O czarownicach, czarodziejkach, czarodziejach i magii.pdf

Oczarownicach,

czarodziejkach,czarodziejach

imagii(półŜartempółserio)

CzarodziejkinazywasięteŜczarownicami,wiedźmamilub

jędzami,oczarownikachmówisięczarnoksięŜnicy,czarodzieje

lubszamani.Mówiącoczarownicachmamynamyślikobiety,ale

pamiętajmy,Ŝepojęcia"polowanienaczarownice","sabat

czarownic"odnosząsiętakŜedomęŜczyzn.Bezwzględuna

nazwę,jednoichzawszełączyłouprawianiemagiiitonietylko

czarnejmagii.Czarowniceiczarownicyrównieczęsto

wykorzystywaliswojąmocdlaczynieniadobra.Dlategozazwyczaj

niebudzilistrachu,leczprzeciwniepowaŜanoichiczczonojako

mędrców,kapłanówikapłanki,znachorówiznachorki,atakŜe

historykówinauczycielistrzegącychtradycyjnejwiedzy,by

przekazaćjąnastępnympokoleniom.

Historiaprzekazałanamwielenazwiskznamienitychczarownici

czarowników,dobrychizłych,począwszyodczasówstaroŜytnych

podzieńdzisiejszy.Wieluznichrzeczywiścieprzypisywałosobie

magicznąmociinneniezwykłezdolności,zyskującsławę

profesjonalistów,którzydokonywali(jakgłosiotaczającaich

legenda)zdumiewającychwyczynów.Jednakrzadkokiedy

posługiwanosięetykietą"czarownica"lub"czarownik"w

odniesieniudotychwielkichnazwisk.Onisami,podobnie,jaki

ichzwolennicy,wolelinazywaćsię"mistykami"lub

"jasnowidzami".Zdrugiejstronyniektóresławnepostaciezostały

przezpotomnośćzapamiętanajakouprawiająceczary,poniewaŜ

innitakonichmówili,chcącoskarŜyćoczynieniezła,ukarać,a

nawetskazaćnaśmierć,czytozestrachu,zezłejwoli,czyteŜz

gorliwościreligijnej.

TerazmoŜekilkaprzykładów.

1.ApollonioszTyany,greckimagiprorokzIw.n.e.dziękimagii

odkryłprzedMenippusemzKoryntuzłąnaturęjegoŜony.Wśród

przypisywanychApolloniosowimocybyłateŜzdolność

porozumiewaniasięzezmarłymi.2.Pitagoras(VIw.p.n.e.)grecki

filozofimistyk,którydokonałwaŜnychodkryćwmatematyce,

nauczałteŜfilozofiimistycznejzapoŜyczonejzEgiptu.Wierzył,Ŝe

duszamoŜeopuszczaćciało.Legendagłosi,Ŝewpóźniejszych

wiekachczęstopojawiałsięwludzkiejpostaci.

3.LudnośćNeapoluwierzyła,Ŝesłynnypoetarzymski,Wergiliusz

(7019r.p.n.e.),autorEneidy,byłczarownikiem.Jakgłosijedna

zlegend,miałzrobićmagiczną,mosięŜnąmuchę,którauchroniła

miastoprzedplagąowadów.

4.AlbertMagnus(11931280),słynnyniemieckiuczonybył

biskupem(todopiero!),filozofem,alchemikiem,studiowałmagię.

Badałm.in."naturalne"magicznewłaściwościziółikamieni

szlachetnych.

5.RamonLull(12351315),hiszpańskimistykialchemik,

swoimipismamiokultystycznymirozgniewałKościółkatolicki.

PóźniejstałsiębardziejpoboŜny;zginął,gdypróbowałnawracać

muzułmanówwAfrycePółnocnej.

6.JoannazNawarry(13701437),księŜnaBreatanii,Ŝona

HenrykaIV,królaAnglii.Podjegonieobecność(walczyłwe

Francji)wrogowieoskarŜylijąprzedsądemochęćzaszkodzenia

królowiczarami.Zostałaaresztowanainawielelatwtrąconado

więzienia,alepóźniejjejwybaczonoiprzywróconodołask.

7.GillesdeRais(14041440),francuskibaron,uwaŜanyza

najbogatszegoszlachcicawEuropie.PoniewaŜinteresowałsię

alchemiąimagią,aprzytymmiałwieluwrogów,którzymu

zazdrościli,zostałoskarŜonyokultdiabłaiporywaniedzieci,a

następniespalonynastosie.Jegomajątekskonfiskowanoi

rozdzielonomiędzyjegoprzeciwników.

8.AngielskiwróŜbitaiastrologWilliamLilly(16021681)był

bardzoszanowanyprzezkrólaKarolaI.Astrologiabyławtedy

przedmiotempowaŜnychstudiówakademickich;równiepowaŜnie

Lillypisałomagiiisztucewywoływaniaduchów.

9.KarolinazBrunszwiku(17681821),ŜonaJerzegoIV,króla

Anglii.Jakgłosifama,czułasięzaniedbywanaprzezmęŜa.

Oburzonazrobiłajegokukłęzwosku,wbiławniąszpilkii

ciernie,apotemwrzuciławogień(niestetyniedoszukałamsię

wiadomości,cozjejmęŜem).10.Jednymznajsłynniejszych

oszustówwdziejachmagiibyłfrancuskialchemikzXVIIIw.,

hrabiaSaintGarmain.Twierdząc,Ŝeposiadazdolności,dzięki

którymŜyjejuŜ2000lat,nabrałwielubogatychinaiwnych

klientów.

Gawędziarzesnulisweopowieścioczarach,zanimjeszcze

wynalezionopismo,aczarowniceiczarownicyzawładnęli

wyobraźniąkolejnychpokoleń.SpotykamyichwstaroŜytnych

legendachipodaniachludowych,wszelkiegorodzajudramatach

scenicznych,począwszyodfarsypooperę,wbajkachdladzieci,

popularnychthillerachidziełachliteraturyklasycznej.Ich

popularnośćniezmalaładodzisiaj.

TerazkilkaprzykładówzeStaroŜytności:

1."PierwszyMag"takitytułnadanoTotowi,bogowiksięŜycaz

głowąibisa,dominującemuwstaroŜytnymEgipcie.Tot

sprawowałsądywzaświatach,wynalazłteŜsztukęiróŜne

dziedzinynauki,takŜemagię.Wjegoimieniuodprawianowiele

rytuałówmagicznych,Ŝebyzdobyćjegoprzychylność.

2.Taweret,egipskaboginiporodu,wpostacicięŜarnejsamicy

hipopotama.Itureligiałączysięamagią,gdyŜTaweretmiała

chronićrodzącekobietyzarównoprzedpowikłaniami,jaki

skutkamizłychczarów.3.Hekate,boginiświatapodziemnegow

staroŜytnejGrecji,częstoprzedstawianaztrzemaróŜnymi

twarzami.Jakogroźnasiła,byłapatronkączarówimagii,atakŜe

dręczycielkąludziwłóczącąsięnocamipoziemizesforąpsów

piekielnychoczerwonychślepiach.

4.WszyscyzapewnewiedząoWyroczniDelfickiej.StaroŜytni

GrecyodwiedzaliświętygajwDelfach,gdziekapłankaodkrywała

przednimiprzyszłość,dającczęstotajemniczeodpowiedzi,

podczasktórychwiłasięwgłębokimtransie.(Musiałbyćto

ciekawywidok).

Mistrzowiefikcjizawszechętniesięgalipotematyczarowniciich

niewinnychofiar,przedstawiającwalkędobrazezłem.Jednak

czarownicetoniezawszewiedźmy,leczczęstosamotnestaruszki

lubwzbudzająceogólnyzachwytczarująceiseksownekobiety.

1.JednązpierwszychczarodziejekwliteraturzebyłaKirkez

Odysei,epickiegopoematuHomeraoprzygodachgreckiego

herosa,Odysa,powracającegozwojnytrojańskiej.Kirke

zamieniłatowarzyszyOdysawświnie,gdywylądowalinajej

odludnejwyspie,apotemijegopróbowałanakłonićdowypicia

czarodziejskiejmikstury.

2.LegendarnyMerlin,pierwotniepostaćzmitologiiwalijskiej,

podporakrólaArtura,gdybyłjuŜstarcem,powierzyłswoje

czarodziejskietajemniceukochanejViviane,ataniewdzięczna

wtrąciłagodolochu(wieluzapewneterazzamarudzi....te

kobiety....).

3.DonajbardziejznanychzliteraturyczarownicnaleŜątrzy

siostryzMakbeta,odprawiająceczarynadkotłem,byzachęcić

Makbetadozabiciakrólaiobjęciatronuszkockiego.4.Wpięknej

filmowejbajceDisneya,KrólewnaŚnieŜkaisiedmiu

krasnoludków,pojawiasiępróŜnaizłakrólowaczarownica.

5.BraciaGrimmnapisaliwieleniezapomnianychbajeko

czarownicach,m.in.:ŚpiącąKrólewnę,gdziepięknaimłoda

księŜniczkazapadławsenpotym,gdyukłułasięwpalec

wrzecionemzłejwróŜki,czyJasiaiMałgosię(tojedenzich

najbardziejprzeraŜającychpomysłów),gdzieczarownicaudająca

miłąstarsząpaniązwabiadoswojegodomkuzabłąkanedzieci.

6.KlasycznąpowieściądladziecijestCzarnoksięŜnikze

SzmaragdowegoGroduL.FrankaBauma.7.Rosjaniezaśw

swoichpodaniachludowychopowiadająoBabieJadze,która,

zamiastnamiotlelatawokółleśnejgęstwinywkibelku(chybanie

miałazbytniejswobody),trzymającwrękudrewnianyubijak

(ciekawedoczegomiałonsłuŜyć,moŜektoświe?).

8.Wkomediifilmowejz1942r.OŜeniłemsięzczarownicą,

VeronicaLakezagrałaponętnąblondczarownicę(spalonąw

1692r.iprzywróconądoŜycia),którapostanawiarozkochaćw

sobiegłównegobohatera(granegoprzezFredricaMarcha)i

skłonićgodoporzucenianarzeczonej.

9.RolaczarownikawidniejeteŜwfilmieKrukz1963r.zBorisem

Karloffem(najlepiejznanyjestzkreacjiFrankensteinawwielu

filmachhollywodzkich).

10.ZapewnewszyscyoglądalifilmCzarownicezEastwickz1987

r.,napodstawiepowieściJohnaUpidke`a,gdziepamiętamy

przyjaciółki(graneprzezCher,MichellePfeifferiSusan

Sarandon),któreuwiódłdiabeł(JackNicholson)idałimmoc

czynieniaczarów,aonewykorzystałyją,bysięgopozbyć.

PrzykładówtakichjaktemoŜnapodawaćwiele,alejanatym

pozostanę.

Kiedyczarownicelubczarownicy"rzucająurok",tojakwiemy

chodziospecyficznedziałaniamagiczne."Urok"toprawiezawsze

jakaśformułka,wktórejmoŜnauŜywaćzaklęć,róŜnychmikstur,

wizerunkówirekwizytów.Teelementyprzeznaczonesądo

zbieraniamocyikierowaniajejnaokreślonycelosobęlub

rzecz,którąchcesię"zaczarować",ŜebyosiągnąćpoŜądaną

zmianę,lubnatchnąćmagicznąmocąuzdrowicielską.

Tajemniczeobrzędy"magiirytualnej",tonietylkokilkasłów

wymruczanychpodnaparemzziół,lecznaprawdęimponujące,

wymagającewyszukanychśrodków"dzieła".

KilkaprzykładówzróŜnychczęściZiemi:

1.WChinachczarownicyczęstozapisywaliceleczarówwewnątrz

okręgówinamistycznejdłoni,następniespalalitak

"zaczarowany"papier,apopiółwsypywalidowodyiwypijali.

2.PołudniowoafrykańskiludSanwmagiimiłosnejuŜywałłukui

strzał.GdymęŜczyznachce,bykobietasięwnimzakochała,

wypuszcza(symbolicznie)strzałęwjejkierunku,podobniejak

Kupidynwmitologiieuropejskiej.

3.Ulubionymrekwizytemczarnejmagiibyładawniej"ręka

chwały",odciętaodciaławisielcaiwysuszona.UŜywanaalbo

jakoświecznik,albosamapodpalanamiałajakobymoc

ogłupianialudziizwiększaniasiłyczarów.

4.UIndianamerykańskichdrewnianekukłyniemiałynic

wspólnegozezłymiczarami.WwydrąŜeniach,jakieznajdowały

sięzprzodu,umieszczano"lekinamiłość"(maściizioła),

następniezwiązywanorazemkukłytwarząwtwarz,by

symbolizowałymałŜeństwoizapewniałyjegotrwałość.

5.Chcącprzyciągnąćpozytywnąenergięiwykorzystaćjąw

swoichmagicznychplanach,szamanzluduSzona"ściągał"ją,

wykonującszarpnięciahakowatymnarzędziemprzypominającym

literęY.

6.WTybecie,podczasmagicznychceremoniiuŜywanybył

"latający"nóŜ,jakosymbolkoniecznościzdejmowaniafałszywej

powłokiztoŜsamościczłowieka,zanimzacznieszukać

oświecenia.

7.WMalezji,drewniana,malowanafigurkawizerunek

Ŝeńskiegoskrzydlategoducha"didouri",zawieszanybyłw

domach,Ŝebyjechronił.Trzymaławrękugrzebieńdo

"wygrzebywania"złychsiłilusterkodo"odbijania"złejenergiii

złychduchów,atakŜepowstrzymywaniadomownikówprzed

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: