publiczne lub

prywatne instytucje opieki społecznej, sądy, władze administracyjne lub ciała ustawodawcze,

sprawą nadrzędną będzie najlepsze zabezpieczenie interesw dziecka.

2. Państwa-Strony działają na rzecz zapewnienia dziecku ochrony i opieki w takim stopniu, w

jakim jest to niezbędne dla jego dobra, biorąc pod uwagę prawa i obowiązki jego rodzicw,

opiekunw prawnych lub innych osb prawnie za nie odpowiedzialnych, i w tym celu będą

podejmowały wszelkie właściwe kroki ustawodawcze oraz administracyjne.

3. Państwa-Strony czuwają, aby instytucje, służby oraz inne jednostki odpowiedzialne za

opiekę lub ochronę dzieci dostosowały się do norm ustanowionych przez kompetentne

władze, w szczeglności w dziedzinach bezpieczeństwa, zdrowia, jak rwnież dotyczących

właściwego doboru kadr tych instytucji oraz odpowiedniego nadzoru.

Artykuł 4

Państwa-Strony podejmą wszelkie właściwe działania ustawodawczo-administracyjne oraz

inne dla realizacji praw uznanych w niniejszej konwencji. Odnośnie do praw ekonomicznych,

socjalnych oraz kulturalnych Państwa-Strony będą podejmowały takie działania przy

maksymalnym wykorzystaniu środkw będących w ich dyspozycji oraz - gdy okaże się to

konieczne - w ramach wspłpracy międzynarodowej.

Artykuł 5

Państwa-Strony będą szanowały odpowiedzialność, prawo i obowiązek rodzicw lub, w

odpowiednich przypadkach, członkw dalszej rodziny lub środowiska, zgodnie z

miejscowymi obyczajami, opiekunw prawnych lub innych osb prawnie odpowiedzialnych

za dziecko, do zapewnienia mu, w sposb odpowiadający rozwojowi jego zdolności,

możliwości ukierunkowania go i udzielenia mu rad przy korzystaniu przez nie z praw

przyznanych mu w niniejszej konwencji.

Artykuł 6

1. Państwa-Strony uznają, że każde dziecko ma niezbywalne prawo do życia.

2. Państwa-Strony zapewnią, w możliwie maksymalnym zakresie, warunki życia i rozwoju

dziecka.

Artykuł 7

1. Niezwłocznie po urodzeniu dziecka zostanie sporządzony jego akt urodzenia, a dziecko od

momentu urodzenia będzie miało prawo do otrzymania imienia, uzyskania obywatelstwa

oraz, jeśli to możliwe, prawo do poznania swoich rodzicw i pozostawania pod ich opieką.

2. Państwa-Strony zapewnią, aby te prawa stały się zgodne z ich prawem wewnętrznym oraz

z ich międzynarodowymi zobowiązaniami w tej dziedzinie, w szczeglności w przypadkach,

gdyby brak tych uregulowań spowodował, iż dziecko zostałoby bezpaństwowcem.

Artykuł 8

1. Państwa-Strony podejmują działania mające na celu poszanowanie prawa dziecka do

zachowania jego tożsamości, w tym obywatelstwa, nazwiska, stosunkw rodzinnych,

zgodnych z prawem, z wyłączeniem bezprawnych ingerencji.

2. W przypadku gdy dziecko zostało bezprawnie pozbawione części lub wszystkich

elementw swojej tożsamości, Państwa-Strony okażą właściwą pomoc i ochronę w celu jak

najszybszego przywrcenia jego tożsamości.

Artykuł 9

1. Państwa-Strony zapewnią, aby dziecko nie zostało oddzielone od swoich rodzicw wbrew

ich woli, z wyłączeniem przypadkw, gdy kompetentne władze, podlegające nadzorowi

sądowemu, zdecydują zgodnie z obowiązującym prawem oraz stosowanym postępowaniem,

że takie oddzielenie jest konieczne ze względu na najlepiej pojęte interesy dziecka. Taka

decyzja może być konieczna szczeglnie w przypadkach nadużyć lub zaniedbań ze strony

rodzicw, gdy każde z rodzicw mieszka oddzielnie, a należy podjąć decyzję odnośnie do

miejsca pobytu lub zamieszkania dziecka.

2. W każdym postępowaniu podejmowanym stosownie do ustępu 1 niniejszego artykułu

należy umożliwić wszystkim zainteresowanym stronom uczestnictwo w tym postępowaniu

oraz wyrażenie przez nie swoich opinii.

3. Państwa-Strony będą szanowały prawo dziecka odseparowanego od jednego lub obojga

rodzicw do utrzymywania regularnych stosunkw osobistych i bezpośrednich kontaktw z

obojgiem rodzicw, z wyjątkiem przypadkw, gdy jest to sprzeczne z najlepiej pojętym

interesem dziecka.

4. W przypadku gdy tego rodzaju separacja jest wynikiem działania podjętego przez Państwo-

Stronę, takiego jak zatrzymanie, uwięzienie, wygnanie, deportacja lub śmierć (w tym śmierć

spowodowana jakąkolwiek przyczyną podczas zatrzymania przez państwo) jednego lub

obojga rodzicw dziecka lub dziecka, państwo zapewni, na żądanie, rodzicom dziecka,

dziecku lub - jeżeli będzie to właściwe - innemu członkowi rodziny podanie istotnych

informacji dotyczących miejsca pobytu nieobecnego(ych) członka(w) rodziny, jeśli treść tej

informacji nie przyniesie szkody dobru dziecka. Ponadto Państwa-Strony zapewnią, aby

wniesienie takiej prośby samo przez się nie pociągało żadnych ujemnych następstw dla osoby

(osb), ktrej(ych) dotyczy.

Artykuł 10

1. Zgodnie z wynikającym z postanowienia artykułu 9 ustęp 1 obowiązkiem Państw-Stron

wnioski składane przez dziecko lub przez jego rodzicw odnośnie do wjazdu lub opuszczenia

Państwa-Strony w celu łączenia rodziny będą rozpatrywane przez Państwa-Strony w sposb

przychylny, humanitarny i w szybkim trybie. Państwa-Strony ponadto zapewnią, aby złożenie

takiego wniosku nie pociągało za sobą ujemnych skutkw dla wnioskodawcw oraz członkw

ich rodzin.

2. Dziecko, ktrego rodzice przebywają w rżnych państwach, będzie miało prawo do

utrzymywania regularnych, z wyjątkiem okoliczności nadzwyczajnych, osobistych stosunkw

i bezpośrednich kontaktw z obojgiem rodzicw. W tym celu oraz zgodnie z obowiązkiem

Państw-Stron wynikającym z postanowienia artykułu 9 ustęp 2 Państwa-Strony będą

respektowały prawo dziecka oraz jego rodzicw do opuszczenia każdego kraju, w tym

własnego, oraz powrotu do ich własnego kraju. Prawo do opuszczenia dowolnego kraju

będzie podlegać tylko takim ograniczeniom, ktre są określone przez prawo i ktre są

niezbędne dla ochrony bezpieczeństwa narodowego, porządku publicznego, zdrowia i

moralności społecznej lub praw i swobd innych osb, zgodnych z pozostałymi prawami

uznanymi w niniejszej konwencji.

Artykuł 11

1. Państwa-Strony będą podejmowały kroki dla zwalczania nielegalnego transferu dzieci oraz

ich nielegalnego wywozu za granicę.

2. W tym celu Państwa-Strony będą popierały zawieranie odpowiednich umw dwustronnych

lub wielostronnych albo przystępowanie do istniejących już umw.

Artykuł 12

1. Państwa-Strony zapewniają dziecku, ktre jest zdolne do kształtowania swych własnych

poglądw, prawo do swobodnego wyrażania własnych poglądw we wszystkich sprawach

dotyczących dziecka, przyjmując je z należytą wagą, stosownie do wieku oraz dojrzałość

dziecka.

2. W tym celu dziecko będzie miało w szczeglności zapewnioną możliwość wypowiadania

się w każdym postępowaniu sądowym i administracyjnym, dotyczącym dziecka,

bezpośrednio lub za pośrednictwem przedstawiciela bądź odpowiedniego organu, zgodnie z

zasadami proceduralnymi prawa wewnętrznego.

Artykuł 13

1. Dziecko będzie miało prawo do swobodnej wypowiedzi; prawo to ma zawierać swobodę

poszukiwania, otrzymywania i przekazywania informacji oraz idei wszelkiego rodzaju, bez

względu na granice, w formie ustnej, pisemnej bądź za pomocą druku, w formie artystycznej

lub z wykorzystaniem każdego innego środka przekazu według wyboru dziecka.

2. Wykonywanie tego prawa może podlegać pewnym ograniczeniom, lecz tylko takim, ktre

są przewidziane przez prawo i ktre są konieczne:

a) dla poszanowania praw lub reputacji innych osb albo

b) do ochrony bezpieczeństwa narodowego lub porządku publicznego, bądź zdrowia albo

moralności społecznej.

Artykuł 14

1. Państwa-Strony będą respektowały prawo dziecka do swobody myśli, sumienia i wyznania.

2. Państwa-Strony będą respektowały prawa i obowiązki rodzicw lub, w odpowiednich

przypadkach, opiekunw prawnych odnośnie do ukierunkowania dziecka w korzystaniu z

jego prawa w sposb zgodny z rozwijającymi się zdolnościami dziecka.

3. Swoboda wyrażania wyznawanej religii lub przekonań może podlegać tylko takim

ograniczeniom, ktre są przewidziane prawem i są konieczne do ochrony bezpieczeństwa

narodowego i porządku publicznego, zdrowia lub moralności społecznej bądź podstawowych

praw i wolności innych osb.

Artykuł 15

1. Państwa-Strony uznają prawa dziecka do swobodnego zrzeszania się oraz wolności

pokojowych zgromadzeń.

2. Na wykonywanie tych praw nie mogą być nakładane jakiekolwiek ograniczenia, z

wyjątkiem tych, ktre są zgodne z prawem i ktre są konieczne w społeczeństwie

demokratycznym do zapewnienia interesw bezpieczeństwa narodowego, porządku

publicznego, ochrony zdrowia bądź moralności społecznej lub ochrony praw i wolności

innych osb.

Artykuł 16

1. Żadne dziecko nie będzie podlegało arbitralnej lub bezprawnej ingerencji w sferę jego

życia prywatnego, rodzinnego lub domowego czy w korespondencję ani bezprawnym

zamachom na jego honor i reputację.

2. Dziecko ma prawo do ochrony prawnej przeciwko tego rodzaju ingerencji lub zamachom.

Artykuł 17

Państwa-Strony uznają ważną rolę spełnianą przez środki masowego przekazu i zapewnią,

aby dziecko miało dostęp do informacji oraz materiałw pochodzących z rżnorodnych źrdeł

krajowych i międzynarodowych, szczeglnie do tych, ktre mają na uwadze jego dobro w

wymiarze społecznym, duchowym i moralnym oraz jego zdrowie fizyczne i psychiczne. W

tym celu Państwa-Strony będą:

a) zachęcały środki masowego przekazu do rozpowszechniania informacji i materiałw,

korzystnych dla dziecka w wymiarze społecznym oraz kulturalnym, zgodnie z duchem

artykułu 29;

b) zachęcały do rozwoju wspłpracy międzynarodowej w dziedzinie wytwarzania, wymiany

oraz rozpowszechniania tego rodzaju informacji i materiałw, pochodzących z rżnorodnych

kulturowych źrdeł krajowych oraz międzynarodowych;

c) zachęcały do wydawania i rozpowszechniania książek dla dzieci;

d) zachęcały środki masowego przekazu, aby w szczeglny sposb uwzględniały potrzeby

językowe dzieci należących do mniejszości narodowych lub do rdzennej społeczności;

e) zachęcały do rozwijania odpowiednich kierunkw działalności dla ochrony dzieci przed

informacjami i materiałami szkodliwymi z punktu widzenia ich dobra, mając na względzie

postanowienia artykułw 13 i 18.

Artykuł 18

1. Państwa-Strony podejmą wszelkie możliwe starania dla pełnego uznania zasady, że oboje

rodzice ponoszą wsplną odpowiedzialność za wychowanie i rozwj dziecka. Rodzice lub w

określonych przypadkach opiekunowie prawni ponoszą głwną odpowiedzialność za

wychowanie i rozwj dziecka. Jak najlepsze zabezpieczenie interesw dziecka ma być

przedmiotem ich największej troski.

2. W celu zagwarantowania i popierania praw zawartych w niniejszej konwencji Państwa-

Strony będą okazywały odpowiednią pomoc rodzicom oraz opiekunom prawnym w

wykonywaniu przez nich obowiązkw związanych z wychowywaniem dzieci oraz zapewnią

rozwj instytucji, zakładw i usług w zakresie opieki nad dziećmi.

3. Państwa-Strony będą podejmowały wszelkie właściwe kroki dla zapewnienia dzieciom

pracujących rodzicw prawa do korzystania z usług instytucji i zakładw w zakresie opieki

nad dziećmi, do ktrych są one uprawnione.

Artykuł 19

1. Państwa-Strony będą podejmowały wszelkie właściwe kroki w dziedzinie ustawodawczej,

administracyjnej, społecznej oraz wychowawczej dla ochrony dziecka przed wszelkimi

formami przemocy fizycznej bądź psychicznej, krzywdy lub zaniedbania bądź złego

traktowania lub wyzysku, w tym wykorzystywania w celach seksualnych, dzieci

pozostających pod opieką rodzica(w), opiekuna(w) prawnego(ych) lub innej osoby

sprawującej opiekę nad dzieckiem.

2. Tego rodzaju środki ochronne powinny obejmować, tam gdzie jest to właściwe, skuteczne

przedsięwzięcia w celu stworzenia programw socjalnych dla realizacji pomocy dziecku oraz

osobom sprawującym opiekę nad dzieckiem, jak rwnież innych form działań prewencyjnych

dla ustalania, informowania, wszczynania i prowadzenia śledztwa, postępowania, notowania

wymienionych wyżej przypadkw niewłaściwego traktowania dzieci oraz tam, gdzie jest to

właściwe - ingerencję sądu.

Artykuł 20

1. Dziecko pozbawione czasowo lub na stałe swego środowiska rodzinnego lub gdy ze

względu na swoje dobro nie może pozostawać w tym środowisku, będzie miało prawo do

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: