Doradztwo_zawodowe.pdf

Anna Paszkowska-Rogacz

El˙bieta Olczak

Ewa Kownacka

Dominika Cie´likowska

Doradztwo zawodowe

a wyzwania

mi ˛ dzykulturowe

Recenzja

prof. dr hab. Halina Grzymała-Moszczy´ ska

prof. dr hab. Paweł Boski

Opracowanie redakcyjne

Marzanna Rymsza-Leociak

Projekt graficzny okładki

Piotr Raurowicz

Publikacja wydana przy wsparciu Wsp´ lnot Europejskich w ramach Programu Leonardo da

Vinci. Tre´´ publikacji nie ma na celu wyra˙enia stanowiska Komisji Europejskiej. Instytucja ta

nie ponosi jakiejkolwiek odpowiedzialno´ci za tre´´ publikacji.

Krajowy O´rodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej

Warszawa 2006

ISBN 83-88780-76-X

KOWEZiU

02-637 Warszawa, ul. Sparta´ ska 1B

tel. (+48 22) 844 34 38, faks (+48 22) 646 52 51

e-mail: sekretariat@koweziu.edu.pl

http://www.koweziu.edu.pl

Skład i łamanie: PAJ-Press SC, Tomasz´w Maz.

Druk: Zakłady Graficzne MOMAG, Tomasz´w Maz.

SPIS TRE ´ CI

Wprowadzenie ..................................................................................... 5 – 10

Anna Paszkowska-Rogacz, Dominika Cie´likowska

CZE˛ ´´ I

Doradztwo mie˛dzykulturowe ........................................................... 11 – 21

Anna Paszkowska-Rogacz

I. 1. Doradztwo mi˛dzykulturowe na ´wiecie

I. 2. Poradnictwo mi˛dzykulturowe w Polsce

CZE˛ ´´ II

R´˙nice kulturowe w funkcjonowaniu człowieka ......................... 23 – 38

El˙bieta Olczak

II. 1. Czym jest „kultura”?

II. 2. R´˙nice kulturowe w funkcjonowaniu społecznym człowieka

II. 2.a. Polichroniczno´´ i monochroniczno´´ oraz wysoko- i niskokon-

tekstowo´´ według Edwarda T. Halla

II. 2.b. Projekt GLOBE

CZE˛ ´´ III

Od szoku do adaptacji: psychologiczne konsekwencje

wyjazdu za granice˛ ........................................................................... 39 – 63

Ewa Kownacka

III. 1. Wprowadzenie

III. 2. Zmiana kultury – czemu to takie trudne?

III. 2.a. Ska˛d wiemy, ˙e to takie trudne?

III. 2.b. Szok kulturowy – czyli jaki?

III. 2.c Adaptacja a zmiany w ´rodowisku fizycznym człowieka

III. 2.d. Akulturacja jako wyzwanie społeczne

III. 2.e. Akulturacja jako wyzwanie psychologiczne

III. 3. Dynamika stresu akulturacyjnego

III. 3.a. Mo˙liwe fazy szoku kulturowego

III. 4. Kiedy minie pierwszy szok, czyli strategie akulturacyjne

CZE˛ ´´ IV

Problemy integracji os´b odmiennych kulturowo ........................ 65 – 90

Dominika Cie´likowska

IV. 1. Bariery integracji – perspektywa obcokrajowc´w

IV. 2. Bariery integracji po stronie społecze´ stwa przyjmuja˛cego

IV. 3. Pokonywanie barier instytucjonalnych – przykłady dobrych praktyk

IV. 4. Edukacja mi˛dzykulturowa w doradztwie zawodowym

IV. 4.a. Cele edukacji mi ˛ dzykulturowej: ´wiadomo´´ – wiedza

– umiej˛tno´ci

IV. 4.b. Organizacja projekt´w edukacji mi˛dzykulturowej

IV. 4.c. Metody pracy nauczyciela mi˛dzykulturowego

CZE˛ ´´ V

Praktyczne umieje˛tno´ci mie˛dzykulturowe

doradcy zawodowego ...................................................................... 91 – 106

