{1}{100}www.napiprojekt.pl - nowa jako�� napis�w.|Napisy zosta�y specjalnie dopasowane do Twojej wersji filmu. {2697}{2783}Pos�uchaj mnie. {2787}{2903}Jeste�, tak jak ja homo sapiens, {2907}{2993}cz�owiekiem rozumnym. {2997}{3023}�ycie, {3027}{3173}cud wszech�wiata, pojawi�o|si� oko�o 4 mld lat temu. {3177}{3293}A my, ludzie zaledwie 200 tys lat temu. {3297}{3465}Zn�w uda�o nam si� zniszczy�|r�wnowag�, tak wa�n� dla �ycia. {3477}{3592}Pos�uchaj uwa�nie tej niezwyk�ej|historii. Historii o Tobie. {3596}{3706}i zdecyduj co z ni� zrobisz. {4226}{4312}To s� �lady naszego pochodzenia. {4316}{4462}Na pocz�tku nasza planeta nie by�a|niczym wi�cej ni� kul� ognia. {4466}{4551}ob�okiem pozlepianych ziarenek kurzu {4555}{4671}podobnie jak wiele innych|ob�ok�w we wszech�wiecie. {4675}{4805}To w�asnie tutaj zdarzy� si� cud �ycia. {6234}{6290}Dzi� �ycie, nasze �ycie {6294}{6410}to tylko ogniwo w|przeogromnym �a�cuchu istnie� {6414}{6593}kt�re nast�powa�y jedno po drugim|na Ziemi, przez oko�o 4 mld lat. {6683}{6709}Nawet dzi� {6713}{6829}nowe wulkany zmieniaj� nasze otoczenie. {6833}{6949}Wyrzucaj� z siebie to,|z czego powsta�a Ziemia, {6953}{7039}stopion� ska�� z najwi�kszych g��bin, {7043}{7189}krzepn�c�, p�kaj�c�, zapadaj�c� si�|lub rozszerzaj�c� cienk� skorup�. {7193}{7307}zanim przejd� w stan u�pienia. {7672}{7788}Te szcz�tki ziej�cych dymem g�r {7792}{7878}by�y �wiadkami narodzin|pierwotnej atmosfery Ziemi. {7882}{7998}Atmosfery ca�kowicie beztlenowej. {8002}{8088}G�stej od pary wodnej {8092}{8178}pe�nej dwutlenku w�gla {8182}{8255}Piek�o. {8541}{8597}Ziemia styg�a. {8601}{8717}Para wodna skrapla�a si� i|spada�a jako gigatyczne ulewy. {8721}{8867}W�a�ciwa odleg�o�� od S�o�ca,|niezbyt daleko i nie za blisko, {8871}{8987}da�y na Ziemi doskona�� r�wnowag�,|co pozwoli�o utrzyma� wod� {8991}{9047}w stanie p�ynnym. {9051}{9137}Woda wy��obi�a kana�y. {9141}{9257}S� jak t�tnice albo ga��zie drzew {9261}{9409}przenosz� �yciodajne soki,|kt�re woda daje Ziemi. {9710}{9880}Rzeki wyp�ukuj� minera�y ze ska�|i oddaj� je do wody ocean�w. {9920}{10021}Oceany staj� si� s�one. {10549}{10635}Sk�d pochodzimy? {10639}{10755}Gdzie pojawi�o si� pierwsze �ycie? {10759}{10815}Cud wszechczas�w, {10819}{10935}prymitywne formy �ycia znajduj�|si� do dzi� w gor�cych �r�d�ach. {10939}{11078}Nadaj� im kolor. Nazywamy|je archeobacteria. {11359}{11415}�yj� dzi�ki ciep�u Ziemi. {11419}{11504}Wszystkie, za wyj�tkiem sinic {11508}{11594}albo niebiesko-zielonych glon�w. {11598}{11654}Tylko one maj� mo�liwo��|wykorzystania s�o�ca {11658}{11763}i przej�cia jego energii. {11778}{11917}S� to �yj�cy przodkowie|dzisiejszych ro�lin. {11988}{12104}Te male�kie bakterie|i miliony ich potomk�w {12108}{12206}zmieni�y los planety. {12228}{12329}Zmieni�y jej atmosfer�. {12468}{12613}Co si� sta�o ze zwi�zkami|w�gla, zatruwaj�cymi atmosfer�? {12617}{12763}Ci�gle s� tutaj, uwi�zione|w skorupie ziemskiej. {12797}{12943}Tutaj by� kiedy� ocean,|zamieszkany przez mikroorganizmy. {12947}{13063}Wytworzy�y skorupki, przechwytuj�c|atmosferyczny dwutlenek w�gla. {13067}{13153}kt�ry rozpuszcza� si� w oceanie. {13157}{13243}Te osady to skorupki {13247}{13384}tych miliard�w i|miliard�w mikroorganizm�w. {13516}{13632}Dzi�ki nim w�giel opu�ci� atmosfer� {13636}{13755}i mog�y powsta� inne formy �ycia. {13846}{13971}Oto �ycie, kt�re zmieni�o atmosfer�. {13996}{14082}�ycie ro�linne, zasilane energi� s�o�ca, {14086}{14232}kt�re ma moc zrywania wi�zania chemicznego|w cz�steczkach wody i uwalniania tlenu. {14236}{14339}Tlen wype�ni� atmosfer�. {14356}{14482}Woda na Ziemi cyklicznie si� odnawia. {14505}{14561}Opady, parowanie, {14565}{14651}chmury, deszcz, {14655}{14740}�r�d�a, rzeki, {14745}{14831}morza, oceany, lodowce... {14835}{14921}Obieg nigdy si� nie zatrzymuje. {14925}{15011}Zawsze jest tyle samo wody na Ziemi. {15015}{15156}Wszystkie gatunki na|Ziemi pij� t� sam� wod�. {15195}{15281}Woda to zadziwiaj�ca substancja. {15285}{15371}Jedna z najbardziej zmiennych. {15375}{15431}Ma posta� p�ynn� jako woda bie��ca, {15435}{15572}gazow� jako para wodna,|lub sta�� jako l�d. {15674}{15790}Na Syberii zamarzaj�ce|zim� powierzchnie jezior {15794}{15910}zachowuj� �lady si�, kt�rymi|dzia�a zamarzaj�ca woda. {15914}{16000}L�ejsze od wody kryszta�y lodu. {16004}{16090}Tworz� barier� ochronn� przed zimnem, {16094}{16210}pod kt�r� mo�e przetrwa� �ycie. {17263}{17349}Si�y �ycia wp�ywaj� na siebie. {17353}{17409}Wszystko jest powi�zane. {17413}{17498}Nic nie jest samowystarczalne. {17502}{17558}Woda i powierze nie mog�|istnie� bez siebie, {17562}{17678}zjednoczone dla naszego �ycia na Ziemi. {17682}{17778}Wymiana to podstawa. {18312}{18487}Ziele� przebij�j�ca si� za chmurami|jest �r�d�em tlenu w powietrzu. {18491}{18547}70% tego gazu, {18551}{18667}bez kt�rego nie mog�|dzia�a� nasze p�uca, {18671}{18817}pochodzi z glon�w, kt�re|�yj� na powierzchni ocean�w. {18821}{18907}Nasza Ziemia zachowuje r�wnowag�, {18911}{18997}w kt�rej ka�dy byt odgrywa swoj� rol� {19001}{19117}i �yje tylko dzi�ki innym bytom. {19121}{19274}Delikatna, krucha harmonia,|kt�r� tak �atwo zburzy�. {19510}{19656}Tak wi�c korale narodzi�y si�|ze zwi�zku glon�w i otwornic. {19660}{19776}Rafy koralowe pokrywaj�|mniej ni� 1% dna ocean�w, {19780}{19956}ale zapewniaj� schronienie tysi�com|gatunk�w ryb, mi�czak�w i glon�w. {19960}{20092}Zale�y od nich r�wnowaga ka�dego oceanu. {20380}{20514}Czas Ziemi liczony|jest w miliardach lat. {20529}{20670}Stworzenie drzew zaj�o|ponad 4 miliardy lat. {20739}{20869}Drzewa s� ukoronowaniem ci�gu gatunk�w, {20889}{20975}doskona�a, �ywa rze�ba. {20979}{21035}Drzewa opieraj� si� grawitacji. {21039}{21192}S� jedynie cz�ci�|niepohamowanego wzrostu ku niebu. {21219}{21371}Powoli wzrastaj� do s�o�ca,|kt�re karmi ich li�cie. {21758}{21874}Odziedziczy�y po|mikroskopijnych sinicach {21878}{21964}umiej�tno�� poch�aniania|energii �wietlnej. {21968}{22054}Magazynuj� j� i �yj� dzi�ki niej, {22058}{22144}przemieniaj� j� w drewno i li�cie, {22148}{22264}kt�re nast�pnie roz�o�� si� na|mieszanin� wody, minera��w, {22268}{22368}i materii organicznej. {22477}{22503}I tak, {22507}{22563}stopniowo, {22567}{22658}tworzy si� gleba. {22987}{23103}Gleba roi si� od nieustannej|aktywno�ci mikroorganizm�w, {23107}{23223}�eruj�cych, kopi�cych,|spulchniaj�cych i przetwarzaj�cych. {23227}{23406}Tworz� humus, �yzn� warstw�, z|kt�r� zwi�zane jest �ycie na ziemi. {24036}{24122}C� wiemy o �yciu na Ziemi? {24126}{24242}O ilu gatunkach mamy|poj�cie? O dziesi�tkach? {24246}{24302}A mo�e o tysi�cach? {24306}{24436}Co wiemy o ich wzajemnych powi�zaniach? {24725}{24811}Ziemia jest cudem. {24815}{24922}�ycie pozostaje tajemnic�. {25355}{25500}Gromady zwierz�t, powi�zanych|zwyczajami i obrz�dami {25504}{25625}kt�re rodzi�y si� przez pokolenia. {26164}{26250}Niekt�re z nich przystosowa�y|swoj� natur� do pastwisk {26254}{26340}a pastwiska dostosowa�y|si� do ich natury. {26344}{26400}Zyskuj� obie strony. {26404}{26554}Zwierz�ta zaspokajaj� g��d|a drzewa mog� odrosn��. {27782}{27838}W wielkiej przygodzie �ycia na Ziemi {27842}{27928}ka�dy gatunek odgrywa wa�n� rol�, {27932}{28018}ka�dy gatunek ma swoje miejsce. {28022}{28138}Nic nie jest bez znaczenia czy zb�dne. {28142}{28250}Wszystko jest zr�wnowa�one. {28591}{28677}I teraz w�a�nie Ty {28681}{28737}homo sapiens, cz�owiek rozumny, {28741}{28846}zaczynasz swoj� histori�. {28861}{28977}Korzystasz z dziedzictwa 4 miliard�w lat {28981}{29107}pozostawionych w spadku przez Ziemi�. {29281}{29367}Masz zaledwie 200 000 lat, {29371}{29483}ale zmieni�e� oblicze �wiata. {29520}{29636}Pomimo swej niedoskona�o�ci|zaw�aszczy�e� ka�de siedlisko {29640}{29815}i zdoby�e� wielkie terytoria, jak|�aden inny gatunek przed tob�. {29970}{30056}Po 180 000 lat tu�aczki {30060}{30146}i dzi�ki bardzo sprzyjaj�cemu klimatowi {30150}{30206}ludzie osiedlili si� {30210}{30326}Nie musieli d�u�ej polowa�, aby prze�y� {30330}{30416}Wybrali �ycie w wilgotnym|�rodowisku bogatym w ryby, {30420}{30505}zwierzyn� i dzikie ro�liny. {30509}{30639}Ziemia, woda i �ycie po��czone ze sob�. {31498}{31554}Nawet dzi� {31558}{31674}najwi�ksza liczba ludzi �yje|na wybrze�ach kontynent�w {31678}{31794}lub nad brzegami rzek i jezior. {32248}{32334}Na ca�ej planecie, jeden|cz�owiek na czterech {32338}{32454}�yje tak, jak �yli|ludzie 6 000 lat temu, {32458}{32603}dzi�ki zasobom natury,|zbieranym o ka�dej porze roku. {32607}{32735}To spos�b na �ycie 1,5 miliarda ludzi, {32757}{32887}to wi�cej ni� wszystkie zamo�ne narody. {34735}{34879}Ale �ycie jest kr�tkie|i wymaga ci�kiej pracy. {34885}{35001}codzienne �ycie zale�y|od kaprys�w natury. {35005}{35117}Edukacja to rzadki przywilej. {35125}{35241}Dzieci s� tak d�ugo cz�ci� rodziny {35245}{35301}jak d�ugo dodatkowa para r�k {35305}{35424}jest w stanie pom�c w utrzymaniu. {35724}{35780}Istot� cz�owiecze�stwa {35784}{35900}jest poczucie w�asnej s�abo�ci. {35934}{36071}Fizyczn� si��, kt�rej|natura nam posk�pi�a, {36084}{36268}znajdujemy w zwierz�tach, kt�re|pomagaj� nam odkrywa� nowe terytoria. {37013}{37145}Ale jak podbija� �wiat o pustym brzuchu? {37253}{37388}Odkrycie rolnictwa|zmieni�o bieg historii. {37403}{37518}Sta�o si� to nieca�e 10 000 lat temu. {37522}{37663}Rolnictwo to nasza|pierwsza wielka rewolucja. {37852}{37938}Da�o nam pierwsze nadwy�ki {37942}{38077}i pozwoli�o utworzy�|miasta i cywilizacje. {38242}{38358}Zatar�y si� wspomnienia|tysi�cy lat walki z g�odem. {38362}{38507}Dzi�ki zasiewom zwielokrotnili�my|swoje mo�liwo�ci {38511}{38664}i nauczyli�my si� przystosowywa�|do gleby i klimatu. {39141}{39227}Jeste�my jak inne gatunki na Ziemi. {39231}{39377}Naszym podstawowym|zmartwieniem jest od�ywianie. {39411}{39466}Gdy gleba staje si� mniej urodzajna {39470}{39526}i zaczyna brakowa� wody {39530}{39616}dokonujemy olbrzymiego|wysi�ku, aby wycisn�� {39620}{39759}z ziemi wszystko, co|potrzebne do prze�ycia. ...
Aanik