Anna Paszkowska – Rogacz

V. 1. Kontakt i komunikacja mi˛dzykulturowa

V. 2. Metody kulturowej adaptacji narz˛dzi diagnostycznych

ANEKS A

Kompetencje mie˛dzykulturowe w doradztwie .......................... 107 – 110

Anna Paszkowska-Rogacz

SPIS TABEL, RYSUNK ´ W I RAMEK ................................... 111 – 112

Anna Paszkowska-Rogacz

Dominika Cie´likowska

Wprowadzenie

Poj˛cia doradztwa „zorientowanego kulturowo”, „wielokulturowego”, „mi˛-

dzkulturowego” lub „mi ˛ dzynarodowego” zaistniały w teorii i praktyce dorad-

czej wraz z rozkwitem wszelkich form ´wiatowej komunikacji, ale r´wnie˙

wwynikuproces´w migracyjnych i polityki mobilno´ci zawodowej, kt´rej

efektem jest legalne zatrudnianie przedstawicieli obcych pa´stw w wi˛kszo´ci

bran˙. Dane dotycza˛ce zatrudniania obcokrajowc´w w krajach Unii Europejs-

kiej (www.uni-saarland.de/z-einr/efb/AHOI/Lima/Links/Statistics.html) poka-

zuja ˛ wprost proporcjonalna ˛ zale˙no´´ pomi ˛ dzy liczba ˛ zatrudnionych obco-

krajowc´w a zamo˙no´cia ˛ pa´ stw przyjmuja ˛ cych. Na przykład du˙y procent

obcokrajowc´w zatrudniaja˛ firmy na terenie Niemiec (9,1%), Austrii (10%)

i Luksemburga (53,8%), mniejszy natomiast ich odsetek pojawia si˛ na

rynkach pracy Hiszpanii (1%), Finlandii (1,4%) i Grecji (1,8%). ´ wiadczyc´to

mo˙e o dwukierunkowej zale˙no´ci – z jednej strony zapotrzebowanie na

pracownik´w wywołane jest przez koniunktur˛ ekonomiczna˛ danego kraju,

a z drugiej obecno´´ obcokrajowc´w na rynku pracy mo˙e r´wnie˙ poprawia´

sytuacj ˛ ekonomiczna ˛ pa´ stwa. Zjawisko to jest wspierane przez naturalne

da˛˙enie pracownik´w do poprawienia swoich warunk´w pracy i poziomu ˙ycia.

Dzi˛ki cyrkulacji na rynku pracy, moga˛ zdoby´ nowe umiej˛tno´ci i do´wiad-

czenie oraz w naturalny spos´b wej´´ w kolejne stadium kariery zawodowej.

Wspomagaja˛c ten proces Komisja Europejska ogłosiła rok 2006 Europejskim

Rokiem Mobilno´ci Pracownik´w. Inicjatywa ta ma na celu przede wszystkim

rozw´j ´wiadomo´ci pracownik´w co do prawa swobodnego przemieszczania

si ˛ , korzy´ci i koszt´w z tym zwia ˛ zanych oraz działalno´ci słu˙b wspieraja ˛ -

cych mobilno´´ pracownik´w (www.mgip.gov.pl/ermp).

R´˙norodno´´ kulturowa, kt´ ra w wielu krajach ju˙ od dłu˙szego czasu jest

faktem w´r´d zatrudnionych, postawiła przed doradcami zawodowymi nowe

zadania. Nie ulega wa˛tpliwo´ci, ˙e opanowanie tak zwanych „kompetencji

mi˛dzykulturowych” weszło do kanonu umiej˛tno´ci doradczych (Palmer

i Laungani, 1999; Artur i Januszkowski, 2001, Estrada, Durlak i Juarez, 2002;

Flores i Heppner, 2002). Zacz˛ły si˛ r´wnie˙ ukazywa´ czasopisma naukowe

po´wi˛cone problematyce dialogu mi˛dzkulturowego w doradztwie (np.

Journal of Multicultural Counseling and Developmen ). Powstały tak˙e pro-

gramy szkoleniowe propaguja˛ce ´wiadomo´´ kulturowa˛ w´r´d doradc´w

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: